ΓΡΑΦΕΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΣΑΜΟΥΡΗ. ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ - ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΕΓΑΡΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Ο ΒΙΡΓΙΛΙΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΓΑΡΑ

Ο Πόπλιος Βιργίλιος Μάρων γεννήθηκε στις 15 Οκτωβρίου το 70 π.Χ. σε ένα χωριό κοντά στη Μάντουα κι έμελλε να αναδειχθεί ο σπουδαιότερος ποιητής της Ρώμης της εποχής του Αυγούστου. Αν και οι γονείς του ήταν απλοί χωρικοί, η ταπεινή αυτή καταγωγή του δεν στάθηκε εμπόδιο στη μόρφωση και την αξιόλογη πνευματική του ανάπτυξη. Μάλιστα, ο ίδιος ο ποιητής εκφράζει την ευγνωμοσύνη του προς τον πατέρα του, ο οποίος φρόντισε προσωπικά ώστε ο γιος του να λάβει την καλύτερη δυνατή μόρφωση για την εποχή του. Τα πρώτα γράμματα ο Βιργίλιος τα διδάσκεται στην Κρεμόνα.

Σε ηλικία 16 ετών στέλνεται στο Μιλάνο για ευρύτερες σπουδές και εκεί δείχνει έντονο ενδιαφέρον για την Ελληνική και την Λατινική Φιλολογία. Το 52 π.Χ. ο 18χρονος Βιργίλιος βρίσκεται στη Ρώμη, την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας, για να σπουδάσει Ρητορική, Ιατρική και Φιλοσοφία. Ωστόσο το ανήσυχο πνεύμα του και η ιδιαίτερη αγάπη του για την φιλολογία τον οδηγεί λίγα χρόνια αργότερα στη Νεάπολη, όπου ο Επικούρειος Φιλόσοφος Σίρων τον δίδαξε Ελληνικά και Φιλοσοφία. Αυτή είναι η εποχή που ο Βιργίλιος εγκαταλείπει τη Ρητορική και αφοσιώνεται στην ποίηση.

Όταν επιστρέφει στη Ρώμη συνάπτει φιλία με τον Μαικήνα, έναν πλούσιο Ρωμαίο ευπατρίδη, προστάτη των τεχνών, ο οποίος συστήνει τον ποιητή στον Οκταβιανό, τον πρώτο Ρωμαίο αυτοκράτορα. Ο Οκταβιανός εκτιμά το ταλέντο του Βιργιλίου και του αναθέτει τη σύνθεση της "Αινειάδας", ενός επικού ποιήματος ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας για τη Ρώμη. Η 'Άινειάδα" υπήρξε το σπουδαιότερο και γνωστότερο έργο του Βιργιλίου και συνέβαλε περισσότερο από κάθε άλλο στην καταξίωση του ποιητή.

Προτομή του Βιργιλίου που εκτίθεται στο μουσείο της Κέρκυρας

Ωστόσο, η πρωτοτυπία στη σύλληψη και η χάρη στην έκφραση διακρίνει και τα ποιήματα της νεότητας του Βιργιλίου. Ένα από αυτά τα νεανικά ποιήματα είναι και η "Κείρις" που ο Donatos και ο Σέρβιος αποδίδουν στον Βιργίλιο. Το ποίημα απαρτίζεται από 541 δακτυλικούς εξάμετρους στίχους και η υπόθεσή του εκτυλίσσεται στα Μέγαρα. Συγκεκριμένα, ο Μίνωας, ο βασιλιάς της Κρήτης, . φτάνει με τον στόλο του στην Αττική και πολιορκεί τα Μέγαρα, σύμφωνα όμως με κάποιο χρησμό η πόλη θα κυριευθεί τότε μόνο, όταν κάποιος αποκόψει μια χρυσή τρίχα, που είχε ο βασιλιάς των Μεγάρων, Νίσος , στην κόμη του. Στο μεταξύ, η θυγατέρα του Νίσου, η Σκύλλα ερωτεύεται τον Μίνωα, τον πολιορκητή της πόλης της. Υπακούοντας στο πάθος της για τον Μίνωα, η Σκύλλα αποφασίζει να αποκόψει όλη την κόμη του πατέρα της τη νύχτα, καθώς αυτός θα κοιμόταν.

Τα σχέδιά της όμως ανατρέπονται, όταν η παραμάνα της, η Κάρμη, την βρίσκει στο κατώφλι του βασιλικού θαλάμου, να παλεύει με τους δισταγμούς της και την αποθαρρύνει από μια τέτοια προδοσία. Τότε οι δύο γυναίκες αποφασίζουν να δώσουν μια ειρηνική λύση στο πρόβλημα. αλλά τόσο η προσπάθεια της Σκύλλας προς τον πατέρα της , όσο και της Κάρμης προς τον Μίνωα , να τους πείσουν για μια ευτυχή κατάληξη του έρωτα , δεν είχε καμία επιτυχία. Ο Νίσος δεν επιθυμούσε τον Μίνωα τον εχθρό του , για σύζυγο της κόρης του, αλλά και ο Μίνωας δεν ανταποκρινόταν στον έρωτα της Σκύλλας . Έτσι, η Σκύλλα, απελπισμένη προβαίνει στην προδοσία, αφαιρεί την χρυσή τρίχα από τα μαλλιά του πατέρα της και τα Μέγαρα κυριεύονται. Τότε ο Μίνωας συλλαμβάνει και τιμωρεί την κόρη του Νίσου για την προδοσία της. Πρόσδεσε την Σκύλλα στην πρύμνη του πλοίου του και την άφησε να σέρνεται επάνω στα κύματα. Όμως η θεά Αμφιτρίτη λυπήθηκε την κόρη κι τη μεταμόρφωσε σε θαλασσοπούλι, την κείριν, ένα αρπακτικό θαλασσινό γεράκι. Ούτε αυτή η μεταμόρφωση έσωσε τη Σκύλλα από την οργή του πατέρα της, ο οποίος, σύμφωνα με το μύθο, μεταμορφώθηκε σε αλιαετό και την καταδιώκει για την προδοσία της.

Πράγματι, η 'Κείρις' είναι ένα ποίημα της νιότης του Βιργιλίου γεμάτο χρώματα, εξωτικούς γεωγραφικούς υπαινιγμούς και έντονες συναισθηματικές αντιθέσεις. 'Έννοιες όπως το πάθος, η προδοσία, η αγωνία για την τύχη των κεντρικών προσώπων και της πόλης περιπλέκονται έντονα και μεταβιβάζονται μέσα από τον ποιητικό λόγο στον συναισθηματικό κόσμο του αναγνώστη. Επιπλέον, οι Ε. Kenney και W. Clausen (1999) αναφέρουν ότι η επιλογή της πόλης των Μεγάρων, ως επίκεντρο του μύθου και του ποιήματος δεν είναι τυχαία.

Ο Βιργίλιος περιέβαλλε με πραγματική λατρεία και γνήσιο θαυμασμό ο,τιδήποτε αφορούσε την Ελλάδα, τις παραδόσεις και τη διανόησή της. Τα Μέγαρα ήταν μια ελληνική πόλη που ο Βιργίλιος θαύμαζε όχι μόνο για τη μακρά ιστορική της παράδοση αλλά και για τη φιλοσοφική σκέψη της όπως την καλλιέργησε η Μεγαρική Σχολή Φιλοσοφίας. Το 19 π.Χ ο ποιητής αισθάνθηκε την ανάγκη να επισκεφτεί τους τόπους του μύθου των ηρώων του. Μετά τον πρώτο του σταθμό, την Αθήνα, ο Βιργίλιος επισκέφθηκε τα Μέγαρα. Όμως σ' αυτή του την επίσκεψη αρρώστησε βαριά από ελονοσία, ειρωνεία της τύχης. Λίγες ημέρες αργότερα, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της επιστροφής του στη Ρώμη και δοκιμαζόμενος από τον υψηλό πυρετό ο Βιργίλιος πέθανε σε ηλικία 51 ετών.