Άρθρα

Η απελευθέρωση της Ζάροβας

Μέχρι τον Ιούνιο του 1913 στη Νικόπολη κατοικούσαν κυρίως Εξαρχικοί, που την εγκατέλειψαν στις 16-06-1913 με την υποχώρηση των Βουλγαρικών δυνάμεων προς Βορρά.

Οι πρώτοι έποικοι ήρθαν στο χωριό το 1914 μετά την απελευθέρωση της περιοχής τον Ιούνιο του 1913 με τη μάχη του Λαχανά στις 21-06-1913.

Η διάταξη των Ελληνικών δυνάμεων στις 16-17 Ιουνίου το 1913

 (πατήστε πάνω στον χάρτη για μεγέθυνση)

Η διαταγή από το αρχηγείο στην Ι μεραρχία.

Η Ι Μεραρχία ἐκκινοῦσα τήν 5ην ὥραν θά προήλαυνε δι’ Ὄσσης (Βυσσώκας) καί Νικοπόλεως (Ζαρόβου) πρός τήν γραμμήν Λαχανᾶ - Ξυλόπολις (Λιγκοβάνη). Εἰς τήν ἐκτίμησιν ταύτης ἐπαφίετο, ἐάν θά ἐστρέφετο ἐν ἀνάγκῃ καθ’ ὁδόν, πρός ἀριστερά, ἵνα ὑποστηρίξῃ τό δεξιόν τῆς VI Μεραρχίας. 

Η ελληνική επίθεση εκδηλώθηκε το πρωί της 19ης Ιουνίου1913, σύμφωνα με το επιτελικό σχέδιο. Η 1η Μεραρχία με διοικητή τον αντιστράτηγο Μανουσογιαννάκη και η 6η Μεραρχία με διοικητή τον συνταγματάρχη Δελαγραμάτικα ενήργησαν επίθεση στον ορεινό τομέα του Λαχανά.

Η μάχη της Ζάροβας

Στις 20 Ιουν. 1913 η 1η Μεραρχία επιτέθηκε στην κατεύθυνση Όσσα - Ξυλόπολη - Λαχανάς.

Γενική ήταν η πεποίθηση τότε ότι οι Βούλγαροι υποχώρησαν.

Πράγματι αυτό εκ των υστέρων αποδείχθηκε ακριβές, καθότι στα υψώματα της Ζάροβας μετά μία ώρα συνήφθη μάχη.  

Δεν ήταν όμως Βουλγαρικός στρατός οι αντίπαλοι, αλλά κομιτατζήδες, οι ίδιοι δηλαδή οι κάτοικοι της Ζάροβας.

Οι αντίπαλοι, περίπου 500 κάτοικοι της Ζάροβας (κομιτατζήδες), είχαν καταλάβει τα υψώματα νοτίως του χωριού Ζάροβα και αντέταξαν απεγνωσμένη άμυνα για λίγες ώρες, αλλά αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν ένα προς ένα τα υψώματα αφού, οι διμοιρίες, εκτός από την κατά μέτωπο επίθεση επιχείρησαν και κυκλωτική κίνηση. 

Με ελάχιστες απώλειες, το τάγμα του Φράγκου έγινε κύριο της Ζάροβας, το πρωί της 20ης Ιουνίου 1913.