Εγώ σε
συναυλία;
7η Ενότητα, Μουσική
Γλώσσα, Ε΄ τάξη
Στόχοι διδασκαλίας: η βασική δομή της πρότασης
Υποκείμενο – Ρήμα – Αντικείμενο, τα είδη του υποκειμένου και του
αντικειμένου, η διάκριση μεταβατικών και αμετάβατων ρημάτων και
η διαφοροποίηση αντικειμένου και κατηγορουμένου.
Το Ρήμα παίζει βασικό ρόλο
στην πρόταση και δείχνει ότι κάποιος κάτι κάνει ή κάτι παθαίνει ή
κάτι είναι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση. Π.χ. Η μητέρα μου
μαγειρεύει υπέροχα φαγητά. (κάτι κάνει)
Ο σκύλος μου τραυματίστηκε σε ατύχημα. (κάτι έπαθε)
Ο καιρός είναι βροχερός. (κάτι είναι)
Η Δέσποινα κοιμήθηκε μέχρι το μεσημέρι. (βρίσκεται σε
μία κατάσταση)
Το Υποκείμενο
είναι η λέξη που δείχνει ποιος ενεργεί ή ποιος έπαθε κάτι ή
ποιος είναι κάτι ή ποιος βρίσκεται σε μία κατάσταση. Π.χ. Η
μητέρα μου μαγειρεύει
υπέροχα φαγητά. (Ποιος μαγειρεύει;)
Ο σκύλος μου
τραυματίστηκε σε ατύχημα. (Ποιος τραυματίστηκε;) Ο καιρός είναι βροχερός.
(Ποιος είναι βροχερός;)
Η Δέσποινα κοιμήθηκε
μέχρι το μεσημέρι. (Ποιος κοιμήθηκε;)
Τα Υποκείμενα
βρίσκονται όλα στην ονομαστική πτώση και μπορεί να είναι
ουσιαστικά ή οι αντωνυμίες ή επίθετα ή μετοχές
ή ρήματα ή ακόμα και ολόκληρες προτάσεις (δε
χωρίζονται με κόμμα). Τα υποκείμενα μπορεί να έχουν ή να μην έχουν
άρθρα. Τα υποκείμενα μπορούν να παραλείπονται εάν εννοούνται εύκολα.
Μια πρόταση μπορεί να έχει
απρόσωπο ρήμα ή απρόσωπη έκφραση και τότε το υποκείμενο είναι
ολόκληρη πρόταση. Π.χ. Πρόκειται να
πάω διακοπές στην Κρήτη. Είναι κακό να κλέβουν οι
άνθρωποι τους συνανθρώπους τους.
Το Αντικείμενο
είναι η λέξη που δείχνει σε ποιον πηγαίνει η ενέργεια του Υποκειμένου.
Π.χ.
Ο σκύλος τρώει την μπριζόλα.
(Τι τρώει ο σκύλος;)
Το Αντικείμενο
μπορεί να είναι ουσιαστικό ή αντωνυμία ή επίθετο ή μετοχή ή ρήμα ή
επιφώνημα ή ακόμα και ολόκληρη πρόταση (δε χωρίζεται με κόμμα). Το
Αντικείμενο μπορεί να έχει ή να μην έχει άρθρο.
Ένα ρήμα μπορεί να έχει
αντικείμενο και τότε λέμε ότι είναι μεταβατικό, όμως
ένα άλλο ρήμα μπορεί να μην έχει αντικείμενο και τότε λέμε ότι
είναι αμετάβατο.
