Ο Αριστοτέλης στο έργο του Αθηναίων Πολιτεία κάνει μία συστηματική αναδρομή στην ιστορία της Αθήνας. Στο παρακάτω απόσπασμα γίνεται αναφορά στην κοινωνική κρίση που οφείλεται στην εξαθλίωση των ασθενέστερων τάξεων.

    "Αργότερα σημειώθηκαν ταραχές για μεγάλο χρονικό διάστημα ανάμεσα στους ευγενείς και το λαό. Γιατί το πολίτευμα των Αθηναίων ήταν ολιγαρχικό από κάθε άποψη και πιο συγκεκριμένα οι φτωχοί ήταν υποδουλωμένοι στους πλούσιους, και οι ίδιοι και τα παιδιά και οι γυναίκες τους. Αυτοί ονομάζονταν πελάτες και εκτήμοροι, γιατί καλλιεργούσαν τα χωράφια των πλουσίων πληρώνοντας αυτό το ποσό. Όλη η γη ήταν στα χέρια των λίγων και αν δεν μπορούσαν να πληρώσουν το μίσθωμα, και οι ίδιοι και τα παιδιά τους γίνονταν δούλοι. Όλα τα δάνεια συνάπτονταν με αντάλλαγμα την προσωπική ελευθερία [του δανειζόμενου] μέχρι την εποχή του Σόλωνα, ο οποίος υπήρξε ο πρώτος προστάτης του λαού. Η σκληρότερη λοιπόν και πικρότερη πλευρά του πολιτεύματος για τους πολλούς ήταν ο θεσμός της δουλείας, αλλ' όμως ήταν απογοητευμένοι και για άλλα πράγματα, γιατί μπορεί να πει κανείς ότι δεν υπήρχε τίποτε στο οποίο να συμμετέχουν."

Αριστοτέλη, Αθηναίων Πολιτεία, Κεφάλαιο 2, Παράγραφοι 1-3

Πώς διορθώθηκαν από τον επώνυμο άρχοντα και νομοθέτη Σόλωνα:

 

(το τίμημα = η υπολογιζόμενη σε μέδιμνους* αξία της περιουσίας του πολίτη)

* ο μέδιμνος = περίπου 80 κιλά προϊόντων


επιστροφή: Μαθήματα Ιστορίας

Χαλούλος Παναγιώτης

4/2/2003