Γαλλική λογοτεχνία-Μεσαίωνας
Δημιουργηθηκε στις Παρασκευή, 05 Οκτωβρίου 2018
Τελευταία Ενημέρωση στις Παρασκευή, 05 Οκτωβρίου 2018
Ημερομηνία Δημοσίευσης
Η γαλλική λογοτεχνία του Μεσαίωνα
Για τους ιστορικούς, ο Μεσαίωνας οριοθετείται ανάμεσα στην πτώση της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (476) και την άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453). Αλλά ο λογοτεχνικός Μεσαίωνας στη Γαλλία δεν έχει την ίδια έκταση. Αρχίζει από τον 11ο αιώνα,εποχή κατά την οποία χρονολογούνται τα πρώτα χειρόγραφα στα γαλλικά και τελειώνει στο τέλος του 15ου αιώνα, λόγω της αργής διείσδυσης της Αναγέννησης στη Γαλλία.
Έως τον 11ο αιώνα φιλόσοφοι και θεολόγοι έγραφαν στα λατινικά, που ήταν η επίσημη γλώσσα. Από τα μέσα αυτού του αιώνα όμως εμφανίστηκαν στη Γαλλία οι τροβαδούροι και οι τρουβέροι, συνθέτες-τραγουδιστές, που εκφράζονταν στα Γαλλικά. Αυτοί πήγαιναν από πύργο σε πύργο και στις δημόσιες πλατείες, απαγγέλλοντας και τραγουδώντας για να διασκεδάσουν το κοινό. Τα πρώτα πραγματικά λογοτεχνικά κείμενα ήταν τα επικά άσματα και ακολούθησαν οι μυθιστορίες, η αλληγορία, η λυρική ποίηση, το ξεκίνημα της αστικής λογοτεχνίας, το θέατρο και τα ιστορικά χρονικά.
Έως τον 11ο αιώνα φιλόσοφοι και θεολόγοι έγραφαν στα λατινικά, που ήταν η επίσημη γλώσσα. Από τα μέσα αυτού του αιώνα όμως εμφανίστηκαν στη Γαλλία οι τροβαδούροι και οι τρουβέροι, συνθέτες-τραγουδιστές, που εκφράζονταν στα Γαλλικά. Αυτοί πήγαιναν από πύργο σε πύργο και στις δημόσιες πλατείες, απαγγέλλοντας και τραγουδώντας για να διασκεδάσουν το κοινό. Τα πρώτα πραγματικά λογοτεχνικά κείμενα ήταν τα επικά άσματα και ακολούθησαν οι μυθιστορίες, η αλληγορία, η λυρική ποίηση, το ξεκίνημα της αστικής λογοτεχνίας, το θέατρο και τα ιστορικά χρονικά.
Το πρώτο κείμενο που γράφτηκε στην γαλλική γλώσσα είναι οι «Όρκοι του Στρασβούργου» (Les serments de Strasbourg, 842) και σηματοδοτεί τη γέννηση της γαλλικής γλώσσας ( le français ή le francien, όπως αποκαλούνταν τότε), διότι όλα τα προγενέστερα έγγραφα ήταν γραμμένα αποκλειστικά στα λατινικά.
Οι τροβαδούροι ήταν περιπλανώμενοι τραγουδιστές- συνθέτες λυρικών και ιπποτικών τραγουδιών στις ηγεμονικές αυλές της νότιας Γαλλίας κατά το Μεσαίωνα. Στο βορρά ονομάζονταν τρουβέροι.
Το επικό άσμα
Ήταν ηρωικά έμμετρα ποιήματα, αρχικά σύντομα και αργότερα μακροσκελείς ωδές, με δράση (Chansons de geste), συχνά καταγραφή προφορικών παραδόσεων από ανώνυμους ποιητές.Τα επικά άσματα που μας παραδόθηκαν γραπτά εξυμνούσαν τις πολεμικές αρετές και την ιπποτική ανδρεία, αντλούσαν δε το θέμα τους από το παρελθόν, από την εποχή του Καρλομάγνου ή ακόμη παλιότερα. Συνδίαζαν ιστορικά γεγονότα με παγανιστικούς θρύλους της λατινικής, ελληνικής ή τευτονικής μυθολογίας και με το υπερφυσικό. Το πιο γνωστό είναι το "Άσμα του Ρολάνδου" (la chanson de Roland), από τα πρώτα έργα γραμμένα στη γαλλική γλώσσα, διηγείται τα ανδραγαθήματα του Καρλομάγνου και του στρατού του, τις μάχες τους εναντίον των Σαρακηνών και το θάνατο του Ρολάνδου από προδοσία. Εδώ βρίσκουμε επίσης ένα πρώτο αίσθημα πατριωτισμού, την αγάπη για τη "γλυκιά Γαλλία".
Η μάχη του Ρονσεβώ (778), σε γεγονότα της οποίας βασίστηκε το Άσμα του Ρολάνδου
Η μυθιστορία
Στο δεύτερο μισό του 12ου αιώνα αναπτύχθηκε επίσης η μυθιστορία (ή αυλική μυθιστορία), έμμετρη ποίηση αρχικά και πεζό αργότερα. Ήταν μυθοπλαστικές αφηγήσεις που περιέγραφαν φανταστικές ιστορίες για να ψυχαγωγήσουν και να καταπλήξουν το κοινό και σε αντίθεση με το έπος δεν είχαν διδακτικό ή ηθικό σκοπό. Αντλούσαν το θέμα τους από τρεις πηγές:
Την αρχαιότητα. Πρόκειται για έργα με πολλούς αναχρονισμούς και όπου οι αρχαίοι ήρωες, όπως ο Αλέξανδρος ή ο Αινείας μετατρέπονται σε ηρωικούς και ευγενικούς ιππότες, οι μάντεις γίνονται επίσκοποι κλ. Αποτέλεσαν τη μετάβαση από την εποποιία στην αυλική μυθιστορία.
Τους θρύλους για το βασιλιά Αρθούρο (αρθουριανός κύκλος). Αυτοί οι μύθοι σχετίζονται με την κελτική ιστορία, τους θρύλους των Βρετανικών Νήσων και ιδιαίτερα το Βασιλιά Αρθούρο και τους Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης. Εμφανίζονται αρχικά στα άσματα της ποιήτριας Μαρίας της Γαλλίας και στον Τριστάνο και Ιζόλδη και αποτελούν την πηγή έμπνευσης πολλών συγγραφέων κυριότερος εκπρόσωπος των οποίων είναι ο Κρετιέν ντε Τρουά με έργα όπως ο Λάνσελοτ ή ο Ιππότης με το κάρο (π. 1175), Πάρσιφαλ ή ο θρύλος του Αγίου Δισκοπότηρου ( περίπου 1175) και άλλα.
Την προβηγκιανή ποίηση, καθώς η νότια Γαλλία είχε αναπτυχθεί πολιτιστικά νωρίτερα από το βορρά και οι χωροδεσπότες προσκαλούσαν τους τρουβαδούρους στους πύργους τους, πολύ συχνά δε έγραφαν αυτοί οι ίδιοι ποιήματα.
Σαν επίκεντρο είχαν
Την αρχαιότητα. Πρόκειται για έργα με πολλούς αναχρονισμούς και όπου οι αρχαίοι ήρωες, όπως ο Αλέξανδρος ή ο Αινείας μετατρέπονται σε ηρωικούς και ευγενικούς ιππότες, οι μάντεις γίνονται επίσκοποι κλ. Αποτέλεσαν τη μετάβαση από την εποποιία στην αυλική μυθιστορία.
Τους θρύλους για το βασιλιά Αρθούρο (αρθουριανός κύκλος). Αυτοί οι μύθοι σχετίζονται με την κελτική ιστορία, τους θρύλους των Βρετανικών Νήσων και ιδιαίτερα το Βασιλιά Αρθούρο και τους Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης. Εμφανίζονται αρχικά στα άσματα της ποιήτριας Μαρίας της Γαλλίας και στον Τριστάνο και Ιζόλδη και αποτελούν την πηγή έμπνευσης πολλών συγγραφέων κυριότερος εκπρόσωπος των οποίων είναι ο Κρετιέν ντε Τρουά με έργα όπως ο Λάνσελοτ ή ο Ιππότης με το κάρο (π. 1175), Πάρσιφαλ ή ο θρύλος του Αγίου Δισκοπότηρου ( περίπου 1175) και άλλα.
Την προβηγκιανή ποίηση, καθώς η νότια Γαλλία είχε αναπτυχθεί πολιτιστικά νωρίτερα από το βορρά και οι χωροδεσπότες προσκαλούσαν τους τρουβαδούρους στους πύργους τους, πολύ συχνά δε έγραφαν αυτοί οι ίδιοι ποιήματα.
Σαν επίκεντρο είχαν
- τη Γυναίκα και σαν θέμα τον Έρωτα. Έναν έρωτα όμως εξιδανικευμένο, υποταγμένο, αιθέριο.
- τις πολεμικές περιπέτειες και
- το υπερφυσικό στοιχείο.
Το 1155 ο αγγλο-νορμανδός μοναχός Ρομπέρ Βας (1110-1174), έγραψε στα παλαιά γαλλικά τη Μυθιστορία του Βρούτου, μια μυθική ιστορία της Αγγλίας. Ήταν ελεύθερη μετάφραση της Historia regum Britanniae, έργο του Τζέφρι του Μονμάουθ, γραμμένο το 1135 στα λατινικά. Αυτό το έργο αποκάλυψε στους Γάλλους ποιητές το θρύλο του βασιλιά Αρθούρου και των ιπποτών της Στρογγυλής Τραπέζης, θέμα από το οποίο άντλησαν οι Γάλλοι και δημιούργησαν τις μυθιστορίες του αρθουριανού κύκλου.
Η αλληγορία
Η Μυθιστορία του Ρόδου είναι ένα μεσαιωνικό γαλλικό ποιητικό έργο με τη μορφή αλληγορικού όνειρου. Γράφτηκε σε δύο στάδια: Ο Γκιγιώμ ντε Λορίς έγραψε το πρώτο μέρος (1230-1235) και αργότερα το έργο συνεχίστηκε και συμπληρώθηκε από τον Ζαν ντε Μεν (1275 - 1280). Ήταν ένα από τα πιο δημοφιλή γαλλικά ποιήματα του όψιμου Μεσαίωνα, έργο-σταθμός της γαλλικής λογοτεχνίας του Μεσαίωνα.
Τα δύο μέρη του ποιήματος είναι τελείως διαφορετικά μεταξύ τους: στο πρώτο μέρος περιέχεται "ολόκληρη η τέχνη του έρωτα" ενώ το δεύτερο μέρος είναι σατιρικό και διδακτικό και περιέχει αποσπάσματα καυστικής σάτιρας, ανάμεικτα με επιχειρήματα κοινωνικής κριτικής.
Τα δύο μέρη του ποιήματος είναι τελείως διαφορετικά μεταξύ τους: στο πρώτο μέρος περιέχεται "ολόκληρη η τέχνη του έρωτα" ενώ το δεύτερο μέρος είναι σατιρικό και διδακτικό και περιέχει αποσπάσματα καυστικής σάτιρας, ανάμεικτα με επιχειρήματα κοινωνικής κριτικής.
Ο Ρενέ του Ανζού, ο βασιλιάς Ρενέ (1409-1480), έγραψε επίσης μια αλληγορική ιστορία, Το Βιβλίο της ερωτευμένης καρδιάς(1457), μισό σε πεζό λόγο και μισό σε στίχους, μια ιπποτική ερωτική διήγηση.
Ο χορός στο θεό της αγάπης, από χειρόγραφο της Μυθιστορίας του Ρόδου (περ. 1430)
Αστική λογοτεχνία
Παράλληλα,και ενώ στις βασιλικές αυλές και στους πύργους οι αβροί τρόποι προετοίμαζαν έναν πολιτισμό αριστοκρατικό,που θα φτάσει στο ζενίθ του τον 17ο αιώνα, βλέπει το φως μια ολόκληρη λογοτεχνία που ονομάστηκε ηθικοδιδακτική, κάτι σαν αντίθεση προς τα επικά ποιήματα και τις μυθιστορίες, μια σάτιρα ισοπεδωτική, επίσης γραμμένη στα Γαλλικά με μεγάλη ευχέρεια ύφους.
- Η μυθιστορία της αλεπούς (le roman de Renart), μια συλλογή μύθων με ζώα που παρωδούσαν τα επικά άσματα και τις ιπποτικές μυθιστορίες και όπου τα ζώα υποκαθιστούσαν τις αρχόντισσες και τους ήρωες.
- Τα έμμετρα παραμύθια (Fabliaux), από την παλαιά γαλλική λέξη fable= μύθος,13ος-14ος αιώνας). Ήταν μικρά αφηγηματικά ποιήματα γραμμένα για να ψυχαγωγήσουν. Περιέγραφαν καταστάσεις παρμένες από τη ζωή με τρόπο ρεαλιστικό και πολλά απ'αυτά προκαλούσαν γέλιο με το άσεμνο περιεχόμενο και τις βωμολοχίες τους.
Τα χειρόγραφα του Μεσαίωνα ήταν πλούσια διακοσμημένα με μινιατούρες
Λυρική ποίηση
Πρώιμη λυρική ποίηση
Ένα άλλο λογοτεχνικό είδος που καλλιεργήθηκε το Μεσαίωνα στη Γαλλία είναι η λυρική ποίηση, αρχικά στην Προβηγκία από τους τροβαδούρους και στη συνέχεια στο βορρά της Γαλλίας από τους τρουβέρους. Τα λυρικά ποιήματα είναι μια έκφραση του εξιδανικευμένου έρωτα.Το βασικό χαρακτηριστικό τους είναι η λατρεία του εραστή για την εκλεκτή του, την οποία θεωρούσε πλάσμα ανώτερο από τον ίδιο και θέλοντας να εξυψωθεί στα μάτια της γινόταν σκλάβος του έρωτα και υπέμενε τα βάσανα που συνεπαγόταν το αίσθημά του. Αναπτύχθηκαν διάφορα είδη λυρικής ποίησης, όπως
Οι ποιητές είναι ανώνυμοι ακόμη αλλά σταδιακά εμφανίζονται ονόματα όπως ο Γουλιέλμος Θ' της Ακουιτανίας (1071-1127), ο Μπλοντέλ(1175-1210), θρυλικό πρόσωπο, φίλος και τροβαδούρος του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου, που κατάφερε να σώσει το βασιλιά από την αιχμαλωσία ή ο Τιμπώ Δ' της Καμπανίας (1201-1253).
Ένα άλλο λογοτεχνικό είδος που καλλιεργήθηκε το Μεσαίωνα στη Γαλλία είναι η λυρική ποίηση, αρχικά στην Προβηγκία από τους τροβαδούρους και στη συνέχεια στο βορρά της Γαλλίας από τους τρουβέρους. Τα λυρικά ποιήματα είναι μια έκφραση του εξιδανικευμένου έρωτα.Το βασικό χαρακτηριστικό τους είναι η λατρεία του εραστή για την εκλεκτή του, την οποία θεωρούσε πλάσμα ανώτερο από τον ίδιο και θέλοντας να εξυψωθεί στα μάτια της γινόταν σκλάβος του έρωτα και υπέμενε τα βάσανα που συνεπαγόταν το αίσθημά του. Αναπτύχθηκαν διάφορα είδη λυρικής ποίησης, όπως
- το σανσόν (άσμα) που ο ποιητής το έγραφε συνήθως για την αγαπημένη του.
- τα ροντό, οκτάστιχα ποιήματα με δύο ομοιοκαταληξίες
- τα βιρελαί και
- η μπαλάντα.
- το ποιμενικό (pastourelle), που εξιστορούσε τις προσπάθειες, άλλοτε επιτυχημένες και άλλοτε όχι, ενός ιππότη να ξελογιάσει μια βοσκοπούλα
- το άσμα της αυγής (aube), που είχε σαν θέμα τον αποχωρισμό δύο εραστών τα ξημερώματα.
- το άσμα του τελάρου, που το τραγουδούσαν οι κυρίες την ώρα που κεντούσαν.
Οι ποιητές είναι ανώνυμοι ακόμη αλλά σταδιακά εμφανίζονται ονόματα όπως ο Γουλιέλμος Θ' της Ακουιτανίας (1071-1127), ο Μπλοντέλ(1175-1210), θρυλικό πρόσωπο, φίλος και τροβαδούρος του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου, που κατάφερε να σώσει το βασιλιά από την αιχμαλωσία ή ο Τιμπώ Δ' της Καμπανίας (1201-1253).
Ο αστικός λυρισμός
Εκτός από τους άρχοντες, λυρικά ποιήματα έγραφαν και πολίτες-ποιητές, στη δε πόλη Αράς οι τρουβέροι είχαν συγκροτήσει συντεχνία. Στα ποιήματά τους δεν υπάρχει ο εξιδανικευμένος έρωτας. Αντίθετα, πρόκειται για σάτιρα της κοινωνίας, δοσμένη με χιούμορ, άλλοτε εύθυμο και άλλοτε πικρό.
Ξεχωρίζουν ο Ζαν Μποντέλ (1165-1205), ο Αντάμ ντε λα Αλ (1245;-1288;), ο οποίος μαζί με τον Ζαν Μπρετάλ και άλλους συνέχισαν την παράδοση του ζε παρτί (jeu parti), δηλαδή έμμετρων διαξιφισμών, ο Κολέν Μυζέ (γεν. 1210) και κυρίως ο ευρυμαθής Ρυτμπέφ (1230-1285), τελευταίος τρουβέρος και πρώτος ποιητής των νεώτερων χρόνων, που διακρίθηκε στο αυτοβιογραφικό και γαστρονομικό θέμα και στα περισσότερα έργα του επέκρινε και σατίριζε τους μοναχούς.
14ος και 15ος αιώνας
Οι σημαντικότεροι ποιητές της εποχής αυτής είναι ο Κάρολος της Ορλεάνης, ο οποίος έγραψε τα ποιήματά του, που διακατέχονταν από ένα έντονο αίσθημα μελαγχολίας, κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας του στην Αγγλία και ο Φρανσουά Βιγιόν, γενάρχης των «καταραμένων ποιητών», η μεγαλύτερη φυσιογνωμία στη γαλλική λογοτεχνία του ύστερου Μεσαίωνα. Και οι δύο είναι ποιητές που η ζωή τους μας είναι γνωστή και αντανακλάται μέσα στα έργα τους.
:format(jpeg):mode_rgb():quality(90)/discogs-images/A-648059-1357731690-6942.jpeg.jpg)
Κάρολος της Ορλεάνης - Charles d'Orléans
Το θέατρο
Από το 10ο αιώνα αναστήθηκε στη Γαλλία το θέατρο. Πήραν τη συνήθεια, στη λειτουργία του Πάσχα αρχικά, και αργότερα σε πολλές μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης, να "σκηνοθετούν" τις συνομιλίες των αγίων γυναικών μπροστά στον τάφο. Ολόκληρη η πόλη μαζευόταν στην εκκλησία για να δει το Μυστήριο των Παθών.
Αυτά τα λειτουργικά δράματα σταδιακά βγήκαν από τις εκκλησίες και άρχισαν να παίζονται στα προαύλια των εκκλησιών και τέλος, στα ίδια τα χωριά και τις πόλεις. Με τον καιρό, καθιερώθηκε να μιλούν την καθομιλουμένη και όχι λατινικά και απομακρύνθηκαν από το λειτουργικό χαρακτήρα που είχαν αρχικά. Έγιναν γνωστά σαν Μυστήρια και παίζονταν από επαγγελματίες ηθοποιούς. Τα εκκλησιαστικά άμφια αντικαταστάθηκαν από ρούχα της εποχής και τα σκηνικά έγιναν πιο ρεαλιστικά. Σιγά-σιγά στο κεντρικό θρησκευτικό θέμα ενσωματώθηκαν κωμικά ιντερλούδια. Έτσι το θέατρο πήρε τον κοσμικό χαρακτήρα που είχε και κατά την κλασσική αρχαιότητα, αν και διατήρησε πάντα το χριστιανικό ήθος. Εμφανίστηκαν επίσης διάφορα είδη κωμωδίας, όπως η φάρσα, η μωρία και η διακωμώδηση των θείων κηρυγμάτων.
Αυτά τα λειτουργικά δράματα σταδιακά βγήκαν από τις εκκλησίες και άρχισαν να παίζονται στα προαύλια των εκκλησιών και τέλος, στα ίδια τα χωριά και τις πόλεις. Με τον καιρό, καθιερώθηκε να μιλούν την καθομιλουμένη και όχι λατινικά και απομακρύνθηκαν από το λειτουργικό χαρακτήρα που είχαν αρχικά. Έγιναν γνωστά σαν Μυστήρια και παίζονταν από επαγγελματίες ηθοποιούς. Τα εκκλησιαστικά άμφια αντικαταστάθηκαν από ρούχα της εποχής και τα σκηνικά έγιναν πιο ρεαλιστικά. Σιγά-σιγά στο κεντρικό θρησκευτικό θέμα ενσωματώθηκαν κωμικά ιντερλούδια. Έτσι το θέατρο πήρε τον κοσμικό χαρακτήρα που είχε και κατά την κλασσική αρχαιότητα, αν και διατήρησε πάντα το χριστιανικό ήθος. Εμφανίστηκαν επίσης διάφορα είδη κωμωδίας, όπως η φάρσα, η μωρία και η διακωμώδηση των θείων κηρυγμάτων.
Θεατρική παράσταση το Μεσαίωνα
Τα χρονικά
Η κύρια μορφή ιστοριογραφίας στο Μεσαίωνα ήταν τα χρονικά. Τα περισσότερα χρονικά γράφτηκαν σε μοναστήρια στα λατινικά.
Από το 12ο αιώνα οι χρονικογράφοι άρχισαν να χρησιμοποιούν την κοινή γλώσσα, τα παλαιά γαλλικά. Στην αρχή σε στίχους
Έμμετρα χρονικά
Και αργότερα σε
Από το 12ο αιώνα οι χρονικογράφοι άρχισαν να χρησιμοποιούν την κοινή γλώσσα, τα παλαιά γαλλικά. Στην αρχή σε στίχους
Έμμετρα χρονικά
- Το 1155 ο αγγλο-νορμανδός μοναχός Ρομπέρ Βας (1110-1174), έγραψε στα παλαιά γαλλικά 1)τη μυθιστορία του Βρούτου, μια μυθική ιστορία της Αγγλίας. Ήταν ελεύθερη μετάφραση της Historia regum Britanniae, έργο του Τζέφρι του Μονμάουθ, γραμμένο το 1135 στα λατινικά. Αυτό το έργο αποκάλυψε στους Γάλλους ποιητές το θρύλο του βασιλιά Αρθούρου και των ιπποτών της Στρογγυλής Τραπέζης, θέμα από το οποίο άντλησαν οι Γάλλοι και δημιούργησαν τις μυθιστορίες του αρθουριανού κύκλου. Και 2)τη μυθιστορία του Ρόλλο, την εθνική εποποιία της Νορμανδίας, όπου διηγείται την ιστορία του δουκάτου της Νορμανδίας από την εποχή του Ρόλλο έως το 1106.
- Μπενουά ντε Σαιν-Μωρ (12ος αιώνας) Ήταν Νορμανδός ποιητής. Κύριο έργο του Το Χρονικό των δουκών της Νορμανδίας.
Και αργότερα σε
Πεζό λόγο. Οι πιο γνωστοί χρονικογράφοι και ιστορικοί είναι
- ο Γοδεφρείδος Βιλλεαρδουίνος (1150-1213) ήταν ιππότης και ιστορικός του Μεσαίωνα, που συμμετείχε και περιέγραψε την Δ' Σταυροφορία στο βιβλίο του "Χρονικό της κατάκτησης της Κωνσταντινούπολης"
- ο Ζαν ντε Ζουανβίλ (1224-1317). Έγραψε για τη ζωή του Λουδοβίκου Θ', του αγίου Λουδοβίκου.
- ο Ζαν Φρουασάρ (1333;-1401/1402) έγραψε για τον Εκατονταετή πόλεμο.
- Ο Φιλίπ ντε Κομύν (1447-1511). Τα Απομνημονεύματά του εκτείνονται στα έτη 1464-1498 και περιγράφουν τις βασιλείες του Λουδοβίκου ΙΑ' και του Καρόλου Η'.
Γοδεφρείδος Βιλλεαρδουίνος - Geoffroy de Villehardouin
Eπίλογος
Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα στην περιοχή της σημερινής Γαλλίας ένας νέος πολιτισμός είχε δημιουργηθεί. Ο πολιτισμός αυτός βασίστηκε στο ρωμαϊκό πολιτισμό, στο χριστιανισμό και σε ορισμένους βαρβαρικούς λαούς και είχε άμεση αλληλεπίδραση με τη λογοτεχνία.
Γιατί η λογοτεχνία δεν παρήγαγε μόνο έπη, ερωτικά τραγούδια και μυθιστορίες αλλά συνέβαλε στη διαμόρφωση της γαλλικής ψυχής και στην αγωγή των ηθών και των τρόπων, που ήταν ένα μεγάλο βήμα προς τον πολιτισμό.
Γιατί η λογοτεχνία δεν παρήγαγε μόνο έπη, ερωτικά τραγούδια και μυθιστορίες αλλά συνέβαλε στη διαμόρφωση της γαλλικής ψυχής και στην αγωγή των ηθών και των τρόπων, που ήταν ένα μεγάλο βήμα προς τον πολιτισμό.
Πηγές
Collection littéraire Lagarde & Michard, Bordas
Gilbert Highet - Η κλασική παράδοση
Gilbert Highet - Η κλασική παράδοση