Από την Ομηρική εποχή η οικογένεια κατείχε πολύ σπουδαία θέση στη ζωή των ανθρώπων. Είναι γνωστός ο μύθος του Οδυσσέα που επί 10 χρόνια πάσχιζε να γυρίσει στην πατρίδα του και την οικογένειά του. Την εποχή που περιγράφει ο Όμηρος στα έπη του ο άντρας ήταν η κεφαλή της οικογένειας όμως και η γυναίκα κατείχε σημαντική θέση και εμφανίζονταν στο πλευρό του άντρα, με σημαντικά καθήκοντα.
Στο Βυζάντιο η γυναίκα συνεχίζει να είναι υποβαθμισμένη. Παίζει όμως σημαντικότερο ρόλο στην οικογενειακή ζωή και είναι σεβαστή ιδιαίτερα ως μητέρα. Τα ανύπαντρα κορίτσια ήταν πολύ περιορισμένα και υπήρχε περίπτωση πριν το γάμο τους να μην είχαν καν συναντήσει τους μέλλοντες συζύγους τους. Μετά όμως το γάμο η κατάσταση άλλαζε και συχνά αυτές όριζαν την οικογενειακή ζωή
Μέχρι το 19ο αιώνα η γυναίκα είχε στην οικογένεια υποδεέστερη θέση. Την κατώτερη αυτή θέση τόνιζε και ο θεσμός της προίκας για να παντρευτεί μια κοπέλα θα έπρεπε οι γονείς της να εξασφαλίσουν κάποια περιουσιακά στοιχεία(σπίτι, χωράφια, οικιακό εξοπλισμό ή και χρήματα)
Σήμερα στις αναπτυγμένες οικονομικά και πολιτιστικά χώρες, όπως είναι η δική μας, άντρας και γυναίκα είναι ισότιμοι στην οικογένεια και αποφασίζουν από κοινού για όλα τα θέματα. Βάση της οικογένειας είναι ο αμοιβαίος σεβασμός , η αλληλοκατανόηση και η αγάπη.Τις δουλειές του σπιτιού, τα έσοδα της οικογένειας, τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών αναλαμβάνουν και οι δύο σύζυγοι ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες κάθε οικογένειας. Στις οικογένειες με ένα γονέα όλες οι ευθύνες μεταφέρονται σε αυτόν.
Οι γονείς σε μια οικογένεια φροντίζουν για την κάλυψη των αναγκών των μελών της και για την ανατροφή των παιδιών. Παλιότερα θεωρούσαν αυτονόητο ότι αρχηγός της οικογένειας ήταν ο άντρας που εργαζόταν, ενώ η γυναίκα έμενε σπίτι και φρόντιζε το νοικοκυριό και την ανατροφή των παιδιών.
Σήμερα όμως, που και τα δύο φύλα έχουν τα ίδια δικαιώματα, συχνά στις οικογένειες δουλεύουν και οι δύο σύζυγοι και φροντίζουν και οι δύο το νοικοκυριό και τα παιδιά, εφόσον υπάρχουν.
Πολλές φορές ακόμη και σήμερα, σε ορισμένες οικογένειες επικρατεί η αντίληψη ότι ένας άντρας δεν πρέπει να ασχολείται με το νοικοκυριό, γιατί αυτό είναι «γυναικεία δουλειά». Οι ιδέες αυτές ανήκουν σε παλιότερη εποχή και δεν ταιριάζουν σε μία σύγχρονη οικογένεια.