Εντελώς ιδιαίτερη καλλιτεχνική αξία και πολύ βαθιά θρησκευτικότητα έχει η μουσική, που δημιουργήθηκε από την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία, δηλαδή η βυζαντινή μουσική. Είναι η συνέχεια της αρχαίας ελληνικής μουσικής (3000 π.χ.). Πρόγονος της υπήρξε η μουσική του Απόλλωνα και του Ορφέα, αργότερα δε η μουσική που ακούγονταν στο αρχαίο ελληνικό θέατρο καθώς και στις τραγωδίες των Αισχύλου, Σοφοκλή και Ευριπίδη ως επίσης και η μουσική που ακούγονταν στους Ολυμπιακούς αγώνες.

Με την εμφάνιση του Χριστού και την επικράτηση του Χριστιανισμού η ελληνική μουσική μεταφερθεί έξω από τα όρια της ελληνικής επικράτειας όπως στους Αγίους Τόπους (Ισραήλ - Παλαιστίνη) κατ¹ αρχάς και αργότερα στις περιοχές Ήζ Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (330 - 1453 μ.Χ.), όπου ιδιαίτερα καλλιεργήθηκε και αναπτύχθηκε,, (κυρίως στην πρωτεύουσα του Βυζαντίου την Κωνσταντινούπολη) και ιδίως στον περίφημο Πατριαρχικό Ναό της Αγίας Σοφίας.

Με την πάροδο του χρόνου υπέστη κάποιες επιδράσεις και έγινε αυστηρά εκκλησιαστική μουσική απαλλαγμένη από κάθε κοσμικό στοιχείο, έλαβε δε τη σημερινή της μορφής και το σημερινό της όνομα από το Βυζάντιο (Βυζαντινή Αυτοκρατορία). Ακόλουθη σε στενά την πνευματική εξέλιξη του, κατά την ανοδική του πορεία, όσο και κατά την παρακμή του.

Σύμφωνα με την άποψη που επικρατεί, αυτή προέρχεται από ένα συνδυασμό που έγινε ανάμεσα στην αρχαία ελληνική μουσική και στα άσματα της ιουδαϊκής θρησκείας. Χαρακτηριστικό της Βυζαντινής μουσικής είναι η δογματική αυστηρότητα και ιεροπρέπεια που παρατηρείται και στη συγγενική τέχνη^ της αγιογραφίας. Η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία έβαλε πρώτη τις βάσεις της εκκλησιαστικής μουσικής στον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Από τους πρφτους χριστιανικούς αιώνες και ιδιαίτερα μετά το Σχίσμα διαμόρφωσε την θαυμαστή πρωτοτυπία της. Οι πρώτοι συνθέτες αυτής της μουσικής παρουσιάστηκαν ανάμεσα στους Πατέρες της Ορθοδοξίας που καίγονταν από βαθιά και δημιουργική πίστη. Συνέθεταν άσματα εκκλησιαστικά για να εξάρουν τη δική τους πίστη αλλά και την πίστη των άλλων χριστιανών δυναμώνοντας έτσι την κατάνυξη και βαθύνοντας τη θρησκευτική ζωή ως το έπακρο της.

Η Βυζαντινή μουσική και γενικά η Εκκλησιαστική ποίηση από τον 6ο αιώνα, την εποχή του Ρωμανού, έως τον 9ο αιώνα γνωρίζει τη μεγαλύτερη της ακμή. Οι αιώνες αυτοί αποτελούν τη χρυσή εποχή της Χρησιμοποιεί δικούς της φθόγγους του: Νή, Πα, Βού, Γα, Δί, Κέ, Ζω, που αντιστοιχούν με τους Ντο, Ρε, Μί, Φα, Σόλ, Λα, Σί της Ευρωπαϊκής μουσικής. Επίσης χρησιμοποιεί δική της μουσική γραφή η οποία καλείται Παρασημαντική, είναι δε πολύπλοκη και δύσκολη.

Το θρησκευτικό πάθος που περικλείει η Βυζαντινή μουσική, οι πολυμελείς χορωδίες που την αποδίδουν και η απουσία των μουσικών οργάνων στο άκουσμα της, δημιουργεί ένα φανταστικό είδος μουσικής με απλησίαστη ιδιαιτερότητα και η μουσική αυτή έχει ένα και μοναδικό σκοπό: να υμνήσει το δημιουργό του σύμπαντος, δηλαδή το Θεό.

Οι σπουδαιότεροι υμνογράφοι 6ος-10ος (Ιουστινιανός), 1 Οος-11ος(αρχίζει η κάμψη της Βυζαντινής μουσικής), 12-13ο και 14ο (υπήρξαν θεωριτικοί όπως (Γεώργιος Παχυμέρης και Μανουήλ Βρυένιος). Η Βυζαντινή μουσική σημειογραφία πέρασε από

πολλά στάδια ωσότου κατορθώσει να εκφράσει καθαρά την απόλυτη οξύτητα των φθόγγων, τις διάφορες χρονικές αξίες, τις αλλαγές των ήχων, το ρυθμό κ.α. Αρχικά οι πρώτοι υμνογράφοι χρησιμοποίησαν τα γράμματα του αλφαβήτου μαζί και με άλλα σημάδια, τα σημαφόφωνα των αλεξανδρινών χρόνων. Κάθε σημάδι ήταν μια ολόκληρη μουσική φράση δηλαδή ήταν ένα είδος μουσικής σημειογραφίας.