Μακρυγιάννης ο Νισύριος Εκτύπωση

του Παν. Κουβέντα

Ο Γεώργιος Μακρυγιάννης λαμπρύνει με την τέχνη του ένα κεφάλαιο της σύγχρονης ιστορίας της μουσικής, όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, όντας πρωτοπόρος στην ιστορία της δισκογραφίας. Σε επίπεδο τεχνικής κατάρτισης, σημειώνει μια μεγάλη επάρκεια από διαφορετικές χρήσεις του τόξου και σε απόλυτο συνδυασμό με τις πολυρυθμικές φράσεις του αριστερού χεριού, δημιουργώντας την εντύπωση ότι συνοδεύεται , ή ότι παίζουν δύο ή και τρία βιολιά, π.χ. στην «Γκάιντα Κρητικιά», τεχνική που συναντά κανείς αν μελετήσει Παγκανίνι ή σονάτες για σόλο βιολί του Μπαχ. Επιλέγει επίσης διάφορες άλλες προηγμένες τεχνικές, όπως γρήγορες χτυπητές δοξαριές προς μια κατεύθυνση του τόξου, το λεγόμενο «ρικοσέ», με απίστευτη ρυθμική ακρίβεια για να μεταφέρει χορευτική ποικιλία και ανάγλυφη έκφραση. Όπως συνεπάγεται, είναι πολύ δύσκολο, σχεδόν ακατόρθωτο από λαϊκούς βιολιστές, να προσεγγίσουν ή να καταλάβουν το τεχνικό μέρος από τόσο δύσκολη εκτέλεση. Όμως και για κάποιον πιο ενήμερο και επαρκή σε τεχνικά ζητήματα του βιολιού είναι πάρα πολύ δύσκολο να αποτυπώσει με ακρίβεια όλες τις διαφοροποιήσεις που επιφέρει ο αυτοσχεδιαστής Μακρυγιάννης, καθ? ότι δεν μπορεί να γραφεί σε μουσική σημειογραφία εύκολα μια τόσο πολυπαραμετρική ερμηνεία. Ίσως να χρειάζονται κάποιες φορές δύο ή τρεις ταυτόχρονες γραμμές πενταγράμμου με πληθώρα εκφραστικών σημαδιών και οδηγιών.

Σε εκφραστικό επίπεδο επιλέγει μια μεγάλη ποικιλία από ετερόκλητα μουσικά κομμάτια με διαφορετικές απαιτήσεις και διαφορετικό αποτέλεσμα στον ακροατή. Άλλα για χορό, άλλα για ακρόαση, άλλα για τραγούδι. Μια μεγάλη ποικιλία από εκφραστικές αποχρώσεις πλημυρίζει τον αποδέκτη της βιολιστικής τέχνης του Μακρυγιάννη που με τον λαμπρό του ήχο χαράζει ανεξίτηλες εντυπώσεις μέσα από το απίστευτα καλό και συντονισμένο μουσικό σύνολο που τον συνοδεύει με σπάνια ηχητική ισορροπία. Όλες οι αρχαίες μνήμες (π.χ. βοσκού) ξεπηδούν μεσ? από το βιολί του και αναπαράγονται στον ακροατή μέσα από τέλεια αισθητική γραμμή, χωρίς τίποτε περιττό ή λειψό να διακόπτει αυτή την επικοινωνία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα επικού σολίστα αποφασισμένου να εκφραστεί με πυρρίχια διάθεση στις Δωδεκανησιακές σούστες ή γλαφυρού τροβαδούρου στα ομώνυμα Δημοτικά τραγούδια: «Ένα καράβι από τη Χίο» ή «Του Κίτσου η μάνα». Μεσ? απ? αυτή την οπτική ανεβάζει τόσο πολύ τον πήχη της εκτέλεσης του που καθίσταται αδύνατη η μίμησή του από τους νεώτερους βιολιστές που κόμισαν γλαύκα εξ Ανατολών και έχασαν τελικά την ευκαιρία να παραλάβουν τη σκυτάλη του. Εξαίρεση αποτελεί ο καλλίτερος του μαθητής Γιάννης Κουλιανός, με καταγωγή από την Αλικαρνασσό, που δραστηριοποιήθηκε κυρίως στη Ρόδο, αλλά και στα Δωδεκάνησα, που με τίμησε με την παράδοση όλης της πληροφορίας που ονομάζεται Γ. Μακρυγιάννης.