Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβόνας της 23-24ης Μαρτίου 2000, θεώρησε την ανάπτυξη της κοινωνίας που θα βασίζεται στη γνώση, ως βασικό παράγοντα για τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα και τις προσωπικές φιλοδοξίες των πολιτών της ως βασική πολιτική προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από αυτή την άποψη, η εκπαίδευση και η κατάρτιση θα διαδραματίσουν έναν ουσιώδη ρόλο.

Το πρόγραμμα «ΣΩΚΡΑΤΗΣ-Comenius», ως πρόγραμμα δράσης της Κοινότητας στον τομέα της εκπαίδευσης, στοχεύει πλήρως στην επίτευξη των πολιτικών στόχων που τέθηκαν στη Λισσαβόνα. Κατά αυτόν τον τρόπο θα βοηθήσει ώστε τα κράτη μέλη να εκπληρώσουν την υποχρέωση που διασφαλίζεται στο προοίμιο της Συνθήκης του Άμστερνταμ, να παρέχουν στους πολίτες της Ευρώπης εκπαίδευση κατά το δυνατόν υψηλότερης ποιότητας και ευκαιρίες ανανέωσης αυτών των γνώσεων σε όλη τη διάρκεια του βίου τους.

Η δεύτερη φάση του προγράμματος ΣΩΚΡΑΤΗΣ καλύπτει την περίοδο 2000 -2006 και θα παρέχει αυξημένη υποστήριξη για κινητικότητα και ανταλλαγές, σχέδια συνεργασίας και δίκτυα κάθε είδους σε όλους τους τομείς της εκπαίδευσης. Ιδιαίτερη σημασία θα δοθεί σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που σχεδιάστηκαν για να συμβάλλουν στην ενσωμάτωση των τεχνολογιών της πληροφόρησης και επικοινωνίας στον τομέα της εκπαίδευσης, και να αξιοποιήσουν στο έπακρο τις δυνατότητες των εν λόγω τεχνολογιών για τη βελτίωση της εκπαιδευτικής ποιότητας και καινοτομίας.

Το πρόγραμμα ΣΩΚΡΑΤΗΣ προωθεί τη συνεργασία στα πλαίσια οκτώ (8) δράσεων, στηρίζει τα δίκτυα Ευρυδίκη και Naric, τις επισκέψεις μελέτης Arion καθώς και κοινές δράσεις με άλλα κοινοτικά προγράμματα όπως το Leonardo da Vinci (για την επαγγελματική κατάρτιση) και το Νεολαία. Η δράση COMENIUS (μέσω των τριών δράσεων 1, 2 και 3) έχει ως στόχο τη βελτίωση της ποιότητας και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής διάστασης της σχολικής εκπαίδευσης, ενθαρρύνοντας τη διακρατική συνεργασία μεταξύ σχολικών ιδρυμάτων και συμβάλλοντας στη βελτίωση της αρχικής και ενδοϋπηρεσιακής κατάρτισης του προσωπικού που συμμετέχει άμεσα στον τομέα της σχολικής εκπαίδευσης, καθώς και στην προώθηση της εκμάθησης γλωσσών και της διαπολιτισμικής ευαισθητοποίησης.

Οι άλλες δράσεις του ΣΩΚΡΑΤΗΣ καλύπτουν την τριτοβάθμια εκπαίδευση(Erasmus), τη δια βίου μάθηση και εκπαίδευση ενηλίκων (Grundtvig), τη διδασκαλία και εκμάθηση γλωσσών (Lingua), την ανοικτή και εξ αποστάσεως εκπαίδευση (Minerva) και γενικά όλες τις διαστάσεις της εκπαίδευσης.