Την έκφραση «λυρική ποίηση» δεν την χρησιμοποιούσαν στην εποχή της ακμής της, μαρτυρείται για πρώτη φορά στους Αλεξαδρινούς χρόνους. Παλαιότερα χρησιμοποιούσαν τον όρο μέλη. Έτσι π.χ. ο Πίνδαρος λέγει: «το μ εν Αρχιλόχου μέλος» ή ο Πλάτων «όπως πραγματικά είναι ο Θεός, έτσι πρέπει κανείς με επικούς στίχους είτε στη μελική ποίηση είτε στην τραγωδία». Οι στίχοι όμως δεν ψάλλονταν μόνο με τη συνοδεία της λύρας, όπως φαίνεται να υποδηλώνει ο χαρακτηρισμός «λυρική ποίηση» αλλά εν μέρει και με άλλα μουσικά όργανα. Περισσότερες πληροφορίες για το ρόλο των μουσικών οργάνων μας δίνουν πολύ μεταγενέστερες πηγές. Ένα σχόλιο αναφέρει ότι «η λυρική ποίηση δεν ψαλλόταν μόνο με τη συνοδεία λύρας, αλλά και με συνοδεία αυλού, βαρβίτου, κιθάρας και γενικά κάθε μουσικού οργάνου. Αλλά επειδή η λύρα είναι το αξιοπιστότατον όργανο η ποίηση ονομάσθηκε από αυτήν λυρική». Ανάλογα με το είδος της λυρικής ποιήσεως χρησιμοποιούσαν καθώς φαίνεται και ορισμένο μουσικό όργανο. Έτσι π.χ. σε ένα άλλο σχόλιο στους «Όρνιθες» του Αριστοφάνους αναφέρεται «οι έλεγοι είναι θρηνιτικά άσματα που τραγιουδιούνται με τη συνοδεία αυλού». Επίσης με τη συνοδεία αυτού ψάλλονταν ακόμη, εκτός από του διθυράμβους και «προσόδια» και άλλα χορικά άσματα. Αντίθετα θα πρέπει π.χ. να ψάλλονταν ύμνοι με τη συνοδεία κιθάρας. Ανάμεσα στα άσματα με συνοδεία αυλού από τη μία και με συνοδεία κιθάρας από την άλλη γινόταν κατά κανόνα ένας σαφής διαχωρισμός που θα στηριζόταν στο εντελώς διαφορετικό μουσικό ύφος των οργάνων. Αυτή η διαφορά του ύφους όμως φαίνεται ότι δεν εθεωρείτο πάντοτε ως ασυμβίβαστη αντίθεση, γιατί συχνά βρίσκουμε να αναφέρονται το ένα όργανο δίπλα στο άλλο. Έτσι π.χ. αναφέρουν ο Αρχίλοχος «αυλός και λύρα» ο Θεόγνις «φόρμηγξ και αυλός» ο Πίνδαρος επανειλημμένα «φόρμηγξ και αυλός», «λύρα και αυλός».

Για το μουσικό παράγοντα του αττικού δράματος, αν παραβλέψουμε τον ρυθμό του στίχου, γνωρίζουμε πολύ λίγα πράγματα. Ο παράγων αυτός υποδηλώνεται με τα ονόματα τραγωδία και κωμωδία πρέπει ακόμη να θυμίσουμε ότι οι νεοελληνικές λέξεις «τραγούδι» και «τραγουδώ» προήλθαν από τη λέξη τραγωδία. Η τραγωδία καθώς και ο διθύραμβος με τον οποίο σχετίζεται η γέννηση τους, συνδέονται με τη λατρεία του Διονύσου και παρουσιάζουν συγγενή χαρακτηριστικά τα οποία άλλωστε προσιδιάζουν και στη χορική ποίηση γενικά, συνδυασμός χορωδίας με χορό, στοιχεία δωρικής διαλέκτου, συνοδεία αυλού. Αντίθετα φαίνεται ότι οι μονωδίες των ηθοποιών κατά κανόνα τραγουδιόνταν με συνοδεία κιθάρας. Που και που συνέβαινε ένας ηθοποιός να απαγγέλλει με συνοδεία αυλού. Παρακμή της αρχαίας «μουσικής» Πλάτων. Στο τέλος περίπου του 5 ου αι. άρχισε να διαγράφεται μία νέα τάση. Ο μουσικός ρυθμός που ως τότε ήταν ο ίδιος με το ρυθμό του λόγου, άρχισε να αποκτά αυτοτέλεια, γενικά, η παλαιά «μουσική» δηλαδή η ενότης μουσικής και λόγου, άρχισε να χαλαρώνεται. Το μουσικό στοιχείο αυτής της ενότητας έτεινε ιδιαίτερα στον ονομαζόμενο νέο διθύραμβο προς ανεξαρτησία, έτεινε δηλαδή να γίνει μία αυτόνομη τέχνη: ο γνωστότερος αντιπρόσωπος των νέων τάσεων ήταν ο Φρύνις, ο Κινησίας και ο Τιμόθεος. Ζητούσαν μία μονομερή αισθητική απόλαυση, μία αισθητική ηδονή. Ο Αριστοφάνης κοροϊδεύει τους νεωτερισμούς αυτούς στους «Όρνιθες».

Επίσης ο Ευριπίδης που συμπαθούσε τους νεωτερισμούς, έγινε στόχος του Αριστοφάνους.

Πολλά από όσα έγραψε ο Πλάτων για τη μουσική προϋποθέτουν αυτή τη νέα

κατάσταση

Στους «Νόμους» καταδικάζει με καυστικά λόγια την κατάπτωση της «μουσικής» και

συγχρόνως τη συμπεριφορά του κοινού. Σ' αυτή την κατάσταση ήθελε ο Πλάτων να

αντιδράσει με την ορθή παιδεία της νεολαίας.

Ξεκινούσε από την πεποίθηση όπως γράφει στην «Πολιτεία» ότι «η ανατροφή με τη

μουσική έχει αποφασιστική σπουδαιότητα, γι αυτό ακριβώς γιατί ο ρυθμός και η

αρμονία καταδύονται όσο τίποτε άλλο στα κατάβαθα της ψυχής και την επηρεάζουν

εντονότατα, επειδή φέρνουν την κοσμιότητα, και έτσι εκείνον που θα ανατραφεί

σωστά με αυτά τον κάνουν κόσμιο, διαφορετικά, γίνεται το αντίθετο. Η αρμονία λέγει

στον «Τιμαίο» μας δόθηκε από τις Μούσες «ως σύμμαχος της ψυχής, για να

επαναφέρει σε τάξη και συμφωνία με τον εαυτό της τη διαταραγμένη τροχιά της

ψυχής μας. Επίσης και ο ρυθμός μας δόθηκε ως βοηθός». Στην παρακμή της παλαιάς

«μουσικής» ο Πλάτων έβλεπε μία απειλή κατά των ηθών και της πολιτείας γι αυτό

ακριβώς και υπεράσπιζε τα παλαιά.

Το ότι όμως ο Πλάτων και οι Έλληνες γενικά συνέδεσαν τη μουσική με την ηθική -

«ήθος» σήμαινε, ότι και νόμος, στην αρχή συνήθεια έθιμο, το ότι ο Πλάτων έφερε στο

κέντρο του ενδιαφέροντος τη λεγόμενη θεωρία του μουσικού ήθους, αυτό έχει τη

ρίζα του στο «νόμο» που καθορίζει και τα δύο, τη μουσική και την ανθρώπινη πράξη.