ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Οι μαθητές που συμμετείχαν στο πολιτιστικό πρόγραμμα μελέτησαν κείμενα Θεσσαλονικέων συγγραφέων (Μ. Αναγνωστάκη, Γ. Θέμελη, Γ. Ιωάννου, Ζ. Καρέλλη, Ν.Α. Ασλάνογλου, Γ. Σκαμπαρδώνη, Ι. Ζουργού, Σ. Σερέφα, Σ. Νικολαΐδου) και ακολούθως κλήθηκαν να γράψουν λογοτεχνία στο ίχνος των κειμένων αυτών.
Η λογοτεχνική περιήγηση στην πόλη της Θεσσαλονίκης βασίστηκε στο έργο του Σάκη Σερέφα Μια πόλη στη Λογοτεχνία: Θεσσαλονίκη, στο οποίο ανθολογούνται 55 συγγραφείς που γράφουν για την πόλη.
Τα λογοτεχνικά κείμενα, που μελετήθηκαν από τους μαθητές, ήταν διαφορετικού είδους, ύφους και τεχνοτροπίας. Οι υπεύθυνες εκπαιδευτικοί επέλεξαν εκείνα που θεώρησαν ότι μπορούσαν να ερεθίσουν την φαντασία και την γλωσσική επινοητικότητα των μαθητών τους ή εκείνα που ακουμπούσαν στην ανθρώπινη εμπειρία, με τρόπο που να εξάπτει το αναγνωστικό ενδιαφέρον της ηλικιακής ομάδας, στην οποία απευθύνονταν.
[ Σχολικό Έτος ]
2013 – 2014
[ Σχολείο ]
Πρότυπο Πειραματικό Σχολείο Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
[ Υπεύθυνες Καθηγήτριες ]
Μαυρίδου Αλεξάνδρα
Νικολαΐδου Σοφία
[ Συμμετέχοντες ]
12 μαθητές Β’ & Γ’ Γυμνασίου
[ Διάρκεια ]
22 δίωρες συναντήσεις μετά το πέρας του ωρολογίου προγράμματος
[ Γνωστικά Αντικείμενα ]
Νεοελληνική Λογοτεχνία
Νεοελληνική Γλώσσα
Τοπική Ιστορία
Δημιουργική Γραφή
Ως βασικοί στόχοι του πολιτιστικού προγράμματος ορίστηκαν οι ακόλουθοι:
[ 1 ] να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές ότι ο χρόνος και ο τόπος της συγγραφής ενός λογοτεχνικού έργου συχνά σχετίζεται με συγκεκριμένες αφηγηματικές και υφολογικές επιλογές,
[ 2 ] να συνειδητοποιήσουν τη σημασία της λογοτεχνίας για την κατανόηση του κόσμου και του εαυτού τους (γνώση),
[ 3 ] να κατανοήσουν τη λογοτεχνική χρήση της γλώσσας και να αποκτήσουν μέσα από τη λογοτεχνία πολλαπλές γλωσσικές εμπειρίες (δεξιότητα),
[ 4 ] να κατανοήσουν και να αποδεχτούν τη σχετικότητα και την πολλαπλότητα των ερμηνευτικών προσεγγίσεων,
[ 5 ] να συνειδητοποιήσουν ότι τα λογοτεχνικά είδη διακρίνονται με βάση συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και κειμενικές συμβάσεις,
[ 6 ] να μελετήσουν λογοτεχνικά έργα με ελεύθερο και δημιουργικό τρόπο, και
[ 7 ] να καλλιεργήσουν την φαντασία και την αφηγηματική ικανότητά τους.
[ 1 ] Έρευνα, καταγραφή και μελέτη της λογοτεχνικής παραγωγής της Θεσσαλονίκης
[ 2 ] Κατανόηση των λογοτεχνικών συμβάσεων
[ 3 ] Επιλογή ύφους και τεχνοτροπίας
[ 4 ] Παραγωγή πρωτότυπων λογοτεχνικών κειμένων, πεζών και ποιητικών
Πιο συγκεκριμένα:
Χωρίστηκαν οι συμμετέχοντες σε ομάδες.
Οι ομάδες αναζήτησαν πηγές με την χρήση και αξιοποίηση του διαδικτύου (λογοτεχνικά κείμενα, γραμματολογικό περικείμενο κτλ.).
Επιλέχθηκαν λογοτεχνικά έργα προς μελέτη, έγινε καταμερισμός εργασιών και διανομή καθηκόντων.
Η διαδικασία προετοιμασίας περιελάμβανε ερωτήματα προβληματισμού, ερευνητικές δραστηριότητες με αξιοποίηση των ΤΠΕ, παιχνίδια ρόλων, δημιουργικές δραστηριότητες, ασκήσεις δημιουργικής γραφής.
Επεξεργασία και ψηφιακή παρουσίαση των δραστηριοτήτων των μαθητών.
Συγκέντρωση και ψηφιακή καταγραφή του υλικού.
Οργάνωση παρουσιάσεων με την χρήση ΤΠΕ και εκδηλώσεων διάχυσης των αποτελεσμάτων του προγράμματος.
Διαδικτυακές βάσεις δεδομένων, ιστότοποι λογοτεχνικού ενδιαφέροντος και ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες
Λογισμικά για την συγγραφή ψηφιακής λογοτεχνίας, υπερλογοτεχνίας, πολυτροπικών κειμένων
Λογισμικό SMART Notebook για δημιουργία υλικού για διαδραστικό πίνακα
Λογισμικά 3D μοντελοποίησης (Google SketchUp)
Λογισμικά DTP για δημιουργία e-book (Adobe InDesign)
Λογισμικά επεξεργασίας γραφικών (GIMP, Adobe Photoshop) για τη δημιουργία αφίσας και τρίπτυχου
Διαδικτυακές εφαρμογές για τη δημιουργία ηλεκτρονικού φωτο-άλμπουμ
[ 1 ] Ερευνητικές δραστηριότητες
[ 2 ] Παιχνίδια ρόλων που αναπαριστούν καλλιτεχνικά έργα (λογοτεχνικά, θεατρικά, εικαστικά)
[ 3 ] Δημιουργικές δραστηριότητες (κολάζ, θεατρικός αυτοσχεδιασμός, μελοποιημένη ποίηση)
[ 4 ] Δημιουργική Γραφή (παραγωγή πρωτότυπων λογοτεχνικών κειμένων, πεζών και ποιητικών, με ανάλογο θέμα και τεχνοτροπία)
[ 1 ] Ιστορικό κέντρο (περίπατος): Περιδιάβαση σε χώρους της πόλης που αποτυπώνονται στην Λογοτεχνία της Θεσσαλονίκης.
[ 2 ] Επίσκεψη στο Σπουδαστήριο Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Τμήματος Φιλολογίας Α.Π.Θ. για έρευνα και μελέτη.
[ 3 ] Επίσκεψη στο σχολείο του Σάκη Σερέφα, συγγραφέα της ανθολογίας “Μια πόλη στη λογοτεχνία, Θεσσαλονίκη”, η οποία αξιοποιήθηκε βιβλιογραφικά από τους μαθητές. Εισήγηση και συζήτηση με θέμα: “Η παράσταση και η λειτουργία του αστικού χώρου στη λογοτεχνία. Η περίπτωση της Θεσσαλονίκης”.
ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΑ
Η ΑΦΙΣΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
VIDEO ΜΕ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ
ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ
ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
ΘΕΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
[ 1 ] Οι μαθητές αναζήτησαν, γνώρισαν, ήρθαν σε επαφή και κατανόησαν καλύτερα σημαντικές πνευματικές και καλλιτεχνικές προσωπικότητες του τόπου τους.
[ 2 ] Η Δημιουργική Γραφή και οι ΤΠΕ λειτούργησαν ως δόλωμα για τους μαθητές. Οι μαθητές εργάστηκαν με περισσότερο κέφι, ανέλαβαν συγγραφικές πρωτοβουλίες, ενδιαφέρθηκαν με πιο ουσιαστικό τρόπο για την πρόσληψη των κειμένων.
[ 3 ] Επανατροφοδοτήθηκε η φιλαναγνωσία των συμμετεχόντων μαθητών.
ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
Διαρροή μαθητών της Γ΄ Γυμνασίου, ειδικά κατά τους δύο τελευταίους μήνες του προγράμματος λόγω αυξημένων υποχρεώσεων και άγχους ενόψει των εξετάσεων για την εισαγωγή τους στα Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία (από το Γυμνάσιο στο Λύκειο).
ΣΤΟΧΟΘΕΣΙΑ
Από τους συγγραφείς που είχαν αρχικά προταθεί και επιλεγεί (Μ. Αναγνωστάκης, Κλείτος Κύρου, Ν. Πεντζίκης, Γιώργος Θέμελης, Γιώργος Ιωάννου, Νίκος-Αλέξης Ασλάνογλου, Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου, Μάρκος Μέσκος, Ισίδωρος Ζουργός, Σάκης Σερέφας, Σοφία Νικολαΐδου) δεν μελετήθηκαν τέσσερις (Κλείτος Κύρου, Ν. Πεντζίκης, Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου, Μάρκος Μέσκος). Οι μαθητές προτίμησαν να εμβαθύνουν στη μελέτη λιγότερων συγγραφέων και περισσότερων λογοτεχνικών κειμένων από τους συγγραφείς που οι ίδιοι επέλεξαν.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΥΣ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΟΥΝ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
[ 1 ] Να δοθεί σημασία στην εύστοχη επιλογή κειμένων
[ 2 ] Να αξιοποιηθούν οι ΤΠΕ καθώς λειτουργούν ως δόλωμα
[ 3 ] Να μην παραβλεφθεί η σημασία της ανάγνωσης λογοτεχνικών κειμένων (η αναγνωστική σκευή είναι απαραίτητη σε τέτοιου είδους δράσεις)
[ 4 ] Να υπάρξει συστηματική ενασχόληση με τη Δημιουργική Γραφή