πλοηγείτε στον  ιστοχώρο της Βούλας Βαβαρούτσου

για καλύτερη πλοήγηση στις ιστοσελίδες

πατήστε ΚΕΝΤΡΙΚΗ   

Η ιστοσελίδα αυτή είναι  τμήμα του οικοχώρου "Η ΖΩΗ ΜΑΣ ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΤΕ την ιστοσελίδα

 

Μαθητόκοσμος

Το Σχολικό Σύνταγμα που «ψήφισαν» οι μαθητές

τελευταία ενημέρωση: 29/01/2016

Οι μαθητές θέλουν «λάδωμα» για να... ανοίξουν βιβλίο
Ο φόβος του πρωτάρη στο Γυμνάσιο Αφήστε τα παιδιά ήσυχα!
Εξεταστικά εργοστάσια Σχολική βία
Στη ζούγκλα του μαυροπίνακα Σχολείο Γκουαντάναμο
Μολύβι και όχι πληκτρολόγιο η «συνταγή» της μάθησης «Δεν υπάρχουν κακοί, αλλά “δύσκολοι”μαθητές»    

Δικαιώματα του Παιδιού

Οι καλοί βαθμοί κάνουν καλό και στην... υγεία

Θέματα που αφορούν τους μαθητές Ανακύκλωση βιβλίων
ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΠΑΙΔΙΑ

ΣΧΟΛΕΙΟ

ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ
Ο Γολγοθάς των μαθητών Το εκπαιδευτικό σύστημα «πνίγει» τους εφήβους
Το παιδί στις πρώτες βαθμίδες της εκπαίδευσης                    «Προσβολή προσωπικότητας» η αφαίρεση προσωπικών σημειώσεων Συμβουλές για να αγαπήσουν τα παιδιά το βιβλίο
Υπάρχουν "κακοί" μαθητές; Εκτάκια υιοθετούν πρωτάκια. Και η ζωή στο σχολείο γίνεται ομορφότερη
Τέλος σχολικής χρονιάς

Μάθε, παιδί μου, μόνος σου...

Απουσίες μαθητών ή απουσίες μαθημάτων;
Ο πιο καλός ο e-μαθητής Μαλάλα Γιουσουφζάι: «Ηθελε να πάει σχολείο. Εγκλημα! Σκοτώστε την!»

Θέματα που αφορούν τους μαθητές

 

Ευχή και κατάρα η αμφιδεξιότητα Περισσότερο έκθετα σε νοητικά, γλωσσικά και μαθησιακά προβλήματα στο σχολείο εμφανίζονται τα αμφιδέξια παιδιά - εκείνα δηλαδή έχουν την ικανότητα να γράφουν τόσο με το δεξί, όσο και το αριστερό χέρι - όπως καταδεικνύει νέα ευρωπαϊκή επιστημονική έρευνα.           

Η «κατάρα» του αριστερόχειρα

11 κανόνες ζωής που δεν έμαθαν και δεν θα μάθουν τα παιδιά στο σχολείο

Οι μαθητές δεν μπορούν... χωρίς το κινητό τους!

Οι απόκληροι της εκπαίδευσης Κάθε φορά που οι εκπαιδευτικοί δείκτες επιχειρούν να αποτυπώσουν το φαινόμενο της πρόωρης σχολικής εγκατάλειψης, επανέρχεται στο προσκήνιο η ανεκπλήρωτη  υπόσχεση της νεωτερικής παράδοσης για εκπαίδευση σε όλους τους πολίτες ανεξαιρέτως.

Σκονάκια και δικαιολογίες

Η αντιγραφή φέρνει... επιτυχία

Schooligans σε μορφή PDF

Η σχολική μου εκδρομή

«Μεγάλοι (και) συμβιβασμένοι, ακούστε μας»

Καλύτεροι μαθητές μετά τις 10 π.μ.

 

ΚΟΡΥΦΗ

Ο Γολγοθάς των μαθητών δρ Κοινωνιολογίας

Αγχος, πλήξη, κούραση. Το τρίπτυχο της σύγχρονης αμάθειας

Η «ποιότητα» στην εκπαίδευση αποτελεί απαίτηση όλων. Ιδιαίτερα σήμερα που η εκπαίδευση είναι μαζική, ταχύτατα αναπτυσσόμενη και προϋποθέτει το συντονισμό, την ενεργοποίηση αλλά και τη συνέργια πολλών παραγόντων. Αναλυτικά προγράμματα, σχολικά εγχειρίδια, κτίρια και τεχνολογικός εξοπλισμός, διδακτικές μέθοδοι, διοικητικοί και υποστηρικτικοί μηχανισμοί, βασική κατάρτιση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, κρατική χρηματοδότηση, μοντέλα διοίκησης και οργάνωσης της σχολικής μονάδας αποτελούν μερικές μόνο από τις παραμέτρους που συνθέτουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο καλείται να πραγματωθεί η εκπαιδευτική πράξη, επηρεάζοντας ταυτόχρονα την ουσία και την αποτελεσματικότητά της. 

Η ποιότητα στην εκπαίδευση και ο σχετικισμός του περιεχομένου της

Είναι σαφές ότι η οποιαδήποτε προσέγγιση της ποιότητας στην εκπαίδευση σχετίζεται με το «πεδίο ορισμού» της, το τι δηλαδή θεωρούμε ως κοινωνία ποιότητα και ποια είναι τα συστατικά της στοιχεία. Είναι ευνόητο ότι ο ορισμός της ποιότητας είναι προβληματικός, γιατί η ίδια η έννοια από μόνη της δεν είναι ούτε πολιτικά αθώα ούτε κοινωνικά ουδέτερη. Αντίθετα, συναρτάται από τους στόχους και τις στρατηγικές προτεραιότητες που ένα εκπαιδευτικό σύστημα θέτει καθώς και τις πρακτικές που αυτό χρησιμοποιεί για να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί. Με άλλα λόγια, το ζήτημα της ποιότητας δεν αποτελεί μια διαχρονική σταθερά, την οποία θα πρέπει a priori να αποδεχθούμε, αντίθετα συνιστά μια κοινωνική μεταβλητή την οποία θα πρέπει διαρκώς να σμιλεύουμε παλεύοντας ταυτόχρονα να συν-διαμορφώνουμε το περιεχόμενο και τη δυναμική της.

Χαρακτηριστική, στην περίπτωση αυτή, είναι η πρόσφατη έρευνα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου που φέρνει στο προσκήνιο τον προβληματισμό αυτό, επιχειρώντας ουσιαστικά μια σύγχρονη προσέγγιση της έννοιας της ποιότητας στην εκπαίδευση μέσα από τις απόψεις γονέων, μαθητών και εκπαιδευτικών.

Απαισιοδοξία, απογοήτευση, δυσθυμία: συνώνυμα του εκπαιδευτικού μας συστήματος

Το αίτημα της ποιότητας γίνεται επιτακτικό από τη στιγμή που η εκπαιδευτική πραγματικότητα καθίσταται αμείλικτα απογοητευτική. Παρόλο που σήμερα έχουμε κατορθώσει το καθολικό δικαίωμα στην υποχρεωτική εκπαίδευση, την τυπική ισότητα των ευκαιριών στην πρόσβαση, το αδιάβλητο των πανελλαδικών εξετάσεων, τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών στα όργανα διοίκησης της εκπαίδευσης, βιώνουμε καθημερινά τη μετριότητα, τη ματαίωση, την, κατά κοινή ομολογία, χαμηλού επιπέδου εκπαίδευση: καταθλιπτικά σχολικά συγκροτήματα, απωθητικά σχολικά εγχειρίδια, μηχανιστική επιμόρφωση, συγκεντρωτισμός και γραφειοκρατία, έλλειψη αισιοδοξίας και σιγουριάς για το μέλλον. Τα συμπτώματα αυτά τείνουν να παγιωθούν ως μόνιμα και διαχρονικά χαρακτηριστικά της ελληνικής πραγματικότητας, αφού τίποτα δεν μπορεί να ταράξει τα βαλτώδη νερά του εκπαιδευτικού συστήματος και να νοηματοδοτήσει την απαρχή μιας εκπαιδευτικής αναγέννησης. Οι πολιτικές ηγεσίες του ΥΠΕΠΘ ανακυκλώνονται, οι πάντες διαπιστώνουν σταθερά την κρίση, το εκπαιδευτικό κίνημα ουσιαστικά αμύνεται χωρίς να μπορεί να διαμορφώσει μακρόπνοη στρατηγική και ο γραφειοκρατικός μηχανισμός της εκπαίδευσης διεκπεραιώνει ράθυμα τη συμβατική υποχρέωση του κράτους να παρέχει «δωρεάν» δημόσια εκπαίδευση θεσμοποιώντας την ακινησία.

Ας μιλήσουμε ανοιχτά ...

Την ίδια στιγμή που οι πολιτικές ηγεσίες υπεραμύνονται του δημόσιου σχολείου και της «δωρεάν παιδείας» κανείς δεν αναλαμβάνει την ευθύνη να μιλήσει ανοιχτά για την εκπαιδευτική μας πραγματικότητα εξηγώντας με αίσθημα ευθύνης το πώς φτάσαμε σήμερα μέχρι εδώ.

Με άλλα λόγια, ας μιλήσουμε ανοιχτά για την επί δεκαετίες συντήρηση του εκπαιδευτικού αδιεξόδου, για τους χαμηλούς μισθούς των δημόσιων εκπαιδευτικών και τη συνειδητά μακροχρόνια υποχρηματοδότηση της δημόσιας παιδείας. Ας μιλήσουμε για το έλλειμμα της ποιότητας στο δημόσιο σχολείο και την παγιωμένη ψυχολογικά αναζήτηση της «προστιθέμενης αξίας» στην ιδιωτική αγορά. Ας μιλήσουμε για το φαινόμενο που λέγεται ελληνικό φροντιστήριο και για τους χιλιάδες εργαζόμενους - εκπαιδευτικούς που κανείς δεν τους αναγνωρίζει - σαν να μην υπάρχουν. Ας μιλήσουμε για τα μεγάλα ιδιωτικά σχολεία και το ρόλο τους στην αναπαραγωγή της ντόπιας elite, αλλά και για τα δεκάδες άλλα μικρά ιδιωτικά εκπαιδευτήρια που λειτουργούν ανεξέλεγκτα στα όρια πολλές φορές της νομιμότητας. Ας μιλήσουμε πέρα και έξω από τα επιμέρους συντεχνιακά ζητήματα των επιστημονικών ενώσεων για την αναμόρφωση των γνωστικών αντικειμένων και των αντίστοιχων αναλυτικών προγραμμάτων και ας δούμε πώς το σχολείο μας μπορεί να γίνει ελκυστικό, επαναπροσδιορίζοντας τη σχέση του με θεμελιώδη ζητήματα της σύγχρονης εποχής όπως η ανθρωποκεντρική κουλτούρα, η βιοτεχνολογία, η οικολογική παιδεία, το ψηφιακό μέλλον, η γνήσια δημοκρατική κοινωνική και πολιτική αγωγή, η αισθητική διάσταση της ανθρώπινης ύπαρξης. Δίπλα σ' αυτά ας μιλήσουμε ανοιχτά για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου αλλά και των μηχανισμών διοίκησης της εκπαίδευσης, για την επιστημονική και παιδαγωγική ενίσχυση των εκπαιδευτικών, για την οργάνωση και αυτο-διοίκηση της σχολικής ζωής, για τα σχολικά εγχειρίδια, τη βασική εκπαίδευση των εκπαιδευτικών και τη διά βίου και ουσιαστική ανάπτυξή τους.

Η «ποιότητα» κοστίζει και πληρώνεται ακριβά

Και κακά τα ψέματα. Η κοινωνική και εκπαιδευτική μας πραγματικότητα είναι πολυ - επίπεδη, πολυπρισματική, αντιφατική και πολλές φορές παράλογη. Για το λόγο αυτό δεν είναι εύκολο να «διαβαστεί» με απλουστεύσεις και σχήματα αφοριστικά. Το σίγουρο πάντως, σε όλες τις περιπτώσεις, είναι ότι η απόκτηση επιπλέον παροχών και υψηλών απαιτήσεων υπηρεσιών σε εκπαιδευτικό προσωπικό, υλικοτεχνικές υποδομές, εξωσχολικές δραστηριότητες, πολιτισμικό περιβάλλον κ.λπ. εξαρτάται σημαντικά από το βαλάντιο, το ταξικό και πολιτισμικό υπόβαθρο της κάθε οικογένειας, αφού στην ελληνική νοοτροπία η ποιότητα είναι συνώνυμη της επιπλέον ιδιωτικής δαπάνης και όχι μέριμνα ή εν τέλει υποχρέωση της δημόσιας σφαίρας. Ουσιαστικά η αναζήτηση της ποιότητας επιβεβαιώνει περίτρανα τον ταξικό χαρακτήρα του εκπαιδευτικού συστήματος, γεγονός που, τηρουμένων των αναλογιών, αντανακλάται και σε άλλα πεδία του δημόσιου βίου, όπως η υγεία, η περίθαλψη, ακόμα και ο τουρισμός ή η ψυχαγωγία.

Η κρίση του εκπαιδευτικού συστήματος και η πολιτισμική παρακμή της νεοελληνικής κοινωνίας

Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι η περιγραφή αυτή αποτελεί την αποκρυστάλλωση μιας κρίσης που δεν ξεπερνιέται παρά μόνο αν κουνηθούν τα θεμέλια του εκπαιδευτικού συστήματος και συνάμα μεταλλαχθεί η κυτταρική ουσία της νεοελληνικής νοοτροπίας. Η κυριαρχία της ήσσονος προσπάθειας στην άσκηση των δημόσιων και κοινωνικών λειτουργημάτων, η γενίκευση της απρόσωπης υπαλληλίας στους θεσμούς και τους μηχανισμούς διοίκησης, η ναρκωμένη συνείδηση μιας κοινωνίας που διαπαιδαγωγείται μπροστά στην τηλεόραση, η υποτίμηση της συμμετοχής στις συλλογικές μορφές κοινωνικής δράσης αποτελούν μερικά μόνο από τα συμπτώματα της νεοελληνικής παρακμής που υπερβαίνει το σχολείο και λαμβάνει διαστάσεις πολιτισμικού φαινομένου. Την ίδια στιγμή που οι πολιτικές ηγεσίες ευαγγελίζονται την κριτική σκέψη, την παιδαγωγική ελευθερία, τη διαμόρφωση του Ευρωπαίου πολίτη μέσα στο σχολείο, την ανθρωπιστική παιδεία κ.λπ., οι μαθητές μας πλήττουν θανάσιμα μέσα στις σχολικές αίθουσες αναζητώντας μια άλλη «γλώσσα» συνεννόησης μέσα από τα blogs, τα sms, τα multimedia, τα κόμικς, τα graffiti, τις ψηφιακές συνθήκες επικοινωνίας. Ταυτόχρονα, το εκπαιδευτικό μας σύστημα όχι μόνο αδυνατεί να συνταιριάξει, να αξιοποιήσει και να φιλτράρει τις νέες δυνατότητες μέσα στο σχολείο, αλλά αντίθετα επιμένει στις προπολεμικές εκπαιδευτικές πρακτικές του μαυροπίνακα, των ομοιόμορφων αναλυτικών προγραμμάτων, των ισοπεδωτικών μαζικών σχολικών εγχειριδίων, στα κάθε λογής παράγωγα μιας απρόσωπης και συγκεντρωτικής εκπαιδευτικής πολιτικής που αδυνατεί να εμπνεύσει, να γοητεύσει, να παρακινήσει.

Αγχος, πλήξη, κούραση μέσα στο σχολείο ή με απλά λόγια: «η ζωή είναι αλλού...»

Στο φόντο όλων αυτών βρίσκεται ο Γολγοθάς των Ελλήνων μαθητών που δεν βρίσκουν ούτε ένα ίχνος χαράς και δημιουργικότητας μέσα στο ελληνικό σχολείο. Αγχος, πλήξη και κούραση συνθέτουν το τρίπτυχο της σύγχρονης αμάθειας αφού η γνώση λειτουργεί συσσωρευτικά σαν ένας καθημερινός καταναγκασμός που οδηγεί στην απομάκρυνση από το ιδεώδες και την αποστολή της εκπαιδευτικής πράξης. Σε ένα τέτοιο σχολικό περιβάλλον η φοίτηση μετατρέπεται σε υποχρεωτική αγγαρεία, σε αδιάφορη προσέλευση, σε ιδιότυπη ανία, αφού η αληθινή ζωή φαντάζει πέρα και έξω από τις αίθουσες, μακριά από τα βιβλία και τους διδάσκοντες. Την ίδια στιγμή οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι απορούν γιατί εισέρχονται ολοένα και περισσότεροι φοιτητές με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο. Δυστυχώς το πρόβλημα δεν έγκειται μόνο στο επίπεδο των γνώσεων που κατέχουν οι μαθητές, αλλά επεκτείνεται και σε επίπεδο αξιών και δεξιοτήτων. Η αξιακή σύγχυση των μαθητών μας εδράζεται στην έλλειψη σταθερών σημείων αναφοράς σε επίπεδο συμβόλων, προτύπων και κοινωνικών αναπαραστάσεων. Η ανεργία, τα οικονομικά και πολιτικά σκάνδαλα, η «τηλεοπτική δημοκρατία», η προβολή του life style ως εναλλακτική διέξοδος ζωής και ατομικής δράσης συνθέτουν την αυτο-εικόνα μιας κοινωνίας που διαρκώς φθίνει, προβάλλοντας αποκλειστικά το «ιδιωτικό όραμα» ως βιώσιμη και ρεαλιστική διέξοδο από την κρίση. Επιπλέον, το ελληνικό σχολείο επιμένει στη στείρα συσσώρευση γνώσης και δεν δίνει έμφαση στις κοινωνικές δεξιότητες των μαθητών. Αναρωτήθηκε ποτέ κανείς αν μέσα στο σχολείο τα παιδιά μας «μαθαίνουν να συνεργάζονται», «μαθαίνουν να μοιράζονται», «μαθαίνουν να συναισθάνονται», «μαθαίνουν να δημιουργούν», «μαθαίνουν να ακούνε και να επεξεργάζονται τις διαφορές», «μαθαίνουν να συνθέτουν μέσω της διαλεκτικής», «μαθαίνουν να συμμετέχουν», ή εν τέλει «μαθαίνουν πώς να μαθαίνουν»; Αν για παράδειγμα ορίζαμε τις δεξιότητες αυτές ως «προαπαιτούμενα ποιότητας» μέσα στο εκπαιδευτικό μας σύστημα θα καταλαβαίναμε την αναποτελεσματικότητά μας να δώσουμε στέρεα και δυναμικά εργαλεία ζωής στους τωρινούς μαθητές και αυριανούς πολίτες.

Η ατομική προσπάθεια από μόνη της δεν αρκεί

Δυστυχώς η φιλοτιμία και ο γνήσιος ιδεαλισμός που επιδεικνύουν αμέτρητοι εκπαιδευτικοί δεν αρκούν από μόνα τους για να ανατρέψουν το αρνητικό κλίμα. Οι κοινωνιολογικές μελέτες αποδεικνύουν περίτρανα ότι τα συστήματα και οι κοινωνικές δομές «καταπίνουν» τις πρωτοβουλίες των μεμονωμένων υποκειμένων, ιδιαίτερα όταν αυτές δεν είναι συλλογικά οργανωμένες και κοινωνικά συντονισμένες.

Με άλλα λόγια, το προσωπικό όνειρο και η ατομική προσπάθεια των εκπαιδευτικών δεν μπορεί να μεταφραστεί σε όρους μιας ρεαλιστικής εκπαιδευτικής πολιτικής αν δεν αναληφθεί η συλλογική ευθύνη και η δράση μιας νέας εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης που να τη θέλουν οι περισσότεροι παλεύοντας καθημερινά και από κοινού γι' αυτήν.

 

ΚΟΡΥΦΗ

Πώς γίνονται οι καλοί μαθητές;Λουίζα Βογιατζή

Κάθε φθινόπωρο, οι ανησυχίες και οι προσδοκίες των γονιών με παιδιά σχολικής ηλικίας είναι στα ύψη. Ποιοι παράγοντες διαμορφώνουν έναν «καλό μαθητή»; Tο σχολείο είναι ένας από τους πιο σημαντικούς σταθμούς στη ζωή κάθε ανθρώπου, αλλά ακόμα σημαντικότερος φαίνεται και είναι όταν διανύει κάποιος τη σχολική ηλικία. Ακόμη και για τον πιο «αδιάφορο» μαθητή είναι επώδυνο να μην τα καταφέρνει, να έχει αποτυχίες, να μην μπορεί να προσαρμοστεί στο σχολικό περιβάλλον. Υπάρχει, όμως, η «συνταγή της επιτυχίας» που κάνει τον καλό μαθητή, είναι εύχρηστη και χωρίς παρενέργειες;
O πιο καλός ο μαθητής...
Τι σημαίνει καλός μαθητής; Πολύ απλό, θα έλεγαν οι περισσότεροι. Είναι ο μαθητής που είναι επιμελής, συνεπής στις σχολικές του υποχρεώσεις, δεν έχει ο ίδιος και δεν δημιουργεί προβλήματα στο σχολείο, στους δασκάλους και στους συμμαθητές του και, γενικά, παίρνει καλούς βαθμούς και δεν δυσκολεύεται ιδιαίτερα στις εξετάσεις. Όλα αυτά είναι σωστά και κατανοητά, δεν παύουν όμως να αποδίδουν μια αρκετά στατική εικόνα αυτού που ονομάζουμε «καλό μαθητή», αγνοώντας έτσι τους δύο βασικότερους παράγοντες που διαμορφώνουν, ο καθένας με τον τρόπο του, την έννοια αυτή: Τα παιδιά, τους ίδιους δηλαδή τους μαθητές από τη μία και τους γονείς από την άλλη.
Τι συμβαίνει «εδώ και τώρα»
Δεν μπορούμε όμως να αγνοήσουμε ότι, όταν μιλάμε για καλούς μαθητές, μιλάμε για παιδιά και συγκεκριμένα για παιδιά ηλικίας από 6 έως 18 ετών. Αυτά τα δώδεκα χρόνια της σχολικής σταδιοδρομίας είναι χρόνια διαρκούς και πολύ ραγδαίας ανάπτυξης, χρόνια συνεχόμενων αλλαγών στην προσωπικότητα, το συναισθηματικό κόσμο, το γνωστικό επίπεδο, τις αντιδράσεις, τη συμπεριφορά του κάθε παιδιού. Αυτές όλες οι αλλαγές, οι έντονες και συνήθως αναπάντεχες μεταπτώσεις στον τρόπο που κάθε παιδί βιώνει τον κόσμο γύρω του και μέσα του, δεν είναι απλώς μικρά, δευτερεύοντα μικροπροβληματάκια που πρέπει να ξεπεραστούν το γρηγορότερο για να συνεχίσει το παιδί να είναι λειτουργικό και αποτελεσματικό στις μαθητικές του υποχρεώσεις, αλλά είναι το «εδώ και τώρα», η καθημερινή, ζωντανή και συχνά πολύ δύσκολη πραγματικότητά τους.
«Επενδύοντας» στα παιδιά
Από την άλλη μεριά, έχουμε τους γονείς. Είναι αυτοί που έχουν τις προσδοκίες, τα όνειρα που -όσο στεγνό και άχαρο κι αν ακούγεται- έχουν «επενδύσει» με πολλούς τρόπους στο παιδί ή στα παιδιά τους και περιμένουν και μέσα από τις επιδόσεις του στο σχολείο (αν όχι κυρίως μέσα από αυτές), να «ανταμειφθούν», να δουν τις προσπάθειές τους να καρποφορούν. Για τους γονείς, το «καλός μαθητής» είναι συχνά πολύ προσωπική υπόθεση. Καταρχήν, είναι η αγνή χαρά και ικανοποίηση να βλέπουν το παιδί τους να τα καταφέρνει και να μη δυσκολεύεται. Eίναι όμως και πολλά άλλα: είναι η προσωπική τους επιβεβαίωση ότι τα έχουν καταφέρει καλά ως γονείς. Είναι μια -πολλές φορές αβάσιμη- ανακούφιση ότι το παιδί τους εξασφαλίζει ένα -σύμφωνα με τα κριτήριά τους- καλό μέλλον. Είναι, ακόμη, «ξόρκι» για τις δικές τους κακοτυχίες ή αποτυχίες («Εσύ θα καταφέρεις αυτό που δεν κατάφερα εγώ»), «τρόπαιο» σε ανταγωνιστικά παιχνίδια με άλλους, «τροφή» για τη ματαιοδοξία τους.
Oι καλοί βαθμοί και η κατάθλιψη
O καλός μαθητής, λοιπόν, είναι αυτός που ξεπερνά ακάθεκτος όλες τις δυσκολίες και τις μεταπτώσεις της ηλικίας του και συνεχίζει να «φέρνει καλούς βαθμούς», εκπληρώνοντας έτσι τις προσδοκίες των γονιών του. Υπάρχουν παιδιά που το καταφέρνουν. Γιατί έτσι είναι φτιαγμένα, γιατί στάθηκαν σε μερικά πράγματα τυχερά, γιατί είχαν πάντα την κατάλληλη στήριξη. Υπάρχουν όμως και άλλα που δεν τα καταφέρνουν, που το να είναι πάντα καλοί μαθητές κάποια μέρα το πληρώνουν αρκετά ακριβά. Λέει η μητέρα του Γιώργου, που είναι 14 ετών: «Το ότι ήταν καλός μαθητής ήταν για μας απόδειξη ότι όλα πάνε καλά. Είχαμε μπερδέψει το παιδί Γιώργο με το μαθητή. Το ότι δεν πήγαινε σινεμά ή βόλτα με τους φίλους του, ότι είχε απομονωθεί, δεν μας απασχολούσε ιδιαίτερα, γιατί λέγαμε ότι αν είχε προβλήματα, θα έπεφταν και οι σχολικές του επιδόσεις. Πόσο έξω μπορεί να πέφτει κανείς ως γονιός... Όταν άρχισαν οι εφιάλτες και ο παιδοψυχολόγος μάς μίλησε για κατάθλιψη, τότε δυστυχώς το καταλάβαμε».
Διάβασμα και τεμπελιά
Ίσως λοιπόν είναι απαραίτητο να αναθεωρήσουμε κάπως τις αντιλήψεις περί καλών μαθητών και να τις προσαρμόσουμε στο κάθε παιδί ξεχωριστά. Καλός μαθητής είναι αυτός που τα καταφέρνει στο σχολείο και στα μαθήματα, αλλά όχι σε βάρος της προσωπικής του ευτυχίας. Όταν δηλαδή υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στις σχολικές επιδόσεις και στην ευχαρίστηση, στο παιχνίδι, στην παρέα με συνομηλίκους, στην τεμπελιά και στο χασομέρι, απαραίτητο συστατικό, ιδιαίτερα της εφηβικής ηλικίας. Είναι όχι μόνο άχρηστο, αλλά και πολύ επικίνδυνο να είναι κάποιος πρώτος μαθητής και μια μέρα να αναγκαστεί να «εγκαταλείψει» επειδή «κάηκε το σύστημα». Καλός μαθητής είναι κι αυτός που οι επιδόσεις του δεν είναι πάντα οι ίδιες, αλλά μπορεί να πέφτουν όταν κάτι σοβαρό τον απασχολεί, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ήρθε η συντέλεια του κόσμου, ούτε για τους γονείς του και, κατά συνέπεια, ούτε για τον ίδιο. Καλός μαθητής είναι κι αυτός που είναι καλός σε ορισμένα μαθήματα και σε άλλα λιγότερο. Καλός μαθητής είναι επίσης και εκείνος που παίρνει μέτριους βαθμούς και είναι ευχαριστημένος, έχει ενδιαφέροντα πράγματα που αγαπάει και προσπαθεί γι’ αυτά, έστω κι εξωσχολικά. Ίσως πρέπει να γίνουμε λίγο πιο γενναιόδωροι με τον τίτλο του καλού μαθητή και να τον διευρύνουμε.
Καλός είναι μόνο ο πρώτος;
Καλός μαθητής είναι μόνο ο πρώτος μαθητής ή αυτός που είναι ανάμεσα στους πρώτους; Δυστυχώς, εμείς οι γονείς, σπρωγμένοι εν μέρει από τις προσωπικές μας φιλοδοξίες και εν μέρει από το σχολικό σύστημα, τείνουμε να παίρνουμε ως βασικότερο κριτήριο αξιολόγησης του καλού μαθητή τις μελλοντικές πιθανότητες που έχει (όπως τις έχουμε εκτιμήσει βέβαια οι ίδιοι χρόνια πριν) να πάει καλά στις εκάστοτε Πανελλήνιες και να μπει σε μια «καλή σχολή». Ίσως, όμως, να είναι προτιμότερο, για το καλό των παιδιών κυρίως, να αξιολογούμε τις σχολικές τους επιδόσεις την κάθε στιγμή (χωρίς να αλληθωρίζουμε προς το μέλλον), σύμφωνα με τις προσπάθειες που καταβάλλουν, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν και τις υπόλοιπες «επιδόσεις» σε άλλους τομείς της ζωής τους.
Η καλύτερη «συνταγή» 

Μιλώντας λοιπόν γι’ αυτό τον πιο «διευρυμένο» καλό μαθητή, μπορούμε να δούμε τι χρειάζεται και τι μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί να τα πηγαίνει καλά στο σχολείο.
Η ενθάρρυνση για την αυτονομία. Το σχολείο είναι δουλειά του παιδιού. Μια σχολική σταδιοδρομία που αρχίζει με τη λογική: «΄Έχουμε να κάνουμε μαθήματα» και με συνεχείς παραινέσεις των γονιών στο παιδί για να μελετήσει, μπαίνει σε κακές βάσεις. Η αυτονομία μαθαίνεται σιγά-σιγά, πριν και μετά την αρχή του σχολείου, όταν οι γονείς εμπιστεύονται τα παιδιά τους και τα ενθαρρύνουν να κάνουν πράγματα μόνα τους, να συμμετέχουν ανάλογα με την ηλικία τους σε δουλειές του σπιτιού, να έχουν φίλους και να διαχειρίζονται τις σχέσεις τους.
Η αναγνώριση και η εκτίμηση αυτού που προσπαθεί ένα παιδί είναι κάτι το οποίο χρειάζεται μεγάλη γενναιοδωρία εκ μέρους των γονιών και, ίσως, κάτι παραπάνω. Πρέπει να είναι όσο πιο ειλικρινείς γίνεται. Ένα καθήκον των γονιών είναι να αναγνωρίσουν μέσα τους και να μετριάσουν, όσο γίνεται, την
τελειομανία και την υπέρμετρη φιλοδοξία τους σε σχέση με τα παιδιά τους, γιατί δεν υπάρχει το τέλειο παιδί, όπως δεν υπάρχουν οι τέλειοι γονείς. Σχετικά με τα μαθήματα του σχολείου, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να εμπιστευτούμε το παιδί ότι θα βρει το δικό του ρυθμό και τρόπο, ενώ ας έχουμε υπόψη ότι όσο περισσότερη πίεση ασκούμε, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες να συμβεί αυτό. 
Η βοήθεια στην οργάνωση της δουλειάς

Αυτό φυσικά δεν είναι εύκολο, γιατί η ανησυχία των γονιών βάζει σε δοκιμασία την υπομονή τους. Επειδή, όμως, οι φωνές και ο θυμός τελικά δεν έχουν κανένα θετικό αποτέλεσμα, έχει πιο ουσιαστική σημασία το να βοηθήσουν το παιδί τους να βρει τρόπους να είναι πιο συστηματικό. Να βρει πού του αρέσει να διαβάζει, ποια ώρα, να μην το αφήνουν περισσότερο από ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, ανάλογο της ηλικίας του (π.χ. όχι παραπάνω από μισή με μία ώρα στην πρώτη τάξη, μία με μιάμιση στη δευτέρα και στην τρίτη κ.ο.κ.), να κοιτάει πρώτα τι έχει και μετά να αρχίζει, να κάνει μικρά ενδιάμεσα διαλείμματα, να εναλλάσσει γραπτές με προφορικές ασκήσεις, για να μένει συγκεντρωμένο. Όλα αυτά έχουν μεγάλη σημασία και πολλά παιδιά πελαγώνουν γιατί δεν μπορούν να οργανώσουν τη μελέτη τους και όχι τόσο γιατί δυσκολεύονται με το περιεχόμενο. 
Τα παιδιά χρειάζονται τη στήριξη των γονιών
Προσοχή όμως: Όχι για να τους υπενθυμίζουν συνέχεια ότι έχουν κι άλλα μαθήματα, ότι δεν τα πήγαν αρκετά καλά στην τελευταία ορθογραφία ή στο τεστ και για να τα κρατάνε καθισμένα 4 ώρες στην καρέκλα μέχρι να τελειώσουν τη μελέτη τους. Χρειάζονται τους γονείς για βοήθεια σε ό,τι δεν καταλαβαίνουν και δυσκολεύονται. Για να έχουν κάποιον που θα τα ακούσει, όταν έστω και μικροπροβληματάκια με τη συμμαθήτρια, τη δασκάλα, το γυμναστή, τον καλύτερο φίλο, τον καθηγητή της Χημείας τούς προκαλούν ανησυχία, ένταση, λύπη.
Μην μπερδεύετε το μαθητή με το παιδί
O ρόλος των γονιών είναι να μη συγχέουν το μαθητή με το παιδί και να δίνουν στο παιδί τους να καταλαβαίνει ότι μια αποτυχία στο σχολείο δεν σημαίνει γι’ αυτούς ότι απογοητεύονται ή ότι κλονίζεται η αγάπη τους γι’ αυτό. Αυτό μπορεί πολλοί γονείς να το θεωρούν αυτονόητο («Αλίμονο, εγώ το παιδί μου το αγαπάω ό,τι κι αν κάνει, ό,τι μαθητής κι αν είναι»), πολύ συχνά, όμως, του δίνουν άλλα μηνύματα. Με την πρόθεση να του δείξουν ότι «πρέπει να το πάρει στα σοβαρά», το τιμωρούν, το μαλώνουν ή δείχνουν μόνο τη δυσαρέσκεια και την απογοήτευσή τους, χωρίς να προσπαθήσουν καν να το καταλάβουν και να το βοηθήσουν. Για να ξεπεράσουν όμως τις δυσκολίες τους, τα παιδιά χρειάζονται ανθρώπους που ενδιαφέρονται να ακούσουν και να καταλάβουν. Με τον τρόπο αυτό, μαθαίνουν να ζητούν βοήθεια όταν τη χρειάζονται και να μην εγκαταλείπουν όταν κάτι δεν πάει καλά. Χρειάζονται γονείς που καταλαβαίνουν ότι πραγματικά καλός μαθητής είναι μόνο αυτός που είναι καλά και στην υπόλοιπη ζωή του.

 

Ήσαστε καλός μαθητής στο σχολείο; Δείτε γιατί θα είναι και τα παιδιά σας!

Το περιβάλλον και οι κοινωνικές συνθήκες -οικογένεια, σχολείο και άλλοι παράγοντες- ασφαλώς παίζουν ρόλο στο πόσο καλούς βαθμούς παίρνει ένα παιδί στο σχολείο.

Όμως μια νέα βρετανική γενετική επιστημονική έρευνα, που αναδημοσιεύει το Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, έρχεται να ταράξει τα νερά, καταλήγοντας στο "πολιτικά μη ορθό" συμπέρασμα ότι ακόμη μεγαλύτερη είναι η επίδραση των γενετικών παραγόντων και της κληρονομικότητας, όσον αφορά τις σχολικές επιδόσεις ενός παιδιού.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Έβα Κράπολ του Ινστιτούτου Ψυχιατρικής, Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης του King's College του Λονδίνου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το "Science", εξέτασαν σε ποιο βαθμό η απόδοση στο σχολείο μπορεί να αποδοθεί στην κληρονομικότητα κάθε παιδιού.

Γι' αυτό το λόγο, μελέτησαν στοιχεία για 6.653 ζευγάρια διδύμων, μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Οι δίδυμοι ήσαν τόσο μονοζυγωτικοί, δηλαδή όμοιοι (καθώς προέρχονταν από τη γονιμοποίηση του ίδιου ωαρίου, το οποίο μετά διαχωρίστηκε σε δύο ξεχωριστά έμβρυα), όσο και διζυγωτικοί, δηλαδή διαφορετικοί (καθώς είχαν αναπτυχθεί από δύο διαφορετικά ωάρια, που είχαν γονιμοποιηθεί από δύο διαφορετικά σπερματοζωάρια). Οι δεύτεροι είναι μόνο 50% γενετικά όμοιοι, ενώ οι πρώτοι 100%.

Οι συγκριτικές μελέτες διδύμων θεωρούνται παραδοσιακά ο καλύτερος τρόπος για να διερευνηθεί σε ποιο βαθμό τα γονίδια και το περιβάλλον επηρεάζουν κάποιο χαρακτηριστικό του ανθρώπου.

Αν οι όμοιοι δίδυμοι μοιάζουν μεταξύ τους περισσότερο σε ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό, από ό,τι οι διαφορετικοί δίδυμοι, τότε οι διαφορές ανάμεσα στις δύο ομάδες αποδίδονται περισσότερο στα γονίδια παρά στο περιβάλλον.

Όλα τα ζευγάρια διδύμων της μελέτης είχαν μεγαλώσει στο ίδιο περιβάλλον, τόσο στο σπίτι, όσο και στο σχολείο. Η σύγκριση των σχολικών επιδόσεων μεταξύ των μονοζυγωτικών (όμοιων) με τους διζυγωτικούς (διαφορετικούς) διδύμους επέτρεψε στους επιστήμονες να ξεδιαλύνουν σε ποιό βαθμό η σχολική επίδοση είναι θέμα επιρροής του περιβάλλοντος ή των γονιδίων.

Οι επιστήμονες μελέτησαν τις επιδόσεις κάθε μαθητή στα διαγωνίσματα γλώσσας, μαθηματικών και άλλων επιστημονικών μαθημάτων έως την ηλικία των 16 ετών.

Αντί να συσχετίσουν τις επιδόσεις μόνο με τη νοημοσύνη, αξιολόγησαν κάθε παιδί με βάση μια σειρά από ψυχολογικά και άλλα γνωρίσματα, όπως το επίπεδο νοημοσύνης του, την υγεία του, τον τύπο της προσωπικότητάς του (κίνητρα, αυτοπεποίθηση, εργατικότητα κ.α.) και τα όποια προβλήματα συμπεριφοράς του.

Το συμπέρασμα ήταν ότι οι σχολικές επιδόσεις γενικά είναι κατά τα δύο τρίτα (ποσοστό 62%) θέμα κληρονομικότητας, κάτι που είχε διαφανεί και από παλαιότερες μελέτες, ενώ άλλα επιμέρους χαρακτηριστικά, που επηρεάζουν την μάθηση, είναι ζήτημα γονιδίων σε ποσοστό 35% έως 58%.

Ο δείκτης νοημοσύνης εμφανίζει την μεγαλύτερη επιρροή από την κληρονομικότητα σε σχέση με κάθε άλλο ατομικό γνώρισμα του παιδιού.

Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι τα 83 ατομικά γνωρίσματα που μελέτησαν (νοημοσύνη, προσωπικότητα, συμπεριφορά κ.α.), εξηγούν σε μεγάλο βαθμό (75%) το γενετικό υπόβαθρο της σχολικής επίδοσης.

Όπως είπαν, τα ευρήματα δείχνουν πως η κληρονομικότητα των σχολικών επιδόσεων βασίζεται στην κληρονομικότητα μιας μεγάλης γκάμας επιμέρους ατομικών χαρακτηριστικών κάθε παιδιού και όχι μόνο στη νοημοσύνη, όπως συνήθως πιστεύεται.

Με άλλα λόγια, για να τα πάει ένα παιδί καλά στο σχολείο, οι γονείς δεν αρκεί να του έχουν κληροδοτήσει μόνο γονίδια σχετικά με την εξυπνάδα, αλλά και γονίδια σχετικά με πολλά άλλα χαρακτηριστικά, τα οποία από κοινού στη συνέχεια θα καθορίσουν τις σχολικές επιδόσεις του - σε συνάρτηση πάντα με τις επιδράσεις του περιβάλλοντος, τη συγκυρία και την τύχη.

Η Έβα Κράπολ τόνισε, ότι "κληρονομικότητα δεν σημαίνει ότι το κάθε τι είναι προδιαγεγραμμένο. Απλώς σημαίνει ότι τα παιδιά διαφέρουν μεταξύ τους στο κατά πόσο βρίσκουν εύκολη και ευχάριστη την μάθηση και αυτές οι διαφορές επηρεάζονται από τα γονίδια".

Γι' αυτό, όπως επεσήμαναν οι ερευνητές, "τα ευρήματα ενισχύουν την αντίληψη ότι μια πιο εξατομικευμένη προσέγγιση στην εκπαίδευση θα ήταν πιο πετυχημένη από μια προσέγγιση ίδια για όλα τα παιδιά", έτσι ώστε μέσα στην τάξη κάθε παιδί να έχει περισσότερες ευκαιρίες να εστιαστεί στις βαθύτερες κλίσεις και προτιμήσεις του.

Τόνισαν επίσης ότι, σε τελευταία ανάλυση, πρέπει να είναι τα παιδιά αυτά που θα επιλέξουν και θα δημιουργήσουν τις δικές τους εμπειρίες σε σχέση με την μάθηση, ανάλογα με τις γενετικές προδιαθέσεις και τις επιρροές του περιβάλλοντος κάθε φορά.

Μελλοντικές γενετικές έρευνες θα επιδιώξουν να εντοπίσουν συγκεκριμένα γονίδια που επηρεάζουν περισσότερο τις σχολικές επιδόσεις.

 

Ο πιο καλός ο e-μαθητής Της Μάρως Βακαλοπούλου

Η διαδικτυακή εκπαίδευση είναι προσβάσιμη σε όλους. Είναι επίσης δωρεάν και θεωρείται η εκπαιδευτική μέθοδος του μέλλοντος. Πλην όλων αυτών όμως, των λίγο ώς πολύ γνωστών πλεονεκτημάτων, η online μάθηση αποδεικνύεται πολύ καλύτερη από άλλες παραδοσιακές εκπαιδευτικές μεθόδους και σίγουρα πιο αποτελεσματική από την παθητική παρακολούθηση στα φοιτητικά έδρανα. Το συμπέρασμα είναι το αποτέλεσμα δεκαετούς έρευνας του Πανεπιστημίου Carnegie Mellon του Πίτσμπουργκ και πρόκειται να ανατρέψει πολλές παρανοήσεις γύρω από χρόνια εκπαιδευτικά ζητήματα. Το 2002, το εν λόγω αμερικανικό πανεπιστήμιο - από τα πιο επιφανή των ΗΠΑ - εισήγαγε δοκιμαστικά την Πρωτοβουλία για την Ανοικτή Εκπαίδευση. Κατά τη διάρκεια αυτών των δέκα ετών, μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος, οι ενδιαφερόμενοι είχαν τη δυνατότητα δωρεάν πρόσβασης στα μαθήματα του πανεπιστημίου. Τρία χρόνια αργότερα, το 2005, το 2006 και το 2007, οι καθηγητές άρχισαν να μελετούν συστηματικά τις επιδόσεις των φοιτητών που παρακολουθούσαν online με σκοπό να τις συγκρίνουν στη συνέχεια με εκείνες των φοιτητών που με συνέπεια παρακολουθούσαν τις παραδόσεις στα αμφιθέατρα της πανεπιστημιούπολης. Οι καθηγητές εξεπλάγησαν διπλά. Και αυτό διότι διαπίστωσαν αφενός πως στις βαθμολογίες δεν υπήρχαν αξιοσημείωτες αποκλίσεις και αφετέρου πως οι φοιτητές μέσω Ιντερνετ αφομοίωναν καλύτερα και κυρίως ταχύτερα τις πληροφορίες συγκριτικά με τους «παραδοσιακούς» φοιτητές. Επίσης θετικά ήταν και τα μηνύματα που έστειλαν ειδικοί από όλον τον κόσμο, κατά τη διάρκεια του πρώτου ανοικτού συνεδρίου της UNESCO για τις Ανοικτές Εκπαιδευτικές Πηγές στο Παρίσι, τον περασμένο Ιούνιο. Στην ψηφιοποίηση της εκπαίδευσης είδαν όχι μόνο τη λύση στην παγκόσμια εκπαιδευτική κρίση αλλά και το κλειδί που θα ξεκλειδώσει την παγκόσμια ανάπτυξη τον 21ο αιώνα. Και τόνισαν πως εάν η έννοια των Ανοικτών Εκπαιδευτικών Πηγών είναι απλή - εκπαιδευτικά υλικά προσιτά σε όλους - τα οικονομικά οφέλη είναι ανυπολόγιστα.

Πρώτα απ' όλα, διευκρινίζουν ο σερ Τζον Ντάνιελ και ο Ντέιβιντ Κίλιον στην «Γκάρντιαν», διότι με αυτόν τον τρόπο μειώνεται το κόστος των διδάκτρων. Η απόφαση της Ουάσιγκτον, λόγου χάριν, να ψηφιοποιήσει 81 μαθήματα από τα καλύτερα πανεπιστήμια των Νοτιοδυτικών ΗΠΑ είχε ετήσιο κέρδος για τους φοιτητές 40 εκατ. δολάρια. Δεδομένου δε πως η ψηφιοποίηση κόστισε 1,8 εκατ. ευρώ, είναι σαφές πως απόσβεση έγινε από τον πρώτο χρόνο κιόλας εφαρμογής του προγράμματος.

Το σημαντικότερο όλων όμως είναι πως οι Ανοικτές Εκπαιδευτικές Πηγές εγγυώνται μια μορφή εκπαίδευσης που θα μπορεί να προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες ανάγκες τις παγκόσμιας οικονομίας. Θα μπορεί δηλαδή να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία ενός πιο καταρτισμένου και ευέλικτου εργατικού δυναμικού. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς τη μορφή της παγκόσμιας οικονομίας όταν στο 90% - ίσως και παραπάνω - του παγκόσμιου πληθυσμού που αυτή τη στιγμή είναι αποκλεισμένο από μια υψηλής ποιότητας μέση εκπαίδευση δοθεί επιτέλους μια δίκαιη ευκαιρία στη μάθηση.

ΚΟΡΥΦΗ

Το εκπαιδευτικό σύστημα «πνίγει» τους εφήβους ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΣΩΛΗ

Τα καταθλιπτικά συμπτώματα πληθαίνουν και τα ποσοστά απόπειρας αυτοκτονίας διπλασιάστηκαν τα τελευταία 20 χρόνια μεταξύ παιδιών που ξυπνούν και κοιμούνται κάθε μέρα στον ρυθμό του ρομπότ με μοναδικό στόχο την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο και μόνιμη ηχώ στ΄ αφτιά τους: «Πρέπει να τα καταφέρεις!»

Για το καλό του, ξυπνά κάθε πρωί από τα χαράματα ώστε να προλάβει να είναι στην ώρα του στο σχολείο. Είναι πτώμα αφού έχει κοιμηθεί ελάχιστα το προηγούμενο βράδυ προκειμένου να διαβάσει στο πλαίσιο της προετοιμασίας του για τις εξετάσεις εισαγωγής στο πανεπιστήμιο. Για το καλό του, αφού τελειώσει το μάθημα στο σχολείο, έχει άλλα τρία ιδιαίτερα μαθήματα ως τη νύχτα. Για το καλό του, οι καθηγητές τού λένε ότι πρέπει πάση θυσία να βρει μια θέση στον... ήλιο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Την ίδια «καραμέλα» πιπιλίζουν κάθε ημέρα και οι γονείς του υπενθυμίζοντάς του ότι, αν δεν καταφέρει να επιτύχει, τόσα χρήματα και τόσος κόπος θα πάνε χαμένα. Για να συμπληρώσουν ότι παίζει μεγάλο ρόλο και το«τι θα πει η κοινωνία, αρχίζοντας από τη γειτόνισσα που ο γιος της τα κατάφερε και μπήκε στη Νομική»(η γειτόνισσα βέβαια δεν αναφέρει ότι ο γιος της έχει ακόμη το πτυχίο Νομικής σε μια κορνίζα αναξιοποίητο). Είναι 17 ετών, σε μια ηλικία που η ζωή του ανοίγεται μπροστά του, και όμως εκείνος δεν βρίσκει ενδιαφέρον στο να ονειρευτεί το μέλλον του. Νιώθει θλίψη, νιώθει κούραση, νιώθει συνεχώς στενοχώρια. Εμφανίζει καταθλιπτικά συμπτώματα προτού καν ενηλικιωθεί. Και μπορεί η κατάθλιψη να αποτελεί συνήθως έννοια αλληλένδετη με την τόσο ιδιαίτερη φάση της ζωής που ονομάζεται εφηβεία, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να της δίνουμε τη δέουσα σημασία. Διότι κάποιες φορές η κακοκεφιά των εφήβων που περνά στα... ψιλά για τους πολυάσχολους γονείς των σύγχρονων καιρών μας μπορεί να φθάσει ως και σε απόπειρα αυτοκτονίας.
Γκρίζα μπουμπούκια...
Αυτό το καρέ αποτελεί ένα άκρως ρεαλιστικό κάδρο της ζωής ουκ ολίγων εφήβων στη χώρα μας. Ενα κάδρο στο οποίο κυριαρχεί το γκρίζο, όπως αποτυπώνουν δύο νέες ξεχωριστές μελέτες του Πανεπιστημίου Αθηνών τις οποίες παρουσιάζει σήμερα «Το Βήμα». Σύμφωνα με την πρώτη μελέτη, ένας στους τέσσερις εφήβους που συμμετείχαν παρουσίαζε συμπτώματα κατάθλιψης, τα οποία μπορεί να είναι εν δυνάμει επικίνδυνα για το μέλλον του. Η δεύτερη πάλι μελέτη δείχνει ότι οι απόπειρες αυτοκτονίας στους εφήβους έχουν διπλασιαστεί μέσα σε μία εικοσαετία. Πίεση, στρες, στείρο εκπαιδευτικό σύστημα, ελπίδες (πολλές φορές φρούδες) για σπουδές και επαγγελματική αποκατάσταση, γονείς στα πρόθυρα νευρικής και οικονομικής κρίσης, περίγυρος πάντα έτοιμος να κριτικάρει. Μια θηλιά γύρω από τον λαιμό παιδιών που στο άνθος της ηλικίας τους αισθάνονται να... μαραίνονται. Δεν θα μπορούσαν να ταιριάζουν περισσότερο οι στίχοι τουΓιάννη Μηλιώκα:«Για το καλό μου, για το καλό μου, ώσπου δεν άντεξε στο τέλος το μυαλό μου».
Ποσοστό των εφήβων που φθάνει το 26,2% παρουσιάζει καταθλιπτική συμπτωματολογία, όπως έδειξε μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε στον δικτυακό τόπο του επιστημονικού εντύπου «Community Μental Ηealth Journal» στις 7 Φεβρουαρίου με επικεφαλής την επίκουρη καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών κυρίαΕλένη Λαζαράτου(συμμετείχαν επίσης οι κκ.Δ. Δικαίος,Δ. Αναγνωστόπουλος και ο ομότιμος πλέον καθηγητής κ.Κ.Σολδάτος).
Οπως εξηγεί στο «Βήμα» η κυρία Λαζαράτου, η μελέτη διεξήχθη σε 713 μαθητές (396 κορίτσια και 317 αγόρια) ηλικίας 15 ως 18 ετών που φοιτούσαν σε τρία Λύκεια της Αθήνας (δύο Γενικά Λύκεια και ένα Τεχνικό) με βάση ειδική επιστημονική κλίμακα καταγραφής της κατάθλιψης. Τα καταθλιπτικά συμπτώματα αποτελούν διαταραχή του συναισθήματος και εκφράζονται μεταξύ άλλων με λύπη, κακοκεφιά, μειωμένη όρεξη, μειωμένο ύπνο, δυσκολία στη συγκέντρωση και συνεχή κούραση.
Κορίτσι, μέτρια μαθήτρια
Τα αποτελέσματα που εξήχθησαν μάλλον προκαλούν... κατάθλιψη αφού κατεγράφη υψηλή συχνότητα καταθλιπτικής συμπτωματολογίας τόσο στα παιδιά Γενικού Λυκείου όσο και σε εκείνα του Τεχνικού. Συγκεκριμένα, συμπτώματα κατάθλιψης παρουσίασαν το 33,7% των κοριτσιών και το 16,1% των αγοριών που μελετήθηκαν. Ποιο ήταν όμως το «προφίλ» του εφήβου με καταθλιπτικά συμπτώματα, σύμφωνα με τη μελέτη; Οπως προέκυψε, η εικόνα του είναι συνήθως εκείνη ενός κοριτσιού που δεν έχει πολύ καλές επιδόσεις στα μαθήματα.
Οι ερευνητές σημειώνουν βέβαια ότι, με δεδομένη την εύθραυστη περίοδο της εφηβείας που πολλές φορές συνδέεται με εμφάνιση καταθλιπτικών συμπτωμάτων, δεν μπορούμε να πούμε πως όλοι αυτοί οι έφηβοι αντιμετωπίζουν σοβαρό παθολογικό πρόβλημα. Δεν μπορούμε όμως παράλληλα να παραβλέψουμε το γεγονός ότι μελέτες έχουν δείξει πως η καταθλιπτική συμπτωματολογία στην εφηβεία συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαγνωσμένης κατάθλιψης, άλλων μορφών ψυχοπαθολογίας και κίνδυνο αυτοκτονίας αργότερα στη ζωή, όπως τονίζει η κυρία Λαζαράτου. «Ετσι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στον ευάλωτο ψυχικό κόσμο των εφήβων»αναφέρει χαρακτηριστικά η ερευνήτρια.
Εφηβεία μετά τα... 18!
Για ποιον λόγο οι έφηβοι τα βλέπουν λοιπόν όλα... μαύρα; Η κυρία Λαζαράτου εξηγεί ότι ιδιαιτέρως στο Λύκειο τα παιδιά πιέζονται πάρα πολύ για να έχουν καλές επιδόσεις στο σχολείο και να καταλάβουν μια θέση τελικώς στην ανώτατη εκπαίδευση, πολύ περισσότερο από τους συνομηλίκους τους σε άλλες χώρες. «Οι έλληνες έφηβοι ουσιαστικώς δεν ζουν καν την εφηβεία τους λόγω υποχρεώσεων και υπερφορτωμένου καθημερινού προγράμματος. Ζουν ως έφηβοι μετά τα 18 χρόνια τους, όταν έχουν πλέον καταφέρει να μπουν σε κάποια σχολή και χαλα ρώνουν.Η πίεση για την επιτυχία στο πανεπιστήμιο τους οδηγεί στο να μη βιώνουν όλα τα φυσιολογικά στάδια που πρέπει να περάσει ένας έφηβος και αυτό, όπως είναι επόμενο, έχει σημαντικό κόστος στην ψυχολογική τους κατάσταση».
Στη μελέτη σημειώνεται ότι«στην Ελλάδα υπάρχει ισχυρή παράδοση σύμφωνα με την οποία υπερεκτιμώνται οι σπουδές στο πανεπιστήμιο. Ετσι οι οικογένειες πιέζουν τα παιδιά τους κατά τη διάρκεια των χρόνων φοίτησης στο Λύκειο ώστε να επιτύχουν στις εισαγωγικές εξετάσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Παράλληλα με τα σχολικά μαθήματα τα παιδιά κάνουν συνήθως και ιδιαίτερα μαθήματα τα οποία πληρώνει η οικογένεια.Αυτό το επιπλέον οικονομικό “φορτίο” συμβάλλει σε ακόμη μεγαλύτερη πίεση για επιτυχία η οποία αντικατοπτρίζεται στις προσδοκίες της οικογένειας και της κοινωνίας».Οι συγγραφείς της μελέτης επισημαίνουν μάλιστα ότι οι αλλαγές στο σύστημα εισαγωγής στο πανεπιστήμιο που εισήχθησαν στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια«οδήγησαν σε ακόμη μεγαλύτερες δυσκολίες αντί να βελτιώσουν τα πράγματα».Σε όλη αυτή την πίεση συμβάλλει και το γεγονός ότι πολλές φορές οι επιθυμίες των γονέων για ενασχόληση του παιδιού τους με ένα συγκεκριμένο επάγγελμα... παιδεύουσι (ακόμη περισσότερο) τα τέκνα.
Γ' Λυκείου: λυγίζουν τ΄ αγόρια!

Η Γ΄ Λυκείου είναι η χρονιά που διαταράσσει και την ψυχική ισορροπία των αγοριών, αφού κάθονται στην «ηλεκτρική καρέκλα» που θα κρίνει το μέλλον τους...

Μάλιστα στην επίμαχη τρίτη τάξη του Λυκείου, στον προθάλαμο του πανεπιστημίου, όπου οι έφηβοι είναι ακόμη πιο αγχωμένοι, τα αγόρια είναι εκείνα που «λυγίζουν» περισσότερο, σύμφωνα με τη μελέτη. Αν και «παραδοσιακώς», όπως είναι γνωστό, τα κορίτσια έχουν σε υψηλότερα ποσοστά συμπτώματα κατάθλιψης, το φαινόμενο αυτό ισχύει σε μεγαλύτερο βαθμό στις δύο πρώτες τάξεις του Λυκείου ενώ υποχωρεί στη χρονιά-«ηλεκτρική καρέκλα» που ονομάζεται τρίτη Λυκείου. Αντιθέτως, σε αυτή τη δύσκολη χρονιά αυξάνονται τα ποσοστά αγοριών με καταθλιπτική συμπτωματολογία. Για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό; Μια πιθανή εξήγηση την οποία δίνει η κυρία Λαζαράτου είναι ότι«τα αγόρια πιέζονται περισσότερο να επιτύχουν στο πανεπιστήμιο, με δεδομένο μάλιστα ότι συνήθως αποφασίζουν την τελευταία στιγμή να διαβάσουν συστηματικά.Στα κορίτσια οι έλληνες γονείς τείνουν να συγχωρούν πιο εύκολα την αποτυχία αφού συχνά θεωρούν ότι μπορεί να έχουν και άλλες διεξόδους στη ζωή τους για αποκατάσταση. Βέβαια αυτή η τάση αλλάζει όσο περνούν τα χρόνια». Το βασικό μήνυμα πρέπει ουσιαστικώς να αποσταλεί, σύμφωνα με την καθηγήτρια, αρχικώς στους ιθύνοντες που έχουν δημιουργήσει ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο... καταθλίβει τα παιδιά.«Το ίδιο το σύστημα είναι η κύρια αιτία για τη “δυσφορία” των εφήβων αλλά και οι γονείς οι οποίοι τους πιέζουν για σχολική και ακαδημαϊκή επιτυχία, έχοντας βέβαια και εκείνοι καταπιεστεί από το σύστημα».
Ενώπιος ενωπίω με τον θάνατο
Η πρέσα του εκπαιδευτικού συστήματος είναι ένας από τους παράγοντες που μπορούν να συνθλίψουν σε τέτοιο βαθμό τη συναισθηματική κατάσταση των εφήβων οδηγώντας τους ακόμη και στα πρόθυρα του θανάτου με τη μορφή μιας απόπειρας αυτοκτονίας! Αυτό δείχνει η διαχρονική μελέτη του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ)- καλύπτει 23 ολόκληρα χρόνια- επικεφαλής της οποίας ήταν η ψυχολόγος, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών κυρίαΑννα Κοκκέβη (συμμετείχαν επίσης οι κυρίες Βασιλική Ρότσικα, λέκτωρ Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών,Αγγελική Αραπάκη,από το ΕΠΙΨΥ, καθώς και ο κ.Κλάιβ Ρίτσαρντσοναπό το Πάντειο Πανεπιστήμιο).
Οι ερευνητές συνέλεξαν στοιχεία από πέντε έρευνες που διεξήχθησαν από το 1984 ως το 2007 και περιελάμβαναν πανελλήνιο αντιπροσωπευτικό δείγμα μαθητικού πληθυσμού εφηβικής ηλικίας. Συγκεκριμένα σε καθεμιά εκ των ερευνών συμμετείχαν 8.000-10.000 έφηβοι ηλικίας 14-18 ετών οι οποίοι απαντούσαν σε ειδικό ερωτηματολόγιο σχετικά με το αν έχουν αποπειραθεί να αυτοκτονήσουν.
Αυτό που προέκυψε ήταν άκρως ανησυχητικό: σύμφωνα με τα στοιχεία, οι απόπειρες αυτοκτονίας εμφάνισαν σχεδόν διπλασιασμό στη συχνότητά τους- από 7% το 1984 σε 13,4% το 2007. Μάλιστα από τη μελέτη σκιαγραφήθηκε το προφίλ του εφήβου που επιχειρεί να θέσει τέλος στη ζωή του: είναι συνήθως κορίτσι, ζει σε μονογονεϊκή οικογένεια με χαμηλό επίπεδο μόρφωσης του πατέρα και μένει σε μια μεγάλη πόλη. Αξιοσημείωτο ήταν το γεγονός ότι τα αγόρια αρχίζουν να κλείνουν την ψαλίδα που τα χωρίζει από τα κορίτσια, όπως έδειξαν και τα συγκεκριμένα ευρήματα: στα αγόρια που βρίσκονται στην εφηβεία κατεγράφη τετραπλασιασμός στις απόπειρες αυτοκτονίας μέσα στο διάστημα των 23 ετών ενώ την ίδια στιγμή στα κορίτσια υπήρξε διπλασιασμός.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η αύξηση των αποπειρών αυτοκτονίας που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στα αγόρια μπορεί να αποδοθεί κυρίως στην πίεση που δέχονται στο σχολείο ώστε να έχουν καλές επιδόσεις και να κερδίσουν μια θέση στο πανεπιστήμιο .Οπως επισημαίνει στο «Βήμα» η κυρία Κοκκέβη, δεν πρέπει να ξεχνούμε επίσης ότι συμπεριφορές όπως μια απόπειρα αυτοκτονίας είναι αλληλένδετες με άλλες «συμπεριφορές κινδύνου» όπως η χρήση ναρκωτικών.«Δεδομένου ότι η χρήση ναρκωτικών αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια στους εφήβους και δη στα αγόρια,πολλοί τη συνδέουν με την αύξηση που παρατηρήθηκε και στις απόπειρες αυτοκτονίας».
Καλύτερη η πρόληψη
Το κυριότερο συμπέρασμα που προκύπτει από τα ευρήματα, όπως υπογραμμίζει η καθηγήτρια, είναι ότι πρέπει να δοθεί σημασία στην πρόληψη των ψυχοκοινωνικών προβλημάτων στην εφηβεία, που αποτελεί μια πολύ ευαίσθητη περίοδο της ζωής του ατόμου.«Στην εφηβεία παρουσιάζουν έξαρση πολλά προβλήματα όπως οι απόπειρες αυτοκτονίας, η σχολική βία, η ριψοκίνδυνη συμπεριφορά που οδηγεί σε σοβαρά ατυχήματα, καθώς και άλλες επικίνδυνες συμπεριφορές που συνδέονται τόσο με την ψυχολογική κατάσταση του εφήβου όσο και με περιβαλλοντικούς παράγοντες. Στη σύγχρονη οικογένεια και οι δύο γονείς δουλεύουν πολλές ώρες,βλέπουν λίγο τα παιδιά τους και δεν ασχολούνται όσο χρειάζεται μαζί τους.Υπάρχει μια συναισθηματική απώλεια για τα παιδιά από την απουσία των γονέων,ενώ παράλληλα το εκπαιδευτικό σύστημα δεν βοηθά την κατάσταση,δίνοντας έμφαση στη μάθηση χωρίς να προσεγγίζει το παιδί από πλευράς ψυχολογικών αναγκών».
Μάλλον πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη αυτές τις επισημάνσεις, αν μάλιστα αναλογιστούμε ότι στις ευρωπαϊκές χώρες-μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) οι αυτοκτονίες αποτελούν τη δεύτερη αιτία θανάτου ανθρώπων 15-35 ετών μετά τα τροχαία δυστυχήματα. Οι υπεύθυνοι του ΠΟΥ σημειώνουν μάλιστα ότι«οι προβλέψεις δείχνουν πως θα υπάρξει δραματική αύξηση στην αυτοκτονική συμπεριφορά τις επόμενες δεκαετίες αν δεν εφαρμοστούν αποτελεσματικά μέτρα πρόληψης». Ολα αυτά που στους εφήβους «πασάρονται» ως διαβατήριο επιτυχίας μπορούν, όπως όλα δείχνουν, να αποτελέσουν ένα διαβατήριο προς τη δυστυχία και ενίοτε ένα διαβατήριο για το τελευταίο ταξίδι της ζωής τους προτού καν γνωρίσουν τι θα πει ζωή. Προς γνώση και συμμόρφωση εκείνων που διαμορφώνουν τη ζωή των παιδιών (υποτίθεται) για το καλό τους...
ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟΙ ΓΟΝΕΙΣ, ΑΠΕΛΠΙΣΜΕΝΑ ΠΑΙΔΙΑ

Στη μελέτη αναφέρεται ότι, ενώ η Ελλάδα αποτελεί την πιο... αισιόδοξη χώρα της Ευρώπης με τον χαμηλότερο αριθμό αυτοκτονιών στους ενηλίκους, δεν φαίνεται να ισχύει η ίδια τάση και στους εφήβους, οι οποίοι επιχειρούν πολύ πιο εύκολα να θέσουν τέρμα στη ζωή τους.«Ο τρόπος ζωής των νεαρών ατόμων στην Ελλάδα, ο οποίος επηρεάζεται ολοένα περισσότερο από τον δυτικοευρωπαϊκό τρόπο ζωής μέσω παραγόντων όπως η τεχνολογία και τα ταξίδια, έχει επίδραση στην ψυχολογική κατάστασή τους». Παράλληλα τονίζεται ότι τα τελευταία χρόνια τα διαζύγια αυξήθηκαν, ενώ είναι πολύ πιο συχνό το φαινόμενο της μονογονεϊκής οικογένειας- παράγοντες που φαίνεται ότι επιδρούν αμφότεροι στην εμφάνιση αυτοκτονικών τάσεων στους εφήβους.
Τι σημαίνουν όμως αυτές οι απόπειρες αυτοκτονίας σε τόσο τρυφερές ηλικίες; Πραγματική επιθυμία του παιδιού είναι να αφαιρέσει τη ζωή του ή περισσότερο μια κραυγή αγωνίας που έχει στόχο να τραβήξει την προσοχή του περιγύρου του και κυρίως της οικογένειας; Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό αποπειρών αυτοκτονίας καταλήγει τελικώς σε θάνατο- για κάθε αυτοκτονία στους εφήβους εκτιμάται ότι αντιστοιχούν 31 μη θανατηφόρες απόπειρες. Η κυρία Κοκκέβη απαντά ότι«περισσότερο αυτού του είδους η συμπεριφορά αποτελεί ένα μέσο για να ελκύσει ο έφηβος την προσοχή. Ωστόσο πρέπει να γνωρίζουμε ότι περισσότεροι από τους μισούς εφήβους που τελικώς αυτοκτονούν έχουν στο ιστορικό τους προηγούμενες αποτυχημένες προσπάθειες. Επομένως πρέπει όλοι να λάβουν πολύ σοβαρά υπόψη τέτοιου είδους συμπεριφορές αφού αποτελούν σημαντικό δείκτη κινδύνου».


Το σχολείο ισοπεδώνει τα παιδιά;

 

ΚΟΡΥΦΗ

 

Στη ζούγκλα του μαυροπίνακα ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Μάνος Χαραλαμπάκης

Το φαινόμενο του «στιγματισμού» και κοροϊδίας μαθητών από συμμαθητές τους είναι συχνό στα σχολεία, σύμφωνα με έρευνες

Είναι ο μοναδικός που φοράει γυαλιά μέσα στην τάξη. Οι συμμαθητές του τον έχουν «στιγματίσει» γι΄ αυτήν την απλή εξωτερική διαφορά του σε σύγκριση με τους υπολοίπους. Τον κοροϊδεύουν και τον εξευτελίζουν φωνάζοντάς τον «γυαλάκια». Άλλοι τον αποκαλούν «τζαμαρία». Κάποιοι μάλιστα τον έχουν αποκλείσει από την παρέα.
Τα παιδιά που φορούν γυαλιά στο σχολείο δεν είναι τα μοναδικά που «στιγματίζονται» γιατί διαφέρουν από τα υπόλοιπα ως προς τα εξωτερικά χαρακτηριστικά τους. Ένα παιδί που έχει μερικά κιλά παραπάνω είναι για τους άλλους ο «χοντρός και άσχημος», το «βαρέλι». Ένα άλλο που υστερεί σε ύψος είναι ο «στούμπος». Ένα παιδί με λίγο πεταχτά αυτιά είναι ο «αυτιάς». Μάλιστα κάποιοι τον θεωρούν και χαζό. Το αποτέλεσμα είναι πολλά από αυτά τα παιδιά να αισθάνονται μειονεκτικά και να περιθωριοποιούνται. Το φαινόμενο του «στιγματισμού» μαθητών από συμμαθητές τους είναι συχνό και στα ελληνικά σχολεία, όπως αποδεικνύεται από μελέτες Ελλήνων επιστημόνων. Μεταπτυχιακή εργασία για τον σχολικό εκφοβισμό που πραγματοποίησε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο η κ. Βασιλική Καλατή δείχνει ότι μεγάλη μερίδα των μαθητών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης δέχονται προσβλητικούς χαρακτηρισμούς από τους συνομηλίκους τους. Περίπου 2 στους 10 μαθητές- από το δείγμα που εξέτασε η ερευνήτρια- απάντησαν πως αρκετές φορές τους έχουν κοροϊδέψει, τους έχουν πειράξει με άσχημο τρόπο ή τους έχουν πει άσχημα λόγια. Επίσης, 4 στους 10 είχαν ανάλογη εμπειρία λίγες φορές. Στην ίδια έρευνα, 10,3% των μαθητών απάντησαν πως αρκετές φορές συμμαθητές τους επίτηδες τους άφησαν απέξω από πράγματα που έκαναν, τους απέκλεισαν από την παρέα ή τους αγνόησαν τελείως.
Λεκτική βία Παρόμοια είναι τα αποτελέσματα μελέτης («Βullying in Greek Ρrimary and Secondary Schools») που πραγματοποίησε η ερευνήτρια κ. Μαρία Σαπουνά από το Πανεπιστήμιο Warwick, στη Βρετανία. Η έρευναπου έγινε σε 1.758 μαθητές σχολείων της Θεσσαλονίκης- έδειξε ότι η πιο συνηθισμένη μορφή εκφοβισμού τόσο στο δημοτικό όσο και στο γυμνάσιο είναι τα παρατσούκλια με τα οποία «στολίζουν» κάποια παιδιά τους συμμαθητές τους.
«Μπορούμε να θωρακίσουμε τα παιδιά στο πώς να αντιδρούν και να ελέγχουν τις δικές τους αντιδράσεις σε περιπτώσεις που γίνονται το επίκεντρο αρνητικής προσοχής στο σχολείο», λέει  η ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια, δρ Λίζα Βάρβογλη. Και συμβουλεύει τους γονείς να περνούν στα παιδιά τους το μήνυμα ότι δεν είναι αδύναμα και ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν τέτοιες καταστάσεις. Καλό είναι επίσης, αναφέρει, οι γονείς να διδάξουν το παιδί τους έτσι ώστε να αντιδρά με έναν συγκεκριμένο τρόπο όταν δέχεται τέτοιες λεκτικές επιθέσεις. «Μπορούν να διδάξουν το παιδί τι να σκέφτεται από μέσα του όταν το πειράζουν (“παρ΄ όλο που δεν μου αρέσει αυτό που μου λένε, μπορώ να το αντιμετωπίσω”). Το παιδί μπορεί να ρωτήσει τον εαυτό του: “Ποιανού η γνώμη είναι πιο χρήσιμη; Του άλλου παιδιού που με ενοχλεί ή η δική μου και των γονιών μου;”. Το παιδί θα πρέπει να μάθει δηλαδή να παραθέτει μέσα του τα θετικά του στοιχεία».
Οι εκπαιδευτικοί Οποιοδήποτε εξωτερικό χαρακτηριστικό των παιδιών ξεφεύγει από τα συνηθισμένα επικεντρώνει και προκαλεί την παρατήρηση ακόμα και την κοροϊδία των υπόλοιπων μαθητών, επισημαίνει η δασκάλα κ. Αγγελική Μερκούρη. Τέτοιους είδους υποτιμητικά σχόλια μαθητών προς τους συμμαθητές τους δεν είναι σπάνιο φαινόμενο στα ελληνικά σχολεία, συμπληρώνει. Παραδέχεται μάλιστα ότι μερίδιο ευθύνης γι΄ αυτές τις συμπεριφορές των παιδιών έχουν και οι εκπαιδευτικοί. «Πρέπει από την αρχή της χρονιάς και από τις πρώτες τάξεις να περνάμε στα παιδιά το μήνυμα ότι δεν πρέπει να κοροϊδεύουν έναν συμμαθητή τους που μπορεί να έχει λίγα κιλά παραπάνω ή που φοράει γυαλιά». Αν αυτό το κάνουν οι εκπαιδευτικοί εγκαίρως, λέει, τέτοια περιστατικά θα ελαχιστοποιηθούν. Κι είναι σημαντικό, τονίζει, η αποδοχή του διαφορετικού να ξεκινήσει από το σχολείο, έτσι ώστε τα παιδιά να αποδέχονται το διαφορετικό ως απολύτως φυσιολογικό και εκτός σχολείου, αργότερα όταν θα μεγαλώσουν.
Η κ. Μερκούρη λέει ακόμη ότι «θύματα» λεκτικών επιθέσεων ή αποκλεισμών γίνονται το τελευταίο διάστημα και τα παιδιά με αναπηρίες. Και αυτό, διότι όλο και περισσότερα εντάσσονται πλέον στα σχολεία- και όχι στα ειδικά- και δέχονται προσβλητικά σχόλια όχι μόνο από συμμαθητές τους, αλλά και από γονείς.
«Κάποιοι με έλεγαν “κοντέ”, αλλά το έβλεπα με χιούμορ» ΣΕ ΜΙΚΡΗ ΗΛΙΚΙΑ οι συμμαθητές του τον πείραζαν για το ύψος του. Ήταν κοντύτερος σε σύγκριση με τους υπόλοιπους. «Κάποιοι με φώναζαν “κοντέ” ή “μινιόν”, αν και αυτό δεν συνέβαινε πάρα πολύ συχνά. Ίσως με σέβονταν επειδή ήμουν και καλός μαθητής» λέει ο ηθοποιός κ. Θανάσης Τσαλταμπάσης. Ακόμη όμως κι αυτά τα λιγοστά πειράγματα, όπως εξηγεί  δεν τον επηρέαζαν. «Κι αυτό διότι από μικρός αυτοσαρκαζόμουν. Για παράδειγμα στην παρέλαση έλεγα “θα είμαι τελευταίος, αλλά... καλύτερα γιατί δεν θα φαίνομαι κιόλας». Θυμάται επίσης πως τις περισσότερες φορές δεν απαντούσε στις λεκτικές επιθέσεις. «Σκεφτόμουν ότι αυτός που κοροϊδεύει δεν τα έχει καλά με τον εαυτό του».
Ακόμη τονίζει πως ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό δεν είναι μειονέκτημα, αλλά «αυτό που μας κάνει μοναδικούς, ξεχωριστούς».
 

ΚΟΡΥΦΗ

 

Αφήστε τα παιδιά ήσυχα!  

ΣΤΟΝ Καναδά, οι γονείς 3 παιδιών κατάφεραν, με δικαστική απόφαση, να απαγορευτεί στους καθηγητές του σχολείου τους να τους βάζουν εργασία για το σπίτι.

Η Σέρι και ο Τομ Μίλι, αμφότεροι δικηγόροι, βασανίστηκαν πολύ με το μεγαλύτερο παιδί τους, τον Τζέι, 18 χρόνων πια, και τη δουλειά που έπρεπε να κάνει στο σπίτι για το σχολείο. Δεν υπήρχε μέρα που να μην καυγάδιζαν. «Θα διαβάσεις, παιδί μου;», του φώναζαν. Και εκείνος ή τους έλεγε ψέματα, «ναι, θα διαβάσω», και κλεινόταν στο δωμάτιό του για να χαζέψει στον κομπιούτερ ή την τηλεόραση, ή πολύ απλά τούς απαντούσε «δεν μπορώ άλλο, είμαι πολύ κουρασμένος, δεν μπορώ να συγκεντρωθώ». Η αλήθεια είναι ότι το παιδί βασανιζόταν περισσότερο από τους γονείς. Αυτοί το κατάλαβαν καλά, όταν άρχισαν να αντιμετωπίζουν τις ίδιες δυσκολίες με τα άλλα δύο μικρότερά τους παιδιά. Το διάβασμα στο σπίτι ήταν και γι' αυτά ένα καθημερινό μαρτύριο. «Γινόταν μάχη κάθε βράδυ για να τους πείσουμε να διαβάσουν τα μαθήματά τους», είπε ο η κ. Μίλι στην εφημερίδα «Globe and Mail» του Καναδά. «Είναι πολύ δύσκολο να αναγκάσεις ένα παιδί που κλαίει και που είναι κουρασμένο να λύσει προβλήματα Μαθηματικών ή να μάθει καλά ένα κείμενο Ιστορίας. Είναι σαν να το υποχρεώνεις να κάνει διπλή βάρδια σε μια εργασία».

ΟΠΩΣ διαβάζουμε σε δημοσίευμα στην αγγλική «Γκάρντιαν», οι γονείς, προτού στραφούν στο δικαστήριο, μελέτησαν προσεκτικά σχεδόν κάθε έρευνα που είχε γίνει σχετικά με το θέμα της κατ' οίκον εργασίας των μαθητών και μαθητριών. Και διαπίστωσαν πως οι περισσότερες από αυτές -ιδίως όσον αφορά τα παιδιά μικρότερων ηλικιών- έδειξαν πως δεν υπάρχει καμιά σαφής σύνδεση μεταξύ του διαβάσματος στο σπίτι και της επίδοσης του παιδιού στο σχολείο.

ΚΑΤΟΠΙΝ αυτού, το ζεύγος Μίλι κάθησε και συνέταξε ένα κείμενο, με τίτλο «Διαφοροποιημένο Πρόγραμμα Σχολικής Εργασίας», το οποίο αποτέλεσε και τη βάση της προσφυγής τους στα δικαστήρια. Το μόλις 2 σελίδων κείμενο, που υπογράφεται από τους ίδιους, τα παιδιά τους και το σχολείο, λέει ότι τα παιδιά δεν υποχρεούνται να κάνουν εργασία στο σπίτι και ότι θα κριθούν μόνο βάσει των επιδόσεών τους στο σχολείο. Ταυτόχρονα, όμως, το κείμενο δεσμεύει τα παιδιά να προσέχουν κατά τη διάρκεια της παράδοσης των μαθημάτων, αν χρειαστεί να τα διαβάσουν παραπάνω να μείνουν στην τάξη κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων και να φροντίσουν τα ίδια για την προετοιμασία τους για τα διαγωνίσματα. Το δικαστήριο ενέκρινε το κείμενο των γονιών και το έκανε απόφασή του. Ηδη τα πρώτα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Τα παιδιά διαβάζουν στο σπίτι πιο πολύ απ' ό,τι διάβαζαν όταν τους ανάγκαζαν, έχουν βελτιώσει τους βαθμούς τους, είναι πιο ήρεμα και οι γονείς σταμάτησαν να παίρνουν χάπια!

ΜΙΑ ΣΚΕΨΗ

«Το παιδί μου πηγαίνει στην 3η Δημοτικού. Του αρέσει το σχολείο. Ανταποκρίνεται καλά, μου λένε οι δάσκαλοι, στα μαθήματα στην τάξη. Απαντάει σε ερωτήσεις, έχει απορίες, κάνει όμως και λάθη, είναι μερικές φορές ζωηρούλα, άλλες φορές αφαιρείται. Είναι, πιστεύω, αυτό που λέμε νορμάλ παιδί. Εκείνο που δεν είναι νορμάλ είναι να κάνει ένα παιδί μάθημα για 6-8 ώρες στο σχολείο του και να του βάζουν μετά και δουλειά για το σπίτι. Δεν αρκούν αυτές οι ώρες;»

Σίρλεϊ Μανκ, μητέρα μαθήτριας 7 ετών σε σχολείο του Κάλγκαρι στον Καναδά

ΥΓ. (Προβοκατόρικο): Σε κάποια άλλη χώρα, εκτός από «ένα βουνό» μαθήματα στο σπίτι, οι μαθητές αναγκάζονται να κάνουν και υπερωρία στην υπερωρία, με ένα σύστημα που το λένε «φροντιστήριο» ή «ιδιαίτερο». Ακόμα και από το Δημοτικό.

 

Τιμωρήθηκε πατέρας επειδή πίεζε τα παιδιά του να διαβάζουν

Δικαστήριο της Μελβούρνης αποφάσισε να αφαιρέσει το δικαίωμα ενός πατέρα να παίρνει αποφάσεις για το μέλλον των τριών παιδιών του επειδή αυτός τα πίεζε υπέρ το δέον να μελετήσουν για το σχολείο. Τον βιετναμικής καταγωγής πατέρα οδήγησε στο δικαστήριο η πρώην σύζυγός του και το κύριο επιχείρημα που πρόβαλλε εκεί ήταν ότι με την υπερβολική πίεση που ασκούσε στην 13χρονη και την 11χρονη κόρη του, δημιουργούσε στα παιδιά υπερβολικό άγχος και έκανε τη ζωή τους... «εφιάλτη». Σύμφωνα με τα όσα κατατέθηκαν στο δικαστήριο, ο πατέρας που προερχόταν από φτωχή οικογένεια ζητούσε από τις δύο κόρες του να γράφουν αναφορές για το τι έκαναν στην καθημερινή τους ζωή και στην συνέχεια να του τις διαβάζουν από το τηλέφωνο κάθε βράδυ, για να διαπιστώνει το επίπεδο της εκφραστικής τους ικανότητας. Σαν να μην έφτανε αυτό τους ζητούσε να κάνουν εργασίες στο σπίτι, των οποίων το επίπεδο ήταν πολύ ανώτερο απ' αυτό που βρίσκονταν τα δύο κορίτσια στο σχολείο. Περιττό να αναφέρουμε ότι είχε αναλάβει ο ίδιος να διαβάζει τα παιδιά του και ήλπιζε ότι αργά ή γρήγορα θα κέρδιζαν υποτροφία για ελίτ σχολείο της Μελβούρνης. Ο πατέρας υπερασπιζόμενος τον εαυτό του είπε στο δικαστήριο ότι το μόνο που ήθελε ήταν το καλό των παιδιών του. «Ήθελα τα παιδιά μου να έχουν τις καλύτερες ευκαιρίες και να επιτύχουν στη ζωή τους», είπε χαρακτηριστικά. Εντούτοις το δικαστήριο χαρακτήρισε την φορτική συμπεριφορά του πατέρα ως λανθασμένη και εκτιμώντας τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει στην διαμόρφωση του χαρακτήρα των παιδιών του, του απαγόρευσε στο εξής να αποφασίζει για το μέλλον τους.

 

ΚΟΡΥΦΗ

 

«Δεν υπάρχουν κακοί, αλλά “δύσκολοι”μαθητές» ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Εύη Σαλτού

Οι ειδικοί επισημαίνουν τους λόγους που προκαλούν τη χαμηλή επίδοση ορισμένων παιδιών στο σχολείο και προτείνουν τρόπους αντιμετώπισής τους

Το σύστημα Στο διαγώνισμα οι παρατηρήσεις του δασκάλου με κόκκινο στυλό είναι πολλές. Το παιδί δεν παρακολουθεί ούτε συμμετέχει την ώρα του μαθήματος. Το άριστα είναι άπιαστο όνειρο για τους «κακούς» μαθητές. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, το φαινόμενο της σχολικής αποτυχίας σημαίνει την ολική ή μερική αποτυχία του μαθητή να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις και υποχρεώσεις του σχολείου και πολλές φορές οδηγεί στην εγκατάλειψή του. «Θα πρέπει αρχικά να σκεφτούμε το σχολείο όπως είναι σήμερα: στο πλαίσιο δηλαδή του ανταγωνισμού για μια θέση στην ανώτερη εκπαίδευση, που συχνά απαιτεί πέρα από την υποχρεωτική σχολική παρακολούθηση και φροντιστηριακή υποστήριξη. Αυτό από μόνο του μπορεί να είναι ένας πολύ πιεστικός παράγοντας για το παιδί, που πέρα από το διάβασμα θα έπρεπε ταυτόχρονα να κοινωνικοποιείται, να παίζει και να αθλείται. Όλη αυτή η πίεση όμως πολλές φορές λειτουργεί αποτρεπτικά και φέρνει αντίθετα αποτελέσματα», τονίζει η κ. Δήμητρα Θεοφίλη, σύμβουλος ψυχικής υγείας και οικογενειακή σύμβουλος.
«Αυτοί που δεν παίρνουν τα γράμματα», «οι ανίκανοι», «οι αδιάφοροι», «οι τεμπέληδες», «οι καθυστερημένοι». Με αυτούς τους χαρακτηρισμούς οι μαθητές χρεώνονται την αποκλειστική ευθύνη για
την αποτυχία στο σχολείο και αυτό δεν παρατηρείται μόνο στο οικογενειακό, αλλά και στο σχολικό περιβάλλον. «Πίσω όμως από τους κακούς μαθητές που δεν “παίρνουν τα γράμματα”, βρίσκονται περιβάλλοντα φτωχά, μειονεκτικά, χωρίς προσδοκίες και γονείς ανεπαρκείς και αδύναμοι. Πίσω από τους “τεμπέληδες” μαθητές βρίσκονται εκπαιδευτικοί κουρασμένοι και προκατειλημμένοι χωρίς καμία διάθεση να διδάξουν έναν “δύσκολο” μαθητή», προσθέτει η κ. Θεοφίλη. Η επικοινωνία με τον ίδιο το μαθητή είναι η πρώτη κίνηση των εκπαιδευτικών. «Προσπαθούμε να εκμαιεύσουμε τι κρύβεται πίσω από μία κακή σχολική επίδοση. Εάν υπάρχουν προβλήματα στο σπίτι που αποσπούν την προσοχή του παιδιού ή εάν υπάρχει αντίθετα ένα υποστηρικτικό περιβάλλον. Διαφορετικά, κοιτάμε το ενδεχόμενο απλώς να δυσκολεύεται το παιδί, να έχει μαθησιακά προβλήματα, οπότε χρειάζεται ενισχυτική διδασκαλία ή αξιολόγηση από εξειδικευμένο προσωπικό», λέει η εκπαιδευτικός κ. Αγγελική Μερκούρη.
Τα κίνητρα Συμπληρώνει δε ότι αν και αυτό θα έπρεπε να γίνεται από όλους τους εκπαιδευτικούς, ωστόσο συνήθως γίνεται μόνο από τους ευσυνείδητους. «Κανένας μαθητής δεν είναι τεμπέλης. Απλώς μπορεί να μην έχει τα κίνητρα είτε από την οικογένεια είτε από τον δάσκαλο, να μην τον επιβραβεύουν. Είχα περίπτωση μαθητή ο οποίος ήταν πολύ κακός. Αφού τον προσέγγισα, του έδειξα ενδιαφέρον και τον επιβράβευα σε κάθε προσπάθειά του, αυτό το παιδί σήμερα είναι ένας καλός μαθητής». Αυτό που ίσως είναι το πιο σημαντικό, σύμφωνα με την κ. Μερκούρη, είναι να μην περιθωριοποιεί ο εκπαιδευτικός τον μαθητή. «Να εντοπίζει το πρόβλημα, να σκύβει από πάνω κι όχι να αγνοεί τον “κακό” μαθητή και να κάνει μάθημα με όσα παιδιά μπορούν να παρακολουθήσουν».
Πήραν «άριστα» στη ζωή μετά το σχολείο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ, ηθοποιοί, καλλιτέχνες: η ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα δημοφιλών προσώπων, οι οποίοι όταν ήταν παιδιά δεν τα πήγαιναν καλά με το σχολείο. Το πιο... διάσημο παράδειγμα είναι ο Άλμπερτ
Αϊνστάιν. Έχει επικρατήσει η άποψη ότι ο νομπελίστας φυσικός είχε χαμηλές σχολικές επιδόσεις. Ωστόσο, πρόσφατα δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι λανθασμένα ο Αϊνστάιν συγκαταλέγεται στους «κακούς» μαθητές, αφού οι επιδόσεις του ιδίως στα Μαθηματικά και τη Φυσική ήταν εξαιρετικές. Αλλά και αστέρες του Χόλιγουντ δηλώνουν ότι το σχολείο δεν ήταν το φόρτε τους. Ο βραβευμένος με τρία Όσκαρ ηθοποιός Τζακ Νίκολσον δεν τα πήγαινε καλά στο σχολείο, έβρισκε όμως διέξοδο στις σχολικές θεατρικές παραστάσεις. Ατίθαση και κακή μαθήτρια ήταν και η γνωστή Μεξικανή ηθοποιός Σάλμα Χάγιεκ, η οποία μάλιστα αποβλήθηκε διά παντός από το καθολικό σχολείο όπου πήγαινε. Από τέσσερα σχολεία είχε εκδιωχθεί και ο ηθοποιός Κιάνου Ριβς, πριν παρατήσει το σχολείο.
«Να καταλάβουν οι γονείς ότι οι βαθμοί δεν είναι αυτοσκοπός» Ο ΡΟΛΟΣ των γονιών είναι, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, καθοριστικός. «Οι γονείς είναι η συνέχεια του σχολείου. Γι΄ αυτό και θα πρέπει να κρατήσουν κοινή στρατηγική αντιμετώπιση. Δεν μπορεί ο ένας να είναι αυστηρός με τον “κακό” μαθητή και ο άλλος να λέει “δεν πειράζει”», εξηγεί η κ. Μερκούρη. Από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να κάνουν είναι να μην επισημαίνουν στο παιδί, και μάλιστα μπροστά σε τρίτους, το πόσο κακός μαθητής είναι, γιατί έτσι θα ενισχύσουν τον φαύλο κύκλο της αποτυχίας. Έρευνα που ολοκληρώθηκε το 2007 και πραγματοποιήθηκε από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) έδειξε ότι όλοι σχεδόν οι μαθητές του δημοτικού θεωρούν ότι οι γονείς τους θέλουν καλούς βαθμούς, ενώ σχεδόν οι μισοί από τους συμμετέχοντες μαθητές λυκείου δήλωναν ότι οι γονείς τούς πιέζουν για να παίρνουν άριστα. «Θα πρέπει να καταλάβουν μαθητές και γονείς ότι η υψηλή βαθμολογία δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά το βραβείο για μια καλή προσπάθεια», επισημαίνει η εκπαιδευτικός κ. Μερκούρη. «Αντίθετα, θα πρέπει να ενθαρρύνουν κάθε επιτυχία του παιδιού όσο ασήμαντη κι αν τους φαίνεται. Κι όχι να μπαίνουν σε παιχνίδια ανταγωνισμού- “εγώ στην ηλικία σου ήμουν ο καλύτερος μαθητής”- καθώς έτσι όχι μόνο δεν θα το βοηθήσουν, αλλά θα το κάνουν να αισθάνεται ακόμα πιο μειονεκτικά, ακόμα πιο αποτυχημένο, να νιώθει ότι δεν μπορεί να κάνει τίποτα, πως δεν είναι αρκετά καλός για την οικογένεια και τελικά να οδηγηθεί στην παραίτηση είτε του διαβάσματος είτε του σχολείου», τονίζει η κ. Θεοφίλη. Συμπληρώνει δε ότι οι γονείς θα πρέπει να βάζουν όρια στο διάβασμα του παιδιού: «Τα παιδιά χρειάζονται σταθερότητα που επιτυγχάνεται όχι με αυστηρές τιμωρίες, αλλά με τη θέσπιση ορίων».

 

Μετεξεταστέοι στην ανάγνωση λογοτεχνίας οι μαθητές του Γυμνασίου

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ

Μάθε, παιδί μου, γράμματα... αλλά πού;

Είναι τα αγόρια οι μεγάλοι χαμένοι στο σχολείο;

 

ΚΟΡΥΦΗ

Σχολείο Γκουαντάναμο...

ΣΤΙΣ κοινωνίες μας τις άγριες, που μάλιστα υπερηφανευόμαστε πως είναι και οι πιο πολιτισμένες, ακόμα και ένα μικρό παιδί, μόλις 6 χρόνων, που όπως όλα τα μικρά παιδιά στον κόσμο θέλει να δείξει ότι είναι μεγάλο, μπορεί να αντιμετωπισθεί ως δυνάμει τρομοκράτης, να εκδιωχθεί από το σχολείο του και να «υπηρετήσει» (ή, καλύτερα, να εκτίσει την ποινή του) σε ειδικό σχολείο-αναμορφωτήριο μέχρι «να μάθει καλά το μάθημά του», όπως λένε κάτι κτήνη που τυπικώς μόνο ονομάζονται εκπαιδευτικοί.

Ο  Ζάκαρι Κρίστι, 6 ετών, μαθητής 1ης Δημοτικού σε σχολείο του Ντελαγουέαρ, στις ΗΠΑ, τιμωρήθηκε την περασμένη εβδομάδα (10ος 2009) να περάσει 45 μέρες σε ένα «εναλλακτικό σχολείο», όπως το λένε, ώστε να καταλάβει «πόσο σοβαρό ήταν το παράπτωμά του», να πάει μια μέρα στο σχολείο του έχοντας μαζί του έναν από εκείνους τους σουγιάδες του ελβετικού στρατού, που ανοίγουν και έχουν χίλια δυο «εξαρτήματα», από μεγεθυντικό φακό και οδοντογλυφίδα, μέχρι και κουταλάκι και ψαλιδάκι. Ο κανονισμός του σχολείου πράγματι απαγορεύει στα παιδιά να φέρουν μαζί τους σουγιάδες «και άλλα φονικά εργαλεία», αλλά πώς καταλαβαίνει, άραγε, ένα παιδί τι είναι «φονικό εργαλείο», άμα δεν του το εξηγήσεις με καλό τρόπο, και όχι με αποβολή από το σχολείο του και εξορία σε «σχολείο Γκουαντάναμο»;

ΤΟ ΠΑΙΔΙ, όταν πιάστηκε από τους δασκάλους(;) του, έτρωγε το κολατσό που έφερε από το σπίτι και χρησιμοποιούσε για αυτόν τον λόγο το πηρούνι από τον ελβετικό σουγιά. Εδειξε έκπληκτο το καημένο όταν το συνέλαβαν και το οδήγησαν στον διευθυντή του σχολείου, και από εκεί σε ένα δωμάτιο απομόνωσης, όπου του ανακοινώθηκε η 45ήμερη ποινή του. Οι αντιδράσεις, ευτυχώς, ήταν πολλές και άμεσες. Η μητέρα του παιδιού παραδέχθηκε ότι ήταν δικό της λάθος που έδωσε στο παιδί τον σουγιά και ότι θα μπορούσε να του το αρπάξει ένα άλλο, μεγαλύτερο παιδί, «και να συμβεί κάποιο ατύχημα», αλλά δεν περίμενε, και απόρησε πραγματικά, που η απάντηση σε αυτό τής «σύγχρονης παιδαγωγικής» ήταν «να εξορίσει το παιδί μου σε ένα κάτεργο».

ΧΘΕΣ, το συμβούλιο δασκάλων του σχολείου αποφάσισε να ακυρώσει την ποινή της 45ήμερης αποβολής σε «ειδικό, εναλλακτικό σχολείο» και από εδώ και στο εξής οι παραβάτες (παιδιά νηπιαγωγείου και Δημοτικού) να τιμωρούνται με αποβολή «μόνο 4-5 ημερών», στο σπίτι τους. Η κ. Ντέμπι Κρίστι, μητέρα του Ζάκαρι, είπε: «Θέλω να βοηθήσω το παιδί μου να ξεπεράσει όσο πιο γρήγορα γίνεται αυτό το τραύμα που του προκάλεσαν στην ψυχή του. Θέλω επίσης να του μάθω να λέει ελεύθερα και με θάρρος τη γνώμη του όταν πιστεύει πως έχει δίκιο. Κανένας εκπαιδευτικός δεν έχει το δικαίωμα να μην ακούει πρώτα την άποψη οποιουδήποτε παιδιού, προτού να πάρει απόφαση για οτιδήποτε».

ΜΙΑ ΣΚΕΨΗ

«We don't need no education

We don' t need thought control

Νο dark sarcasm it the classroom

Teachers leave them kids alone

Hey! Teachers! Leave them kids alone!

All in all it's just another brick in the wall.

All in all you're just another brick in the wall»

Από το «Wall» των Πινκ Φλόιντ.

ΚΟΡΥΦΗ

 

Ο φόβος του πρωτάρη στο Γυμνάσιο ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Εύη Σαλτού

«Τον πρώτο καιρό στο Γυμνάσιο φοβόμουν. Όλοι ήταν μεγαλύτεροι, δεν ήξερα κανέναν. Δεν ήμουν πολύ ομιλητικός στην αρχή, περίμενα σ΄ ένα παγκάκι να χτυπήσει το κουδούνι, να τελειώσει το μάθημα και να φύγω από το σχολείο».
Για τον Στάθη, την Έφη, τον Ροβέρτο και την Κωνσταντίνα οι πρώτες ημέρες ως «πρωτάκια» στο Γυμνάσιο δεν ήταν όπως τις περίμεναν. Μαθητές σήμερα της Β΄ Γυμνασίου στο 9ο Γυμνάσιο Καλλιθέας «Μάνος Χατζιδάκις», θυμούνται ότι τέτοια περίοδο πέρυσι τα συναισθήματά τους ήταν μπερδεμένα. Τα μαθήματα που ήταν πιο δύσκολα, το γεγονός ότι βρίσκονταν σε έναν άγνωστο χώρο με παιδιά που δεν ήξεραν, αλλά και η εναλλαγή καθηγητών που έμπαιναν στη σχολική αίθουσα ήταν από τις βασικές δυσκολίες που αντιμετώπισαν. «Ήμουν με μεγαλύτερα παιδιά με τα οποία δεν μπορούσα να κάνω παρέα. Στο Δημοτικό είχαμε φιλίες με όλες τις τάξεις. Ήμασταν πιο δεμένοι», λέει ο 13χρονος Ροβέρτος. Όπως δηλώνουν οι μαθητές, χρειάστηκε να περάσει το πρώτο «κρίσιμο» τρίμηνο προκειμένου να αρχίσουν να προσαρμόζονται στα νέα σχολικά δεδομένα. Ένας στους τέσσερις δηλώνει ότι δεν πολυκαταλαβαίνει τα μαθήματα και επίσης ένας στους τέσσερις φοβάται τους μαθητές των μεγαλύτερων τάξεων στα διαλείμματα. Μιλάμε για τα 100.000 «πρωτάκια» που μόλις πέρασαν από τη Στ΄ τάξη του Δημοτικού στην Α΄ τάξη του Γυμνασίου.
Οι αντιθέσεις Η μετάβαση από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο αποτελεί μια ολόκληρη διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει όλες τις περιπλοκές που συνεπάγεται μια αλλαγή, μια μετάβαση. Στη χώρα μας, η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση χαρακτηρίζεται από την παροχή γενικών γνώσεων, ενώ η Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση χαρακτηρίζεται από τη διαφοροποίηση των μαθημάτων. Και καθώς η βασική φιλοσοφία που διέπει τη λειτουργία, την οργάνωση και τον ρόλο Δημοτικού και Γυμνασίου είναι αυτή των δύο σχολείων που εργάζονται αυτόνομα, η μετάβαση των 12χρονων έχει επιπτώσεις στη σχολική τους πορεία ενώ για το 10% αυτής της ηλικιακής ομάδας η αλλαγή σχολείου αποτελεί τραυματική εμπειρία και πολλά απ΄ αυτά τα παιδιά έχουν συνεχιζόμενα προβλήματα.
Τα πιο εμφανή στοιχεία της αλλαγής είναι ότι αυτή συνεπάγεται χάσιμο φίλων, νέες γνωριμίες, περισσότερους από έναν εκπαιδευτικούς, το να γίνεται κάποιος ο νεώτερος ενώ ήταν ο μεγαλύτερος, διαφορετικές διδακτικές μεθόδους και πιο απαιτητική εργασία στο σπίτι. Οι αγωνίες των μαθητών περιστρέφονται γύρω από πέντε κύρια ζητήματα: το μέγεθος και την πιο σύνθετη οργάνωση του νέου σχολείου, τους νέους τύπους πειθαρχίας και εξουσίας, τις νέες απαιτήσεις για δουλειά, την προοπτική να γίνει ένας μαθητής αντικείμενο άσκησης βίας και την περίπτωση να χάσει τους φίλους του.
Δυσκολεύονται να κατανοήσουν τα νέα μαθήματα ΔΥΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ, ο δρ Νίκος Αναστασάτος και η Λίνα Κεχαγιά, θέλοντας να απαντήσουν σε μια σειρά από προβλήματα που παρατηρούσαν στους μαθητές της Α΄ Γυμνασίου μελέτησαν το πώς βίωναν τη μετάβαση από το Δημοτικό. Σύμφωνα με τους ερευνητές, στην ομάδα των ερωτήσεων που αφορούσαν την πληροφόρηση που είχαν από το Δημοτικό και τον χρόνο προσαρμογής τους καθίσταται σαφές το έλλειμμα ενημέρωσης για τους μαθητές της Στ΄ Δημοτικού προτού αλλάξουν βαθμίδα εκπαίδευσης, καθώς ο ένας στους δύο μαθητές δηλώνει ότι δεν ήταν ενημερωμένος από το Δημοτικό για το νέο περιβάλλον που θα συναντούσε. Το ένα τρίτο των μαθητών δηλώνουν ότι οι πρώτες ημέρες στο Γυμνάσιο «ήταν δύσκολες και ένιωθαν μοναξιά», θα ήθελαν από τους καθηγητές τους «να είναι πιο φιλικοί και ανεκτικοί» (κυρίως τα κορίτσια) και «περισσότερη βοήθεια για την προσαρμογή τους» (κυρίως τα αγόρια).
Ως προς τα μαθήματα, επτά στους δέκα μαθητές θεωρούν τα μαθήματα της Στ΄ του Δημοτικού ευκολότερα, ενώ δύο στους τρεις θεωρούν ότι τα μαθήματα του Γυμνασίου δεν αποτελούν συνέχεια της Στ΄ Δημοτικού και ότι δυσκολεύονται από τα νέα μαθήματα και τους πολλούς καθηγητές. Ένας στους τέσσερις μαθητές επισημαίνουν ότι δεν πολυκαταλαβαίνουν τα νέα μαθήματα, ότι οι πολλοί καθηγητές τους δυσκολεύουν και αναγκάστηκαν να πάνε φροντιστήριο. Σχεδόν οι μισοί μαθητές ζητούν από τους καθηγητές τους να είναι περισσότερο φιλικοί και να μην ξεχνούν ότι αντιμετωπίζουν παιδιά και όχι ενηλίκους.
Τέλος, στα ζητήματα αισθήματος ασφάλειας και πειθαρχίας, πολλοί δηλώνει ότι ένιωθαν μεγαλύτερη ασφάλεια στο Δημοτικό ενώ ένας στους τέσσερις δηλώνουν ότι φοβάται, πάντα ή μερικές φορές, στα διαλείμματα τους μαθητές των μεγαλύτερων τάξεων. Οι μισοί μαθητές επιθυμούν μεγαλύτερη προστασία από μεγαλύτερους συμμαθητές τους στα διαλείμματα (υπερδιπλάσιο το ποσοστό των κοριτσιών από το αντίστοιχο των αγοριών). «Όταν τα μεγαλύτερα παιδιά μας φόβιζαν έξω, φεύγαμε», λέει ο Στάθης, ενώ η 13χρονη Έφη προσθέτει ότι αντιμετώπισε και παιδιά που ήταν υπεροπτικά απέναντί της.

 

Πρωτάκια χαμένα στο Γυμνάσιο...

 

ΚΟΡΥΦΗ

«εξεταστικά εργοστάσια»

Ο ΓΚΡΕΓΚ ΟΥΟΤΣΟΝ είναι από τους πιο παλιούς και καταξιωμένους εκπαιδευτικούς στη Μ. Βρετανία. Είναι και πρόεδρος ενός εκ των τριών Εξεταστικών Συμβουλίων της χώρας, που είναι κρατικοί μεν, αλλά με ανεξάρτητη λειτουργία οργανισμοί, οι οποίοι έχουν την ευθύνη για τις εξετάσεις σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

Ο κ. Ουότσον ασχολείται ιδιαίτερα με τις εξετάσεις που δίνουν τα παιδιά στα σχολεία -δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια. Σε ομιλία του χθες, ενώπιον εκπροσώπων των διδασκαλικών ομοσπονδιών, ο έμπειρος εκπαιδευτικός επετέθη εναντίον της κυβέρνησης, και δη του υπουργείου Παιδείας, που, όπως είπε, έχει μετατρέψει τα σχολεία σε «εξεταστικά εργοστάσια». Είπε ακόμη ότι το «εξεταστικο-κεντρικό» εκπαιδευτικό σύστημα έχει φορτώσει εκπαιδευτικούς και μαθητές με «την αβάσταχτη πίεση να φέρουν απτά αποτελέσματα». Αποτελέσματα που θα κατατάξουν τα σχολεία σε αμφιλεγόμενης σημασίας λίστες, βάσει των οποίων θα καταγραφεί, δήθεν, και η αξία τους.

ΑΥΤΑ τα «εξεταστικά εργοστάσια», είπε ο κ. Ουότσον, στην ουσία «καταστρέφουν την εκπαίδευση των παιδιών». Δεν είναι μόρφωση αυτό το πράγμα, πρόσθεσε. «Είναι τυποποίηση και δολοφονία των γνώσεων». Τα δύο μεγαλύτερα συνδικάτα εκπαιδευτικών της χώρας, το Εθνικό Συμβούλιο Καθηγητών και Δασκάλων και το Εθνικό Συμβούλιο Γυμνασιαρχών και Λυκειαρχών, φέρονται αποφασισμένα να μποϊκοτάρουν στις φετινές εξετάσεις του μαθήματος της στατιστικής στις τελευταίες τάξεις της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, θεωρώντας ότι οι εξετάσεις, έτσι όπως γίνονται, παρακάμπτουν την ουσία της μάθησης και αναγκάζουν το σχολείο να εξετάζει, όχι τις γνώσεις του μαθητή και της μαθήτριας, αλλά μόνο την ικανότητά του να γράφει καλά «σε ένα τυποποιημένο τεστ».

ΣΤΑ ΒΡΕΤΑΝΙΚΑ μίντια αυτές τις μέρες, κυρίως στις εφημερίδες, έχει φουντώσει ένας πολύ ενδιαφέρων διάλογος με τους αναγνώστες, γύρω από το ερώτημα «Οι εξετάσεις βλάπτουν τελικά τη μόρφωση των παιδιών;». Οι περισσότεροι μοιάζουν να συμφωνούν με την άποψη του κ. Ουότσον ότι, πρώτον, ο μαθητής πρέπει να εξετάζεται και να κρίνεται ολόχρονα και όχι «σε μια διαδικασία 2-3 ωρών, με μια κόλλα χαρτιού μπροστά του»· δεύτερον, πρέπει να εκτιμάται «το βάθος των γνώσεών» του και όχι η «επιφάνειά» τους (βλέπε «παπαγαλία» κ.λπ.)· και τρίτον, η όποια εξέταση του μαθητή δεν πρέπει ποτέ να αποτελεί «πασαπόρτι καταξίωσης για οποιοδήποτε σχολείο», και μάλιστα εμπορεύσιμο.

*«Ακόμη ένα τούβλο στον τοίχο», από το μνημειώδες «The Wall» των Πινκ Φλόιντ, απ' όπου και η εικονογράφηση.

 

ΚΟΡΥΦΗ

Το Σχολικό Σύνταγμα που «ψήφισαν» οι μαθητές 

Οι μαθητές οραματίζονται ένα σχολείο διαφορετικό από το σημερινό, που να τους δίνει κίνητρο, διάθεση, να τους εμπνέει. Θέλουν οι σχολικές μονάδες να λειτουργούν ως μικρές κοινωνίες με τους δικούς τους κανόνες, οι μαθητές και οι δάσκαλοι να έχουν διακριτούς ρόλους, με αλληλοσεβασμό στις υποχρεώσεις και στα δικαιώματά τους. Πώς θα γίνει αυτό; Με τον Σχολικό Κανονισμό, μια μορφή Συνταγματικού Χάρτη, που θα συντάσσεται έπειτα από διάλογο, για να έχει γενική αποδοχή.

Προς αυτή την κατεύθυνση εργάστηκε επί δύο χρόνια ο Συνήγορος του Παιδιού Γιώργος Μόσχος, καταγράφοντας τις απόψεις των μαθητών σε όλη την Ελλάδα, για τη σύνταξη Κανονισμού Λειτουργίας του Σχολείου. Στις 19 Οκτωβρίου κατέθεσε το «Σχολικό Σύνταγμα», 14 κεφαλαίων, που πρότειναν οι μαθητές, για έγκριση από το υπουργείο Παιδείας, ώστε να είναι έτοιμο προς υιοθέτηση στην Ετήσια Συνάντηση των Εφήβων Συμβούλων, που έχει προγραμματιστεί για 21-22 Νοεμβρίου 2009 στην Αθήνα.

Ο κ. Μόσχος, παράλληλα με τις προσωπικές επαφές σε σχολικές μονάδες της επικράτειας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, στις πρωτεύουσες των Περιφερειών) και την επικοινωνία του με τους εφήβους, μέσω ηλεκτρονικού φόρουμ που δημιούργησε, βασίστηκε και σε πιλοτική έρευνα με συμμετοχή 130 μαθητών από 60 Γυμνάσια και Λύκεια της Μακεδονίας. Στην προσπάθεια είχε αρωγούς την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης, τις Διευθύνσεις Β/θμιας Εκπαίδευσης Δυτικής και Ανατολικής Θεσσαλονίκης, τα Γραφεία Αγωγής Υγείας του Νομού και τα 20 μέλη της Ομάδας Εφήβων -Συμβούλων του Συνηγόρου του Παιδιού.

Οπως προέκυψε από την έρευνα, ο Σχολικός Κανονισμός που θέλουν οι μαθητές πρέπει:

* Να εισάγει στη λειτουργία του σχολείου τις αρχές: της Δημοκρατίας, του Αλληλοσεβασμού, της Επικοινωνίας, της Ισότητας, της Συμμετοχής, της Ανεκτικότητας, της Αλληλεγγύης και της Συνεργασίας.

* Να λειτουργεί περισσότερο προληπτικά παρά κατασταλτικά, ευνοώντας ευνοϊκό κλίμα στο σχολείο, που θα το διασφαλίζει η διεύθυνση με την υποστήριξη όλων των μελών της σχολικής κοινότητας.

* Να είναι αυστηρός, αρκεί η αυστηρότητα να πηγάζει και να νομιμοποιείται μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες και να μην επιβάλλεται αυταρχικά, πειθαρχικά, χωρίς διάλογο, ενημέρωση και νόμιμη αιτία.

* Να προβλέπει, στην έναρξη της σχολικής χρονιάς, συζητήσεις σε όλες τις τάξεις για το περιεχόμενό του (Σ.Κ.), ενημέρωση για τις πιθανές αλλαγές των μαθητικών κοινοτήτων. Το δικαίωμα κάθε σχολείου να αποφασίζει μόνο του για τον κανονισμό του, ο οποίος πρέπει να είναι διατυπωμένος σε γλώσσα προσιτή, κατανοητή, φιλική.

* Να δίνει το δικαίωμα στους εκλεγμένους εκπροσώπους των μαθητών να μετέχουν στον διάλογο για το περιεχόμενο του Κανονισμού με τους εκπαιδευτικούς και τους εκπροσώπους των γονέων. Οταν διαπιστώνεται διαφωνία με τους καθηγητές, να ακολουθεί ανοικτός διάλογος για αμοιβαία συναίνεση πριν καταλήξει η διεύθυνση στην τελική μορφή του.

Ως βάση, γίνονται αποδεκτές οι αρχές του Σ.Κ., που έθεσε το υπουργείο Παιδείας (2002) «παρά το ανεφάρμοστο, τη γενικότητα και την πολυπλοκότητά τους».

Επίσης, επιθυμία των μαθητών είναι ο Σχολικός Κανονισμός:

* Να δίνει τη δυνατότητα αναθεώρησής του, γιατί πρέπει να συμβαδίζει με τις αλλαγές και τις αντιλήψεις της κοινωνίας.

* Να καθιστά τους εκπαιδευτικούς, όπως και τους μαθητές, υπεύθυνους για την τήρηση των κανόνων, με τη συνεπή συμπεριφορά τους (π.χ. να μην καπνίζουν στους διαδρόμους του σχολείου και να μην απαντούν στο κινητό τους μέσα στην τάξη, γιατί δίνουν το κακό παράδειγμα και δεν βοηθούν στην ανάπτυξη του αλληλοσεβασμού).

* Να ενισχύει το κύρος των Μαθητικών Συμβουλίων, που είναι απαξιωμένα στη συνείδηση εκπαιδευτικών και μαθητών. Σήμερα η εκλογή εκπροσώπων σε αυτά γίνεται χωρίς επίγνωση της σοβαρής συμβολής τους στην καθημερινή λειτουργία των σχολείων.

* Να επιβάλλει την αυστηρή τήρηση των προβλεπόμενων χρονοδιαγραμμάτων για τη σύγκληση των συμβουλίων από τους εκπαιδευτικούς, των οποίων ζητείται η υποστήριξη.

* Να υποχρεώνει τους διευθυντές των σχολείων να καλούν τακτικά τα 15μελή συμβούλια μαθητών και τα 5μελή συμβούλια των τάξεων για να ακούνε τις απόψεις τους και να ζητούν τη συμβολή τους στη σχολική λειτουργία.

* Να καθιερώνει τακτικές ώρες Διαλόγου και Επικοινωνίας, για θέματα που απασχολούν τους μαθητές στην καθημερινότητά τους, με συμμετοχή ειδικών (ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί κ.λπ.) που θα συζητούν μαζί τους για τα προσωπικά ή ψυχολογικά τους προβλήματα.

* Να υιοθετεί την παιδαγωγική ευαισθησία και κατανόηση για την ιδιαιτερότητα στην εμφάνιση των μαθητών, λόγω ηλικίας, προέλευσης, οικογενειακής κατάστασης κ.λπ. αντί των δημόσιων επικριτικών σχολίων και της επιβολής ποινών. Οταν εκτιμάται ότι υπάρχει παρέκκλιση από τους κανόνες ευπρέπειας και κοσμιότητας, να γίνεται σύσταση και διάλογος με τους εκπροσώπους των μαθητών, που πρέπει για τα θέματα αυτά να είναι συνεχής.

* Να ορίζει η προσέλευση και η αποχώρηση των μαθητών να γίνεται σύμφωνα με το προβλεπόμενο ωράριο, με επιείκεια για τους μαθητές από απομακρυσμένες περιοχές ή που μετακινούνται με δημόσιες συγκοινωνίες.

* Για τη συμμετοχή στην πρωινή προσευχή και στον εκκλησιασμό να συνεκτιμώνται, πέραν του σεβασμού των θρησκευτικών αναγκών, και οι πεποιθήσεις των μαθητών, για δε τη συμμετοχή στις λατρευτικές εκδηλώσεις οι ιδιαιτερότητες του σχολείου, η διαπολιτισμική σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού.

* Να ενδυναμώνει τις πολιτιστικές δραστηριότητες-εκδηλώσεις και εκδρομές, με συνδυασμό των πολιτιστικών, θεατρικών, καλλιτεχνικών και αθλητικών δραστηριοτήτων, να ενθαρρύνει την έκδοση σχολικών εφημερίδων και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων των μαθητών.

* Να ανταποκρίνεται στις ανάγκες για βιβλιοθήκες εξοπλισμένες με Η/Υ, για ελεύθερη διακίνηση ιδεών και εντύπων, χωρίς προσβλητικό ή ρατσιστικό περιεχόμενο.

* Να διασφαλίζει τη συμμετοχή σε δραστηριότητες εκτός σχολικού προγράμματος.

Αντίθετα, να είναι προαιρετική η συμμετοχή σε παρελάσεις ή άλλες δημόσιες εκδηλώσεις, εκτός σχολείου.

* Να κατοχυρώνει τον λόγο των μαθητών στον σχεδιασμό και στην επιλογή των σχολικών εκδρομών και για τη συμμετοχή των συνοδών - καθηγητών, οι οποίοι πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις προτάσεις τους.

* Να βοηθάει στη δημιουργία περιβαλλοντικών ομάδων που να αναλαμβάνουν πέραν του σχολείου και κοινωνικές δράσεις.

* Τα σχολικά κτίρια να αποκτήσουν περισσότερο χρώμα. Να αναρτώνται οι εργασίες τους, οι μαθητές να συμβάλλουν στην καλλιτεχνική τους παρουσίαση, να έχουν χώρους για φύλαξη των προσωπικών τους ειδών (βιβλία, εκπαιδευτικά εργαλεία κ.ά.) και να έχουν γνώμη για τη διαμόρφωση και τη βελτίωση των σχολικών εγκαταστάσεων (ακαταλληλότητα αιθουσών, έλλειψη εργαστηρίων-βιβλιοθηκών, κακή χωροταξία με κίνδυνο ατυχημάτων, πρόσβαση μαθητών και γονέων με αναπηρία κ.λπ.).

* Να απαγορεύεται η τοποθέτηση καμερών στα προαύλια και στους εσωτερικούς χώρους και, αν κρίνονται απαραίτητες από το σχολικό συμβούλιο για προστασία από κλοπές ή βανδαλισμούς, να μην ενεργοποιούνται τις ώρες λειτουργίας του σχολείου.

* Να απαγορεύεται η χρήση κινητών τηλεφώνων την ώρα του μαθήματος από όλους, εκπαιδευτικούς και μαθητές. Η επιβολή της κύρωσης να μη συνοδεύεται από παρακράτηση των συσκευών, που πρέπει να παραδίδονται στους κηδεμόνες των μαθητών.

* Να μην επιτρέπεται τα κάπνισμα ούτε σε μαθητές ούτε σε εκπαιδευτικούς. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία μαθητές ζητούν να οριστούν επιλεγμένοι προαύλιοι χώροι, εφόσον υπάρχει συγκατάθεση των γονέων.

* Κάθε σχολείο να παίρνει μέτρα για την ισότιμη ενσωμάτωση των αλλοδαπών. Να αποφεύγει τις διακρίσεις, να ενισχύει το δικαίωμα στη διαφορετικότητα, στην έκφραση και στην επικοινωνία, ανάλογα με τα πολιτισμικά στοιχεία του μαθητή.

* Να αποφεύγεται ο διαχωρισμός των μαθητών εκ μέρους των καθηγητών, είτε για λόγους συμπεριφοράς είτε για λόγους απόδοσης (καλοί-κακοί μαθητές), γιατί δεν διευκολύνει το κλίμα συνεργασίας και συνεννόησης.

* Οι ποινές, για τους μαθητές που παραβιάζουν τους Σχολικούς Κανόνες, να είναι ανάλογες των πράξεων και της εν γένει συμπεριφοράς τους και να επιβάλλονται εφόσον έχουν προηγηθεί προειδοποιήσεις.

* Να προβλέπονται και εναλλακτικά τρόποι τιμωρίας σε περιπτώσεις πρόκλησης φθορών. Οπως η επισκευή από τους ίδιους τους μαθητές και η προσφορά κοινωφελούς εργασίας στο σχολείο. Σε σοβαρές κυρώσεις, να ζητείται και η γνώμη των εκπροσώπων των μαθητών. Γενικά, οι ποινές να μη χρησιμοποιούνται ως απειλές ή μέσα εκφοβισμού, να μην επηρεάζουν τη βαθμολογία, ούτε να συνοδεύονται από προσβολή της αξιοπρέπειας και από δημόσια διαπόμπευση. Να εξηγείται γιατί επιβάλλονται, να συμπληρώνονται από παιδαγωγικά μέτρα, οι δε επιπλήξεις να γίνονται κατ' ιδίαν, και δημόσια μόνο αν δεν υπάρχει συμμόρφωση.

* Οι μαθητές θέλουν να εκφράζουν τη γνώμη τους και για θέματα εκτός Σχολικών Κανονισμών, όπως η αξιολόγηση των βιβλίων, των παιδαγωγικών μεθόδων και των εκπαιδευτικών τους. Μέσω της διεύθυνσης των σχολείων τους, να βρίσκονται σε ανοιχτό διάλογο με το υπουργείο Παιδείας.

Οπως επισημαίνουν, διεκδικούν τη συμμετοχή τους στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων στο σχολείο, ως έκφραση Δημοκρατίας, Ωριμότητας και Κοινωνικής Ευαισθητοποίησης, ως προπαιδεία για την ουσιαστική και υπεύθυνη συμμετοχή τους στα κοινά.*

 

ΚΟΡΥΦΗ

Οι μαθητές θέλουν «λάδωμα» για να... ανοίξουν βιβλίο

Οι γονείς αναγκάζονται να «δωροδοκούν» τα εξαρτημένα από την τεχνολογία παιδιά τους για να καθίσουν να διαβάσουν Oι μισοί γονείς αναγκάζονται να «δωροδοκούν» τα παιδιά τους για να διαβάσουν. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει έρευνα του βρετανικού εκδοτικού οίκου Ρearson για την (όλο και πιο δύσκολη) σχέση των σημερινών παιδιών με το βιβλίο, σχολικό και μη. Από την έρευνα, που έγινε σε δείγμα 1.100 ατόμων στη Βρετανία, προκύπτει ότι η εξάρτηση των σημερινών παιδιών από τη σύγχρονη τεχνολογία και τα θαυματουργά ηλεκτρονικά «γκάτζετ» τα έχει απομακρύνει από την ανάγνωση και γι΄ αυτό τον λόγο οι απελπισμένοι γονείς καταφεύγουν σε «αθέμιτες» μεθόδους, όπως η δωροδοκία με γλυκά ή η άδεια να δουν περισσότερη ώρα τηλεόραση για να τα πείσουν να ανοίξουν ένα βιβλίο. Τα ένα τρίτο των γονέων (32,4%) παραδέχεται λοιπόν ότι επιτρέπει στα παιδιά να δουν τηλεόραση ή να χρησιμοποιήσουν το κομπιούτερ μόνο αφού προηγουμένως έχουν διαβάσει τα μαθήματά τους, ενώ το 9,6% προσφέρει στα παιδιά λιχουδιές (σοκολάτες, γλυκά) για να τα πείσει να διαβάσουν. Ενα ακόμη 5,9% αναφέρει ότι δίνει άλλα κίνητρα προς επίτευξη του ιερού σκοπού της ανάγνωσης.
Οι έξι στους δέκα γονείς (59,4% των ερωτηθέντων) και το 85,4% των εκπαιδευτικών πιστεύουν ότι τα παιδιά προτιμούν να μπουν στο κομπιούτερ τους παρά να διαβάσουν ένα βιβλίο. Το 57,2% των γονέων ανησυχεί που τα ψηφιακά μέσα έχουν αντικαταστήσει το διάβασμα, ενώ το 76,6% πιστεύει ότι τα παιδιά του σήμερα δυσκολεύονται να μάθουν να διαβάζουν πολύ περισσότερο απ΄ ό,τι οι ίδιοι όταν ήταν μικροί. Σχεδόν οι εννέα στους δέκα εκπαιδευτικούς (88,7%) ανησυχούν που το διάβασμα γίνεται ολοένα και λιγότερο ελκυστικό για τα σημερινά παιδιά.
Οι υπεύθυνοι της έρευνας ζήτησαν επίσης από τα παιδιά να διατυπώσουν τις δικές τους απόψεις για το διάβασμα και διαπίστωσαν ότι στην πλειονότητά τους προτιμούν να παίξουν ένα παιχνίδι στο κομπιούτερ, να σερφάρουν στο Ιnternet και να δουν τηλεόραση από το να διαβάσουν ένα βιβλίο. Σε ποσοστό 61,9% τα παιδιά αναφέρουν ότι αυτές οι δραστηριότητες είναι πιο ενδιαφέρουσες από το διάβασμα, ενώ το 37,3% αναφέρει ότι θα προτιμούσε το διάβασμα των σχολικών βιβλίων να έμοιαζε με ένα βιντεοπαιχνίδι. Το 22% δηλώνει ότι βρίσκει βαρετό το διάβασμα των σχολικών βιβλίων.
Το αποκορύφωμα είναι ότι πολλά από τα παιδιά που ερωτήθηκαν ανέφεραν ότι θα ήθελαν να διαβάζουν περισσότερα βιβλία, αλλά με έναν όρο: πρωταγωνιστές (και) στο χαρτί να είναι οι αγαπημένοι τους ήρωες από την τηλεόραση!

 

Δωροδοκούν μαθητές Δημοτικού Βρετανικά κίνητρα για βελτίωση στις εξετάσεις

 

Συμβουλές για να αγαπήσουν τα παιδιά το βιβλίο
 

ΚΟΡΥΦΗ

Οι καλοί βαθμοί κάνουν καλό και στην... υγεία

Οι καλοί βαθμοί των μαθητών δεν κάνουν καλό μόνο στην αυτοπεποίθησή τους, αλλά και στην υγεία τους ως ενηλίκων, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η εκπαίδευση συνδέεται με καλύτερη υγεία γενικά, αλλά η νέα έρευνα δείχνει συγκεκριμένα ότι οι καλύτερες επιδόσεις στο γυμνάσιο και το λύκειο παίζουν κρίσιμο ρόλο για την ύπαρξη καλύτερης υγείας σε όλη τη ζωή του ενήλικου.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια Πάμελα Χερντ του πανεπιστημίου Ουισκόνσιν-Μάντισον, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο «Journal of Health and Social Behavior» (Περιοδικό Υγείας και Κοινωνικής Συμπεριφοράς), μελέτησαν περισσότερους από 10.000 μαθητές, που αποφοίτησαν από το σχολείο το 1957, και κατέγραψαν την πορεία της υγείας τους κατά τα επόμενα 53 χρόνια, μέχρι δηλαδή το 2010. Η έρευνα έδειξε ότι όσο καλύτεροι ήταν οι βαθμοί με τους οποίους αποφοίτησε ένας μαθητής, τόσο μικρότερη ήταν η πιθανότητα να επιδεινωθεί η υγεία του μελλοντικά, κοντά στην ηλικία συνταξιοδότησής του. Μια πιθανή εκτίμηση (που όμως δεν προκύπτει από τα δεδομένα), σύμφωνα με τους ερευνητές, θα μπορούσε να είναι ότι το αίσθημα ευσυνειδησίας, που χαρακτηρίζει τους καλούς μαθητές, έχει ευεργετική επίδραση και στην κατοπινή υγεία τους, γιατί ως ενήλικοι αποφεύγουν με μεγαλύτερη ευκολία τις ανθυγιεινές συνήθειες στη ζωή τους. «Πόσο καλά τα πάει κανείς στο σχολείο, μετράει, όχι μόνο σε πράγματα όπως η εργασία και τα εισοδήματα, αλλά και στην υγεία, όπως αποδεικνύεται πλέον», δήλωσε η Χερντ. Η ευεργετική επίδραση στην υγεία μπορεί να γίνει φανερή χρόνια ή και δεκαετίες μετά την αποφοίτηση από το σχολείο.

 

Παιδί & Υγεία

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ

Η μουσική φτιάχνει αριστούχους

Πώς γίνονται οι καλοί μαθητές;

Μάθε, παιδί μου, γράμματα... αλλά πού;

Σχολικό ωράριο Ο ύπνος θρέφει τις επιδόσεις

Οι «εμφανίσιμοι» παίρνουν καλύτερους βαθμούς στο σχολείο 

 

ΚΟΡΥΦΗ

Μολύβι και όχι πληκτρολόγιο η «συνταγή» της μάθησης

Oι μαθητές και οι φοιτητές που χρησιμοποιούν μολύβι και χαρτί είναι αποδοτικότεροι στο να μαθαίνουν καινούργια πράγματα σε σύγκριση με όσους χρησιμοποιούν υπολογιστή και πληκτρολόγιο, σύμφωνα με νέα μελέτη ειδικών του Πανεπιστημίου Σταβάνγκερ στη Νορβηγία και του Πανεπιστημίου της Μασσαλίας στη Γαλλία. Αυτό, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, συμβαίνει επειδή όταν γράφουμε με το χέρι οι κινήσεις που κάνουμε αποτυπώνουν καλύτερα τα όσα καλούμαστε να μάθουμε σε μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται περιοχή του Μπροκά (πρόκειται για μια περιοχή στην κάτω μετωπιαία έλικα του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου που μελετήθηκε ενδελεχώς από τον γάλλο γιατρό Πολ Μπροκά, ο οποίος αποκάλυψε ότι αποτελεί το «κινητικό κέντρο του λόγου»). Το να αγγίζουμε απλώς το πληκτρολόγιο προκειμένου να γράψουμε ενεργοποιεί ελάχιστα αυτή την περιοχή του εγκεφάλου, κάτι που, ως φαίνεται, δεν ενισχύει εξίσου τη διαδικασία της μάθησης. Παράλληλα απαιτείται μεγαλύτερη νοητική προσπάθεια και περισσότερος χρόνος προκειμένου να γράψουμε στο χαρτί, γεγονός που βοηθά στην αποτύπωση των αναμνήσεων. Οι ερευνητές κατέληξαν σε αυτά τα συμπεράσματα που δημοσιεύονται στο επιστημονικό περιοδικό «Αdvances in Ηaptics» έπειτα από παρακολούθηση εθελοντών, σε ορισμένους εκ των οποίων ζητήθηκε να γράψουν με μολύβι και χαρτί ενώ στους υπολοίπους σε υπολογιστή. Και οι δύο ομάδες εθελοντών κλήθηκαν να μάθουν μια άγνωστη αλφάβητο. Οι επιστήμονες κατέγραψαν την πορεία της μάθησης των εθελοντών στην τρίτη και στην έκτη εβδομάδα του πειράματος και, όπως είδαν, τα άτομα που χρησιμοποιούσαν την «παραδοσιακή» μέθοδο του μολυβιού και του χαρτιού είχαν καλύτερες επιδόσεις στην εκμάθηση της νέας αλφαβήτου. Παράλληλα απεικονίσεις του εγκεφάλου έδειξαν ότι στα άτομα που είχαν χρησιμοποιήσει μολύβι και χαρτί υπήρχε πολύ πιο έντονη δραστηριότητα της περιοχής του Μπροκά.

 

Εθισμένοι στο Ίντερνετ δύο στους δέκα εφήβους

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΠΟΔΟΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ

Το ηλεκτρονικό σχολείο

 

ΚΟΡΥΦΗ

Απουσίες μαθητών ή απουσίες μαθημάτων;

Με αφορμή τις δηλώσεις της υπουργού Παιδείας για μείωση του ορίου απουσιών των μαθητών, με την έναρξη της νέας σχολικής περιόδου, είναι αναγκαία μια περιήγηση στον «κόσμο» τους.

Ο τίτλος του άρθρου κατ' αρχάς δεν είναι εφεύρημα. Το Π.Δ. 485/ΦΕΚ 184 τ.Α'/21.12.1983 αναφέρει σχετικά στο άρθρο 3 παράγραφος 5: «Σε καμία περίπτωση δεν θεωρούνται δικαιολογημένες απουσίες μαθητών»: υποπαράγραφος β «Οταν οφείλονται σε ομαδική, κατά την κρίση του προϊσταμένου της Διεύθυνσης ή του Γραφείου Μέσης Εκπαίδευσης, απομάκρυνση των μαθημάτων από το σχολείο». Τώρα, δεν είναι λίγο άδικο να απομακρύνονται τα μαθήματα και να παίρνουν απουσία οι μαθητές; «Ισως», θα πείτε. Εσφαλμένη διατύπωση; Πιθανόν. Θεωρητικά θα μπορούσαμε να το δούμε από δύο πλευρές.

Από την άποψη του Wittgenstein, ότι η γλώσσα εκφράζει την πραγματικότητα όπως είναι, δηλαδή πράγματι απουσιάζουν τα μαθήματα από τα σχολεία, γι' αυτό τα εγκαταλείπουν οι μαθητές τους, είτε από τη μεταηθική άποψη της θεωρίας του λάθους, του J.L. Mackie, σύμφωνα με την οποία η καθημερινή μας σκέψη έχει αρκετά «μολυνθεί» από λανθασμένες φιλοσοφικές απόψεις. Οπως, λ.χ., η θέση ότι είναι απαραίτητη η αναγκαστική -με διατάξεις της πολιτείας- καθημερινή παρουσία των μαθητών στα σχολεία στην εποχή των υπολογιστών. Και θα μπορούσε να ρωτήσει κάποιος: Χωρίς να έχουμε καμία υποχρέωση να εξετάσουμε αν δημιουργούμε ένα ελκυστικό περιβάλλον γνώσης για τα παιδιά και χωρίς να θεωρούμε ότι έχουμε τέτοια υποχρέωση; Η δυνατότητα λοιπόν πραγματοποίησης αδικαιολογήτων απουσιών είναι για το μεν Γυμνάσιο 64, για το δε Λύκειο 50. Γιατί άραγε; Πρόκειται για την Υ.Α. Γ2/2209/18-03-1998, ΦΕΚ 314/τ.Β'/30.03.1998 του Γεράσιμου Αρσένη η οποία στην παράγραφο 6, υποπ. 1 έλεγε ότι «Για τον χαρακτηρισμό της φοίτησης των μαθητών όλων των Γυμνασίων στα οποία εφαρμόζονται αυξημένο εβδομαδιαίο πρόγραμμα διδασκαλίας ισχύουν τα αριθμητικά όρια που προβλέπονται για κάθε περίπτωση από το άρθρο 2 του Π.Δ. 485/83, ΦΕΚ 184/τ.Α'/2.12.83 προσαυξημένα κατά δεκατέσσερις (14) απουσίες».

Παραβλέποντας και εδώ την πάσχουσα σύνταξη, η απόφαση αυτή στηριζόταν φυσικά στον Ν. 2525/1997, αλλά και στην πράξη 19/1997 του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Τίποτα δεν άλλαξε, αλήθεια, από τότε στο πρόγραμμα του Γυμνασίου για να υπολογίζονται οι απουσίες με τον ίδιο τρόπο, προσαυξημένες κατά 14; Και εκεί που το 1986 όλα έβαιναν καλώς, με τη γραφειοκρατία σε πλήρη άνθηση, έρχεται ο Ν. 1599/ΦΕΚ 75 τ.Α'/11.6.1986, ο οποίος καθόριζε τότε νέο τύπο ταυτότητας, ενώ ταυτόχρονα επεδίωκε τη «βελτίωση σχέσεων κράτους-πολίτη και καταπολέμηση της γραφειοκρατίας», καταργώντας πλήθος γραφειοκρατικών διατάξεων, μαζί αυτές περί απουσιών. Διατηρεί όμως -άρθρο 10 παρ. 2- τη δυνατότητα εντός τεσσάρων μηνών, με δυνατότητα παράτασης δύο μηνών, να διατηρηθούν ορισμένες διατάξεις διότι, όπως αναφερόταν στο άρθρο 10 παρ. 3, «...διατάξεις που δεν τροποποιούνται ούτε διατηρούνται ρητώς, παύουν να ισχύουν». Στο μεσοδιάστημα λοιπόν αυτό κινδύνευσε η γραφειοκρατία των απουσιών. Αλλά η γραφειοκρατία πάντα νικά και μέσω υπουργών που δεν πίστευαν σ' αυτήν. Ετσι με την απόφαση ΣΤ. 5/71/ΦΕΚ 834 τ. Β'/3.12.1986, του Αντώνη Τρίτση, 6 μήνες μετά τη δημοσίευση του νόμου και σχεδόν στη λήξη της προθεσμίας, η γραφειοκρατία ανασυστάται. Η απόφαση είναι ένα κομψοτέχνημα γραφειοκρατίας. «Διατηρούνται σε ισχύ οι διατάξεις των άρθρων 21 και 25 του Π.Δ. 104/1979 (ΦΕΚ 23) όπως συμπληρώθηκαν και τροποποιήθηκαν αντίστοιχα από τα άρθρα 1 και 3 του Π.Δ. 485/1983 (ΦΕΚ 184)», αλλά και τόσες άλλες, ενώ τροποποιούνται «ελαφρώς» «οι διατάξεις της παρ. 5 του άρθ. 9 του Β.Δ. 490/1968 (ΦΕΚ 161) του υπουργού της χούντας Θεοφ. Παπακωνσταντίνου "για τους μη προσερχομένους στις παραγωγικές και απολυτήριες δοκιμασίες"». Και εδώ βέβαια κυριαρχεί το λάθος ή η αλήθεια (;) της γλώσσας. Το «προαγωγικές» έχει γίνει «παραγωγικές». Εάν θεωρήσουμε ότι το νόημα είναι το προϊόν αυτής καθ' εαυτήν της γλώσσας, η «παιδεία» πάντα θεωρούνταν μια «παραγωγή».

Σήμερα, λοιπόν, η κύρια νομοθεσία περί απουσιών αποτελείται από το Π.Δ. 104/ΦΕΚ 23 τ.Α'/7.2.1979 του Ιωάννη Βαρβιτσιώτη, το Π.Δ. 294/ΦΕΚ 81 τ.Α'/12.4.1980 του ιδίου, το Π.Δ. 485/ΦΕΚ 184 τ.Α'/21.12.1983 του Απόστολου Κακλαμάνη, το Π.Δ. 188/ΦΕΚ 75 τ.Α'/26.4.1985 του Πέτρου Μώραλη και φυσικά τις αποφάσεις του Αντώνη Τρίτση και του Γεράσιμου Αρσένη, όπως έχουν αναφερθεί. Για το Λύκειο, μετά την αναφορά στα προαναφερθέντα Π.Δ. ισχύουν και 3 Π.Δ. του Πέτρου Δ. Ευθυμίου: Π.Δ. 86/ΦΕΚ 73 τ.Α'/12.4.2001, Π.Δ. 26/ΦΕΚ 21 τ.Α'/12.2.2002, Π.Δ. 80/ΦΕΚ 77 τ.Α'/2.4.2003 και δύο Π.Δ. της Μαριέττας Γιαννάκου, τα Π.Δ. 128/ΦΕΚ 96 τ.Α'/12.5.2004, Π.Δ. 64/ΦΕΚ 99 τ.Α'/26.5.2005. Οπως διαπιστώνεται, η νομοθεσία περί απουσιών «σέρνεται» από το 1943 (!) αφού π.χ. οι διατάξεις των «κατ' ιδίαν διδαχθέντων μαθητών», δηλαδή των μαθητών που μπορούν να δώσουν εξετάσεις διαβάζοντας στο σπίτι τους εξαιτίας κάποιου λόγου, ξεκινούν από τον Ν. 877/ΦΕΚ 369 τ.Α'/30.8.1943, του πρωθυπουργού της κατοχικής κυβέρνησης Ιωάννου Δ. Ράλλη, περνούν στο Ν.Δ. 2702/ΦΕΚ 320 τ. Α'/11.11.1953 του πρωθυπουργού Αλέξανδρου Παπάγου, το οποίο υπογράφεται μάλιστα από τον βασιλέα Παύλο και τον ίδιο εν τη Β. Ελληνική Πρεσβεία Ουασιγκτώνος, την 31η Οκτωβρίου 1953, συνεχίζονται με το Β.Δ./ΦΕΚ 173 τ.Α'/8.7.1955, του υπουργού Α. Γεροκωστόπουλου και του βασιλέως Παύλου, συναντώνται με τη χούντα και το Ν.Δ. 1197/ΦΕΚ 109 τ.Α'/5.7.1972 του αντιβασιλέα Γεωργίου Παπαδοπούλου και φτάνουν ώς τις μέρες μας. Το όλο νομοθετικό πλαίσιο ορίζει, επίσης, και άλλες περιπτώσεις δικαιολογημένης απουσίας, όπως απουσίες για λόγους μετεγγραφής, απουσίες για μαθητές άλλων δογμάτων κ.λπ. (Π.Δ. 104/1979, άρθρο 21). Ωστόσο, στο «εθιμικό δίκαιο» ορισμένων σχολείων και λόγω μιας κάποιας «διασταλτικής ερμηνείας» εκ μέρους της διοίκησής τους, αυτές οι απουσίες αλλά και απουσίες που γίνονται με προφορική συνήθως απόφαση του Διευθυντή του σχολείου ή και του Συλλόγου διδασκόντων χαρακτηρίζονται «ακαταχώρητες». Είναι δηλαδή απουσίες που γίνονται μεν, δεν καταγράφονται δε, χωρίς να προσδιορίζεται και ο αριθμός τους.

Οι μαθητές, τουλάχιστον ορισμένοι, τελικά πραγματοποιούν «ακαταχωρήτως», περισσότερες απουσίες από αυτές που γνωρίζει το υπουργείο. Επιπλέον, υπάρχουν και ορισμένα bonus. Bonus αρρώστιας του καλού μαθητή. Οταν συγκεντρώνεις 15 και έχεις διαγωγή κοσμιωτάτη, μπορείς να αρρωστήσεις περισσότερο, ίσον με 50 απουσίες, ενώ ο «κακός» μαθητής δεν μπορεί. Υπάρχουν βέβαια και bonus απουσιών αθλητών. Θα μπορούσε κάποιος να συνεχίσει με τις διατάξεις της Τεχνικής Εκπαίδευσης, των Νυχτερινων Σχολείων, των Αθλητικών, των Μουσικών κ.λπ., αλλά δεν είναι απαραίτητο. Το καθεστώς των ιατρικών βεβαιώσεων που χορηγούνται για μη πραγματικούς ιατρικούς λόγους μπορεί να είναι ντροπή, αλλά ο μαθητής παραβιάζει τη συγκεκριμένη διοικητική πρακτική και όχι μια αφηρημένη κατάσταση δικαίου. Και ως κοινωνία θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν αυτή η διοικητική πρακτική έχει ποιότητα συμβατή με την εποχή μας και τα προβλήματα του νέου ανθρώπου, χωρίς να μετατρέπουμε τα ζητήματα διοίκησης σε ηθικά διλήμματα.

 

Μέτρα-σοκ για τους Ιταλούς μαθητές κατά της κοπάνας

 

ΚΟΡΥΦΗ

Το παιδί στις πρώτες βαθμίδες της εκπαίδευσης

 

Οι δεξιότητες του παιδιού στις πρώτες βαθμίδες της εκπαίδευσης Ποιες δεξιότητες έχουν αποκτήσει τα περισσότερα παιδιά έως το τέλος τ.......

Τα SOS πριν από το πρώτο κουδούνι Η σωστή προετοιμασία του παιδιού είναι το «κλειδί» για την καλή προσαρμογή του στο σχολείο και μια επιτυχημένη σχολική χρονιά.

Ικανότητες ανάγνωσης και γραφής στο παιδί Ποια είναι τα βασικά βήματα στην πορεία των ικανοτήτων αλφαβητισμού που αναπτύσσει το παιδί σας;
Μάθε, παιδί μου, μόνος σου...

Παιδί και νέα σχολική χρονιά

Αφήστε τα παιδιά να κάνουν λάθη - Τα λάθη είναι το καλύτερο σχολείο!

 

 

ΚΟΡΥΦΗ

«Προσβολή προσωπικότητας» η αφαίρεση προσωπικών σημειώσεων

Η Αρχή Προσωπικών Δεδομένων δικαιώνε μαθήτρια έναντι των καθηγητών της  Στην επικαιρότητα ήρθε εκ νέου το θέμα της αφαίρεσης προσωπικών σημειώσεων από μαθητές παρά την άρνηση τους να τις παραδώσουν στους καθηγητές. Δημοσίευμα εκπαιδευτικής ιστοσελίδας (www.esos.gr) αναφέρει πως κατά την ώρα του μαθήματος των θρησκευτικών καθηγητής αφαίρεσε προσωπικές σημειώσεις μιας 14χρονης μαθήτριας. Σύμφωνα με το εν λόγω δημοσίευμα, τις σημειώσεις είδαν εκτός από τον καθηγητή της, ο σύλλογος διδασκόντων, ο γυμνασιάρχης, ο προϊστάμενος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά και κάποιοι μαθητές, και οι γονείς κατέφυγαν στην Αρχή Προσωπικών Δεδομένων. Η Αρχή απεφάνθη ότι το τετράδιο με τις προσωπικές σημειώσεις πρέπει να επιστραφεί στη μαθήτρια στην οποία ανήκει και πως πρέπει να καταστραφούν τυχόν φωτοαντίγραφα που τηρούνται στο αρχείο του σχολείου.
Ιδιαίτερα στο σκεπτικό της απόφασης επισημαίνεται: «Η βίαιη και χωρίς τη θέληση της μαθήτριας αφαίρεση του τετραδίου, η παράδοσή του στο σύλλογο των καθηγητών και πολύ περισσότερο η ανάγνωση του περιεχομένου του αποτελούν πράξεις που εξέρχονται του καλώς εννοούμενου δικαιώματος του καθηγητή για επιβολή πειθαρχικών κυρώσεων εις βάρος του μαθητή και επομένως η επεξεργασία και καταχώρισή του τετραδίου σε αρχείο είναι παράνομη.» «Η προσβολή της προσωπικότητας του μαθητή στην κρίσιμη ηλικία της εφηβείας είναι ασυγκρίτως βαρύτερη και του οφέλους που θα επιφέρει σε αυτόν η πειθαρχική ποινή, που τυχόν θα επιβληθεί, αλλά και του γενικού οφέλους που θα επιφέρει στη μαθητική κοινότητα η τιμωρία αυτή».

 

ΚΟΡΥΦΗ

Υπάρχουν "κακοί" μαθητές; Σοφία Τσιντσικλόγλου Ειδική Παιδαγωγός

Η απάντηση μου είναι ΟΧΙ! Δεν υπάρχουν κακοί μαθητές, όπως δεν υπάρχουν ούτε χαζοί μαθητές! Κι όμως πολλοί - εκπαιδευτικοί και γονείς- νομίζουν πως υπάρχουν. Ο χαρακτηρισμός αυτός είναι γεμάτος απαξιωτικές σημασίες που δεν έχουν χώρο στην εκπαίδευση.

Ποιοι μαθητές παίρνουν συνήθως την ταμπέλα "κακός"

- αυτοί που δυσκολεύονται σε κάτι

- αυτοί δεν έρχονται με λυμένες ασκήσεις

- αυτοί που δεν γράφουν καλά στα τεστ

- αυτοί που δεν συμμετέχουν στην τάξη

- αυτοί που κάνουν φασαρία

- αυτοί που έχουν μαθησιακές δυσκολίες

- αυτοί που είναι διαφορετικοί

- αυτοί που δεν μπορούν να πουν το μάθημα παπαγαλία

- αυτοί που κάνουν ορθογραφικά λάθη

- αυτοί που δεν έχουν την κατάλληλη αντιμετώπιση από τους γονείς τους ή τους εκπαιδευτικούς

- αυτοί που δεν μπορούν να μάθουν μέσα από το βαρετό και γενικό εκπαιδευτικό σύστημα

Πώς νοιώθει ο μαθητής που έχει την ταμπέλα "κακός"

- Έχει χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση

- Σταματά να προσπαθεί, αφού αποδέχεται το χαρακτηρισμό

- Δεν ενδιαφέρεται για τα μαθήματα

- Νοιώθει αποτυχημένος

- Νοιώθει "κακός" σε όλα, όχι μόνο στην μάθηση

- Γίνεται αποδέκτης αρνητικών σχολίων από τους συμμαθητές

- Παρατά το σχολείο

Ο ρόλος του δασκάλου δεν είναι να κάνει χαρακτηρισμούς του τύπου κακός, τεμπέλης, χαζός, προβληματικός, σκράπας και άλλα τέτοια παρόμοια, αλλά να βρει τρόπο να προσεγγίσει κάθε μαθητή του, να βρει κίνητρα για κάθε μαθητή του και να φτιάξει το κλίμα και το σύστημα στην τάξη του ώστε όλοι οι μαθητές να έχουν ίσες ευκαιρίες.

Δεν υπάρχει παιδί που είναι από τη φύση του "κακός" μαθητής, δεν υπάρχει παιδί που ξεκινώντας το σχολείο αποφασίζει ότι θα χαζεύει, δεν θα γράφει, θα είναι αργός αναγνώστης, δεν θα γράφει καλά στα τεστ κ.λ.π! Οι "κακοί" μαθητές δημιουργούνται από το ελλιπές εκπαιδευτικό μας σύστημα, από έλλειψη ενδιαφέροντος και γνώσεων από γονείς και εκπαιδευτικούς.

Δεν υπάρχει παιδί χωρίς ικανότητες και ταλέντα!

Ο "κακός" μαθητής είναι απλά ο αδύναμος μαθητής που για κάποιο ή κάποιους λόγους διαφοροποιείται από το γενικό σύνολο. Ο ρόλος του σχολείου είναι ή θα έπρεπε να είναι η παιδαγωγική και σχολική επιτυχία όλων των παιδιών.

Κι όμως, ακόμα και σήμερα κάποιοι δάσκαλοι λένε " έχω 2-3 κακούς μαθητές, τους αφήνω στην άκρη και προχωρώ με τους υπόλοιπους"!!

Όμως δεν είναι αυτός ο ρόλος του δασκάλου, δεν είναι αυτός ο σκοπός του σχολείου....είναι κάτι εντελώς διαφορετικό! Είναι να δίνει την δυνατότητα, τα εφόδια και τα κίνητρα σε ΟΛΑ τα παιδιά να μάθουν, να εξελιχθούν και να προοδεύσουν. Να υπάρχει τέτοιο περιβάλλον ώστε να ικανοποιούνται οι εκπαιδευτικές ανάγκες ΟΛΩΝ των παιδιών.

Άρα λοιπόν μπορώ να πω ότι δεν υπάρχουν κακοί μαθητές, αλλά μάλλον κακοί εκπαιδευτικοί (όχι ΟΛΟΙ) και κακό εκπαιδευτικό σύστημα.

Μπορώ επίσης να πω ότι υπάρχουν εκπαιδευτικοί που κάνουν τη διαφορά! Συνεχίστε!!
 

ΚΟΡΥΦΗ

Εκτάκια υιοθετούν πρωτάκια. Και η ζωή στο σχολείο γίνεται ομορφότερη

Από τότε που οι κόρες μου πήγαν δημοτικό, παρακολουθώ έναν καταπληκτικό θεσμό που υπάρχει στο σχολείο τους, που είναι η υιοθεσία των παιδιών της Πρώτης δημοτικού από τα παιδιά της Έκτης. Το έζησα ως μαμά παιδιών Πρώτης, και να που έφτασε η στιγμή που θα γράψω αναλυτικότερα για το θέμα, μια και πλέον έχω ολοκληρωμένη την εικόνα της διαδικασίας. Η Εβελίνα που φέτος πηγαίνει Έκτη, μόλις υιοθέτησε το δικό της πρωτάκι!

Λίγα λόγια για τον θεσμό

Κάθε πρωτάκι του σχολείου, υιοθετείται στην αρχή της χρονιάς από ένα εκτάκι. Το εκτάκι αναλαμβάνει να το προστατεύει, να το καθοδηγεί και να το βοηθάει καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς. Έτσι το πρωτάκι ξέρει ότι μπορεί να απευθυνθεί και κάπου αλλού εκτός από τους δασκάλους του για οτιδήποτε το απασχολεί. Και τα εκτάκια κρατούν συνεχώς τα μάτια τους ανοιχτά για οτιδήποτε μπορεί να χρειαστούν τα πρωτάκια τους. Δεν γνωρίζω πριν από πόσα χρόνια μπήκε σε εφαρμογή αυτός ο θεσμός στο σχολείο, ούτε ποιος τον σκέφτηκε, εκείνο όμως που βλέπω είναι ότι χρόνο με τον χρόνο αναβαθμίζεται και λειτουργούν όλα με αριστουργηματικό τρόπο.

Περισσότερες λεπτομέρειες

Λίγες περισσότερες λεπτομέρειες, για το πώς λειτουργεί: Κατ’ αρχήν τα παιδιά της Έκτης γνωρίζουν ήδη την αξία του θεσμού, μια και τον έχουν ζήσει ως πρωτάκια αλλά η δασκάλα τους τους μιλάει περισσότερο για αυτόν και τους εξηγεί τις λεπτομέρειες της διαδικασίας. Αντίστοιχα οι δασκάλες της πρώτης μιλάνε στα πρωτάκια τους για το τι θα συμβεί.
Ο τρόπος που γίνεται η σύνδεση μεταξύ παιδιών: Το Στ1 υιοθετεί παιδιά από το Α1, το Στ2 από από το Α2 κλπ κλπ. Δηλαδή τα τμήματα γίνονται ζευγαράκια.

Η πρώτη επαφή των παιδιών της έκτης με τα παιδιά της πρώτης γίνεται στο προαύλιο, με την επίβλεψη των εκπαιδευτικών της Φυσικής Αγωγής. Πιο συγκεκριμένα να τι έγινε την προηγούμενη εβδομάδα όπως μου τα διηγήθηκε η Εβελίνα:  Τα δυο τμήματα κανόνισαν να κάνουν μια μέρα κοινή ώρα γυμναστική. Οι δυο γυμνάστριες των τμημάτων συνεργάστηκαν ώστε τα παιδιά να παίξουν παιχνίδια γνωριμίας. Εκτάκια και πρωτάκια έπαιζαν μαζί σε ζευγαράκια. Π.χ. έτρεχαν χέρι-χέρι, τα πρωτάκια πέρναγαν κάτω από τα πόδια των παιδιών της Έκτης, κλπ κλπ. Μετά από τα παιχνίδια, τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν και να γνωριστούν. Ο στόχος της πρώτης συνάντησης ήταν να σπάσει ο πάγος, να γίνει μια πρώτη γνωριμία και τα παιδιά να δουν ότι μπορούν να συνεργαστούν και να διασκεδάσουν μαζί, ανεξάρτητα από ηλικία.

Παρ’ όλο που σε αυτή την πρώτη συνάντηση δεν καθορίστηκαν τα τελικά ζευγαράκια, η Εβελίνα ήρθε πολύ κοντά με ένα κορίτσι, το οποίο ήλπιζε να υιοθετήσει. Αυτό ήταν μεγάλη νίκη καθώς από την αρχή της σχολικής χρονιάς μου έλεγε: «Ελπίζω να μου τύχει αγόρι. Ελπίζω να μου τύχει αγόρι.» Φοβόταν μην της τύχει κάποιο κορίτσι που να του αρέσουν οι πριγκίπισσες και τα κοριτσίστικα, γιατί σε αυτή την περίπτωση δε θα είχαν κοινά. Το κορίτσι όμως αυτό είχε έναν μεγάλο αδελφό και αγαπούσε επίσης τα αγαπημένα της ίδιας Χελωνονιντζάκια. Ενθουσιάστηκε τόσο με το κορίτσι που μου είπε: «Ήταν εγώ σε πρωτάκι!» Και πρόσθεσε «Μιλούσε ακατάπαυστα!»

Η δεύτερη επαφή, ήταν η πιο επίσημη και έγινε υπό την επίβλεψη των δασκάλων. Τα εκτάκια πήγαν «επίσημη επίσκεψη» στην Πρώτη, με σκοπό να ολοκληρωθεί η διαδικασία της υιοθεσίας, που γίνεται με κλήρωση. Τα παιδιά της Έκτης πήγαν με γεμάτα χέρια. Είχαν φτιάξει χάρτινα καραβάκια που είχαν γεμίσει με λιχουδιές, και τα πρόσφεραν στα παιδιά της Πρώτης.  Στη συνέχεια έγινε η κλήρωση. Το κάθε πρωτάκι με τη σειρά, τραβούσε ένα χαρτάκι με το όνομα ενός παιδιού της Έκτης. Ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών γίνονται και οι απαραίτητες προσαρμογές. Π.χ. μπορεί ένα πρωτάκι να υιοθετηθεί από δύο εκτάκια (σε περίπτωση που τα εκτάκια είναι περισσότερα στον αριθμό). Στην Εβελίνα έτυχε τελικά στην κλήρωση αγόρι!

Μετά την κλήρωση, τα Εκτάκια παρουσίασαν στα Πρωτάκια ένα απλό χορευτικό που είχαν ετοιμάσει και στη συνέχεια όλοι μαζί βγήκαν στο προαύλιο για περισσότερο παιχνίδι και γνωριμία.

Κάποιες επιπλέον σκέψεις

Είμαστε ακόμα στην αρχή της σχολικής χρονιάς και καθώς θα ζω από κοντά τη διαδικασία της υιοθεσίας θα γράφω περισσότερες σκέψεις, αλλά κάτι που ήδη βλέπω και μου αρέσει πολύ είναι τη δυναμική που αναπτύσσεται όχι μόνο μεταξύ του παιδιού της Έκτης και του παιδιού της Πρώτης, αλλά και της παρέας του παιδιού της Έκτης με τα υιοθετημένα πρωτάκια. Για παράδειγμα: Η Εβελίνα κάνει στενή παρέα με 4-5 παιδιά από την τάξη της. Ε λοιπόν, έχει γνωρίσει τα πρωτάκια τους και τα θεωρεί και «δικά της παιδιά». Δηλαδή αν ποτέ δει κάποιο πρωτάκι από αυτά να χρειάζεται κάτι, θα το θεωρήσει υποχρέωσή της να βοηθήσει!

Επιπλέον συμφώνησε με το συμμαθητή της που υιοθέτησε εκείνο το κορίτσι που είχε αρχικά συμπαθήσει να τον βοηθάει στην υιοθεσία. Να φροντίζουν δηλαδή και οι δύο μαζί το κορίτσι αλλά και εκείνος να τη βοηθάει στην υιοθεσία του δικού της αγοριού. Έχουν δηλαδή αρχίσει ήδη να δημιουργούνται δεσμοί και πλέγματα αλληλοβοήθειας.

Αποχαιρετισμός

Αν και δεν ξέρω ακόμα τι ακριβώς θα συμβεί φέτος στον αποχαιρετισμό, έχω βρεθεί σε γιορτές λήξης από άλλες χρονιές και πάντα μία από τις πιο συγκινητικές στιγμές είναι όταν έρχεται η στιγμή για την κοινή εμφάνιση της Πρώτης και της Έκτης. Τα ζευγαράκια μπαίνουν χέρι χέρι και παρουσιάζουν πάντα κάτι μαζί. Μπορεί να τραγουδήσουν, μπορεί να χορέψουν, μπορεί να παίξουν κάποιο παιχνίδι. Κάθε χρονιά δεν είναι ίδια, πάντα κάτι αλλάζει, αλλά ο αποχαιρετισμός είναι πάντα συγκινητικός. Έχει αγκαλιές, λουλούδια και δάκρυα – πολλές φορές και από τους γονείς.

Και όπως στην αρχή της χρονιάς τα εκτάκια υποδέχτηκαν τα πρωτάκια στο σχολείο τους, έρχεται η στιγμή που οι ρόλοι αντιστρέφονται. Τα πρωτάκια αποχαιρετούν τα εκτάκια, καθώς αυτά ετοιμάζονται να πετάξουν προς το σχολείο των μεγάλων, το γυμνάσιο.

Την επόμενη μέρα της υιοθεσίας η Εβελίνα πήρε από το σπίτι ένα περιοδικό που είχε διπλό και το χάρισε στο πρωτάκι της. Εκείνο δεν ξέρει ακόμα να διαβάζει, αλλά καθόταν λέει στο διάλειμμα και το ξεφύλλιζε και προσπαθούσε να συλλαβίσει. Και αλίμονο αν κάποιος κατά τη διάρκεια της χρονιάς τολμήσει και το ενοχλήσει. Θα έχει να κάνει μαζί της!

Τους φαντάζομαι να περπατούν πλάι-πλάι. Στα μάτια του η Εβελίνα θα μοιάζει γίγαντας. Στα μάτια της θα μοιάζει «μικροσκοπικός». Μικροσκοπικός μικρός μαθητής, αλλά όχι απροστάτευτος. Έχει πλέον στη διάθεσή του μία γιγάντια αγκαλιά που τον έχει υιοθετήσει.

Και όλα αυτά από μια απλή ιδέα. Οι απλές ιδέες όμως, κάνουν τη ζωή ομορφότερη.


 

ΚΟΡΥΦΗ


 

ΚΟΡΥΦΗ

Η ιστοσελίδα αυτή είναι  τμήμα του οικοχώρου "Η ΖΩΗ ΜΑΣ ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ

 

ΟΡΟΙ ΧΡΗΣΗΣ © 2008-2009 ΒΟΥΛΑ ΒΑΒΑΡΟΥΤΣΟΥ*

                        από 7/4/09   .free counters..free counters.

...

.                                         μετρητής               Επισκεπτών

 

.....