Στόχοι: Να
διαπιστώσουν οι μαθητές πειραματικά την εξουδετέρωση ενός οξέος από
μία βάση, να αναφέρουν ότι οι ουσίες που
προκύπτουν από την εξουδετέρωση ονομάζονται άλατα και να μάθουν
τουλάχιστον τρία άλατα που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή.
Όταν αναμειγνύουμε βάσεις με
οξέα, προκαλείται χημική αντίδραση. Αν τα αναμείξουμε αυτά τα δύο σε
σωστή αναλογία, το προϊόν που παίρνουμε είναι ουδέτερο.
Το δηλητήριο
της μέλισσας περιέχει οξύ, το οποίο εξουδετερώνεται από την αμμωνία,
που είναι βάση. Το δηλητήριο της σφήκας περιέχει βάση, γι αυτό
βάζουμε ξίδι, που περιέχει οξύ.
Η χημική
αντίδραση που γίνεται, όταν προσθέτουμε μία βάση σε ένα οξύ ή ένα
οξύ σε μία βάση, ονομάζεται εξουδετέρωση. Οι χημικές ουσίες
που δημιουργούνται με την εξουδετέρωση ονομάζονται άλατα.
Οξέα περιέχουν
το λεμόνι, το ξίδι και τα περισσότερα φρούτα. Βάσεις περιέχουν η
αμμωνία, η μαγειρική σόδα, η οδοντόπαστα και τα περισσότερα
καθαριστικά που διαλύουν τα λίπη. Άλατα είναι το μαγειρικό
αλάτι, το μάρμαρο, η κιμωλία, ο γύψος, το
κέλυφος των κοχυλιών και των αβγών.
Τα οξέα, οι
βάσεις και τα άλατα είναι χημικές ενώσεις. Είναι, δηλαδή,
ουσίες που αποτελούνται από δύο ή περισσότερα ανόμοια άτομα, σε
αντίθεση με τα χημικά στοιχεία των οποίων τα μόρια αποτελούνται από
όμοια άτομα.
Το αλάτι
είναι μια ουσία που χρησιμοποιούμε καθημερινά. Το αλάτι δε
νοστιμίζει απλά τα φαγητά, αλλά είναι απαραίτητο για την πέψη και
για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Το αλάτι
χρησιμοποιείται επίσης ως συντηρητικό τροφίμων. Κρέας, ψάρια και
ελιές διατηρούνται με αλάτι. Αυτή του η ιδιότητα εξηγεί γιατί το
αλάτι ήταν πολύτιμο πριν από την ανακάλυψη των ψυγείων, τόσο
πολύτιμο που πολλές φορές χρησιμοποιήθηκε ως νόμισμα.
Το αλάτι
μπορούμε να το πάρουμε από ορυχεία, συχνότερα όμως το
παίρνουμε από το νερό της θάλασσας. Κοντά στην ακρογιαλιά
κατασκευάζονται δεξαμενές με πολύ μικρό βάθος και μεγάλη επιφάνεια,
που ονομάζονται αλυκές. Οι αλυκές γεμίζουν με θαλασσινό νερό.
Όταν αυτό εξατμιστεί, συγκεντρώνεται το αλάτι που ήταν διαλυμένο σε
αυτό.
