Το μάτι μας
Φυσική Στ΄ δημοτικού

Στόχοι:  Να διαπιστώσουν οι μαθητές πειραματικά τη χρησιμότητα των φρυδιών και των βλεφάρων και ότι το οπτικό μας πεδίο περιορίζεται, όταν βλέπουμε μόνο από το ένα μάτι και να αναφέρουν ότι αντιλαμβανόμαστε τις αποστάσεις των αντικειμένων από μας, επειδή έχουμε δυο μάτια. Να μάθουν τα μέρη του ματιού.

Τα φρύδια έχουν αρκετά σημαντικό ρόλο στο σώμα μας. Το κύριο έργο τους είναι να προστατεύουν τα μάτια μας από υπερβολικό ηλιακό φως, σκόνη, ιδρώτα και άλλα σωματίδια που μπορούν να προκαλέσουν ερεθισμούς ή βλάβες στα μάτια. Επίσης διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην εκφραστικότητα του προσώπου. Μπορούν να αλλάξουν τη μορφή του προσώπου και να μεταδώσουν συναισθήματα, όπως εκπληξη, θυμό, λύπη, ενδιαφέρον, φόβο κλπ.

Τα βλέφαρα είναι ζωτικής σημασίας για την προστασία των ματιών και την διατήρηση της όρασής μας. Λειτουργούν ως φυσική προστασία για τα μάτια μας. Κατά τη διάρκεια του ξεκούραστου ύπνου, κλείνουμε τα βλέφαρα για να προστατεύσουμε την ευαίσθητη επιφάνεια των ματιών από εξωτερικούς παράγοντες όπως σκόνη ή κάποιο ξένο αντικείμενο που θα μπορούσε να προκαλέσει ερεθισμούς ή βλάβες.

Οι κόρες ρυθμίζουν την ποσότητα του φωτός που μπαίνει στα μάτια. Όταν στο μάτι πέφτει δυνατό φως, η κόρη συστέλλεται αυτόματα. Αυτή η αντίδρα-ση της κόρης αποτελεί σοβαρή ένδειξη για τη λειτουργία ή μη βασικών εγκεφαλικών λειτουργιών. Αντίθετα, η κόρη διαστέλλεται αν κάποιος δει ένα αντικείμενο που προκαλεί ενδιαφέρον ή αν αισθανθεί απειλή, κίνδυνο ή πόνο.

Έχουμε δύο μάτια συμμετρικά τοποθετημένα στο πρόσωπο για να υπολογίζουμε καλύτερα την απόσταση των αντικειμένων, να έχουμε μεγαλύτερο οπτικό πεδίο και για να βλέπουμε τα αντικείμενα τρισδιάστατα. Έχοντας δύο μάτια που βρίσκονται σε θέσεις λίγο απομακρυσμένες η μία από την άλλη, μπορούμε να αντιλαμβανόμαστε περισσότερα αντικείμενα και να εκτελούμε αποτελεσματικότερες δραστηριότητες, όπως να προσανατολιζόμαστε στον χώρο, να ανιχνεύουμε κινούμενα αντικείμενα και να εκτιμούμε αποστάσεις.

 
Σύνδεσμος ΕΔΩ

Το μάτι αποτελείται από:

Τον κερατοειδή χιτώνα. Είναι το μπροστινή γυάλινη μεμβράνη του ματιού μας. Προστατεύει τον φακό του ματιού. Ο χώρος ανάμεσα στον κερατοειδή χιτώνα και στον φακό είναι γεμάτος με υγρό.

Την ίριδα. Η ίριδα είναι το χρωματιστό μέρος του ματιού. Στο κέντρο της υπάρχει ένα άνοιγμα, η κόρη, από όπου περνά το φως.

Την κόρη. Η διάμετρός της αλλάζει ανάλογα με τη φωτεινότητα. Με τον τρόπο αυτόν ρυθμίζεται η ποσότητα του φωτός που περνά στο μάτι.

Τον κρυσταλλοειδή φακό. Το φως περνά μέσα από τον κρυσταλλοειδή φακό που είναι ένας συγκλίνων φακός και η καμπυλότητα του μεταβάλλεται, έστι ώστε το είδωλο να σχηματίζεται πάντοτε καθαρό στον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Πίσω από τον κρυσταλλοειδή φακό, στο εσωτερικό του ματιού, υπάρχει ένα διάφανο ζελέ.

Τον αμφιβληστροειδή χιτώνα. Εδώ σχηματίζεται το είδωλο των αντικειμένων που παρατηρούμε. Είναι σαν το ρυζόχαρτο που χρησιμοποιήσαμε στο κουτί της φωτογραφικής μηχανής. Η επιφάνειά του είναι καλυμμένη από εκατομμύρια φωτοευαίσθητα οπτικά κύπαρα.

Το οπτικό νεύρο. Το οπτικό νεύρο συνδέει τον αμφιβληστροειδή χιτώνα με τον εγκέφαλο. Μεταφέρει το οπτικό ερέθισμα από το μάτι στον εγκέφαλο.

Σύνδεσμος  ΕΔΩ

The Visual System

Παίξε τα κουίζ που βρίσκονται ΕΔΩ και ΕΔΩ.