Δεν γνωρίζουμε τίποτε για την Αρμονία. Γνωρίζουμε μόνο τους τρόπους της Αρχαίας Ελληνικής Μουσικής . Αυτοί είναι 3 : ο δώριος, ο λύγιος και ο φρύγιος. Από τα έργα των ποιητών και των φιλοσόφων καταλαβαίνουμε την σπουδαιότητα της μουσικής στα διάφορα γεγονότα της καθημερινής ζωής και στις διάφορες εκδηλώσεις.

ΤΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΙΚΗ

Η μουσική στην Αρχαιότητα ήταν συνυφασμένη με όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Μουσική θα ακολουθούσε τις θυσίες και τα συμπόσια. Μουσική θα παιζόταν και στους γάμους, στους αγώνες, στα θεάματα. Απαραίτητη ήταν επίσης για τους πολέμους όπου οι παιάνες έδιναν ορμή στους στρατιώτες για κάθε μάχη.

Ολόκληρη η ύπαρξη του αρχαίου έλληνα μέχρι τον 4° αιώνα διαποτίζεται από τη μουσική ατμόσφαιρα. Τόσο σημαντική ήταν στη ζωή των ανθρώπων που ακόμη και στις κηδείες ο νεκρός συνοδευόταν μέχρι τον τάφο του με μουσική. Απόδειξη για όλα αυτά είναι οι σχετικές παραστάσεις στα αγγεία.

ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ

Υπήρχε μεγάλη ποικιλία μουσικών οργάνων. Τα πιο διαδεδομένα είναι: ο

αυλός, η κιθάρα και η λύρα

Πρώτος χρονικά εμφανίζεται ο αυλός ο οποίος ονομαζόταν και δίαυλος και έμοιαζε με τη σημερινή φλογέρα. Ο αυλητής ήταν παρών στις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής των αρχαίων ελλήνων. Στις θυσίες, στους χορούς αλλά και στον πόλεμο. Ο αυλητής δίνει το ρυθμό στο βήμα των οπλιτών.

Η κιθάρα μοιάζει με τη λύρα. Έχουν και οι δύο: χορδές, δύο βραχίονες συνδεδεμένους μεταξύ τους με μία τραβέρσα και ισομήκεις χορδές. Η κλασική κιθάρα έχει ηχείο ορθογώνιο ή στρογγυλεμένο.

Η λύρα ήταν το αγαπημένο όργανο του Απόλλωνα. Οι βραχίονες της ήταν επιμήκεις και καμπυλωμένοι έτσι ώστε να δίνουν την εντύπωση κεράτων.

Άλλο όργανο γνωστό στην αρχαία Ελλάδα ήταν τα κρόταλα που μοιάζαν με τις σημερινές καστανιέτες.

Η μουσική αποτελούσε μέρος της διαπαιδαγώγησης των νέων. Στην ανώτερη τάξη δύο ήταν οι βασικές δραστηριότητες. Οι αθλητικοί αγώνες και οι μουσικές διασκεδάσεις.

Η Σπάρτη ήταν η μουσική πρωτεύουσα την αρχαϊκή εποχή (8^ος-6^ος αι.) Υπήρχαν δύο σχολές : η μία δίδασκε μονωδία και η άλλη λυρικό άσμα . Σπουδαιότεροι λυρικοί ποιητές της Σπάρτης ήταν ο Τυρταίος και ο Ασμάν στους οποίους η μουσική παίζει σπουδαίο ρόλο.

Στην Αθήνα οι γυμναστικές ασκήσεις συνοδεύονταν από μουσική. Απαραίτητη ήταν η μαθητεία κοντά στον κιθαρωδό (δηλαδή το δάσκαλο της μουσικής) που δίδασκε τραγούδι, λύρα και κιθάρα. Στα Συμπόσια Λόγου η μουσική έπαιζε σπουδαίο ρόλο. Η λύρα περνούσε μπροστά από κάθε συνδαιτημόνα για να παίξει τη δική του στροφή. Όποιος όμως δεν ξέρει να παίζει θεωρείται γελοίος.

Κατά την Ελληνιστική εποχή η μουσική παιδεία υποχωρεί και παύει να παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στη ζωή των ανθρώπων.

ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

1. ΜΥΘΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ - ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΕΩΣ ΤΟ 1000 Π.Χ. Η περίοδος αυτή είναι χαμένη στα βάθη της ελληνικής μυθολογίας. Οι μουσικοί ήταν ιερείς των θεών Απόλλωνα και Διονύσου και ταυτίζονταν με θεούς ή ημίθεους. Για παράδειγμα ο Ορφέας. Οι περισσότεροι μουσικοί ήταν και τραγουδιστές . Ο Ορφέας ήταν γιος της Μούσας Καλλιόπης (επίσης γνωστή ως Πολύμνεια) και του Ίαγρου του βασιλιά της Θράκης. Ο μύθος του Ορφέα που κατεβαίνει στον Άδη να πάρει πίσω τη γυναίκα του την Ευρυδίκη έχει γίνει και όπερα από τον Γκλουκ.

Η μουσική θεοποιείται, ο Απόλλωνας είναι ο θεός της μουσικής. Ο Απόλλωνας αντιπροσωπεύει τη λογική σκέψη και το φως και το μουσικό όργανο συνδεδεμένο με αυτόν είναι η λύρα. Ο Διόνυσος απ' την άλλη μεριά είναι ο Θεός της έκστασης, του μυστικισμού και του σκότους. Ο Διόνυσος είναι συνδεδεμένος με τον αυλό. Άλλες θεότητες που σχετίζονται με την μουσική είναι οι 9 Μούσες, προστάτιδες των Τεχνών και των Γραμμάτων. Η Μούσα Μελπομένη είναι η Μούσα που σχετίζεται με τη μελωδία.

ΟΜΗΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ - 1.000 ΕΩΣ 700 Π.Χ.

Ο Όμηρος κυριαρχεί σ' αυτήν την περίοδο. Κατά την διάρκεια αυτής της εποχής εμφανίζεται η επική ποίηση με την Ιλιάδα και την Οδύσσεια του Ομήρου. Αυτά τα σπουδαία επικά ποιήματα απαγγέλλονταν με τη συνοδεία ενός μουσικού οργάνου που είναι γνωστό ως Φόρμιξ. Οι Ραψωδοί ήταν πλανόδιοι μουσικοί και ποιητές που πήγαιναν σε Συμπόσια και απάγγελλαν τα έπη καθώς επίσης και δικά τους ποιήματα. Στη μετα-ομηρική εποχή οι Ραψωδοί δεν συνόδευαν την απαγγελία τους με μουσικά όργανα. Στα μεσαιωνικά χρόνια οι Τροβαδούροι ακολούθησαν το παράδειγμα των ελλήνων ραψωδών.

3. ΑΡΧΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ - 700 ΕΩΣ 550 Π.Χ.

Οι περισσότερες από τις τέχνες ουσιαστικά άρχισαν σ' αυτήν την περίοδο και αναπτύχθηκαν στα κλασσικά χρόνια. Η λυρική ποίηση και μουσική, που εκφράζουν συναισθήματα, εμφανίζονται και οι δύο αυτή την εποχή. Το όργανο που τις συνοδεύει είναι η λύρα. Ο διθύραμβος, ένας ύμνος προς τιμήν του Διόνυσου, είναι ο πιο διάσημος από τους ύμνους τους αφιερωμένους στους θεούς. Ήταν ένα χορικό τραγούδι, που αρχικά τραγουδιόταν από 12 άντρες. Κατά την Αρχαϊκή Περίοδο τελειοποιήθηκε από τον Αρίωνα, ο οποίος ανέβασε τον αριθμό των τραγουδιστών σε 50, διόρισε έναν Κορυφαίο του Χορού, έβαλε μάσκες στα μέλη του Χορού και παρουσίασε ένα τραγικό στοιχείο βάζοντας τον Χορό να τραγουδήσει για τις δύσκολες στιγμές στη ζωή των Θεών (τράγος + ωδή Ι τραγούδι = τραγωδία). Άλλοι φημισμένοι μουσικοί αυτής της περιόδου ήταν η Σαπφώ, ο Αλκαίος και ο Σιμωνίδης ο Κείος , ο οποίος ειδικευόταν στα επιγράμματα.