ΘΕΩΡΕΙΑ

 

ΚΕΦ 1.4 - 1.5.  ΜΟΝΑΔΕΣ-ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ

  1. Τι είναι το πείραμα;  "Η επανάληψη ενός φυσικού φαινομένου κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες".

 

  1. Ποια είναι τα βασικά στοιχεία της επιστημονικής μεθόδου; "Παρατήρησηà Υπόθεση à Πείραμα à Συμπέρασμα (Θεωρία)".

 

  1. Με ποιο τρόπο ελέγχεται μια Θεωρία;  "Με το πείραμα".

 

  1. Πόσα μέτρα είναι τα: 1μm, 1mm, 1Km, 1Mm. à10-6m, 10-3m, 103m, 106m.

 

  1. Πόσα cm3 πόσα L και πόσα ml περιέχονται σε 1m3;  à 106cm3, και 1000 L.

 

  1. Πως μετράμε τον όγκο ενός ακανόνιστου στερεού σώματος; àΤο ρίχνουμε μέσα σε έναν ογκομετρικό κύλινδρο με υγρό και παρακολουθούμε πόσο μεταβάλλεται ο όγκος του υγρού.

 

  1. Πως ορίζεται το δευτερόλεπτο; à "Διαιρούμε το χρόνο περιστροφής της Γης γύρω από τον εαυτό της με το 86.400".

 

  1. Τι εκφράζει η μάζα ενός στερεού σώματος και με ποιο όργανο τη μετράμε; à "Εκφράζει την ποσότητα της ύλης που υπάρχει στο σώμα  ή την δυσκολία που αντιμετωπίζουμε όταν θέλουμε να μετακινήσουμε το σώμα".

 

  1. Τι ονομάζουμε βάρος ενός σώματος, ποια η μονάδα μέτρησής του και με ποιο όργανο το μετράμε;à "Είναι η δύναμη με την οποία η Γη έλκει το σώμα.  Μονάδα μέτρησης είναι το Νιούτον (Ν) και το μετράμε με το δυναμόμετρο".

 

  1. Διορθώστε την έκφραση "Αυτό το σώμα έχει βάρος 1 kg". à "Αυτό το σώμα έχει μάζα 1 kg".

 

  1. Σε τι διαφέρει το βάρος ενός σώματος από τη μάζα του; à "Το βάρος είναι η δύναμη με την οποία το έλκει η Γη ενώ η μάζα είναι η ύλη που υπάρχει στο σώμα.  Το βάρος μεταβάλλεται αν πάμε το σώμα κάπου αλλού ενώ η μάζα δεν μεταβάλλεται".

 

  1. Πως ορίζεται η πυκνότητα ενός υλικού σώματος; à"Είναι ο λόγος της μάζας του σώματος δια του όγκου του d=m/v".

 

  1. Τοποθετήστε τα παρακάτω φυσικά μεγέθη " Μήκος, Όγκος, Χρόνος, Πυκνότητα, Μάζα, θερμοκρασία και Εμβαδόν" στη σωστή στήλη του παρακάτω πίνακα και στη διπλανή στήλη γράψτε τις μονάδες τους στο "ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΑΔΩΝ".

Θεμελιώδη μεγέθη

Θεμελιώδεις μονάδες

Παράγωγα μεγέθη

Παράγωγες μονάδες

Μήκος

1m

Όγκος

1m3

Χρόνος

1s

Εμβαδόν

1m2

Μάζα

1kg

Πυκνότητα

1kg/m3

Θερμοκρασία

1 Κ

 

 

 

 

 

 

 

  1. Σας δίνεται ένα στερεό σώμα ακανόνιστου σχήματος.  Τι όργανα θα χρησιμοποιήσετε και τι θα κάνετε για να βρείτε την πυκνότητά του.à "Χρειαζόμαστε ένα ζυγό (ζυγαριά) για να μετρήσουμε την μάζα του και ένα ογκομετρικό κύλινδρο για να μετρήσουμε τον όγκο του.  Στην συνέχεια θα διαιρέσουμε την μάζα με τον όγκο που θα βρούμε και αυτό που θα προκύψει θα είναι η πυκνότητά του (d=m/v)".

 

  1. Ποιο έχει περισσότερη μάζα, 1 kg σίδηρος ή 10 kg βαμβάκι; à "Το βαμβάκι φυσικά".

 

  1. Αν κόψω ένα σώμα σε δύο κομμάτια θα αλλάξει η πυκνότητά του; à "Όχι, η πυκνότητα είναι χαρακτηριστική για το κάθε υλικό"

 

  1. Ρίχνω ένα στερεό σώμα μέσα σε ένα υγρό.  Πότε βυθίζεται και πότε όχι;  à "Αν η πυκνότητά του είναι μεγαλύτερη από την πυκνότητα του υγρού τότε θα βυθιστεί.  Αν είναι μικρότερη τότε θα επιπλέει".

 

  1. Ρίχνω σε ένα δοχείο δύο υγρά που δεν αναμειγνύονται.  Ποιο θα καθίσει στον πυθμένα του δοχείου;  à "Αυτό που έχει μεγαλύτερη πυκνότητα".

 

 

ΕΝΟΤΗΤΑ 2.  ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ

  1. Ποια είναι η φυσική σημασία του 0 και του 100 της κλίμακας Κελσίου; à "Το 0 αντιστοιχεί στο σημείο πήξης του νερού και το 100 στο σημείο βρασμού του"

 

  1. Τι είναι το "απόλυτο μηδέν";  à "Είναι το μηδέν της κλίμακας Κέλβιν και αντιστοιχεί στην χαμηλότερη δυνατή θερμοκρασία στο Σύμπαν".

 

  1. Τι θερμόμετρο θα παίρνατε στην Ανταρκτική, Υδραργύρου ή οινοπνεύματος; à "Οινοπνεύματος γιατί ο υδράργυρος πήζει (στερεοποιείται) στις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες (<-39οC)".

 

  1. Συμπληρώστε τις προτάσεις: Η θερμότητα είναι μια μορφή ……(1)………  που μεταφέρεται από ένα σώμα σε άλλο λόγω ……(2)……..       ………(3)……….  à "1)ενέργειας, 2)διαφοράς 3)θερμοκρασίας".

 

  1. Από ποιους παράγοντες εξαρτάται η θερμότητα που πρέπει να δώσουμε σε ένα σώμα για να αυξήσουμε τη θερμοκρασία του; à Όπως λέει και ο τύπος "Q=m.c.ΔΘ"  à "1)Εξαρτάται από το είδος του υλικού του σώματος (ειδική θερμότητα) 2)Είναι ανάλογη της μάζας του, και γ) Είναι ανάλογη της μεταβολής της θερμοκρασίας του".

 

  1. Τι είναι η ειδική θερμότητα ενός σώματος; à "Η θερμότητα που χρειάζεται 1 kg από το σώμα για να αυξήσει τη θερμοκρασία του κατά 1 οC".

 

  1. Ποιες μονάδες μέτρησης της ενέργειας γνωρίζετε;  à Το joule (1J) και την θερμίδα (1 cal).

 

  1. Πως ορίζεται η θερμίδα (το 1 cal) και τι σχέση έχει με το 1 Joule;à Είναι η θερμότητα που πρέπει να δώσουμε σε 1 g νερού για να αυξήσουμε την θερμοκρασία του κατά ένα βαθμό Κελσίου.  1 cal = 4.2 J.

 

  1. Τι λέει ο "νόμος της διατήρησης της ενέργειας"; à  Ότι η ενέργεια ενός σώματος μπορεί να μεταφέρεται ή να μεταμορφώνεται αλλά πάντα η ποσότητά της διατηρείται σταθερή.  Δηλαδή δεν εξαφανίζεται ούτε δημιουργείται από το μηδέν.

 

  1. Γιατί η αμμουδιά το καλοκαίρι ζεσταίνεται γρηγορότερα από τη θάλασσα; à"Επειδή η άμμος έχει μικρότερη ειδική θερμότητα από το νερό"

 

  1. Πως η κίνηση των μορίων ενός σώματος συνδέεται με την θερμοκρασία του; à Όσο μεγαλώνει η θερμοκρασία τόσο πιο έντονη (άτακτη) γίνεται και η κίνηση των μορίων.

 

  1. Από ποιους παράγοντες θα εξαρτηθεί η αύξηση του μήκους μιας μεταλλικής ράβδου όταν αυτή θερμανθεί; à "1)Είναι ανάλογη του αρχικού μήκους της ράβδου, 2) Είναι ανάλογη της διαφοράς (αύξησης) της θερμοκρασίας και 3)Εξαρτάται από το υλικό της ράβδου"

 

  1. Από ποιους παράγοντες θα εξαρτηθεί η αύξηση του όγκου ενός στερεού ή υγρού σώματος  όταν αυτό θερμανθεί;  à " 1)Είναι ανάλογη του αρχικού όγκου του σώματος , 2) Είναι ανάλογη της διαφοράς (αύξησης) της θερμοκρασίας και 3)Εξαρτάται από το υλικό του σώματος "

 

  1. Από ποιους παράγοντες θα εξαρτηθεί η αύξηση του όγκου ενός αερίου όταν αυτό θερμανθεί;  à "Αρχικό όγκο του σώματος και Διαφορά (αύξηση)".  Δεν εξαρτάται από το είδος του αερίου.

 

  1. Ποια είναι η ιδιαιτερότητα του νερού όσον αφορά την διαστολή του;  Ποια είναι η σημασία αυτής τη ιδιαιτερότητας;  à " Όταν η θερμοκρασία του νερού αυξάνεται από τους 0 οC έως τους 4 οC αντί να αυξάνεται ο όγκος του αυτός μειώνεται (δηλ. αντί να διαστέλλεται αυτό συστέλλεται).  Αυτό έχει σαν συνέπεια να μην παγώνουν εξ ολοκλήρου οι λίμνες και τα ποτάμια το χειμώνα και έτσι δεν πεθαίνουν οι οργανισμοί που ζουν σε αυτά".

 

  1. Ποιο έχει μεγαλύτερο βάρος;  Ένα λίτρο νερού θερμοκρασίας 4 οC ή ένα λίτρο πάγος 0 οC;  à " Το νερό φυσικά.  Αλλιώς ο πάγος δεν θα επέπλεε στο νερό".

 

  1. Ποιο έχει μεγαλύτερο βάρος;  Ένα λίτρο νερού θερμοκρασίας 4 οC ή ένα λίτρο νερού 0 οC;  à Το νερό έχει την μέγιστη πυκνότητα στους 4 οC από ότι σε οποιαδήποτε άλλη θερμοκρασία.  Επομένως μεγαλύτερο βάρος θα έχει στους 4 οC.

 

ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

 

  1. Τι ονομάζουμε Τήξη, Πήξη, Βρασμό, Υγροποίηση;  à "Πέρασμα από την α) Στερεά στην υγρή φάση, β) Το αντίστροφο, γ) από την υγρή στην αέρια φάση σε συγκεκριμένη θερμοκρασία δ) Το αντίστροφο"

 

  1. α) Πως μεταβάλλεται το σημείο πήξεως του νερού όταν προσθέσουμε σε αυτό αλάτι;  β) Πως μεταβάλλεται το σημείο βρασμού του νερού όταν αυξήσουμε την (ατμοσφαιρική) πίεση;  à "α) Μειώνεται β) Αυξάνεται"

 

  1. Τι είναι η "θερμότητα τήξης - βρασμού"; à "α) Η θερμότητα που απαιτείται για να μετατρέψουμε 1 kg πάγο 0 οCσε 1 kg νερού 0 οC.  β) Η θερμότητα που απαιτείται για να μετατρέψουμε 1kg νερού 100 οC σε υδρατμό 100 οC.

 

  1. α) Ποια είναι τα δυο φυσικά φαινόμενα που περιγράφουν το πέρασμα του νερού από την υγρή στην αέρια φάση; β) Γράψτε δυο διαφορές τους. à "Βρασμός - Εξάτμιση.  Ο βρασμός γίνεται πάντα σε συγκεκριμένη θερμοκρασία ενώ η εξάτμιση σε οποιαδήποτε θερμοκρασία.  Ο βρασμός γίνεται από όλη τη μάζα του υγρού εμώ η εξάτμιση μόνο από την επιφάνεια".

 

  1. Ποια φαινόμενα περιγράφουν α)την μετατροπή ενός στερεού σώματος απ' ευθείας σε αέριο και β)το θόλωμα των τζαμιών το χειμώνα; à " Εξάχνωση - Συμπύκνωση".

 

  1. Γιατί όταν φυσάμε μια καυτή σούπα αυτή κρυώνει γρηγορότερα;  à επιταχύνουμε την εξάτμιση.

 

  1. Περιγράψτε τον κύκλο του νερού στη φύση à Από θάλασσα- με εξάτμισηàΑτμόσφαιρα -με συμπύκνωση àΣτεριά -με απορροή àΘάλασσα.

ΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ

  1. α)Ποια υλικά σώματα έλκουν οι μαγνήτες;  β)Ποια είναι το σιδηρομαγνητικά υλικά; --> "Σίδηρος, Νικέλιο, Κοβάλτιο και όλα τα κράματα αυτών των υλικών".

 

  1. α)Πόσων ειδών μαγνητικούς πόλους έχουμε και τι δυνάμεις αναπτύσσονται μεταξύ τους;  β)Πως καταλαβαίνουμε που βρίσκονται οι πόλοι ενός μαγνήτη;  --> α) Δύο ειδών, Βόρειο και Νότιο.  Οι ομώνυμοι απωθούνται ενώ οι ετερώνυμοι (διαφορετικοί) έλκονται.  β) Εκεί οι ελκτικές δυνάμεις είναι εντονότερες και φαίνεται από την συγκέντρωση πολλών ρινισμάτων σιδήρου.

 

  1. α)Τι ονομάζουμε "μαγνητικό πεδίο" ενός μαγνήτη;  β)Πως το περιγράφουμε;  --> α)"Τον χώρο γύρω από το μαγνήτη μέσα στον οποίο ασκούνται δυνάμεις σε σιδηρομαγνητικά υλικά ή σε άλλους μαγνήτες".  β)Με τις δυναμικέ (μαγνητικές) γραμμές".

 

  1. Πως συμπεραίνουμε ποιος είναι ο βόρειος πόλος κάποιου μαγνήτη; --> "Τον κρεμάμε από ένα σχοινί και όποια άκρη του γυρίσει προς τον γεωγραφικό βορρά (βόρειο πόλο) της Γης αυτή η άκρη θα είναι ο βόρειος πόλος.

 

  1. Πως καταλαβαίνουμε ότι στη θέση του βόρειου γεωγραφικού πόλου υπάρχει ο νότιος μαγνητικός πόλος της Γης;  --> Επειδή μόνο ένας νότιος (αντίθετος) μαγνητικός πόλος θα μπορούσε να έλκει τον βόρειο πόλο του μαγνήτη που κρατάμε στα χέρια μας".

 

  1. Συμπληρώστε τις προτάσεις: "Ο χώρος γύρω από ένα μαγνήτη, όπου είναι δυνατόν να ασκηθούν μαγνητικές δυνάμεις, ονομάζεται ……(1)……    ………(2)………  Τα ρινίσματα του σιδήρου διατάσσονται, όταν βρεθούν μέσα σε ένα ……(3)…….  …………(4)…….    κατά μήκος γραμμών.  Οι γραμμές αυτές λέγονται ……(5)……….  γραμμές του …….(6)……   Το σύνολο των …….(7)…… γραμμών αποτελεί το μαγνητικό ……..(8)…….  του ……(9)……".  à "1.Μαγνητικό, 2.Πεδίο, 3.Μαγνητικό, 4)Πεδίο, 5)Δυναμικές, 6.Πεδίου, 7.Δυναμικών, 8.Φάσμα, 9.Πεδίου".

 

  1. Συμπληρώστε τις προτάσεις:  "Ο προσανατολισμός μιας μαγνητικής βελόνας κατά την διεύθυνση βορρά-νότου οφείλεται στην ύπαρξη του γήινου ……(1)……..  ……(2)…….  Το άκρο της βελόνας που στρέφεται προς το βορρά λέγεται …(3)……  και το άλλο, αντίστοιχα, …..(4)……  Η Γη συμπεριφέρεται σαν ένας τεράστιος ……(5)…….  του οποίου ο ……(6)…..  …(7)…… βρίσκεται κοντά στο γεωγραφικό βόρειο πόλο και ο ….(8)……, κοντά στο γεωγραφικό νότιο πόλο. --> "1.Μαγνητικού 2.Πεδίου  3.βόρειο 4.νότιο 5.μαγνήτης  6.νότιος  7.πόλος  8.βόρειος"

 

  1. Να αναφέρετε τρεις διαδικασίες με τις οποίες μπορούμε να μετατρέψουμε σε μαγνήτη ένα σιδερένιο έλασμα.  à "Επαφή, Τριβή και Επαγωγή".

 

  1. Με ποιους τρόπους ένας μαγνήτης μπορεί να απομαγνητιστεί, δηλαδή να χάσει τις μαγνητικές του ιδιότητες;  à "Θέρμανση και Κρούση".

 

  1. Πως μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι μια ράβδος είναι μαγνήτης χωρίς να την πλησιάσουμε σε σιδηρομαγνητικά υλικά;  à "Την κρεμάμε με ένα σχοινί και κοιτάμε αν προσανατολίζεται προς το βόρειο πόλο".

 

ΟΠΤΙΚΗ

  1. Τι ονομάζουμε "έτος φωτός";  à "Είναι η απόσταση που το φως διανύει σε ένα έτος".

 

  1. Ο Ήλιος απέχει από τη Γη 8 λεπτά φωτός.  Αν ξαφνικά εκραγεί και εξαφανιστεί, πότε (σε πόσο χρόνο) θα τον δούμε στη Γη να εξαφανίζεται;  à"Σε 8 λεπτά".

 

  1. Με ποιους τρόπους μπορεί να ανακλαστεί μια φωτεινή δέσμη όταν πέσει πάνω σε κάποιο αντικείμενο.  à"Με δύο: Κανονική ανάκλαση και Διάχυση.  Κανονική ανάκλαση συμβαίνει όταν πέσει σε λεία επιφάνεια π.χ. καθρέπτης, και η φωτεινή δέσμη αλλάζει απλώς πορεία και πηγαίνει σε συγκεκριμένη κατεύθυνση.  Διάχυση συμβαίνει όταν πέσει σε τραχιά επιφάνεια και διασκορπίζεται παντού.

 

  1. Ποιοι είναι οι κανόνες της κανονικής ανάκλασης; à "1)Προσπίπτουσα, Κάθετος στο σημείο πρόσπτωσης και Ανακλώμενη βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο.  2)Η γωνία πρόσπτωσης και ανάκλασης είναι ίσες".

 

  1. Τι είδους είδωλα δίνουν οι καθρέπτες;  à "Φανταστικά, ίσα, όρθια και σε ίση απόσταση από τον καθρέπτη".  Σημ. Το δεξίàαριστερό.

 

  1. Κατασκευάστε το είδωλο ενός αντικειμένου σε έναν επίπεδο καθρέπτη. à "ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΕΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ"

 

  1. ΕΙΔΩΛΑ ΣΕ ΚΑΜΠΥΛΟΥΣ (ΚΟΙΛΟΥΣ-ΚΥΡΤΟΥΣ) ΚΑΘΡΕΠΤΕΣ. à Να γίνουν παραδείγματα.

 

  1. Σελ. 98, Ερωτήσεις , 3, 5, 6, 7 και 10.

 

  1. Κύριος άξονας = Οπτικός άξονας: Ο άξονας συμμετρίας του κατόπτρου

 

  1. Τα κυρτά κάτοπτρα δίνουν πάντα φανταστικά είδωλα ανώ τα κοίλα μπορούν να δώσουν πραγματικά + φανταστικά είδωλα.

 

  1. Τι ονομάζουμε διάθλαση του φωτός;  à"Την αλλαγή της κατεύθυνσης του φωτός όταν αυτό διέρχεται μέσα από ένα άλλο διαφανές μέσο"

 

  1. Ποιοι είναι οι νόμοι της διάθλασης;  à"1.Προσπίπτουσα, Κάθετος και Διαθλώμενη βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο, και   2.Όταν το φως περνά σε πυκνότερο μέσο, η ακτίνα πλησιάζει προς την κάθετη στο σημείο πρόσπτωσης."

 

  1. Γράψτε μερικά φυσικά (οπτικά) φαινόμενα που αφείλονται στη διάθλαση του φωτός:  à" Σπάσιμο μολυβιού, ανύψωση πυθμένα, Ολική ανάκλαση, Αντικατοπτρισμός).

 

  1. Σελ. 102, Ασκήσεις: 2, 4, 6,

 

  1. Φακοί: 1.Γεωμετρικά στοιχεία φακών. 2.Διαφορές συγκλίνοντα - αποκλίνοντα φακού.  3.Τι είδους είδωλα δίνουν οι μεν και τι είδους οι δε. 4.Κανόνες που ακολουθούμε για τον σχηματισμό ειδώλων.

 

  1. Σελ. 106, Ασκήσεις: 2, 3,4, 5,