Β' ΛΥΚΕΙΟΥ
Νεοελληνική Λογοτεχνία, μάθημα Γενικής Παιδείας
Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, από όλες τις περιόδους της Νέας Ελληνικής Γραμματείας για όλες τις (3) Τάξεις του Ενιαίου Λυκείου.
1. Διδασκαλία χαρακτηριστικών κειμένων από τις αρχές της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας μέχρι σήμερα (δημώδης και έντεχνη ποίηση, πεζογραφία, θέατρο, δοκίμιο κ.ά.), σύμφωνα με διδακτικό σχεδιασμό που εξειδικεύεται:
1.2. Στη Β Λυκείου διδάσκονται κείμενα που περιλαμβάνονται στο Β΄ τεύχος των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, στο οποίο ανθολογούνται κείμενα από την πεζογραφία της Νέας Αθηναϊκής σχολής μέχρι και τη Γενιά του ’30.
2. Η επιλογή των διδασκομένων κειμένων γίνεται κατά σχολείο σε συνεργασία με τους διδάσκοντες το μάθημα. Βασικά κριτήρια για την επιλογή των κειμένων συνιστάται να είναι η ποιότητα και η αντιπροσωπευτικότητα. Σ’ αυτά τα κριτήρια εξάλλου στηρίζεται ο ενδεικτικός και μη δεσμευτικός προγραμματισμός που περιλαμβάνεται στις «Οδηγίες για τη διδασκαλία των φιλολογικών μαθημάτων» που εκδίδει κάθε χρόνο το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
3. Τα κείμενα κάθε διδακτικής ενότητας διδάσκονται ύστερα από περιεκτική γραμματολογική ενημέρωση και σαφή τοποθέτηση μέσα στην εποχή τους. Κατά την επεξεργασία των έργων γίνεται αναφορά σε:
3.1. Λεξιλογικά, πραγματολογικά και νοηματικά σχόλια που εμπεριέχονται στα ανθολόγια και τα λοιπά βιβλία στήριξης της διδασκαλίας.
3.2. Στοιχεία ιστορίας ή θεωρίας της Λογοτεχνίας που αποτελούν αναγκαίο γνωστικό υλικό για την καλύτερη κατανόηση και ερμηνεία του κειμένου, αλλά όχι αυτοσκοπό της διδασκαλίας, γι’ αυτό και επιζητείται πάντοτε η λειτουργική τους αξιοποίηση και αποφεύγεται η στείρα απομνημόνευση.
4. Μέθοδος διδασκαλίας της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας είναι η ερμηνευτική, που αποβλέπει στην κατανόηση του όλου μέσα από την ανάλυση των μερών και του μερικού μέσα από τη θεώρηση του όλου, σε επίπεδο κειμένου, έργου, φαινομένου, εποχής κτλ. Η ερμηνεία αξιοποιεί κάθε πρόσφορο ενδοκειμενικό και εξωκειμενικό στοιχείο. Η παρέμβαση του διδάσκοντος, καθ' όλη τη διαδικασία προσέγγισης σε κείμενα ή ζητήματα της λογοτεχνίας, είναι διακριτική αλλά σταθερή, προκειμένου να προάγεται η αυτενέργεια των μαθητών/-τριών και συνάμα να ελέγχεται η επίτευξη των διδακτικών στόχων.
5. Πληρότητα έχει η ερμηνευτική προσέγγιση ενός κειμένου όταν αυτό εξετάζεται ως προς: (α) το θέμα, (β) την τεχνική, (γ) το είδος, (δ) τις γραμματολογικές του συνιστώσες και (ε) το ιδιαίτερο ιδεολογικό και κοινωνικό περιβάλλον που το παρήγαγε ή και όπου αυτό με οιονδήποτε τρόπο επέδρασε.
6. Εκτός από τις ερμηνευτικές προσεγγίσεις σε επιμέρους κείμενα, ο διδάσκων έχει τη δυνατότητα να οργανώσει την ύλη του και με άλλους τρόπους: θεματικά, ιστορικά, ειδολογικά, να προγραμματίσει τη συνολικότερη θεώρηση του έργου κάποιων συγγραφέων ή παρουσιάσεις ρευμάτων/σχολών/κινημάτων/γενεών κτλ.
7. Κρίνεται σκόπιμη και η διδασκαλία ολόκληρων κειμένων μεγαλύτερης έκτασης (ποιητικές συνθέσεις, μυθιστορήματα, θεατρικά έργα κτλ.)· αυτά, όπως και τα εκτενέστερα κείμενα του σχολικού ανθολογίου, μελετώνται στο σπίτι από τους μαθητές/τριες, αλλά η επεξεργασία τους γίνεται στο σχολείο.
8. Συνιστάται η κατά περίπτωση καταφυγή στη βοήθεια που προσφέρουν οι άλλες τέχνες (ζωγραφική, αρχιτεκτονική, γλυπτική, μουσική, όρχηση, φωτογραφία, κινηματογράφος) και επιστήμες (λαογραφία, θεατρολογία, κοινωνιολογία, ιστορία, θρησκευτικά, ξένες γλώσσες κτλ.), σε συνεργασία, όπου αυτό είναι εφικτό, και με τους διδάσκοντες άλλων μαθημάτων. Η αξιοποίηση της εικονογράφησης των σχολικών βιβλίων και των διαθέσιμων ανά σχολική μονάδα εποπτικών υλικών μπορεί προς τούτο να φανεί αποτελεσματική.
9. Το ποσοστό των διδασκομένων κάθε χρόνο λογοτεχνικών κειμένων στο Μάθημα Γενικής Παιδείας καθορίζεται ενδεικτικά ως εξής : α΄)85% από την πρωτότυπη ελληνική δημιουργία και β) 15% από την ξένη γραμματεία σε ανθολογούμενες δόκιμες νεοελληνικές μεταφράσεις.