kavvadias_02
Το Μαραμπού του Καββαδία εμφανίστηκε μέσα στο κενό των δύο κόσμων ?του ʼ20 και του ʼ30? και έγινε αποδεκτό, γιατί ο συναισθηματισμός του συνόψιζε με νόμιμο πλέον τρόπο ό,τι υπήρξε πέτρα σκανδάλου για την κατ? εξοχήν «αστική» και «επιτυχημένη» γενιά της λογοτεχνίας μας. Ο Καββαδίας του Μαραμπού «νομιμοποιεί» τη «φυγή», την «αμαρτία» και την «παρακμή»? ήταν ο γραφικός «τρελός» που ʼχε το δικαίωμα, μετά τον απωθημένο Καρυωτάκη, να λέει ό,τι θέλει? ήταν «εξωτικός» ? δηλαδή κάτι εκτός ή κάτι πολύ μακρυνό και ακίνδυνο. Η νεορομαντική θεματογραφία της αποδημίας διαβρώνεται βέβαια από το ρεαλιστικό στοιχείο και η διαγραφή μερικών ανθρώπινων τύπων και καταστάσεων μεταφέρουν τα ποιήματα του Μαραμπού από το χώρο του σαλονίστικου «εξωτισμού» στο χώρο της προσωπικής μαρτυρίας. Όμως για την ώρα η πηγή τους είναι βασικά φιλολογική, χωρίς αυτό να μειώνει την γνησιότητά τους, αφού η ποίηση του Καββαδία δεν οφείλεται στο επάγγελμά του περισσότερο απ? όσο το επάγγελμά του οφείλεται στις ποιητικές, εφηβικές του παρορμήσεις. Το Mal du d?part δεν είναι αποκλειστικότητα μιας ποιητικής σχολής, είναι αρρώστια όλων των ποιητών ?δηλαδή όλων των εφήβων.
Θα μείνω πάντα ιδανικός κι ανάξιος εραστής
των μακρυσμένων θαλασσών και των γαλάζιων πόντων
και θα πεθάνω μια βραδιά σαν όλες τις βραδιές
χωρίς να σχίσω τη θολή γραμμή των οριζόντων.
Είναι οι στίχοι ενός αταξίδευτου που ʼγιναν το πασίγνωστο λάιτ-μοτίβ πολλών ηλικιών, σαρώνοντας τα ψυχρά θεωρήματα της γενιάς του ʼ30 ?μια φωνή που ʼρχεται απ? την απωθημένη γενιά του ʼ20. Όμως ο έφηβος ποιητής που ʼγραψε αυτούς τους στίχους, κάποτε πραγματοποίησε τη φυγή του. Και τότε ανακάλυψε πως δεν υπάρχει φυγή παρά μόνο στην ποίηση. Τόλμησε μάλιστα και να το πει σε μερικούς στίχους του. Αλλά ο μύθος είχε πλεχτεί κιόλας γύρω του. Ο Καββαδίας είχε γίνει μ? εκείνο το εφηβικό του βιβλίο «ο ποιητής της θάλασσας και της αμαρτίας».
Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος, Μύθος και ποιητική του «ταξιδιού». Νίκος Καββαδίας και άλλοι, Έρασμος, Αθήνα 1990, σσ. 46-47.