1. Τίτλος του project

Η ΑΦΡΙΚΗ

 

2. Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές

Γεωλογία - Γεωγραφία Α΄ Γυμνασίου : Η ενότητα Δ΄ : Οι ήπειροι (στιγμιότυπα) :  Η Αφρική

 

3. Γνώσεις και αντιλήψεις των μαθητών

Αντίθετα από τους ωκεανούς, που αποτελούν μια ενιαία υδάτινη μάζα, η στερεά επιφάνεια της γης χωρίζεται σε μικρότερα τμήματα, τις ηπείρους. Οι μαθητές δεν γνωρίζουν ότι ο χωρισμός αυτός άλλοτε είναι αποτέλεσμα της μετακίνησης των ηπείρων (λιθοσφαιρικές πλάκες) και άλλοτε γίνεται με πολιτισμικά ή ιστορικά κριτήρια. Τα νησιά κατατάσσονται στις ηπείρους με ανθρωπογενή και όχι φυσικά κριτήρια.

Η εικόνα της γης πιστεύεται ότι είναι κάτι σταθερό. Δεν γίνεται αντιληπτό ότι είναι προσωρινή λόγω των κινήσεων που συμβαίνουν πάνω σ΄ αυτήν. Το ίδιο συμβαίνει και με το ύψος των βουνών, τα οποία μεταβάλλουν το ύψος τους λόγω ανύψωσης που συμβαίνει εξαιτίας της μετακίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών ενώ ταυτόχρονα διαβρώνονται από τον άνεμο, το νερό και τους σεισμούς.

Δεν είναι γνωστό ότι λόγω της μετακίνησης των λιθοσφαιρικών πλακών, τα μεγαλύτερα υψόμετρα της στεριάς βρίσκονται συνήθως κοντά σε κάποιο πολύ βαθύ σημείο των ωκεανών.

 

4. Στόχοι

Οι μαθητές θα πρέπει :

·          Να εντοπίζουν στον χάρτη σημαντικά στοιχεία του αναγλύφου της γης.

·          Να περιγράφουν με συγκεκριμένα παραδείγματα τις δραστηριότητες των ανθρώπων σε κάθε ήπειρο και την επίδραση του αναγλύφου της γης σ΄ αυτές.

·          Να γνωρίσουν και να αξιοποιήσουν το λογισμικό «Google Earth» σε συνδυασμό με το λογισμικό της «Γεωλογίας – Γεωγραφίας Α΄-Β΄ Γυμνασίου».

·          Να γνωρίσουν τα διάφορα είδη χαρτών και να τα αξιοποιήσουν στην μελέτη των ηπέιρων.

·          Να μάθουν να εργάζονται σε ομάδες με την μέθοδο του project.

 

5. Λογισμικό – συνδυασμός λογισμικών

Το λογισμικό «Google Earth» μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πραγματοποίηση του σεναρίου. Δίνει την δυνατότητα παρατήρησης των ηπείρων αλλά και γεωγραφικών και γεωλογικών λεπτομερειών πάνω σ΄ αυτές. Επίσης μπορούν να γίνουν μετρήσεις, όπως οι διαστάσεις των ηπείρων, να βρεθεί το γεωγραφικό πλάτος και μήκος περιοχών αλλά μπορεί να φανούν και γεωφυσικά δεδομένα με την εγκατάσταση κατάλληλου πρόσθετου λογισμικού. Τέλος μπορεί να αξιοποιηθεί για την μελέτη της ανθρωπογεωγραφίας της κάθε ηπείρου.

Για την καλύτερη μελέτη των ηπείρων, θα χρησιμοποιηθεί και το λογισμικό «Γεωλογία-Γεωγραφία Α΄-Β΄ Γυμνασίου». Μας δίνει την δυνατότητα να αξιοποιήσουμε τους θεματικούς χάρτες που περιέχει και σε συνδυασμό με το Google Earth να κάνει πληρέστερη την μελέτη των ηπείρων.

 

6. Διάρκεια – οργάνωση του project

Ο διδάσκον διακρίνει στην Αφρική περιοχές με κοινά ανθρωπογεωγραφικά στοιχεία . Παρουσιάζει τα στοιχεία αυτά, σε μια διδακτική ώρα, στους μαθητές και τους χωρίζει σε ομάδες, τόσες όσες και οι περιοχές στις οποίες χωρίστηκες η Αφρική. Κάθε ομάδα επιλέγει ορισμένα θέματα από την αντίστοιχη περιοχή, τα οποία και θα αναπτύξει. Κρίνεται σκόπιμο, να δοθούν πληροφορίες από τον καθηγητή, τόσο για τις πηγές που θα χρησιμοποιηθούν όσο και για τον τρόπο παρουσίασης.

Η δεύτερη διδακτική ώρα θα αφιερωθεί στην μελέτη του φυσικού περιβάλλοντος της Αφρικής, μέσα από το λογισμικό GoogleEarth και αυτό της Γεωλογίας-Γεωγραφίας Α΄-Β΄ Γυμνασίου.

Τέλος θα χρειαστούν άλλες δύο διδακτικές ώρες στις οποίες θα παρουσιαστούν από τις ομάδες των μαθητών οι εργασίες τους.

Με τον ίδιο τρόπο μπορεί να μελετηθεί οποιαδήποτε ήπειρος εκτός της Ευρώπης που θα μελετηθεί στην Β΄ Γυμνασίου.

  

7. Περιγραφή και αιτιολόγηση του project

1η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ : Η ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΩΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ

Οι μαθητές καλούνται να γνωρίσουν στοιχεία από το ανθρωπογενές περιβάλλον της Αφρικής. Τα στοιχεία αυτά αφορούν αρχαίους πολιτισμούς, μεγάλα τεχνικά έργα, την οικονομία της κάθε περιοχής, την κοινωνία, τα ήθη και έθιμα καθώς και προβλήματα υγείας.

Οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες, θα πρέπει να επιλέξουν ορισμένα στοιχεία από κάθε περιοχή και να εργαστούν συλλέγοντας πληροφορίες γι΄ αυτά. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν σαν πηγές, το διαδίκτυο, εγκυκλοπαίδειες, περιοδικά, εφημερίδες κλπ.

Οι πληροφορίες που θα παρουσιάσουν θα πρέπει να περιέχουν χάρτες των περιοχών αυτών, εικόνες από τα στοιχεία που έχουν επιλέξει, ρεπορτάζ που έχουν γίνει για το θέμα αυτό κλπ

Για την πραγματοποίηση της δραστηριότητας μπορεί να χρησιμοποιηθεί η παρουσίαση το «Η Ανθρωπογεωγραφία της Αφρικής»  .

 

2η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΩΡΑ : ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ

Οι μαθητές καλούνται να γνωρίσουν το φυσικό περιβάλλον της Αφρικής, χρησιμοποιώντας τα λογισμικό «GoogleEarth» και «Γεωλογία-Γεωγραφία Α΄-Β΄ Γυμνασίου».

Η Αφρική μαζί με την Ασία και την Ευρώπη αποτελούν τον λεγόμενο «Παλιό Κόσμο».  Πριν από πολλά εκατομμύρια χρόνια οι τρεις αυτές ήπειροι φαίνεται ότι αποτελούσαν μία. Η Αφρική διαφέρει από τις άλλες δύο, τόσο στο γεωμορφολογικό χαρακτήρα της, στο κλίμα και στη χλωρίδα όσο και στο χαρακτήρα της ιστορικής και πολιτιστικής ανάπτυξης που ακολούθησε.

Οι μαθητές θα πρέπει να ανακαλύψουν την θέση της Αφρικής στον παγκόσμιο χάρτη, το μέγεθος και την μορφή της. Να γνωρίσουν την μορφολογία της, τις μορφές κλίματος που παρουσιάζει καθώς και το είδος της βλάστησης σε κάθε περιοχή. Τέλος θα πρέπει να αναγνωρίσουν τα γεωφυσικά χαρακτηριστικά της ηπείρου, κατανοώντας ότι αποτελούν συνέπεια των κινήσεων των λιθοσφαιρικών πλακών.

Για την πραγματοποίηση της δραστηριότητας να χρησιμοποιηθεί το Φύλλο Εργασίας «Το φυσικό περιβάλλον της Aφρικής».

 

9. Φύλλα εργασίας – Παρουσιάσεις

·         Η παρουσίαση : Η Ανθρωπογεωγραφία της Αφρικής

Η Αφρική χωρίζεται σε πέντε περιοχές, ώστε σε κάθε μια να υπάρχουν κοινά ανθρωπογεωγραφικά στοιχεία.

Περιοχές

Στοιχεία που μελετώνται

Ανατολική

o  Το μεγάλο ρήγμα

o  Πρώιμοι πολιτισμοί

o  Ευρωπαϊκή αποικιοκρατία

o  Η οικονομία

o  Τουρισμός

o  Αυτόχθονες λαοί

Βόρεια

o  Αρχαίοι πολιτισμοί

o  Ισλάμ

o  Οικονομία

o  Κοινωνία

o  Μεγάλα τεχνικά έργα

Δυτική

o  Αυτοκρατορίες του εμπορίου

o  Κάτοικοι

Κεντρική

o  Οι άνθρωποι

o  Δουλεμπόριο

o  Αφρικανική τέχνη

Νότια

o  Κοινωνικά προβλήματα

o  Ηγέτες

o  Συνθήκες ζωής

o  Προβλήματα υγείας

 

·         Το φύλλο εργασίας : Το φυσικό περιβάλλον της Αφρικής

Περιλαμβάνει έξη εργασίες που αφορούν το φυσικό περιβάλλον της Αφρικής. Εκτός από τις εργασίες αυτές υπάρχουν κάποια ειδικά θέματα για αναζήτηση ή περιήγηση μέσα από το Google-Earth και στο τέλος κάθε εργασίας δίνονται θέματα για συλλογή πληροφοριών από τις ομάδες των μαθητών.

1η εργασία

… η θέση της Αφρικής στον παγκόσμιο χάρτη.

Θα χρησιμοποιηθεί

… το λογισμικό «Google Earth».

Πιθανές ερωτήσεις…

o  Ποια η θέση της Αφρικής στον κόσμο;

o  Ποια είναι η θέση της σε σχέση με τον Ισημερινό; Σε ποιο ημισφαίριο ανήκει;

o  Ποιες είναι οι ήπειροι που βρίσκονται κοντά της;

o  Ποιες θάλασσες/ωκεανοί την βρέχουν;

 

2η εργασία

… η μορφή και το μέγεθος της Αφρικής.

Θα χρησιμοποιηθεί

… το λογισμικό «Google Earth».

Πιθανές ερωτήσεις…

o    Ποιο το μέγιστο πλάτος της Αφρικής;

o    Ποιο το μέγιστο μήκος της Αφρικής;

o    Μοιάζει με κάποια άλλη ήπειρο η Αφρική; Με ποια;

o    Συγκρίνετε την Αφρική με την Ευρώπη και την Ασία.

 

3η εργασία

… η μορφολογία της Αφρικής.

Θα χρησιμοποιηθεί

… το λογισμικό «Google Earth» και το λογισμικό «Γεωλογία-Γεωγραφία Α΄-Β΄ Γυμνασίου».

Πιθανές ερωτήσεις…

Κάθετος διαμελισμός

o    Ποια είναι τα ψηλότερα βουνά της Αφρικής και ποιο το υψόμετρό τους;

o    Αναζητήστε τις μεγαλύτερες ερήμους της Αφρικής. Ποια είναι η μεγαλύτερη σε έκταση;

o    Καταγράψτε τα μεγαλύτερα ποτάμια της Αφρικής καθώς και το μήκος τους.

o    Ποιες είναι οι μεγαλύτερες λίμνες της Αφρικής; Ποια η μεγαλύτερη;

o    Υπάρχουν πεδινές εκτάσεις στην Αφρική; Καταγράψτε την μεγαλύτερη πεδιάδα.

Οριζόντιος διαμελισμός

o    Ποιες Αφρικάνικες χώρες βρέχονται από τον Ατλαντικό Ωκεανό;

o    Ποιες χώρες βρέχονται από τον Ινδικό Ωκεανό;

o    Ποιες χώρες της Αφρικής βρέχονται από την Μεσόγειο;

o    Υπάρχουν αφρικανικές χώρες που δεν έχουν ακτές σε ωκεανούς/θάλασσες; Καταγράψτε πέντε από αυτές.

o    Ποιο είναι το μεγαλύτερο νησί της Αφρικής; Που βρίσκεται;

o    Ποιοι είναι οι σημαντικότεροι κόλποι στα παράλια της Αφρικής.

o    Ποιος πορθμός χωρίζει την Αφρική από την Ευρώπη; Υπολογίστε το μέγιστο πλάτος του.

 

4η εργασία

… το κλίμα της Αφρικής.

Θα χρησιμοποιηθεί

… το λογισμικό «Γεωλογία-Γεωγραφία Α΄-Β΄ Γυμνασίου».

Πιθανές ερωτήσεις…

o    Ποιες είναι οι πιο θερμές περιοχές της Αφρικής;

o    Σε ποιες περιοχές της Αφρικής σημειώνονται οι περισσότερες βροχοπτώσεις;

o    Γράψτε ένα μικρό κείμενο για το κλίμα που εμφανίζεται στις διάφορες περιοχές της Αφρικής.

 

5η εργασία

… η βλάστηση της Αφρικής.

Θα χρησιμοποιηθεί

… το λογισμικό «Γεωλογία-Γεωγραφία Α΄-Β΄ Γυμνασίου».

Πιθανές ερωτήσεις…

o    Σε ποια περιοχή της Αφρικής συναντούμε τα μεγαλύτερα τροπικά δάση και γιατί;

o    Που συναντούμε βλάστηση ερήμων;

o    Που αναπτύσσονται τα μεγάλα βοσκοτόπια που λέγονται σαβάνες;

o    Ποιο άλλο είδος βλάστησης συναντάμε στην Αφρική;

 

6η εργασία

… η σεισμική δραστηριότητα της Αφρικής και τα ηφαίστεια

Θα χρησιμοποιηθεί

… το λογισμικό «Google Earth» και το λογισμικό «Γεωλογία-Γεωγραφία Α΄-Β΄ Γυμνασίου».

Πιθανές ερωτήσεις…

o    Σε ποιες περιοχές σημειώνονται οι περισσότεροι σεισμοί στην Αφρική ή γύρω από αυτήν;

o    Γιατί οι σεισμοί είναι περισσότεροι στο βόρειο τμήμα της Αφρικής;

o    Που βρίσκονται κατανεμημένα τα περισσότερα ηφαίστεια της Αφρικής;

 

10. Πρόσθετες πληροφορίες

 

Επιλογές Διαδικτυακών Τόπων

(ημερομηνία τελευταίου ελέγχου: 01/03/2011)

 

http://www.google.com/earth/index.html

Στην διεύθυνση αυτή μπορείτε να βρείτε και ακολουθώντας τις οδηγίες να εγκαταστήσετε το λογισμικό GoogleEarth.

 

 
http://earthquake.usgs.gov/learn/kml.php

Από την διεύθυνση αυτή μπορείτε κατεβάστε το πρόσθετο για το GoogleEarth που παρακολουθεί την σεισμική δραστηριότητα παγκοσμίως και δίνει πληροφορίες για τις λιθοσφαιρικές πλάκες.

 


http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/document/file.php/DSGYM-A102/HTML/index.htm

Από την παραπάνω διεύθυνση, μπορείτε να τρέξετε το λογισμικό «Γεωλογία-Γεωγραφία Α΄-Β΄ Γυμνασίου» διαδικτυακά.