Η είδηση του θανάτου της έκανε το γύρο του κόσμου. Η Ουανγκάρι Μαατάι, αφρικανή οικολόγος ακτιβίστρια, άφησε πίσω της βαριά κληρονομιά. Η «Κ.Ε.» την είχε συναντήσει το 2008 και σήμερα δημοσιεύουμε ανέκδοτα αποσπάσματα από τη συνέντευξη εκείνη.

Η διάσημη αφρικανή οικολόγος, που βραβεύθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης το 2004, πέθανε την περασμένη Δευτέρα σε ηλικία 71 ετών σε νοσοκομείο του Ναϊρόμπι, όπου υποβαλλόταν σε αντικαρκινική θεραπεία. Η «γυναίκα των δέντρων», όπως την αποκαλούσαν πριν γίνει η πρώτη Αφρικανή που κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης, ίδρυσε το Κίνημα της Πράσινης Ζώνης, το μεγαλύτερο πρόγραμμα δενδροφύτευσης στην Αφρική, με στόχο την προώθηση της βιοποικιλότητας, δημιουργώντας ταυτόχρονα θέσεις εργασίας για τις γυναίκες. Το κίνημα φύτεψε πάνω από 40 εκατομμύρια δένδρα.

Η Μαατάι υπήρξε, επίσης, μέλος του Κοινοβουλίου στη χώρα της, την Κένυα, από το 2002 έως το 2007 και για δύο χρόνια αναπληρώτρια υπουργός Περιβάλλοντος. Το 2008, όταν επισκέφτηκε τη χώρα μας, είχε συνομιλήσει μαζί μας για την οικολογία και την Αφρική.

Ε Πώς είναι δυνατόν ν' ασχολούμαστε με το περιβάλλον σε μια ήπειρο που λυγίζει από το βάρος της πείνας;

Α Το να λέμε ότι η Αφρική πεινάει και άρα δεν ασχολούμαστε με το περιβάλλον είναι σαν να βάζουμε το κάρο πριν από τα βόδια. Για να νικήσεις την πείνα πρέπει το περιβάλλον να είναι βιώσιμο, γιατί η πείνα έρχεται όταν το περιβάλλον είναι κατεστραμμένο, όταν δεν υπάρχουν βροχές, όταν τα δάση έχουν ξεριζωθεί, όταν το χώμα έχει διαβρωθεί. Η πείνα έρχεται μετά την περιβαλλοντική καταστροφή, είναι λοιπόν επείγον να ασχοληθούμε με το περιβάλλον για να νικήσουμε την πείνα.

Ε Μπορεί να υπάρξει πράσινη ανάπτυξη στην Αφρική;

Α Πιστεύω ότι ναι, είναι δυνατόν. Ανά τον κόσμο οι άνθρωποι προσπαθούν ν' αγκαλιάσουν την πράσινη οικονομία. Οπως εγώ το αντιλαμβάνομαι, αυτό σημαίνει την ύπαρξη επιχειρηματικής προτεραιότητας και την παράλληλη φροντίδα του περιβάλλοντος, διασφαλίζοντας ότι δεν καταστρέφεις το οικοσύστημα με αυτή σου την επιχειρηματική δραστηριότητα. Επομένως είναι σημαντικό στην Αφρική, όπως είναι και στα υπόλοιπα μέρη του κόσμου.

Ε Ηταν τόσο σημαντικό όμως, ώστε να καταλήξετε στη φυλακή;

Α Τόσο σημαντικό, γιατί όταν κατανοούμε το περιβάλλον, όταν γνωρίζουμε ότι αποτελούμε μέρος του, δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτό. Το νερό που πίνουμε, το φαγητό που τρώμε, ο αέρας που αναπνέουμε, όλα είναι μέρος του περιβάλλοντος. Επειδή πολλές φορές παίρνουμε το περιβάλλον ως δεδομένο, νομίζουμε ότι δεν αξίζει το χρόνο και τις θυσίες μας, αλλά, πιστέψτε με, το αξίζει.

Ε Ετσι, λοιπόν, οδηγούμαστε όλοι στον ακτιβισμό;

Α Δεν χρειάζεται να είναι όλοι ακτιβιστές. Για την πλειονότητα των ανθρώπων αρκεί να αναλάβουν δράση στην καθημερινή τους ζωή, είτε μέσα στο σπίτι, είτε στην επιλογή του μέσου μεταφοράς που θα χρησιμοποιήσουν, στη διάθεση των διαθέσιμων πόρων, στη δεντροφύτευση... είναι τόσα πολλά τα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε κάθε μέρα, είτε είμαστε πλούσιοι, είτε φτωχοί, παιδιά ή ενήλικες. Η φροντίδα του περιβάλλοντος είναι δουλειά όλων μας.