Κάθε φορά που ξεκινάμε μια χρονιά φροντίζω από τις πρώτες μέρες να παίξω με τους μαθητές μου ένα θεατρικό παιχνίδι: ΤΟ ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ.

Κάνω λοιπόν τα θρανία στην άκρη, μαζεύω τις καρέκλες της τάξης στη μέση και τις τοποθετώ σε τετράδες με έναν διάδρομο στη μέση, ακριβώς όπως είναι τα καθίσματα σε ένα λεωφορείο. Δίνω στα μικρούλια από ένα αξεσουάρ (γυαλιά, καπέλο, μουστάκια, περούκες, τσάντες, έχω μαζέψει αρκετά τόσα χρόνια) και δίνω ένα χάρτινο τιμόνι σε εκείνον που βαφτίζω οδηγό. Στον οδηγό εξηγώ ότι όταν οδηγεί κάνει ήχους με το στόμα του, όταν στρίβει αριστερά το τιμόνι, γέρνει και το σώμα του προς το ίδιο μέρος, αντίστοιχα και για δεξιά και όταν πρέπει να σταματήσει φωνάζει ΣΤΑΣΗ και φρενάρει με ανάλογους ήχους.

Ο οδηγός κάθεται στην μπροστινή καρέκλα και ετοιμάζεται να ξεκινήσει το ταξίδι του. Εξηγώ στα μικρούλια ότι θα είναι οι επιβάτες του λεωφορείου και ότι θα μπαίνουν λίγοι λίγοι μέσα (κάθε φορά που το λεωφορείο θα κάνει στάση), θα δείχνουν το εισιτήριό τους στον οδηγό (ένα χαρτάκι που κρατάνε στο χέρι) και γενικά θα κάθονται και θα συμπεριφέρονται όπως σε ένα πραγματικό λεωφορείο.

Μία γωνία της τάξης την ονομάζω στάση και εκεί αρχικά περιμένουν τα μικρούλια για να μπουν στο λεωφορείο. Εγώ κρατώ μία πινακίδα που γράφει ΣΤΑΣΗ και σε μη αναμενόμενο χρόνο τη σηκώνω ψηλά. Όταν ο οδηγός τη δει πρέπει να σταματήσει για να μπουν οι επιβάτες.

Ο οδηγός ξεκινά λοιπόν το ταξίδι του. Κάθε φορά που σταματά φωνάζει «ΣΤΑΣΗ!» και 2-3 επιβάτες ανεβαίνουν. Τα μικρούλια είναι πολύ δημιουργικά. Συνήθως κάθονται σε διαφορετικές καρέκλες, όλα χαιρετούν τον οδηγό, κάποια μιλούν στους συνεπιβάτες τους κλπ.

Στην επόμενη στάση ανεβαίνουν άλλα 2-3 κλπ. Οι επιβάτες του λεωφορείου αυξάνονται, αυξάνονται και τα χαχανητά και οι συζητήσεις μεταξύ τους. Το πράγμα όσο πάει γίνεται και πιο αστείο γιατί τους δίνω την οδηγία να παρακολουθούν τον οδηγό, τις στροφές του, τα φρεναρίσματά του. Έτσι όταν ο οδηγός στρίβει αριστερά, γέρνουν κι αυτά τα σώματά τους προς τα αριστερά ή όταν ο οδηγός κάνει στάση τα μικρούλια γέρνουν προς τα μπροστά κλπ.

Στην επόμενη στάση ανεβαίνουν δύο «μιλημένοι» επιβάτες που δείχνουν τα εισιτήρια στον οδηγό, αλλά δεν του μιλούν καθόλου. Ο οδηγός συνήθως και επηρεασμένος από τους προηγούμενους επιβάτες τους κάνει την παρατήρηση και ζητά τον χαιρετισμό τους. Το ταξίδι συνεχίζεται με στροφές και γέλια και κουβέντες.

Σε μια επόμενη στάση μπαίνουν στο λεωφορείο άλλοι δύο «μιλημένοι» επιβάτες οι οποίοι ζητούν να κάτσουν στην ίδια θέση και τσακώνονται έντονα και δυνατά. Αν αυτά τα δύο μικρά παίξουν πολύ καλά τους ρόλους τους, τότε συμβαίνει το αναμενόμενο: τα υπόλοιπα σταματούν τα χάχανα και συγκεντρώνονται στους δύο που τσακώνονται. Μερικές φορές μπερδεύονται κι άλλοι στον «τσακωμό», πρώτος μπήκε ο Γιώργος αυτός πρέπει να κάτσει κλπ. Επίσης κάποιες φορές συμβαίνει και το άλλο: ο οδηγός σταματά να κοιτάει συνέχεια μπροστά και στρέφει και εκείνος την προσοχή του στους επιβάτες που τσακώνονται. Κάποια φορά που το παίξαμε ο οδηγός ενοχλήθηκε τόσο πολύ από τις φωνές που σταμάτησε το λεωφορείο και κατέβασε τους δύο ζωηρούς επιβάτες κάτω. Μια άλλη φορά ο οδηγός κοιτούσε πίσω και τσακωνόταν με τους υπόλοιπους με αποτέλεσμα να χάσει τη στάση του.

Κατά καιρούς βάζω κι άλλους μιλημένους επιβάτες, κάποιον που μιλάει συνέχεια στον οδηγό, κάποιον τραγουδάει δυνατά, κάποιον που δε μιλάει σε κανέναν κλπ. Αφού το παιχνίδι παιχτεί και τα πιτσιρίκια φχαριστηθούν, καθόμαστε στον κύκλο και κάνουμε μία σχετική συζήτηση: Τι σας άρεσε στο παιχνίδι; Πώς ήταν ο οδηγός; Μπορούσε να κάνει εύκολα τη δουλειά του; Πώς ήταν η συμπεριφορά των επιβατών; Τι δε σας άρεσε; Τι βλέπατε έξω από το παράθυρο; Θα μπορούσε κάποιος να συμπεριφερθεί διαφορετικά; Αυτό το λεωφορείο θα φτάσει εύκολα στον προορισμό του; κλπ

Αφού εστιάσω με τη συζήτηση στα σημεία που με ενδιαφέρουν, τότε τους ρίχνω το αληθινό μήνυμα: Σαν αυτό το λεωφορείο είναι και η τάξη μας! Και ξαναρχίζω τις ερωτήσεις: Ποιος είναι ο οδηγός; (η κυρία) Ποιοι είναι οι επιβάτες; (οι μαθητές) Πώς ταξιδεύουμε; (όλοι μαζί χωρίς να ξεχωρίζουμε κανέναν) Ποιος είναι ο προορισμός του λεωφορείου μας; (να μάθουμε καινούρια πράγματα, να περάσουμε καλά και να φτάσουμε με επιτυχία στην επόμενη τάξη) Πώς πρέπει να φέρονται οι επιβάτες του λεωφορείου μας; (με ευγένεια ο ένας στον άλλον, χωρίς να φωνάζει ο καθένας όποτε θέλει κλπ.) Πότε μπορούν οι επιβάτες να κατεβαίνουν; (όταν κάνει στάση ο οδηγός, δηλ. μόνο όταν το επιτρέπει) Τι πρέπει να κάνουμε όσο ταξιδεύουμε; (να απολαμβάνουμε τη διαδρομή και τη θέα που περνά απ’ έξω. Είναι όλα αυτά που θα μάθουμε) Πότε μπορεί ο οδηγός να κάνει καλά τη δουλειά του και να μην ρίξει το λεωφορείο στον γκρεμό; (όταν οι επιβάτες είναι προσεχτικοί και δεν ενοχλούν) κλπ. Ποιος δικαιούται να βρίσκεται σε αυτό το λεωφορείο; (ΟΛΑ τα παιδιά της τάξης μας (ιδανικό να υπενθυμίζεται σε περιπτώσεις τσακωμών)

Εφέτος βέβαια το παιχνίδι περιλάμβανε και τους κανόνες υγιεινής. Μπαίνει κάποιος στο λεωφορείο μας χωρίς μάσκα ή χωρίς να τη φοράει σωστά; Γιατί; Τι πρέπει να κάνουμε στη διάρκεια του ταξιδιού μας; (Να προστατεύουμε τους συνεπιβάτες-φίλους μας και τους εαυτούς μας).

Σας βεβαιώνω ότι η αλληγορία του λεωφορείου αποτυπώνεται για πάντα στο μυαλουδάκι τους. Καμιά φορά, όταν τσακώνονται με τα παιχνίδια τους στην αυλή, στην τάξη ξανακάνω τις γνωστές ερωτήσεις: τι είναι η τάξη μας, πώς ταξιδεύουμε, ποιος είναι ο προορισμός μας κλπ.

Έτσι και φέτος την πρώτη μέρα του σχολείου τις ίδιες ερωτήσεις έκανα και έθεσα από την αρχή τους κανόνες του λεωφορείου. Δε χρειάστηκα ούτε ζωγραφιές ούτε συμφωνητικά ούτε τίποτα. Όλα καλά. Ξεκινάμε καινούριο ταξίδι. Καλή διαδρομή να έχουμε.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το λεωφορείο είναι ωραίο παιχνίδι και για προγράμματα κυκλοφοριακής όπου τους μαθαίνεις τη σωστή συμπεριφορά του επιβάτη.

Δυσκολεύονται βέβαια τα μικρούλια να καταλάβουν κατά πού να γύρουν, όμως ένα παιχνίδι είναι. Στο δεύτερο κομμάτι του παρακάτω βίντεο υπάρχει και μέρος της συζήτησης που ακολούθησε και καθορίσαμε τελικά τους κανόνες της τάξης μας.

 
Το βίντεο αυτό είναι από προηγούμενη τάξη, αλλά μπορείτε να καταλάβετε πολλά για το παιχνίδι.