Ανδρέας Ιωάννου
Κασσέτας
Πώς βλέπει τα πράγματα ο ταξιδιώτης;
Η ΙΔΕΑ είναι σχετικά πρόσφατη. Μου έκανε την πρώτη επίσκεψη λίγο μετά την
«ερώτηση της μαθήτριας».
Να ερευνήσω «πώς» βλέπει την – ως προς το έδαφος –
ομαλή κυκλική κίνηση ενός Σ ένας αδρανειακός παρατηρητής κινούμενος με ταχύτητα
– ως προς το έδαφος – ίση με αυτή που έχει σε κάποια χρονική στιγμή το κυκλικά
κινούμενο Σ. Η αναζήτηση με οδήγησε στην ΚΥΚΛΟΕΙΔΗ.
Όταν μοιράστηκα την ιδέα με φίλους, ορισμένοι από
αυτούς τη βρήκαν εξαιρετική. Ένας από αυτούς, Νίκος ο Δαπόντες, εμπνεύστηκε και
κατάφερε να φτιάξει, με scratch,
το «τι βλέπει η γάτα» http://scratch.ekped.gr/?cat=7
Ένας άλλος, ο Ρ.Μ. την αξιοποίησε για να οδηγηθεί στη λύση
ενός αρκετά σύνθετου προβλήματος .
Ήταν φυσικό να κάνουν στη συνέχεια την εμφάνισή
τους και συναφείς ιδέες
σχετιζόμενες με το γενικότερο ερώτημα .
Δύο αδρανειακοί παρατηρητές βλεπουν διαφορετικά
τις τροχιές του ίδιου αντικειμένου .
Πώς βλέπει «τα πράγματα» καθένας από αυτούς ;
Το αντικείμενο είναι το ΙΔΙΟ αλλά για κάθε
παρατηρητή η θέση του και η ταχύτητά του διαφέρουν και η τροχιά του έχει στη
γενική περίπτωση διαφορετική μορφή.
Εκείνο που ενοποιεί όλες αυτές τις μορφές
είναι η ΚΟΙΝΗ ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ως προς όλους του
αδρανειακούς παρατηρητές.
Όλα αυτά στη λογική των γαλιλαιικών
μετασχηματισμών,
με δεδομένο ότι δηλαδή ότι τόσο η ΧΡΟΝΙΚΗ
απόσταση δύο γεγονότων
όσο και
η ΧΩΡΙΚΗ απόσταση δύο γεωμετρικών σημείων
είναι για όλους κοινή.
Σκέφτηκα μάλιστα ότι
τέτοιου είδους αναζητήσεις
συνιστούν και πρελούδιο μίας εκγύμνασης ,
προκειμένου
να μυηθεί κάποιος -μαθητής ή φοιητής – στην Ειδική Σχετικότητα.
Ας δούμε ορισμένες τροχιές με αυτό τον
τρόπο. Σε κάθε περίπτωση
η ταχύτητα του παρατηρητή είναι ως προς έδαφος
και οι τιμές όλων των ταχυτήτων είναι ασήμαντες
σε σχέση με την ταχύτητα του φωτός .
1.
Οι σταγόνες της βροχής πέφτουν κατακόρυφα με σταθερή – ορική -
ταχύτητα .
Πώς αντιλαμβάνεται τη βροχή κάποιος χωρίς ομπρέλα ;
( Το ερώτημα είναι «παλιό» )
2. Το αντικείμενο Σ αφήνεται να πέσει προς το
έδαφος. Αντίσταση
του αέρα αμελητέα
Πώς βλέπει την τροχιά του κάποιος που κινείται με
οριζόντια ταχύτητα ;
3. Το αντικείμενο Σ εκτοξεύεται κατακόρυφα προς τα
πάνω με ταχύτητα υ0.
Αντίσταση
του αέρα αμελητέα
Πώς βλέπει την κίνηση του Σ ένας παρατηρητής που
κινείται – εννοείται ως προς το έδαφος –
κατακόρυφα προς τα πάνω με σταθερή ταχύτητα υ0
;
Πώς βλέπει την τροχιά του Σ ένας άλλος παρατηρητής
που κινείται οριζόντια με σταθερή ταχύτητα υ0 ;
Πολύ πιο ενδιαφέρον και καθόλου «παλιό» είναι
το παρακάτω
4. Το αντικείμενο Σ εκτελεί αρμονική ταλάντωση
με μέγιστη ταχύτητα υ . Πώς βλέπει την τροχιά του Σ
κάποιος που κινείται με ταχύτητα μέτρου υ
κάθετη στην τροχιά της
ταλάντωσης ;