Home
Περιοδικό Εκπαίδευση & Θέατρο» Τεύχος 11, Μάρτιος 2010
ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ
1) 100 χρόνια παιδικό θέατρο: μια ιστορική αναδρομή του θεάτρου για παιδιά στην Ελλάδα από το 1900 ως το 2000
Μαρία Κλαδάκη, Διδάσκουσα, Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Τον 20ό αιώνα το ελληνικό θέατρο δέχεται επιρροές τόσο από τα ευρωπαϊκά δραματικά είδη όσο και από τα ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα που διαδραματίζονται στην ελληνική κοινωνία τη συγκεκριμένη εποχή. Οι συγγραφείς αυτής της περιόδου, απαλλαγμένοι από το πνεύμα του ρομαντισμού, καταγράφουν με ρεαλιστικά σχήματα την πραγματικότητα, όπως αυτή διαμορφώθηκε το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα. Αντίθετα, στη δεύτερη φάση ανάπτυξης του θεάτρου, δηλαδή την περίοδο μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και ως το 1940, η δραματουργία χαρακτηρίζεται από μια προσπάθεια ωραιοποίησης προβάλλοντας ?όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται? την ειδυλλιακή εικόνα μιας τραγικής πραγματικότητας (Γραμματάς 2001, σελ. 35, 45, Πολίτης 1938, Β΄, σελ. 19-20,128-153). Χαρακτηριστικό όμως αυτού του αιώνα είναι ότι στα πλαίσια της αστικής ανάπτυξης και της ειδολογικής έκρηξης θεαμάτων γίνεται επιτακτική η ανάγκη για τη δημιουργία ενός θεάτρου που να απευθύνεται αποκλειστικά στα παιδιά (Καγγελάρη 1995, σελ. 16).
Παύλος Καρρέρ
Ο Παύλος Καρρέρ (Ζάκυνθος 12 Μαΐου 1829 - Ζάκυνθος 7 Ιουνίου 1896) ήταν Επτανήσιος συνθέτης σκηνικής, φωνητικής και οργανικής μουσικής.
Βιογραφία
Καταγόταν από ιστορική οικογένεια της Ζακύνθου με ρίζες από την Κύπρο και τη Μάλτα. Ήταν γιος του Κωνσταντίνου Καρρέρ και της Πηγής Χαριάτη. Αδέλφια του: η Ιωάννα και ο Φρειδερίκος πολιτικός και λογοτέχνης. Σύζυγός του: η υψίφωνος Ισαβέλλα Ιατρά, πρωταγωνίστρια και ερμηνεύτρια των έργων του.
Σπούδασε μουσική στη Ζάκυνθο και την Κέρκυρα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1850 εγκαταστάθηκε στο Μιλάνο, όπου παρουσίασε με μεγάλη επιτυχία από τη σκηνή των θεάτρων Carcano και Alla Canobbiana τα πρώτα του σκηνικά έργα (τρεις όπερες και δύο μπαλέτα). Στην ίδια πόλη συνέθεσε πολυάριθμα έργα μουσικής σαλονιού.
Το 1857 επαναπατρίστηκε και έκτοτε παρέμεινε στη Ζάκυνθο έως το τέλος της ζωής του, άρρηκτα συνδεδεμένος με την πολιτιστική ζωή του νησιού.
Το 1858 μετέβη στην Αθήνα και εξετέλεσε ενώπιον του βασιλικού ζεύγους, Όθωνος και Αμαλίας, αποσπάσματα από την όπερά του Μάρκος Βότζαρης. Ωστόσο, η από σκηνής παράσταση του έργου, λόγω του αντιοθωμανικού του περιεχομένου, στάθηκε αδύνατη εκείνη την εποχή. Εν τέλει ο Μάρκος Βότζαρης πρωτοπαρουσιάστηκε στην Πάτρα το 1861 και στη συνέχεια γνώρισε αλλεπάλληλες σκηνικές διδασκαλίες στα ελληνικά θέατρα του 19ου αιώνα. Η τελευταία του, νεοκλασικιστικού ύφους, όπερα Μαραθών-Σαλαμίς ανέβηκε σε παγκόσμια πρώτη το 2003 από την Εθνική Λυρική Σκηνή.
Κατά τη διάρκεια της καλλιτεχνικής του σταδιοδρομίας ο Καρρέρ επίσης εργάστηκε ως μουσικοδιδάσκαλος, διευθυντής ορχήστρας και συμβασιούχος ιμπρεσάριος.
Ο Παύλος Καρρέρ υπήρξε ο δημοφιλέστερος Έλληνας μουσουργός του 19ου αιώνα. Στο συνθετικό του ύφος εντοπίζονται ιταλικές επιδράσεις, κυρίως από τον Verdi και το όψιμο belcanto. Ωστόσο, το μουσικό του ιδίωμα διακρίνεται για το ιδιαίτερο προσωπικό του στίγμα, καθώς και για την προσπάθειά του να προσδώσει εθνικό χρωματισμό στις δημιουργίες του. Ήταν ουσιαστικά ο πρώτος Έλληνας "εθνικός" μουσουργός, ο οποίος κατέθεσε μία ολοκληρωμένη συλλογή από φωνητικά έργα με εθνικά θέματα, ελληνόγλωσσα λιμπρέτα και στίχους και μελωδίες εμπνευσμένες από τη δημοτική παράδοση, αλλά και τη νεώτερη αστικολαϊκή δημιουργία της Ελλάδας. Απεβίωσε στη Ζάκυνθο στις 7 Ιουνίου 1896.[1]
Έργα του
Όπερες
- Dante e Bice (Δάντης και Βεατρίκη) - 1852
- Isabella d'Aspeno (Ισαβέλλα του Άσπεν) - 1853-54
- La Rediviva (Η Νεκραναστημένη) - 1855
- Marco Bozzari (Μάρκος Βότζαρης) - 1858-1860
- Fior di Maria (Μαριάνθη) - 1867
- Frossini (Η Κυρα-Φροσύνη)- 1868
- Maria Antonietta (Μαρία Αντουανέττα) - 1873
- Δέσπω - 1875
- Μαραθών-Σαλαμίς - 1886-1888
Η ανάπτυξη του θεάτρου
O 19ος αιώνας ήταν η εποχή ανάπτυξης του θεάτρου στο βαλκανικό χώρο. 'Ηδη λίγο πριν από την Επανάσταση του '21 η Oδησσός είχε αναδειχτεί σε σημαντικό κέντρο του ελληνικού θεάτρου υπό την ιδεολογική καθοδήγηση της Φιλικής Εταιρείας και είχε γνωρίσει παραστάσεις πρωτότυπων έργων με επαναστατικό περιεχόμενο. Μετά την ίδρυση του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους η Αθήνα, η Κωνσταντινούπολη και η Σμύρνη πήραν τη σκυτάλη ως θεατρικές πρωτεύουσες και από τα μέσα του αιώνα οι πόλεις αυτές συνδέθηκαν σ' ένα δίκτυο ανταλλαγής θιάσων και δραματολογίου. Ειδικά η κοσμοπολιτική Κωνσταντινούπολη είχε εντονότατη θεατρική ζωή στο β' μισό του αιώνα.