«Αγαπητέ Θεέ, μια πρόκληση και πρόσκληση ανάγνωσης από έναν
υποτίθεται «άπιστο» συγγραφέα»
«Αγαπητέ Θεέ, μια πρόκληση και πρόσκληση ανάγνωσης από έναν
υποτίθεται «άπιστο» συγγραφέα»
Μια δροσερή ψυχική ανάσα έρχεται να προσφέρει στους νεαρούς και όχι μόνο αναγνώστες του το βιβλίο «Αγαπητέ Θεέ» του Γάλλου
συγγραφέα Ερίκ Εμανουέλ Σμιτ, εκδόσεις Opera, Αθήνα 2011 μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδη.
Ο Σμιτ στο παράφυλλο παρουσιάζεται ως ένας από τους σημαντικότερους Γάλλους θεατρικούς συγγραφείς, ενώ έχει συγγράψει και
μυθιστόρημα και δοκίμιο. Ο ίδιος αυτοχαρακτηρίζεται «τεμπέλης, ρέμπελος, αριστερός, έτοιμος πάντα να διαφωνήσει, αρνητής των έτοιμων
ιδεών».
Είσαι λοιπόν περίεργος, με τέτοιες συστάσεις, να ανοίξεις το βιβλιαράκι (μόλις 95 σελίδες σχήμα μικρό) και να δεις τι λόγο μπορεί να έχει
απευθύνει στο Θεό ένας τέτοιου ποιού άνθρωπος;
Εκπλήσσεσαι πραγματικά όχι μόνο από το βάθος και την ποιότητα του λόγου, όσο και από την δροσερότητα της γραφής,γιατί υποτίθεται ότι
το βιβλίο αποτελείται από γράμματα που στέλνει στο Θεό ένα καρκινοπαθές, ετοιμοθάνατο παιδί ο Όσκαρ 10 χρονών. Μα σε συναρπάζει και
το καταπληκτικό χρονολογικό εύρημα του συγγραφέα που επιμηκύνει την επί γης τόσο σύντομη ζωή του μικρού ήρωα και από 10 χρονών τον
φτάνει 110!
Και εδώ ανοίγουμε μια παρένθεση λαογραφικής υφής: το εύρημα αυτό βασίζεται στο λαϊκό σύστημα πρόγνωσης του καιρού το γνωστό ως
«ημερομήνια-μερομήνια». Στη χώρα μας εφαρμόζεται σε διάφορα μέρη τον Αύγουστο, αλλού τις πρώτες 12 ημέρες και αλλού από τις 14 του
μηνός και μετά σύμφωνα με το παλαιό ημερολόγιο (που είναι μάλλον και το πιθανότερο). Κάθε μέρα, αρχίζοντας από την πρώτη, αντιστοιχεί
σε ένα μήνα, ο πρώτος είναι ο Αύγουστος. Σε άλλες περιοχές εξετάζουν σε μία μέρα δύο μήνες. Ο πρακτικός μετεωρολόγος γνωρίζει έχοντας
συσσωρευμένη τη λαϊκή σοφία, διάφορα σημάδια του καιρού Π.χ. το χιόνι προμηνύεται με σύννεφα άσπρα που μοιάζουν με χιόνι.
Παρακολουθεί τα φαινόμενα σε όλη τη διάρκεια της ημέρας και υποθέτει με βάση αυτά ότι ο καιρός θα είναι αναλόγως διαμορφωμένος τον
αντίστοιχο μήνα.
Στο βιβλίο που διαβάζουμε, η βασική ηρωΐδα θεία Ρόουζ συμπαραστάτις του μικρού Οσκαρ στη μάχη με τον θάνατο του λέει στη σελ. 36:
«Στην πατρίδα μου, Όσκαρ, έχουμε ένα θρύλο που λέει ότι οι τελευταίες δώδεκα μέρες του χρόνου δείχνουν τον καιρό της επόμενης χρονιάς. Έτσι, η 19η Δεκεμβρίου, αντιστοιχεί στον Ιανουάριο· η 20η Δεκεμβρίου, στο Φεβρουάριο και ούτω καθεξής, ως την 31η Δεκεμβρίου που προμηνύει τον επόμενο Δεκέμβριο»
Βλέπουμε λοιπόν ότι είναι κοινό πολιτιστικό στοιχείο των ευρωπαϊκών λαών το σύστημα αυτό της λαϊκής σοφίας πρόγνωσης του καιρού.
Αλλά ας επανέλθουμε στο βιβλίο. Προτείνει η θεία Ρόουζ στον Όσκαρ να υπολογίζει από δω και πέρα κάθε μέρα της ζωής του ότι μετράει για δέκα χρόνια. Το παιδί ξαφνιάζεται.
«Άμα είναι έτσι, σε δώδεκα μέρες θα ‘μαι εκατόν τριάντα χρονών»! Και πράγματι όταν σε λίγες μέρες πεθαίνει, ψυχολογικά έχει βιώσει την ηλικία των 110 χρονών!
Ο συγγραφέας κατορθώνει να σε κρατήσει σε εγρήγορση καθώς περιγράφει την συνομιλία του παιδιού με τον Θεό που τον αναζητά αγωνιωδώς καθώς βιώνει το φόβο του επικείμενου θανάτου και τη μοναξιά απέναντι σ’ αυτόν. Μοναδική συμπαραστάτις του και αυτή που έπεισε τον Όσκαρ να αναζητήσει τον Θεό, είναι η περίφημη θεία-Ρόουζ μια ηλικιωμένη γυναίκα με επιλήψιμο» ίσως για τους ανθρώπους παρελθόν. Αλλά για Εκείνον που όλα τα γνωρίζει και όλα τα συγχωρεί έχει προ πολλού παραγραφεί.
Η θεία Ρόουζ που φαίνεται να έχει αποκαταστήσει μια ιδιαίτερη σχέση μαζί Του, λέει στον Όσκαρ:
«Απλώς έχει έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο να κάνει τις επισκέψεις του. Σ’ επισκέπτεται νοερά –στο μυαλό σου.»
Και ο ήρωας σχολιάζει:
«Μ’ άρεσε αυτό. Το βρήκα σούπερ.»
Η θεία Ρόουζ πρόσθεσε: «Θα δεις. Οι επισκέψεις του κάνουν πολύ καλό».
Και περιμένει ο Ὀσκαρ, καθώς κυλούν οι ημέρες-χρόνια και βαδίζει προς το θάνατο, βιώνοντας τα γεγονότα της μεγάλης-μικρής του ζωής, έγκλειστος στο νοσοκομείο και μελλοθάνατος, περιμένει μιαν τέτοια επίσκεψη. Κι αυτή επιτέλους, μια μεγάλη μέρα συμβαίνει!
«Αγαπητέ Θεέ
Ευχαριστώ που ήρθες.
Διάλεξες την καλύτερη στιγμή, γιατί είχα τα χάλια μου. Ίσως και να σε πείραξε το χτεσινό μου γράμμα...
Όταν ξύπνησα, αναλογίστηκα ότι ήμουν ενενήντα χρονών, κι έστρεψα το κεφάλι προς το παράθυρο να δω το χιόνι.
Και τότε κατάλαβα ότι ερχόσουν. Ήταν πρωί. Ήμουν μόνος πάνω στη Γη. Ήταν τόσο νωρίς, που τα πουλάκια ακόμα κοιμόνταν, που η νυκτερινή νοσοκόμα...έπαιρνε ακόμα τον υπνάκο της, που εσύ προσπαθούσες να φτιάξεις το ξημέρωμα. Ζοριζόσουν αλλά επέμενες. Ο ουρανός ξεθώριαζε. Γέμιζες την ατμόσφαιρα με άσπρο, με γαλάζιο, έδιωχνες τη νύχτα, ξυπνούσες τον κόσμο. Χωρίς σταματημό. Και τότε κατάλαβα σε τι διαφέρεις απ’ όλους εμάς: είσαι ακατάβλητος! Και να η άνοιξη! Και να ο χειμώνας! Και να η Πέγκι Μπλου! Και να ο ¨Οσκαρ! Και να η θεία Ρόουζ! Τι υγεία!
Κατάλαβα ότι ήσουν εδώ· ότι μου ‘λεγες το μυστικό σου: κοίτα κάθε μέρα τον κόσμο σαν να ‘ταν η πρώτη φορά.
Ε λοιπόν, την ακολούθησα την συμβουλή σου...Ζούσα. Ριγούσα από χαρά. Η ευτυχία της ύπαρξης....
Σ ’ευχαριστώ, Θεέ, που το έκανες αυτό για χάρη μου. Αισθανόμουν ότι με είχες πάρει από το χέρι και με οδηγούσες στην καρδιά του μυστηρίου για ν’ αντικρίσω το μυστήριο. Ευχαριστώ».
Θαρρώ ότι είναι από τις πιο παραστατικές περιγραφές για την επίσκεψη της «Φωνής αύρας λεπτής» που ενδυναμώνει ψυχικά, ηθικά και πνευματικά τον άνθρωπο και που τόσο όλοι έχουμε ανάγκη.
Και στην Παλαιά Διαθήκη, όταν ο Προφήτης Ηλίας κρυβόταν στα βουνά κυνηγημένος από το βασιλιά και τη βασίλισσα του μίλησε ο Θεός. Πώς:
καὶ ἰδοὺ πνεῦμα μέγα κραταιὸν διαλῦον ὄρη καὶ συντρίβον πέτρας ἐνώπιον Κυρίου, οὐκ ἐν τῷ πνεύματι Κύριος· καὶ μετὰ τὸ πνεῦμα συσσεισμός, οὐκ ἐν τῷ συσσεισμῷ Κύριος· καὶ μετὰ τὸν συσσεισμὸν πῦρ, οὐκ ἐν τῷ πυρὶ Κύριος· καὶ μετὰ τὸ πῦρ φωνὴ αὔρας λεπτῆς, κἀκεῖ Κύριος
Βασιλειών Γ’ ΙΘ, 11-12
Ύστερα από δύο ημέρες ο Όσκαρ κοιμήθηκε και η θεία Ρόουζ έγραψε με τη σειρά της ένα γράμμα σ’ Αυτόν ευχαριστώντας Τον που της έδωσε την μεγάλη ευκαιρία στη ζωής της να γνωρίσει τον Όσκαρ γιατί χάρη σ’αυτόν η πίστη της ενδυναμώθηκε.
Έχουμε την αίσθηση ότι το βιβλιαράκι αυτό που διαβάζεται απνευστί από όλες τις ηλικίες ( εμένα μου το συνέστησε η έφηβη κόρη μου 17 ετών) έχει πολλά να προσφέρει σε όλους μας μέσα στον κυκεώνα των γενικότερων αλλαγών που επιχειρούνται παγκοσμίως.
Μαρία Παναγιωτοπούλου-Μποτονάκη