Άρθρο 8^ο Έλεγχος

8.1.    Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα και η ορθή εφαρμογή των ενεργειών που υλοποιούνται στο πλαίσιο όλων των Ε.Π., οι οποίες συγχρηματοδοτούνται από το ΕΚΤ, τα αρμόδια όργανα λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα με σκοπό:

(i)      Τη χρηστή και αποτελεσματική διαχείριση των Πόρων.

(ii)     Την τήρηση των εθνικών και κοινοτικών διατάξεων.

(iii)    Την ορθή υλοποίηση του φυσικού αντικειμένου σύμφωνα με το περιεχόμενο της σύμβασης.

(iv)   Την επιλεξιμότητα των δαπανών και την αιτιολόγησή τους.

(v)     Την πρόληψη ή τη διαπίστωση τυχόν παραβάσεων και την επιβολή κυρώσεων.

(vi)   Την ανάκτηση τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντων κεφαλαίων, μετά τη διαπίστωση σχετικής παράβασης.

(vii)  Την εξασφάλιση επαρκούς διαδρομής ελέγχου.

8.2.    Επίπεδο - είδος ελέγχου και αρμόδια όργανα

Ø     Εσωτερικός έλεγχος, ο οποίος διενεργείται από τον Τελικό Δικαιούχο.

Ø     Πρωτοβάθμιος έλεγχος, ο οποίος διενεργείται από την Διαχειριστική Αρχή του Ε.Π.

Ø     Δευτεροβάθμιος Έλεγχος, ο οποίος διενεργείται από την Αρχή Πληρωμής του ΚΠΣ.

Ø     Εξωτερικός δημοσιονομικός έλεγχος, ο οποίος διενεργείται από την Επιτροπή Δημοσιονομικού Ελέγχου (ΕΔΕΛ).

Ο έλεγχος συνίσταται στην ορθή οικονομική διαχείριση, σύμφωνα με τις ισχύουσες κοινοτικές και εθνικές διατάξεις.

Επίσης ελέγχεται η καλή δημοσιονομική διαχείριση, η οποία, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει τη δικαιολόγηση και τη λογιστική καταγραφή των δαπανών, την τήρηση των φορολογικών νόμων και τη διαχείριση σύμφωνα με τις αρχές της οικονομίας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης.

8.3.    Έλεγχος από την Διαχειριστική Αρχή των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων

Η ΔΑ κάθε ΕΠ ασκεί έλεγχο σε όλα τα στάδια από την προετοιμασία μέχρι την ολοκλήρωση της Πράξης, όπως αναλυτικά περιγράφεται στο άρθρο 6 του Ν.2860/2000 και τις ΚΥΑ που εκδίδονται για τη σύσταση και λειτουργία των ΔΑ των ΕΠ.

Στάδια Ελέγχου

Ø     Προληπτικός έλεγχος: διενεργείται πριν την έναρξη της υλοποίησης του έργου, κατά το στάδιο της προετοιμασίας εκτέλεσης, και ελέγχεται η ικανότητα του Τελικού Δικαιούχου να υλοποιεί το έργο.

Ø     Έλεγχος κατά την εκτέλεση του έργου: διενεργείται κατά τη διάρκεια υλοποίησης των έργων μέσω του Ο.Π.Σ. και με επιτόπιους ελέγχους. Συγκεκριμένα, ελέγχεται η νομιμότητα και η κανονικότητα των δαπανών, η τήρηση των διαδικασιών, η αξιοπιστία των πληροφοριών και οικονομικών στοιχείων που δηλώνονται από τον Τελικό Δικαιούχο, στο πλαίσιο των μηνιαίων και τριμηνιαίων δελτίων παρακολούθησης, η τήρηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει ο Τελικός Δικαιούχος κατά την ένταξη του έργου στο επιχειρησιακό πρόγραμμα και η τήρηση των κανόνων δημοσιότητας.

Ø     Έλεγχος με την ολοκλήρωση του έργου: διενεργείται μετά τη γνωστοποίηση της ολοκλήρωσης του έργου από τον Τελικό Δικαιούχο, είναι επιτόπιος, αφορά το φυσικό αντικείμενο του έργου, μετά δε την ολοκλήρωση του ελέγχου συντάσσεται βεβαίωση τήρησης των υποχρεώσεων από τον Τελικό Δικαιούχο.

Κάθε έργο γίνεται αντικείμενο επιτόπιου ελέγχου, τουλάχιστον μια φορά κατά την εκτέλεση και μια φορά με την ολοκλήρωση.

Δειγματοληπτικοί έλεγχοι πραγματοποιούνται στους Αναδόχους των υποέργων σε όλα τα στάδια υλοποίησης των υποέργων. Για την επιλογή κατάλληλου δείγματος Αναδόχων και υποέργων που θα ελεγχθούν, λαμβάνονται υπόψη η μορφή δράσης του Αναδόχου, τα υποέργα που υλοποιεί, η ύπαρξη εσωτερικού συστήματος ελέγχου, προηγούμενοι έλεγχοι και οι διαπιστώσεις αυτών.

Για κάθε διενεργούμενο έλεγχο συντάσσεται έκθεση, τα πορίσματά της καταχωρίζονται στο ΟΠΣ και κοινοποιούνται στην Αρχή πληρωμής, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην Επιτροπή Δημοσιονομικού ελέγχου και στον Τελικό Δικαιούχο.

Στις περιπτώσεις που υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις για την ύπαρξη παρατυπιών, αναστέλλεται η χρηματοδότηση, η ΔΑ προβαίνει στη διενέργεια έκτακτου ελέγχου, στην έκδοση σχετικού πορίσματος και ολοκληρώνει τη διαδικασία μέχρι το οριστικό κλείσιμο του θέματος, όπως προβλέπεται στο άρθρο 6 του Ν.2860/2000.

8.4.    Διαδρομή του Ελέγχου

Επισημαίνεται, επίσης, ότι ο έλεγχος που διενεργείται από τη ΔΑ πρέπει να ανταποκρίνεται στην απαιτούμενη από το άρθρο 7 του Κανονισμού 438/2001 επαρκή διαδρομή ελέγχου, όπως ενδεικτικά περιγράφεται στο παράρτημα 1 αυτού.

Ειδικότερα, για να είναι επαρκής η διαδρομή ελέγχου, πρέπει να επιτυγχάνεται η επαλήθευση της λογιστικής καταχώρισης των δαπανών σε όλα τα επίπεδα των αρμόδιων υπηρεσιών, δηλαδή μεταξύ της ΔΑ, του Τελικού Δικαιούχου και Αναδόχου του έργου. Επίσης, πρέπει να επαληθεύεται η χορήγηση και η μεταφορά των διαθέσιμων κοινοτικών και εθνικών κονδυλίων.

Συγκεκριμένα:

Ø     Οι λογιστικές καταχωρίσεις πρέπει να παρέχουν αναλυτικές πληροφορίες για τις δαπάνες που πραγματοποίησε ο Τελικός Δικαιούχος και, γι' αυτό, πρέπει να περιλαμβάνουν την ημερομηνία καταχώρισης, το ποσό κάθε κονδυλίου της δαπάνης, τον προσδιορισμό των δικαιολογητικών εγγράφων και την ημερομηνία και μέθοδο της πληρωμής. Ακόμη, πρέπει να επισυνάπτονται τα αναγκαία αποδεικτικά στοιχεία (νόμιμα παραστατικά-τιμολόγια).

Ø      Οι εκθέσεις προόδου, τα έγγραφα που αφορούν στην έγκριση επιχορήγησης, στις διαδικασίες δημοπράτησης και σύναψης της σύμβασης, και οι εκθέσεις σχετικά με επιθεωρήσεις των συγχρηματοδοτούμενων από τις πράξεις προϊόντων και υπηρεσιών, τηρούνται επίσης διαθέσιμα στο κατάλληλο επίπεδο διαχείρισης.

Ø      Σε περιπτώσεις ηλεκτρονικής διαβίβασης λογιστικών δεδομένων, όλες οι οικείες αρχές και φορείς λαμβάνουν επαρκείς πληροφορίες από το χαμηλότερο επίπεδο για να δικαιολογήσουν τις λογιστικές εγγραφές και τα ποσά που αναφέρουν σε υψηλότερο επίπεδο, διασφαλίζοντας έτσι μια ικανοποιητική διαδρομή ελέγχου, από τα συνολικά ποσά που πιστοποιούνται στην επιτροπή, μέχρι τα μεμονωμένα κονδύλια των δαπανών και τα δικαιολογητικά έγγραφα στο επίπεδο του Τελικού Δικαιούχου και των Τελικών Αναδόχων των έργων που υλοποιούν τις πράξεις.

8.5.    Έλεγχος

Ο Τελικός Δικαιούχος του έργου ασκεί έλεγχο σε όλα τα στάδια, από την προετοιμασία μέχρι την ολοκλήρωση των υποέργων και ειδικότερα:

8.5.1.     Είναι υπεύθυνος για την τήρηση της ισχύουσας νομοθεσίας κατά την προετοιμασία εκτέλεσης του υποέργου, κατά την υποβολή της πρότασης ένταξης του υποέργου ή και μετά την ένταξή του στο έργο.

8.5.2.     Ελέγχει την αξιοπιστία των πληροφοριών και στοιχείων που δηλώνονται από τον Ανάδοχο, στο πλαίσιο των μηνιαίων και τριμηνιαίων δελτίων παρακολούθησης φυσικού και οικονομικού αντικειμένου, την τήρηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει ο Ανάδοχος κατά την ένταξη του υποέργου στο έργο, και την τήρηση των κανόνων δημοσιότητας σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες και διατάξεις.

8.5.3.     Πραγματοποιεί ελέγχους στα υποέργα μετά τη γνωστοποίηση ολοκλήρωσής τους από τον Ανάδοχο και εξασφαλίζει την τήρηση των υποχρεώσεων εκ μέρους του Αναδόχου.

Οι έλεγχοι διενεργούνται μέσω των στοιχείων που υποχρεούται να υποβάλλει ο Ανάδοχος στον φορέα υλοποίησης του έργου και επιτόπια, κατά την εκτέλεση του υποέργου ή μετά την ολοκλήρωση αυτού.

Για κάθε διενεργούμενο έλεγχο συντάσσεται έκθεση, τα πορίσματα της οποίας κοινοποιούνται στη ΔΑ του  ΕΠ ΚτΠ και στον Ανάδοχο.

Ο έλεγχος των εξωτερικών Αναδόχων επικεντρώνεται στην ποιοτική υλοποίηση του φυσικού αντικειμένου που τους έχει ανατεθεί. Τα ποιοτικά στοιχεία υλοποίησης του συγκεκριμένου προγράμματος εκπαίδευσης, ενδεικτικά, είναι:

(i)          Ποιότητα και συνάφεια των επιμορφωτών με το εκπαιδευτικό αντικείμενο.

(ii)        Ποιότητα του εκπαιδευτικού προγράμματος και αποτελεσματική αντιστοίχισή του με δεξιότητες.

(iii)       Βαθμός ικανοποίησης των επιμορφούμενων.

(iv)       Καταλληλότητα (ποιοτική και ποσοτική) του εκπαιδευτικού υλικού και εξοπλισμού.

(v)        Ποιότητα, βαθμός δυσκολίας και αντιστοιχίας των tests και των εξετάσεων για την πιστοποίηση, σε σχέση με την εκπαιδευτική στόχευση του προγράμματος.

(vi)       Τήρηση και εφαρμογή των συστημάτων και της μεθοδολογίας υλοποίησης, όπως έχει περιγράψει αυτά ο φορέας, τόσο κατά τη διαδικασία πιστοποίησης, όσο και με την αντίστοιχη νομική δέσμευση.

(vii)     Ποιότητα εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης, καθώς και του follow -up του προγράμματος της εκπαίδευσης.

8.6.    Τήρηση διαδικασιών

Η τήρηση, από τους φορείς, των δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει, καθώς και των στοιχείων και διαδικασιών που απορρέουν από το ισχύον νομικό πλαίσιο, είναι υποχρεωτική.

Η μη τήρηση ή η ελλιπής τήρηση αυτών μπορεί να επιφέρει την περικοπή δαπανών, τη διόρθωση του εγκριθέντος συνολικού κόστους που απαιτείται σε σχέση με την παρατυπία ή ακόμα και την ακύρωση των δράσεων και την επιστροφή τυχόν εισπραχθέντων χρηματικών ποσών, ως παρανόμως ή αχρεωστήτως καταβληθέντων.

Στις περιπτώσεις αυτές, εκτός από το πόρισμα του ελέγχου, κοινοποιείται στον ελεγχόμενο φορέα και απόσπασμα της έκθεσης και εφαρμόζονται οι διατάξεις της Κ.Υ.Α. 2007892/461/98 "Ανάκτηση αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών από εθνικούς πόρους ή πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα πλαίσια της υλοποίησης κοινοτικών πολιτικών", όπως τροποποιήθηκε με την 2/57858/Γ0041/2000 όμοια.

8.7.    Τήρηση δικαιολογητικών εγγράφων

Επισημαίνεται ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς στη διαχείριση και υλοποίηση του έργου και των υποέργων υποχρεούνται επί τρία έτη να τηρούν στη διάθεση των ελεγκτικών αρχών και οργάνων, μετά την τελευταία πληρωμή (όλου του ΕΠ), όλα τα δικαιολογητικά έγγραφα (είτε τα πρωτότυπα έγγραφα, είτε αντίγραφα για τα οποία βεβαιώνεται ότι είναι σύμφωνα με τα πρωτότυπα σε κοινώς αποδεκτά υποθέματα δεδομένων), τα σχετικά με την υλοποίηση και τις δαπάνες που αφορούν τη συγκεκριμένη παρέμβαση.