Ανάκλαση
και διάχυση του φωτός
Φυσική Ε΄ δημοτικού
Στόχοι:
Να διαπιστώσουν οι μαθητές
πειραματικά τα φαινόμενα της ανάκλασης και της διάχυσης του φωτός,
σε ποια υλικά συμβαίνουν τα δύο αυτά φαινόμενα και να
εμπεδώσουν τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε.
Στον μικρόκοσμο θεωρούμε ότι το φως έχει δύο μορφές. Άλλοτε το
αντιμετωπίζουμε με τη μορφή σωματιδίων που ονομάζουμε φωτόνια.
Τα φωτόνια δεν έχουν μάζα αλλά μόνον ενέργεια. Άλλοτε πάλι
αντιμετωπίζουμε το φως ως κύμα ηλεκτρομαγνητικό, φωτεινό κύμα,
το οποίο μεταφέρει ενέργεια.
Κάθε φωτεινή πηγή εκπέμπει φως προς όλες τις κατευθύνσεις. Το φως
διαδίδεται ευθύγραμμα. Τίποτε δεν μπορεί να κινηθεί πιο γρήγορα από
το φως! Το φως διανύει σε ένα δευτερόλεπτο 300.000 χιλιόμετρα!
Ανάλογα με το πόσο φως περνά μέσα από κάθε σώμα, άλλα τα
χαρακτηρίζουμε διαφανή σώματα, άλλα ημιδιαφανή και άλλα αδιαφανή.
Διαφανή λέμε τα σώματα που αφήνουν το φως να περάσει από μέσα
τους. Μας επιτρέπουν να διακρίνουμε τη μορφή των σωμάτων που
βρίσκονται από πίσω τους.
Ημιδιαφανή λέμε τα σώματα που αφήνουν ένα μέρος του φωτός να
περάσει και δε μας επιτρέπουν να βλέπουμε καθαρά τη μορφή των
σωμάτων που βρίσκονται από πίσω τους.
Αδιαφανή λέμε τα σώματα που δεν επιτρέπουν το φως να περάσει
και δε μας επιτρέπουν να βλέπουμε οτιδήποτε βρίσκεται πίσω τους.
Τα αδιαφανή σώματα δημιουργούν σκιές. Όσο πιο κοντά στη φωτεινή πηγή
βρίσκεται ένα αντικείμενο, τόσο μεγαλύτερη σκιά δημιουργεί.
Όταν μια φωτεινή ακτίνα συναντά μια λεία και γυαλιστερή επιφάνεια,
αλλάζει κατεύθυνση, τότε έχουμε το φαινόμενο της ανάκλασης του
φωτός.
Όταν μια φωτεινή ακτίνα συναντά μια τραχιά επιφάνεια και ανακλάται
σε πολλές κατευθύνσεις, έχουμε το φαινόμενο της διάχυσης του
φωτός.
Ανάκλαση
ΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΣΚΕΨΗ
Το ξέρατε ότι ένα καθρεφτάκι θα μπορούσε να
σας σώσει τη ζωή; Πώς;
Όταν χρησιμοποιείται σωστά, ένας καθρέφτης μπορεί να αντανακλά το
φως του ήλιου με σωτήρια ακρίβεια (έως και 7 χμ. σε μια καθαρή μέρα)
για να ειδοποιήσει τους πιθανούς διασώστες που σας ψάχνουν. Φυσικά
αυτό θα μπορούσατε να το κάνετε με οποιοδήποτε λείο αντικείμενο. Nα
θυμάστε ότι το SOS έχει τρία γρήγορα σήματα,
τρία διαρκείας και τρία γρήγορα.
Kαι να πώς γίνεται:
1. Με το ένα χέρι ανοίξτε δύο δάχτυλα για
να δημιουργήσετε ένα V και οδηγήστε με το άλλο χέρι
το ανακλώμενο φως ανάμεσά τους. Κρατήστε ένα μικρό μέρος της
αντανάκλασης ορατό στα δάχτυλά σας, ώστε να γνωρίζετε ότι είναι εκεί.
2.Μόλις η ανάκλαση του
φωτός σταθεροποιηθεί στον στόχο σας, κάντε το
σήμα SOS.
Επίσης αν είχατε ναυαγήσει σε ένα έρημο νησί και ψάχνατε έναν τρόπο
να ανάψετε φωτιά, θα μπορούσατε να το κάνετε αυτό με ένα καθρεφτάκι,
απλώς εκτρέποντας τις ακτίνες του ήλιου σε ξερά χορταράκια. Από αυτό
βέβαια καταλαβαίνετε γιατί δεν πρέπει να πετάμε στα δάση γυάλινα
αντικείμενα.
