"Λήμνος γαιάων πολύ φιλτάτη απασέων..."  
  ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ::
   
 
Τα Τσιμάνδρια-ιστορικές πληροφορίες


Τ' όνομα του χωριού φαίνεται πως προήλθε από παραφθορά της φράσης "στ'ς μάνδρες", δηλαδή "στα μαντριά".
Αυτή την εκδοχή ενισχύει και η πρώτη γραπτή αναφορά του ονόματος που είναι "Σε-μάνδρα" και ανάγεται στο 1569, αλλά και η αναγραφή του σε έγγραφα του προηγούμενου αιώνα με τη μορφή Τζημάνδρα. Τα μα-ντριά αυτά, που έδωσαν και την επωνυμία του χωριού, ανήκαν στο μετόχι της Μ. Λαύρας.
Ο Α. Μιχελής υποστηρίζει ότι το δώρησε ο Ιωάννης Τσιμισκής (925-976) στο μοναστήρι. Αν αληθεύει αυτή η παράδοση τότε το μετόχι πρέπει να ιδρύθηκε το 971, όταν οι Αγιορείτες μοναχοί ήρθαν σε συμφωνία με τον Ι. Τσιμισκή και πάντως πριν το 976, χρονιά του θανάτου του. Κατάλοιπα από αυτό το μετόχι είναι ένας ερειπωμένος πύργος στο λόφο του Φελόνικου, που άλλοι αποδίδουν στον Τσιμισκή και άλλοι στον Αλέξιο Β' Κομνηνό (1169-1184). Πιθανότατα πρόκειται για το κάστρο του Ελαδικού που αναφέρεται σε μοναστηριακά έγγραφα από τον ΙΒ' αιώνα (1180). Γύρω από το κάστρο αυτό υπήρχε το μετόχι της Φτέρης, όπως αναφέρουν οι Καψιδέλης - Κομνηνός. Το μετόχι αυτό αναφέρεται το 1321 με τ' όνομα "το Πτέριν", σαν ένα από τα 25 χωριά της Λήμνου που αποτελούσαν πατριαρχική εξαρχία. Ο Α. Μοσχίδης υποστηρίζει ότι τον ΙΔ' αιώνα ήταν μετόχι της Μ. Αγίου Ιωάννου Πάτμου, είχε αμπέλια, χωράφια, κήπο, υδρόμυλο, λιμάνι και ο ναός του ήταν αφιερωμένος στον αρχάγγελο Μιχαήλ. Το 1858 ο Conze το βρήκε ερειπωμένο και έρημο.
Κοντά στα Τσιμάνδρια υπάρχει το Διαπόρι, όπου το 1912 αποβιβάστηκαν οι άντρες του ελληνικού στόλου και απελευθέρωσαν το νησί. Στο ίδιο σημείο αποβιβάστηκε και ο Ιερός Λόχος το 1944 διώχνοντας τους Γερμανούς.

 

 
Φύση