Ιερά σπήλαια μινωικής εποχής
|
Μέση Χαλκοκρατία (2000/1900-1580 π.Χ.) |
||
|
|
||
|
Στη μινωική Κρήτη δεν κατασκευάσθηκαν ποτέ μεγαλοπρεπείς ναοί, όπως αυτοί που απαντούν την ίδια περίοδο στην Αίγυπτο και στην Ανατολή, για τη λατρεία των μινωικών θεοτήτων, της Μεγάλης Μητέρας Θεάς και του Νεαρού Θεού. Αντίθετα η λατρεία γινόταν είτε σε φυσικά ιερά, δηλαδή σε σπήλαια και ιερά κορυφής, είτε σε οικιακά ιερά, που αποτελούσαν μέρος των απλών ιδιωτικών οικιών και των ανακτόρων. Τα σημαντικότερα σπήλαια στα οποία ασκήθηκε λατρεία κατά τους μινωικούς χρόνους είναι το σπήλαιο του Ψυχρού, το σπήλαιο των Καμαρών, το σπήλαιο του Σκοτεινού, το σπήλαιο του Στραβομύτη στον Γιούχτα, το σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου, το σπήλαιο της Ειλειθυίας στην Αμνισό, το σπήλαιο της Τράπεζας και άλλα. Οι ανασκαφικές έρευνες στα σπήλαια αυτά μας έχουν δώσει σημαντικές πληροφορίες για τη λατρεία των Μινωιτών στους συγκεκριμένους χώρους. Ορισμένα από τα σπήλαια, όπως το σπήλαιο της Ειλειθυίας και το σπήλαιο του Ψυχρού, χρησιμοποιήθηκαν ως χώροι λατρείας χάρις στην ύπαρξη σε αυτά εντυπωσιακών σταλακτιτών και σταλαγμιτών, που αποκτούσαν υπερφυσική σημασία στα μάτια των πιστών, ιδίως με τον χαμηλό φωτισμό που θα υπήρχε μέσα στους χώρους. Στο σπήλαιο της Ειλειθυίας για παράδειγμα ο κεντρικός σταλαγμίτης και ένας μικρότερος δίπλα του ταυτίστηκαν με απεικονίσεις της Μεγάλης Μητέρας Θεάς και του Θείου Βρέφους, περιβλήθηκαν με χαμηλό τοίχο και δέχονταν τις προσφορές των πιστών για αιώνες. Σε ορισμένα πάλι σπήλαια, όπως στο σπήλαιο του Ψυχρού, υπήρχαν και κτιστές κατασκευές, τεμένη με περιβόλους και βωμούς. Στα ιερά αυτά σπήλαια προσφέρονταν πλήθος αφιερώματα, όπως ειδώλια ανδρικών και γυναικείων μορφών που παριστάνουν τους πιστούς σε λατρευτική στάση, τράπεζες προσφορών που μερικές φορές έχουν επιγραφές στη Γραμμική Α γραφή, διπλοί πελέκεις. χάλκινα αντικείμενα οπλισμού, καλλωπισμού και ενδυμασίας, σφραγιδόλιθοι, αγγεία και λύχνοι. Τα ευρήματα αυτά μας δίνουν πληροφορίες και για την θεότητα που λατρευόταν στο κάθε σπήλαιο· για παράδειγμα στο σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου και βρέθηκαν αρκετοί διπλοί πελέκεις και υποτίθεται ότι σε αυτά λατρευόταν πιθανότατα η ανδρική πολεμική θεότητα, ενώ στο σπήλαιο της Ειλειθυίας λατρευόταν η γυναικεία θεότητα με την ιδιότητά της ως θεά του τοκετού. Η γυναικεία θεότητα λατρευόταν επίσης στα σπήλαια των Καμαρών και του Ψυχρού. |
|
|
|
|
