Ατομικές και ομαδικές δραστηριότητες για τα Μαθηματικά της Α΄ τάξης
/ 0
Οι παρακάτω δραστηριότητες επιταχύνουν το ρυθμό εμπέδωσης της ύλης των Μαθηματικών της Α΄ τάξης. Μπορούν να αξιοποιηθούν στο σχολείο και στο σπίτι:
Αρίθμηση προς έναν αριθμό στόχο κι αντίστροφα-συνδυασμός με κίνηση
Παραδείγματα
Αρίθμηση από το 1 ως 5
Βάζουμε 5 παιδιά και 5 καρέκλες μπροστά στην υπόλοιπη τάξη. Ενώ όλη η τάξη μετρά από το 1-5 τα παιδιά κάθονται 1-1 με τη σειρά στις καρέκλες.
Αρίθμηση από το 2 ως το 8 ανά 2
Τα παιδιά που κάθονται από τη θέση 2-8 πρέπει να σηκωθούν εναλλάξ, δηλαδή σηκώνονται τα παιδιά των θέσεων 2,4,6,8.
Αν μετρώ αντίστροφα κάθονται ή σηκώνονται αντίστροφα με τη σειρά , δηλαδή 8,6,4,2.
Απαρίθμηση με πούλια
«Κρύψε 3. Μέτρησε αρχίζοντας από τον αριθμό όσων έκρυψες».
Η δραστηριότητα αυτή γίνεται προκειμένου τα παιδιά να εξοικειωθούν με την αρίθμηση από έναν αριθμό- στόχο. Φυσικά, αντί για πούλια μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε οποιοδήποτε άλλο παρόμοιο αντικείμενο, π.χ. ίδια κουμπιά, οδοντογλυφίδες, πλαστικά ραβδάκια ή ό, τι άλλο προσελκύει την προσοχή των παιδιών.
Μαθαίνοντας πρότυπα
Για τη δραστηριότητα αυτή θα χρειαστούμε πλαστικά πιάτα, στα οποία θα έχουμε ζωγραφίσει κουκκίδες. Εναλλακτικά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε έτοιμες κάρτες (δίνονται παρακάτω), αντί για πιάτα.
Για να παρουσιάσουμε τα πρότυπα, δίνουμε σε κάθε παιδί περίπου 10 πούλια κι ένα κομμάτι χαρτόνι για να τα ακουμπούν. Σηκώνουμε ψηλά ένα πιάτο με κουκκίδες για λίγα δευτερόλεπτα και ρωτάμε τα παιδιά "Πόσες κουκκίδες είδατε", "Πώς τις είδατε", "Φτιάξτε το σχέδιο που είδατε χρησιμοποιώντας τα πούλια στο χαρτόνι". Σχολιάζουμε για λίγο το πλάτος και τη διάταξη των κουκκίδων. Κάνουμε αυτό το παιχνίδι μνήμης παρουσιάζοντας μερικά νέα πρότυπα κάθε μέρα. Στα παιδιά αρέσει να βρίσκουν πόσο γρήγορα μπορούν να αναγνωρίσουν και να πουν τον αριθμό των κουκκίδων. Ως δραστηριότητα σε ομάδες τα παιδιά μπορούν επίσης να δείχνουν στιγμιαία το ένα στο άλλο τα πιάτα με τις κουκκίδες.
Πατήστε παρακάτω για να εκτυπώσετε τις έτοιμες κάρτες:
Kάρτες απάντησης
Για να παίξεις με τις κάρτες απάντησης ο συμπαίκτης σου διαλέγει μία κι εσύ λες
1. τον αμέσως επόμενο ή τα
2. τον αμέσως προηγούμενο αριθμό ή
3. δύο περισσότερους ή
4. δύο λιγότερους αριθμούς.
Άρα μπορείς να παίξεις 4 διαφορετικά παιχνίδια με τις κάρτες απάντησης!
Βέβαια μπορείς να παίξεις και με άλλο τρόπο. Ο συμπαίκτης σου λέει έναν αριθμό κι εσύ δεν του απαντάς με λόγια , αλλά με μία κάρτα!
Σημείωση : Φυσικά μπορούμε να παίξουμε το παιχνίδι αυτό μέσα στην οποιαδήποτε δεκάδα, χρησιμοποιώντας δηλαδή όποιους αριθμούς θέλουμε!
Παρακάτω δίνονται ενδεικτικά κάρτες έτοιμες για εκτύπωση:
Ντόμινο
Φτιάξτε μία σειρά από ντόμινο με χαρτόνι και βάλτε ένα πρότυπο με κουκκίδες σε κάθε άκρη. Τα ίδια πρότυπα μπορούν να εμφανίζονται σε πολλά ντόμινο με κάθε ντόμινο να αποτελείται από διαφορετικά ζεύγη προτύπων. Αφήστε τα παιδιά να παίζουν με τα ντόμινο με τον συνηθισμένο τρόπο, ταιριάζοντας δηλαδή τις άκρες. Μια δραστηριότητα ταχύτητας είναι να απλώσετε όλα τα ντόμινο και να δείτε πόσο γρήγορα μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν όλα στο παιχνίδι.
Πατήστε εδώ για να εκτυπώσετε έτοιμα ντόμινο
Αριθμομηχανή «2 περισσότερων από»
Πληκτρολογώντας σε οποιαδήποτε αριθμομηχανή τα πλήκτρα 0+2=, αυτή μετατρέπεται σε αριθμομηχανή των «2 περισσότερων από». Όταν το παιδί πατήσει έναν αριθμό κι έπειτα το =τότε εμφανίζεται ο αριθμός που είναι κατά 2 μεγαλύτερος εκείνου που είχε πατήσει. Πριν να εμφανιστεί η απάντηση , το παιδί απαντά κι έτσι μετά μπορεί μόνος του να ελέγχει τον εαυτό του.
Αριθμοί με σημεία αναφοράς το 5 και το 10-Δραστηριότητες «Πλαίσια των 5» και «πλαίσια των 10»
Σε αυτήν την περίπτωση θέλουμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να συνδέσουν ένα δοσμένο αριθμό με άλλους αριθμούς και ιδιαίτερα με το 5 και το 10.
Το πιο συνηθισμένο και ίσως το πιο σημαντικό μοντέλο για τη σχέση αυτή είναι το πλαίσιο των 10 (ten frame). Το πλαίσιο των 10, που αποδίδεται στον Robert Wirtz (1974), είναι απλά ένας πίνακας 2χ5, στον οποίο τοποθετούνται πούλια ή κουκκίδες για να απεικονίσουν αριθμούς. Κάθε πούλι τοποθετείται σε μία θέση. Τα πλαίσια των δέκα μπορείτε απλά να τα σχεδιάσετε σε ένα κομμάτι χαρτόνι. Δε χρειάζεται κάτι εξεζητημένο και κάθε παιδί μπορεί να έχει από ένα.
Τα παιδιά στο νηπιαγωγείο ή στις αρχές της Α΄ δημοτικού, τα οποία δεν έχουν διερευνήσει ακόμη τα πλαίσια του 10, μπορούν να αρχίσουν με πλαίσια του 5. Αυτή η σειρά των πέντε τμημάτων σχεδιάζεται επίσης και σε ένα φύλλο χαρτί. Δώστε στα παιδιά δέκα περίπου πούλια και διεξάγετε την παρακάτω δραστηριότητα:
Βάλτε τα παιδιά να παραστήσουν π.χ. το 4 στο πλαίσιο των 5. Τα παιδιά επιτρέπεται να τοποθετήσουν τα πούλια τους στο πλαίσιο των 5 με οποιονδήποτε τρόπο. Αυτό που παρατηρούν θα διαφέρει αρκετά από παιδί σε παιδί. Για παράδειγμα, με τέσσερα πούλια ένα παιδί με δύο σε κάθε άκρη μπορεί να πει: «Έχει ένα κενό στο μέσο» ή «είναι δύο και δύο». Επικεντρώστε την προσοχή στα πόσα πούλια χρειάζονται ακόμα για να έχουμε 5 ή το πόσο μακριά από το 5 είναι ένας αριθμός. Στη συνέχεια δοκιμάζουμε αριθμούς από το 5 ως το 10. Οι αριθμοί που είναι μεγαλύτεροι από 5 αναπαρίστανται με ένα πλήρες πλαίσιο των 5 κι επιπρόσθετα πούλια στον πίνακα αλλά όχι στο πλαίσιο…
Με παρόμοιο τρόπο εργαζόμαστε και με τα πλαίσια των 10. Οι δραστηριότητες αυτές έχουν χαρακτήρα επίλυσης προβλήματος.
Εδώ θα βρείτε πλαίσια των 5 και των 10
«Τρελοί μπερδεμένοι αριθμοί»
Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες . Προσπαθούν να φτιάξουν όσο το δυνατό περισσότερα αθροίσματα του 10. Νικήτρια είναι η ομάδα που θα γράψει τα πιο πολλά.
Μετάφραση στο πλαίσιο των 10
Δώστε στα παιδιά έναν αριθμό σε μορφή διαφορετική από αυτή του πλαισίου των 10 και ζητήστε τους να σας δείξουν αυτόν τον αριθμό στα πλαίσιά τους. Δείξτε τους μία κάρτα με κουκκίδες, σηκώστε ψηλά τα δάχτυλά σας, κρατήστε ψηλά μλια αριθμοκάρτα ή απλά πείτε φωναχτά έναν αριθμό. Οι δραστηριότητες αυτές μπορούν να γίνουν και ομαδικά. Παρακάτω φαίνεται μία τέτοια δραστηριότητα:
Παίζουμε «5 και»
Ο δάσκαλος λέει έναν αριθμό και τα παιδιά πρέπει να τον βρουν ως άθροισμα με το 5 π.χ. : 8=5+3.
Παίζουμε «φτιάξτε 10»
Ο δάσκαλος λέει δυνατά αριθμούς από το 0-10. Τα παιδιά απαντούν λέγοντας πόσα ακόμη χρειάζονται για να γίνει το 10, π.χ. λέμε 8 και τα παιδιά απαντούν 8+2=10.
Δημιούργησα τις παραπάνω καρτέλες με βάση τη θεωρία και τις δραστηριότητες από το βιβλίο :
Van de Walle, J.(2001). Μαθηματικά για το Δημοτικό και το Γυμνάσιο: μία εξελικτική διδασκαλία (Μετ. Αλεξανδροπούλου Α., Κομπορόζος Β.). Αθήνα: Τυπωθήτω.
Εμφανίσεις: 675