Ιερά κορυφής στη μινωική εποχή
|
Μέση Χαλκοκρατία (2000/1900-1580 π.Χ.) |
||
|
|
||
|
Οι Μινωίτες δεν λάτρευαν το θείο σε μνημειώδεις ναούς, όπως αυτούς
που χτίστηκαν στην Αίγυπτο και στην Ανατολή στα προϊστορικά χρόνια. Αντίθετα,
προτιμούσαν να ασκούν τη λατρεία τους στην ύπαιθρο, σε ιερά σπήλαια και ιερά χτισμένα στην κορυφή κάποιου
βουνού, ή να κατασκευάζουν οικιακά ιερά, που αποτελούσαν μέρος των ιδιωτικών
κατοικιών ή των ανακτόρων. Τα ιερά κορυφής ιδρύονταν σε κορυφές βουνών, όπως το Πισκοκέφαλο, ο Τραόσταλος, ο Πετσοφάς, ο Φιλέρημος, ο Γιούχτας, ο Προφήτης Ηλίας, ο Μαζάς και ο Κόφινας. Φαίνεται ότι η γειτνίαση με τον ουρανό και η απόλυτη ηρεμία που επικρατούσαν στους χώρους αυτούς έδιναν τη δυνατότητα στους πιστούς να έρθουν σε στενότερη επαφή με τις λατρευόμενες θεότητες. Στις απόκρημνες κορυφές διαμορφώνονταν συχνά συνεχόμενα επίπεδα στηριγμένα σε αναλημματικούς τοίχους, προκειμένου να υπάρχει αρκετός χώρος για τη συγκέντρωση του πλήθους των προσκυνητών κατά τις ημέρες των γιορτών. Εκεί κατασκευάζονταν μικρά ιερά, που διέθεταν περιβόλους για την προστασία των ιερών χώρων και των βωμών που περιείχαν. Σε ορισμένες περιπτώσεις ιδρύονταν και στεγασμένα ιερά οικοδομήματα σε διάφορα επίπεδα. Μία σαφή εικόνα για τη μορφή που είχαν τα ιερά κορυφής μας δίνουν οι σχετικές παραστάσεις σε αντικείμενα τέχνης της εποχής, όπως το ακέραιο λίθινο ρυτό με παράσταση ιερού κορυφής από τη Ζάκρο και το τμήμα λίθινου αγγείου από την Κνωσό, που επίσης απεικονίζει ιερό κορυφής. Η λατρεία στα ιερά κορυφής δεν γινόταν τόσο στα στεγασμένα οικοδομήματα όσο στην ύπαιθρο, και τα αφιερώματα των πιστών τοποθετούνταν στις σχισμές των βράχων ή σε φυσικές διαμορφώσεις του εδάφους, όπως στο χάσμα στο Γιούχτα των Αρχανών. Κατά τη διάρκεια των τελετουργιών ανάβονταν τεράστιες φωτιές, στις οποίες οι πιστοί έριχναν διάφορα αναθήματα (αφιερώματα), όπως πήλινα ανδρικά και γυναικεία ειδώλια σε λατρευτικές στάσεις, συνήθως με τα χέρια υψωμένα μπροστά στο στήθος. Επίσης αφιερώνονταν μέλη του ανθρώπινου σώματος, τα οποία θεωρήθηκαν ως τάματα που προσφέρονταν από τους πιστούς για να ζητήσουν από τη θεότητα τη θεραπεία των συγκεκριμένων μελών τους που ασθενούσαν. Ακόμα προσφέρονταν ειδώλια ζώων, πιθανότατα για να εξασφαλίσουν την καλή υγεία των κοπαδιών. Από τα υπόλοιπα αφιερώματα αξίζει να αναφερθούν οι λίθινες τράπεζες προσφορών και κάποια λίθινα αντικείμενα σε σχήμα καρδιάς, που ονομάζονται κοχλιάρια και συχνά έχουν επιγραφές στη Γραμμική Α γραφή, όπως το περίφημο κοχλιάριο από τον Τρούλλο Αρχανών. Χρονολογική τοποθέτηση: 19ος αιώνας π.Χ. - 1125 π.Χ. Χαρακτηριστικές λέξεις: ιερό Ευρετήριο όρων: αναλημματικοί τοίχοι |
|
|
|
|
