ΜΗΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΕΧΩΝ ΗΜΕΡΑΣ 31
Η ΗΜΕΡΑ ΕΧΕΙ ΩΡΑΣ 8 Η ΔΕ ΝΥΞ ΕΧΕΙ ΩΡΑΣ 16

ΤΗ Α' ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ ΜΗΝΟΣ

 

Η κατά σάρκα Περιτομή τού Κυρίου καί Θεού καί Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, καί Μνήμη τού εν Αγίοις Πατρός ημών Βασιλείου τού Μεγάλου.

 

ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΣΠΕΡΙΝΟΝ

 

Μετά τόν Προοιμιακόν, στιχολογούμεν τήν α' στάσιν τού, Μακάριος ανήρ. Εις δέ τό «Κύριε εκέκραξα» ιστώμεν Στίχους ς' καί ψάλλομεν τής Εορτής γ' καί τού Αγίου γ'.

 

Στιχηρά Ιδιόμελα τής Εορτής.

 

Ήχος πλ. δ'

Συγκαταβαίνων ο Σωτήρ, τώ γένει τών ανθρώπων, κατεδέξατο σπαργάνων περιβολήν, ουκ εβδελύξατο σαρκός τήν περιτομήν, ο οκταήμερος κατά τήν Μητέρα, ο άναρχος κατά τον Πατέρα. Αυτώ πιστοί βοήσωμεν. Σύ εί ο Θεός ημών, ελέησον ημάς. (Δίς)

Ο αυτός

Ουκ επησχύνθη ο πανάγαθος Θεός, τής σαρκός τήν περιτομήν αποτμηθήναι, αλλ' έδωκεν εαυτόν, τύπον καί υπογραμμόν, πάσι πρός σωτηρίαν, ο γάρ τού Νόμου Ποιητής, τά τού Νόμου εκπληροί, καί τών προφητών τά κηρυχθέντα περί αυτού, ο πάντα περιέχων δρακί, καί εν σπαργάνοις ειληθείς, Κύριε δόξα σοι.

 

Στιχηρά Προσόμοια τού Αγίου.

 

Ήχος δ'

Ο εξ υψίστου κληθείς

Ο επωνύμως κληθείς τής βασιλείας, ότε τό βασίλειον σύ Ιεράτευμα, τό τού Χριστού έθνος άγιον, φιλοσοφία, καί επιστήμη Πάτερ εποίμανας, τότε διαδήματι, σέ κατεκόσμησε, τής βασιλείας Βασίλειε, βασιλευόνων, ο βασιλεύων καί πάντων Κύριος, ο τώ τεκόντι συννοούμενος αϊδίως Υιός καί συνάναρχος, όν ικέτευε σώσαι, καί φωτίσαι τάς ψυχάς ημών.

 

Ιεραρχίας στολαίς ηγλαϊσμένος, χαίρων ανεκήρυξας τό Ευαγγέλιον, τής βασιλείας Βασίλειε, ορθοδοξίας, τή Εκκλησία βλύσας διδάγματα, οίς νύν φωτιζόμενοι, μίαν θεότητα, τήν εν Πατρί παντοκράτορι, μονογενεί τε, τού Θεού Λόγω καί θείω Πνεύματι, θεολογούμεν καί δοξάζομεν, εν Προσώποις Τρισίν αδιαίρετον, ήν ικέτευε σώσαι, καί φωτίσαι τάς ψυχάς ημών.

 

Ο ουρανίαις συνών χοροστασίαις, καί συναυλιζόμενος Πάτερ Βασίλειε, ών καί τόν βίον εζήλωσας, τή λαμπρoτάτη, ειλικρινεία τής πολιτείας σου, έτι μετά σώματος αναστρεφόμενος, τοίς επί γής ώς τις άσαρκος, τούς εντρυφώντας, τής θεοπνεύστου διδασκαλίας σου, εκ τών κινδύνων, καί τού σκότους τής αγνωσίας, Χριστόν τόν Θεόν ημών, καθικέτευε σώσαι, καί φωτίσαι τάς ψυχάς ημών.

Δόξα... Ήχος πλ. δ'  Ανατολίου

Σοφίας εραστής γενόμενος Όσιε, καί πάντων τών όντων, τήν πρός Θεόν προκρίνας συμβίωσιν, μελέτην θανάτου, εικότως τώ βίω κατέλιπες, τά γάρ σαρκός πάθη, εγκρατείας πόνοις, σεαυτώ περιελόμενος, καί θείου μελέτη Νόμου, αδούλωτον τής ψυχής τηρήσας τό αξίωμα, αρετής περιουσία, όλον τής σαρκός τό φρόνημα, καθυπέταξας τώ πνεύματι, διό σάρκα μισήσας, καί κόσμον καί κοσμοκράτορα, παριστάμενος τώ Χριστώ, αίτησαι ταίς ψυχαίς ημών τό μέγα έλεος.

Καί νύν... ο αυτός

Συγκαταβαίνων ο Σωτήρ, τώ γένει τών ανθρώπων, κατεδέξατο σπαργάνων περιβολήν, ουκ εβδελύξατο σαρκός τήν περιτομήν, ο οκταήμερος κατά τήν Μητέρα, ο άναρχος κατά τόν Πατέρα. Αυτώ πιστοί βοήσωμεν. Σύ εί ο Θεός ημών, ελέησον ημάς.

 

Είσοδος, τό Προκείμενον τής ημέρας, καί τά Αναγνώσματα.

 

Γενέσεως τό Ανάγνωσμα

(Κεφ. 17, 1-14)

Ώφθη Κύριος τώ Άβραμ, καί είπεν αυτώ. Εγώ ειμι ο Θεός σου, ευαρέστει εναντίον εμού καί γίνου άμεμπτος. Καί θήσομαι τήν διαθήκην μου ανά μέσον εμού, καί ανά μέσον σού, καί πληθυνώ σε σφόδρα, καί έση πατήρ πλήθους Εθνών. Καί ου κληθήσεται τό όνομά σου Άβραμ, αλλ' έσται τό όνομά σου Αβραάμ, ότι πατέρα πολλών Εθνών τέθεικά σε. Καί αυξανώ σε σφόδρα σφόδρα, καί θήσωσε εις Έθνη, καί Βασιλείς εκ σού εξελεύσονται. Καί στήσω τήν διαθήκην μου ανά μέσον εμού, καί ανά μέσον σού, καί ανά μέσον τού σπέρματός σου μετά σέ εις τάς γενεάς αυτών, εις διαθήκην αιώνιον, καί έσομαι αυτοίς Θεός. Καί έπεσεν Αβραάμ επί πρόσωπον αυτού, καί προσεκύνησε τώ Κυρίω. Καί είπεν ο Θεός πρός Αβραάμ. Σύ δέ τήν διαθήκην μου διατηρήσεις, σύ, καί τό σπέρμα σου μετά σέ εις τάς γενεάς αυτών. Καί αύτη η διαθήκη, ήν διατηρήσεις ανά μέσον εμού, καί αναμέσον τού σπέρματός σου μετά σέ εις τάς γενεάς αυτών. Περιτμηθήσεται υμίν πάν αρσενικόν, καί περιτμηθήσεσθε τήν σάρκα τής ακροβυστίας υμών, καί έσται σημείον διαθήκης αναμέσον εμού καί υμών. Καί παιδίον οκτώ ημερών, περιτμηθήσεται υμίν πάν αρσενικόν εις τάς γενεάς υμών. Καί απερίτμητον άρσεν, ό ου περιτμηθήσεται τήν σάρκα τής ακροβυστίας αυτού τή η μέρα τή ογδόη, εξολοθρευθήσεται η ψυχή εκείνη εκ τού γένους αυτής, ότι τήν διαθήκην μου διεσκέδασε.

Παροιμιών τό Ανάγνωσμα

(Κεφ. 8, 22-30)

Κύριος έκτισέ με αρχήν οδών αυτού εις έργα αυτού. Πρό τού αιώνος εθεμελίωσέ με, εν αρχή πρό τού τήν γήν ποιήσαι. Καί πρό τού τάς αβύσσους ποιήσαι, πρό τού προελθείν τάς πηγάς τών υδάτων. Πρό τού όρη εδρασθήναι, πρό δέ πάντων τών βουνών γεννά με. Κύριος εποίησε χώρας καί αοικήτους, καί άκρα οικούμενα τής υπ' ουρανόν. Ηνίκα ητοίμαζε τόν ουρανόν, συμπαρήμην αυτώ, καί ότε αφώριζε τόν εαυτού θρόνον επ' ανέμων. Ηνίκα ισχυρά εποίει τά άνω νέφη, καί ως ασφαλείς ετίθει πηγάς τής υπ' ουρανόν, εν τώ τιθέναι τή θαλάσση ακριβασμόν αυτού, καί ύδατα ού παρελεύσεται στόμα αυτού, καί ισχυρά εποίει τά θεμέλια τής γής, ήμην παρ' αυτώ αρμόζουσα. Εγώ ήμην, ή προσέχαιρε, καθ' ημέραν δέ ευφραινόμην εν προσώπω αυτού εν παντί καιρώ.

Σοφίας Σολομώντος τό Ανάγνωσμα

(Εκλογή)

Στόμα δικαίου αποστάζει σοφίαν, χείλη δέ ανδρών επίστανται χάριτας. Στόμα σοφών μελετά σοφίαν, δικαιοσύνη δέ ρύεται αυτούς εκ θανάτου. Τελευτήσαντος ανδρός δικαίου, ουκ όλλυται ελπίς, υιός γάρ δίκαιος γεννάται εις ζωήν, καί εν αγαθοίς αυτού καρπόν δικαιοσύνης τρυγήσει. Φώς δικαίοις διά παντός, καί παρά Κυρίου ευρήσουσι χάριν καί δόξαν. Γλώσσα σοφών καλά επίσταται, καί εν καρδία αυτών αναπαύσεται σοφία. Αγαπά Κύριος οσίας καρδίας, δεκτοί δέ αυτώ πάντες άμωμοι εν οδώ. Σοφία Κυρίου φωτιεί πρόσωπον συνετού, φθάνει γάρ τούς επιθυμούντας αυτήν, πρό τού γνωσθήναι, καί ευχερώς θεωρείται υπό τών αγαπώντων αυτήν, Ο ορθρίσας πρός αυτήν, ού κοπιάσει, καί ο αγρυπνήσας δι' αυτήν, ταχέως αμέριμνος έσται.  Ότι τούς αξίους αυτής αυτή περιέρχεται ζητούσα, καί εν ταίς τρίβοις φαντάζεται αυτοίς ευμενώς. Σοφίας ού κατισχύσει ποτέ κακία. Διά ταύτα καί εραστής εγενόμην τού κάλλους αυτής, καί εφίλησα ταύτην, καί εξεζήτησα εκ νεότητός μου, καί εζήτησα νύμφην αγαγέσθαι εμαυτώ. Ότι ό πάντων Δεσπότης ηγάπησεν αυτήν, μύστις γάρ εστι τής τού Θεού επιστήμης, καί αιρετίς τών έργων αυτού, οι πόνοι αυτής εισίν αρεταί, σωφροσύνην δέ καί φρόνησιν αύτη διδάσκει, δικαιοσύνην καί ανδρείαν, ών χρησιμώτερον ουδέν εστιν εν βίω ανθρώποις. Εί δέ καί πολυπειρίαν ποθεί τις, οίδε τά αρχαία καί τά μέλλοντα εικάζειν, επίσταται στροφάς λόγων καί λύσεις αινιγμάτων, σημεία καί τέρατα προγινώσκει, καί εκβάσεις καιρών καί χρόνων, καί πάσι σύμβουλός εστιν αγαθή. Ότι αθανασία εστίν εν αυτή, καί εύκλεια εν κοινωνία λόγων αυτής. Διά τούτο ενέτυχον τώ Κυρίω, καί εδεήθην αυτού, καί είπον εξ όλης μου τής καρδίας. Θεέ Πατέρων, καί Κύριε τού ελέους, ο ποιήσας τά πάντα εν λόγω σου, καί τή σοφία σου κατασκευάσας τόν άνθρωπον, ίνα δεσπόζη τών υπό σού γενομένων κτισμάτων, καί διέπη τόν κόσμον εν οσιότητι καί δικαιοσύνη, δός μοι τήν τών σών θρόνων πάρεδρον σοφίαν, καί μή με αποδοκιμάσης εκ παίδων σου, ότι εγω δούλος σός, καί υιός τής παιδίσκης σου. Εξαπόστειλον αυτήν εξ αγίου κατοικητηρίου σου, καί από θρόνου δόξης σου, ίνα συμπαρούσά μοι διδάξη με, τί ευάρεστόν εστι παρά σοί, καί οδηγήσει με εν γνώσει, καί φυλάξει με εν τή δόξη αυτής. Λογισμοί γάρ θνητών πάντες δειλοί, καί επισφαλείς αι επίνοιαι αυτών.

 

Εις τήν Λιτήν, Στιχηρά Ιδιόμελα.

 

Ήχος γ'  Γερμανού

Χριστόν εισοικισάμενος εν τή ψυχή σου, διά τής καθαράς σου πολιτείας, τήν πηγήν τής ζωής, Ιεροφάντα Βασίλειε, ποταμούς ανέβλυσας δογμάτων ευσεβών τή οικουμένη, εξ ών ποτιζόμενος ο πιστός τής Εκκλησίας λαός, καρπόν χειλέων ομολογούντων, τήν χάριν προσφέρει τώ δοξάσαντι τήν μνήμην σου, εις αιώνα αιώνος.

Ο αυτός

Μύρον εκκενωθέν επί σοί τής χάριτος, έχρισέ σε Ιερουργήσαι τό Ευαγγέλιον τής βασιλείας τών ουρανών, Βασίλειε Θεοφάντορ, τού Χριστού γάρ ευωδία γενόμενος, τής οσμής τής γνώσεως αυτού, τήν οικουμένην επλήρωσας, διό τάς φωνάς τών οικετών σου ευμενώς δεχόμενος, αίτησαι ημίν τοίς τιμώσί σε, τό μέγα έλεος,

Βύζαντος, ο αυτός

Τήν Ιερατικήν στολήν αμπεχόμενος, Τριάδος υπέρμαχε Βασίλειε, θρόνω παρέστης δικαστικώ, προκινδυνεύων τής πίστεως, καί αθλητικήν ένστασιν επιδειξάμενος, θυμόν Επάρχου κατήσχυνας, θρασυνομένου τώ κράτει τής ασεβείας, καί σπλάγχνων εκτομήν απειλούντος, προθύμως ταύτα προέκρινας, καί Μάρτυς γενόμενος τή προαιρέσει, τόν στέφανον ανεδήσω τής νίκης παρά Χριστού, τού έχοντος το μέγα έλεος.

Δόξα... Ήχος πλ. β'

Εξεχύθη η χάρις εν χείλεσί σου, Όσιε Πάτερ, καί γέγονας ποιμήν τής τού Χριστού Εκκλησίας, διδάσκων τά λογικά πρόβατα, πιστεύειν εις Τριάδα ομοούσιον, εν μιά Θεότητι.

Καί νύν...

τής Εορτής, Ήχος πλ. δ'

Συγκαταβαίνων ο Σωτήρ, τώ γένει τών ανθρώπων, κατεδέξατο σπαργάνων περιβολήν, ουκ εβδελύξατο σαρκός τήν περιτομήν, ο οκταήμερος κατά τήν Μητέρα, ο άναρχος κατά τόν Πατέρα. Αυτώ πιστοί βοήσωμεν. Σύ εί ο Θεός ημών, ελέησον ημάς.

 

Απόστιχα Στιχηρά Ιδιόμελα

 

Ήχος α'  Βύζαντος

Ω θεία καί Ιερά τής Χριστού Εκκλησίας μέλισσα, Βασίλειε παμμακάριστε, σύ γάρ τού θείου πόθου τώ κέντρω, σεαυτόν καθοπλίσας, τών θεοστυγών αιρέσεων τάς βλασφημίας κατέτρωσας, καί ταίς ψυχαίς τών πιστών ευσεβείας τόν γλυκασμόν εθησαύρισας, καί νύν τούς θείους λειμώνας, τής ακηράτου διερχόμενος νομής, μνημόνευε καί ημών, παρεστώς τήν Τριάδα τήν ομοούσιον.

Ο αυτός

Στίχ. Τό ατόμα μου λαλήσει σοφίαν, καί η μελέτη τής καρδίας μου σύνεσιν.

Βασιλείου Μοναχού

Πάντων τών αγίων ανεμάξω τάς αρετάς, Πατήρ ημών Βασίλειε, Μωϋσέως τό πράoν, Ηλιού τόν ζήλον, Πέτρου τήν ομολογίαν, Ιωάννου τήν Θεολογίαν, ως ο Παύλος εκβοών ουκ επαύσω. Τίς ασθενεί, καί ουκ ασθενώ; τίς σκανδαλίζεται, καί ουκ εγώ πυρούμαι; Όθεν σύν αυτοίς αυλιζόμενος, ικέτευε σωθήναι τάς ψυχάς ημών.

Ήχος β'

Στίχ. Στόμα δικαίου μελετήσει σοφίαν, καί η γλώσσα αυτού λαλήσει κρίσιν.

Ιωάννου Μοναχού

Τών όντων εκμελετήσας τήν φύσιν, καί πάντων περισκοπήσας τό άστατον, μόνον εύρες ακίνητον, τόν υπερουσίως όντα Δημιουργον τού παντός, ώ καί μάλλον προσθέμενος, τών ουκ όντων τόν πόθον απέρριψας. Πρέσβευε καί ημάς τού θείου πόθου τυχείν, Ιεροφάντα Βασίλειε.

Δόξα... Ήχος πλ. β'

Ο τήν χάριν τών θαυμάτων ουρανόθεν κομισάμενος, καί τήν πλάνην τών ειδώλων στηλιτεύσας εν τοίς δόγμασιν, Αρχιερέων υπάρχεις δόξα καί εδραίωμα, παμμακάριστε Βασίλειε, καί πάντων τών Πατέρων διδασκαλίας υπόδειγμα. Παρρησίαν έχων πρός Χριστόν, αυτόν ικέτευε, σωθήναι τάς ψυχάς ημών.

Καί νύν... Ήχος πλ. δ'

Ουκ επησχύνθη ο πανάγαθος Θεός, τής σαρκός τήν Περιτομήν αποτμηθήναι, αλλ' έδωκεν εαυτόν, τύπον καί υπογραμμόν, πάσι πρός σωτηρίαν, ο γάρ τού Νόμου ποιητής, τά τού Νόμου εκπληροί, καί τών Προφητών τά κηρυχθέντα περί αυτού, ο πάντα περιέχων δρακί, καί εν σπαργάνοις ειληθείς, Κύριε δόξα σοι.

 

Απολυτίκιον τού Αγίου  Ήχος α'

Εις πάσαν τήν γήν εξήλθεν ο φθόγγος σου, ως δεξαμένην τόν λόγον σου, δι' ού θεοπρεπώς εδογμάτισας, τήν φύσιν τών όντων ετράνωσας, τά τών ανθρώπων ήθη κατεκόσμησας, Βασίλειον Ιεράτευμα, Πάτερ Όσιε, Χριστόν τόν Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν τό μέγα έλεος.

Έτερον τής Εορτής, ο αυτός

Μορφήν αναλλοιώτως ανθρωπίνην προσέλαβες, Θεός ών κατ' ουσίαν, πολυεύσπλαγχνε Κύριε, καί Νόμον εκπληρών, περιτομήν, θελήσει καταδέχη σαρκικήν, όπως παύσης τά σκιώδη, καί περιέλης τό κάλυμμα τών παθών ημών, Δόξα τή αγαθότητι τή σή, δόξα τή ευσπλαγχνία σου, δόξα τή ανεκφράστω Λόγε συγκαταβάσει σου.

 

Καί Απόλυσις

 

ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

 

Μετά τήν α' Στιχολογίαν

 

Κάθισμα  Ήχος πλ. α'

Τόν συνάναρχον Λόγον

Ως βασίλειον κόσμον τής Εκκλησίας Χριστού, τόν Βασίλειον πάντες ανευφημήσωμεν, τών δογμάτων θησαυρόν τόν ανέκλειπτον, διά τούτων γάρ αυτός, εξεπαίδευσεν ημάς, Τριάδα σέβειν αγίαν, ηνωμένην μέν τήν ουσία, διαιρετήν δέ ταίς υποστάσεσι.

Δόξα... Ήχος α'

Τόν τάφον σου Σωτήρ

Βασίλειε σοφέ, παρεστώς τή Τριάδι, Ικέτευε λαβείν, εν ημέρα τής δίκης, ημάς τούς υμνούντάς σε, καί τιμώντας τήν μνήμην σου, χάριν έλεος, καί ιλασμόν τών πταισμάτων, όπως στόματι, δοξάζωμεν καί καρδία, τόν μόνον φιλάνθρωπον.

Καί νύν... τής Εορτής, όμοιον

Ο πάντων Ποιητής, καί Δεσπότης τού κόσμου, ό ών σύν τώ Πατρί, καί τώ  Πνεύματι άνω, ως βρέφος περιτέμνεται, επί γής οκταήμερος. Όντως θείά τε, καί θαυμαστά σου τά έργα! σύ γάρ Δέσποτα, υπέρ ημών περιτέμνη, ως ών Νόμου πλήρωμα.

 

Μετά τήν β' Στιχoλογίαν

 

Κάθισμα  Ήχος πλ. δ'

Τήν Σοφίαν καί Λόγον

Τής αρρήτου σοφίας θεοπρεπώς, εξαντλήσας τόν πλούτον τόν μυστικόν, πάσιν εθησαύρισας, ορθοδοξίας τά νάματα, τών μέν πιστών τάς καρδίας, ενθέως ευφραίνοντα, τών δέ απίστων τά δόγματα, αξίως βυθίζοντα. Όθεν δι' αμφοτέρων, ευσεβείας ιδρώσιν, εδείχθης αήττητος, τής Τριάδος υπέρμαχος, Ιεράρχα Βασίλειε, πρέσβευε Χριστώ τώ Θεώ, τών πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοίς εορτάζουσι πόθω, τήν αγίαν μνήμην σου.

 

Δόξα... τό αυτό

 

Καί νύν... τής Εορτής  Ήχος δ'

Ως υπάρχων άβυσσος, φιλανθρωπίας, ενεδύσω Δέσποτα, μορφήν τού δούλου, καί σαρκί, περιετμήθης δωρούμενος, ανθρώποις πάσι, τό μέγα σου έλεος.

 

Μετά τόν Πολυέλεον, τού Αγίου.

 

Ήχος πλ. δ'

Τήν Σοφίαν καί Λογον

Τή δυνάμει τών λόγων τών θεϊκών, καθελών τάς αιρέσεις τάς ζοφεράς, πάντα τά φρυάγματα, τού Αρείου εβύθισας, τοίς γάρ βροτοίς τό Πνεύμα, Θεόν ανεκήρυξας, καί τών χειρών εκτάσει, εχθρούς εθανάτωσας, πάσαν εκδιώξας, Σαβελλίου λατρείαν, καί πάντα φρονήματα, Νεστορίου κατήργησας, Ιεράρχα Βασίλειε, πρέσβευε Χριστώ τώ Θεώ, τών πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοίς εορτάζουσι πόθω, τήν αγίαν μνήμην σου.

Δόξα... όμοιον

Η τών λόγων σου χάρις τών θεϊκών, καί δογμάτων τό ύψος τό μυστικόν, θείας ημίν γέγονεν, αναβάσεως κλίμαξ, πνευματικήν γάρ Πάτερ, κτησάμενος σάλπιγγα, εν αυτή εκήρυξας, τά θεία διδάγματα. Όθεν καί εις τόπον, κατεσκήνωσας χλόης, μισθούς τών αγώνων σου, κομισάμενος' Οσιε Ιεράρχα Βασίλειε, πρέσβευε Χριστώ τώ Θεώ, τών πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοίς εορτάζουσι πόθω, τήν αγίαν μνήμην σου.

Καί νύν... Θεοτοκίον, όμοιον

Ο τών όλων Δεσπότης καί Ποιητής, εξ αχράντου σου μήτρας σάρκα λαβών, προστάτιν σε έδειξε, τών ανθρώπων Πανάμωμε, διά τούτο πάντες, πρός σέ καταφεύγομεν, ιλασμόν πταισμάτων, αιτούμενοι Δέσποινα, καί αιωνιζούσης, λυτρωθήναι βασάνου, καί πάσης κακώσεως, τού δεινού κοσμοκράτορος, διά τούτο βοώμέν σοι. Πρέσβευε τώ σώ Υιώ καί Θεώ, τών πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοίς προσκυνούσιν εν πίστει, τόν πανάγιον τόκον σου.

 

Οι Αναβαθμοί, τό α' Αντίφωνον τού δ' Ήχου.

 

Οι Αναβαθμοί  Αντίφωνον Α'

·        Εκ νεότητός μου πολλά πολεμεί με πάθη, αλλ' αυτός αντιλαβού, καί σώσον Σωτήρ μου.

·        Οι μισούντες Σιών, αισχύνθητε από τού Κυρίου, ως χόρτος γάρ, πυρί έσεσθε απεξηραμμένοι.

Δόξα...

Αγίω Πνεύματι, πάσα ψυχή ζωούται, καί καθάρσει υψούται λαμπρύνεται, τή τριαδική Μονάδι ιεροκρυφίως.

Καί νύν...

Αγίω Πνεύματι, αναβλύζει τά τής χάριτος ρείθρα, αρδεύοντα, άπασαν τήν κτίσιν πρός ζωογονίαν.

 

Προκείμενον  Ήχος δ'

Τό στόμα μου λαλήσει σοφίαν, καί η μελέτη τής καρδίας μου σύνεσιν.

Στίχος. Ακούσατε ταύτα, πάντα τά Έθνη, ενωτίσασθε πάντες οι κατοικούντες τήν οικουμένη.

 

Πάσα πνοή

 

Τό Ευαγγέλιον κατά Ιωάννην

Είπεν ο Κύριος, ο μή εισερχόμενος...

 

Ο Ν'

 

Δόξα... Ταίς τού Ιεράρχου...

Καί νύν... Ταίς τής Θεοτόκου...

 

Είτα τό Ιδιόμελον, Ήχος πλ. β'

Εξεχύθη η χάρις εν χείλεσί σου, Όσιε Πάτερ, καί γέγονας ποιμήν τής τού Χριστού Εκκλησίας, διδάσκων τά λογικά πρόβατα, πιστεύειν εις Τριάδα ομοούσιον, εν μιά Θεότητι.

 

Ο Κανών τής Εορτής καί τού Αγίου.

 

Ο Κανών τής Εορτής

Ποίημα Στεφάνου

 

Ωδή α'  Ήχος β'

Ο Ειρμός

«Δεύτε λαοί, άσωμεν άσμα Χριστώ τώ Θεώ, τώ διελόντι θάλασσαν, καί οδηγήσαντι, τόν λαόν όν ανήκε, δουλείας Αιγυπτίων, ότι δεδόξασται».

 

Η Ογδοάς, φέρουσα τύπον τού μέλλοντος, τή σή Χριστέ λαμπρύνεται, καί αγιάζεται, εκουσίω πτωχεία, εν ταύτη γάρ νομίμως, περιετμήθης σαρκί.

 

Περιτομήν, δέχεται τή ογδοάδι Χριστός, τής εαυτού γεννήσεως, καί ταύτης σήμερον, τήν σκιάν καταστέλλει, τό φώς εξανατέλλων, τής νέας χάριτος.

Τού αγίου, ο αυτός

Ποίημα Ιωάννου τού Δαμασκηνού

Σού τήν φωνήν, έδει παρείναι Βασίλειε, τοίς εγχειρείν εθέλουσι, τοίς εγκωμίοις σου, αλλά Πάτερ συγγνώμων, γενόμενος τήν χάριν, νέμοις αφθόνως ημίν.

 

Τό εμπαθές, σκίρτημα τής τυραννούσης σαρκός, φιλοσοφίας έρωτι, επαιδαγώγησας, διό εν ακηράτοις, αυλίζη βασιλείοις, Πάτερ Βασίλειε.

 

Τών αρετών, σύ τήν τραχείαν βαδίσας οδόν, επί τήν λείαν έφθασας, καί αστασίαστον, τήν ουράνιον βάσιν, καί πάσιν ανεδείχθης, τύπος Βασίλειε.

 

Τά τής ψυχής, πάθη χρησίμως Βασίλειε, άμα δέ καί τού σώματος, εν τώ τού Πνεύματoς, περιέτεμες ξίφει, σαυτόν δέ, τώ Δεσπότη, θύμα προσήνεγκας.

 

Σύ γεγονώς, μύστης αρρήτων Βασίλειε, τό τού Χριστού βασίλειον, εμυσταγώγησας, Ιεράτευμα Πάτερ, σαφώς τό τής Τριάδος, φώς απαστράψας ημίν.

Θεοτοκίον

Τίς εξειπείν, σού κατ' αξίαν δυνήσεται, τήν υπέρ λόγον σύλληψιν; Θεόν γάρ τέτοκας, εν σαρκί Παναγία, ημίν επιφανέντα Σωτήρα πάντων ημών.

Καταβασία

«Βυθού ανεκάλυψε πυθμένα καί διά ξηράς οικείους έλκει, εν αυτώ κατακαλύψας αντιπάλους, ο κραταιός, εν πολέμοις Κύριος, ότι δεδόξασται».

Ετέρα

«Στίβει θαλάσσης, κυματούμενον σάλον,

»Ήπειρον αύθις, Ισραήλ δεδειγμένον,

»Μέλας δέ πόντος, τριστάτας Αιγυπτίων,

»Έκρυψεν άρδην, υδατόστρωτος τάφος,

»Ρώμη κραταιά, δεξιάς τού Δεσπότου».

 

Ωδή γ'  Ο Ειρμός

«Στερέωσον ημάς εν σοί Κύριε, ο ξύλω νεκρώσας τήν αμαρτίαν, καί τόν φόβον σου εμφύτευσον, εις τάς καρδίας ημών τών υμνούντων σε».

 

Ο λόγος σαρκωθείς ο υπερούσιος, εις λήξιν τού Νόμου περιετμήθη, απαρχάς δέ θείας χάριτος, καί ζωής ακηράτου ημίν δέδωκε.

 

Τού Νόμου πληρωτής ως ουκ αντίθεος, υπάρχων Χριστός σεσαρκωμένος, ανεδείχθη καί ηξίωσεν, εκών περιτμηθήναι οκταήμερος.

Τού Αγίου, ο αυτός

Παιδείας γεγονώς απάσης έμπλεως, ού μόνον τής κάτω καί πατουμένης πολλώ μάλλον δέ τής κρείττονος ανεδείχθης τώ κόσμω φώς Βασίλειε.

 

Τώ φόβω τού Κυρίου στοιχειούμενος, αρχή γάρ σοφίας, ούτος υπάρχει, τή φιλία τής αμείνονος, επτερώθης σοφίας ώ Βασίλειε.

 

Βασίλειε σοφώς επέβης πράξεως, καί πράξιν επίβασιν θεωρίας, θειοτέρας επιδέδειξαι, καί τών όντων τήν γνώσιν εμυήθης σαφώς.

 

Συνέδραμε Χριστού καί συνεξέλαμψεν, η μνήμη σου Πάτερ τοίς γενεθλίοις, ών τό άφραστον μυστήριον, ταίς σαίς διδασκαλίαις εφανέρωσας.

Θεοτοκίον

Ασπόρως εν γαστρί Θεόν συνέλαβες, καί τίκτεις αφράστως σεσαρκωμένον, εις όν βλέπειν ου τολμώσιν Αγνή, ουρανών αι Δυνάμεις Αειπάρθενε.

Καταβασία

«Ισχύν ο διδούς τοίς Βασιλεύσιν ημών Κύριος, καί κέρας χριστών αυτού υψών, Παρθένου αποτίκτεται, μολεί δέ πρός τό Βάπτισμα, διό πιστοί βοήσωμεν, ουκ έστιν Άγιος, ως ο Θεός ημών, καί ουκ έστι δίκαιος πλήν σου Κύριε».

Ετέρα

«Όσοι παλαιών εκλελύμεθα βρόχων,

»Βορών λεόντων συντεθλασμένων μύλας,

»Αγαλλιώμεν, καί πλατύνωμεν στόμα,

»Λόγω πλέκοντες εκ λόγων μελωδίαν,

»Ω τών πρός ημάς ήδεται δωρημάτων».

 

Κάθισμα  Ήχος πλ. δ'

Τήν Σοφίαν καί λόγον

Εξανοίξας τό στόμα λόγω Θεού, εξηρεύξω σοφίαν κήρυξ φωτός, καί φρόνημα ένθεον, τή οικουμένη κατέσπειρας, τών γάρ Πατέρων όντως, κυρώσας τά δόγματα, κατά Παύλον ώφθης, τής πίστεως πρόμαχος, όθεν καί Αγγέλων, συμπολίτης υπάρχεις, καί τούτων συνόμιλος, ανεδείχθης μακάριε, Θεοφάντορ Βασίλειε, πρέσβευε Χριστώ τώ Θεώ, τών πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοίς εορτάζουσι πόθω, τήν αγίαν μνήμην σου.

Δόξα... Ήχος γ'  Θείας πίστεως

Πάσαν ήρδευσας τήν οικουμένην, ώσπερ ύδασι ταίς διδαχαίς σου, τής ευσεβείας ενσπείρας τά δόγματα, η τής ζωής γάρ πηγή ο Χοιστός εν σοί, επανεπαύσατο όντως Βασίλειε, όν ικέτευε, ως παρρησίαν κεκτημένος θεόπνευστε, δωρήσασθαι ημίν τό μέγα έλεος.

Καί νύν... Η Παρθένος σήμερον

Ο τών όλων Κύριος, περιτομήν υπομένει, καί βροτών τά πταίσματα, ως αγαθός περιτέμνει, δίδωσι τήν σωτηρίαν σήμερον κόσμω  χαίρει δέ εν τοίς υψίστοις καί ο τού Κτίστου, Ιεράρχης καί φωσφόρος, ο θείος μύστης Χριστού Βασίλειος.

 

Ωδή δ'  Ο Ειρμός

«Εισακήκοα Κύριε, τήν ακοήν τής σής οικονομίας, καί εδόξασά σε μόνε φιλάνθρωπε».

 

Περιτέμνεσθαι πέπαυται αφ' ού Χριστός εκων περιετμήθη, τών Εθνών τά πλήθη, σώζων τή χάριτι.

 

Τήν τού μέλλοντος άληκτον, η ογδοάς ζωήν εξεικονίζει, εν ή ο Δεσπότης, περιετμήθη Χριστός.

Τού Αγίου, o αυτός

Καλλωπίζεται ώσπερ, τώ τόκω Χριστού, η Νύμφη Εκκλησία, ούτω καί τή μνήμη σου Παμμακάριστε.

 

Σεμνυνόμενος τέκνον, υπάρχειν Θεού, θεότητα εις κτίσιν, ευσεβώς Βασίλειε ού κατήγαγες.

 

Αταπείνωτος ώφθης, Θεώ συμμαχών, Βασίλειε ο πάσι, τώ αυτού προστάγματι ταπεινούμενος.

 

Τή Εκκλησία δέδοσαι, παρά Θεού χαράκωμα, καί τείχος οχυρόν, Βασίλειε παμμακάριστε.

 

Τοίς αντιθέοις πέλεκυς, εκκοπτικός, καί πύρ καταναλίσκον, τήν απάτην ώφθης Πάτερ Βασίλειε.

Θεοτοκίον

Δυσωπούμέν σε Άχραντε, η τόν Θεόν ασπόρως συλλαβούσα, τού αεί πρεσβεύειν υπέρ τών δούλων σου.

Καταβασία

«Ακήκοε Κύριε φωνής σου, όν είπας, Φωνή βοώντος εν ερήμω, ότε εβρόντησας πολλών επί υδάτων, τώ σώ μαρτυρούμενος Υιώ, όλος γεγονώς τού παρόντος, Πνεύματος δέ εβόησε. Σύ εί Χριστός, Θεού Σοφία καί Δύναμις».

Ετέρα

«Πυρσώ καθαρθείς μυστικής θεωρίας,

»Υμνών Προφήτης τήν βροτών καινουργίαν,

»Ρήγνυσι γήρυν, Πνεύματι κροτουμένην,

»Σάρκωσιν εμφαίνουσαν αρρήτου Λόγου,

»Ω τών δυναστών τά κράτη συνετρίβη».

 

Ωδή ε'  Ο Ειρμός

«Ο τού φωτός χορηγος, καί τών αιώνων ποιητής Κύριος, εν τώ φωτί τών σών προσταγμάτων, Οδήγησον ημάς, εκτός σου γάρ άλλον, Θεόν ου γινώσκομεν».

 

Σύ εκ Παρθένου Μητρός, ανερμηνεύτως προελθων Κύριος, καί τήν βροτών μή απαξιώσας, ενδύσασθαι μορφήν, ως βρέφος νομίμως, τόν Νόμον επλήρωσας.

 

Νυκτί εξωμοίωται, ως τήν σκιάν τήν νομιΚήν στέργουσα, τόν Ισραήλ η γεννησαμένη, εξ ής απαστράψαν, τό φώς τό τού κόσμου, Χριστός πεφανέρωται.

Τού Αγίου, ο αυτός

Άγει διπλήν αληθώς, η Εκκλησία εορτήν σήμερον. Περιτομής, ως βρέφος Δεσπότου, οφθέντος επί γής, καί μνήμης οικέτου, σοφού καί τρισμάκαρος.

 

Τό ακατάληπτον φώς, αναπαυσάμενον εν σοί Όσιε, φωτιστικήν λαμπάδα τώ κόσμω, σέ έδειξε Χριστός, διό σου τήν μνήμην, υμνούμεν Βασίλειε.

 

Ού νομοθέτης Μωσής, ού πρό τού Νόμου, Ιωσήφ γέγονε, τής κατά σέ τροφής σιτομέτρης, τής θείας γάρ σαρκός, αυτός εστιάτωρ, εδείχθης Βασίλειε.

 

Τήν τού παντός αμυδρώς, Ιστορηθείσαν εν Σινά Γένεσιν, τώ Μωϋσεί, αυτός ερμηνεύων, εκ θείων θησαυρών, ανέπτυξας πάσι, παμμάκαρ Βασίλειε.

Θεοτοκίον

Σοί τή τεκούση Χριστόν, τόν τού παντός δημιουργόν κράζομεν. Χαίρε αγνή. Χαίρε η τό φώς, ανατείλασα ημίν. Χαίρε η χωρήσασα, Θεόν τόν αχώρητον.

Καταβασία

«Ιησούς ο ζωής αρχηγός, λύσαι τό κατάκριμα ήκει, Αδάμ τού πρωτοπλάστου, καθαρσίων δέ, ως Θεός μή δεόμενος, τώ πεσόντι καθαίρεται εν τώ Ιορδάνη, εν ώ τήν έχθραν κτείνας, υπερέχουσαν, πάντα νούν ειρήνην χαρίζεται».

Ετέρα

«Εχθρού ζοφώδους καί βεβορβορωμένου,

»Ιόv καθάρσει Πνεύματος λελουμένοι,

»Nέαv προσωρμίσθημεv απλανή τρίβον,

»Άγουσαν απρόσιτον εις θυμηδίαν,

»Μόvοις προσιτήv, οίς Θεός κατηλλάγη».

 

Ωδή ς'  Ο Ειρμός

«Άβυσσος αμαρτημάτων, εκύκλωσέ με εσχάτη, αλλ' ως τόv Προφήτηv Ιωvάv, αvάγαγε Κύριε, Κύριε, εκ φθοράς τήv ζωήν μου».

 

Είληφε τέλος ο Νόμος, αφ' ού Χριστός vηπιάσας, καί πληρωτής τού Νόμου δειχθείς, Περιτομήν κατεδέξατο, καί έλυσε τήν τού Νόμου κατάραv.

 

Σάββατα Περιτομή τε, τό φρύαγμα τώv Εβραίωv, τού επιφανέντος Χριστού, τώ νεύματι πέπαυται, καί έλαμψε τό τής χάριτος έαρ.

Τού Αγίου, ο αυτός

Έθρεψας, λιμώ τακείσας, ψυχάς πεvήτωv αφθόvως, καί τάς τώv πειvώvτων καρδίας, πάσης εvέπλησας, Βασίλειε θεϊκής ευφροσύνης.

 

Έθρεψας ψυχάς πεινώσας, τροφή τή επουρανίω, άρτος γάρ Αγγέλωv υπάρχει, ο λόγος Βασίλειε, ού άριστος σιτοδότης εγένου.

 

Ήθροισας τώ τής μελίσσης, Βασίλειε φιλοπόνω, αρετής απάσης τό άνθος, καί περιδέξιος γενόμενος, εv αυταίς μακαρίζη.

 

Έσπευσας κόσμου ραγήναι, καί Θεώ συμβιοτεύσαι, διό τοίς αστάτοις, καί ρευστοίς, Πάτερ Βασίλειε, τά μένοντα ως σοφός κατεκτήσω.

Θεοτοκίοv

Βάτος σε εv τώ Σιvαίω, αφλέκτως προσομιλούσα, τώ πυρί προγράφει Μητέρα, τήv αειπάρθεvοv, Αvύμφευτε Θεοτόκε Μαρία.

Καταβασία

«Η φωvή τού λόγου, ο λύχνος τού φωτός, ο εωσφόρος, ο τού Ηλίου Πρόδρομος, εν τή ερήμω, Μετανοείτε, πάσι βοά τοίς λαοίς, καί προκαθαίρεσθε, ιδού γάρ πάρεστι Χριστός, εκ φθοράς τόν κόσμοv λυτρούμεvος».

Ετέρα

«Ιμερτόν εξέφηνε σύν πανολβίω,

»Ήχω Πατήρ, όv γαστρός εξηρεύξατο,

»Ναί φησιν ούτος, συμφυής γόνος πέλων,

»Φώταυγος εξώρουσεv αvθρώπων γένους,

»Λόγος τέ μου ζώv, καί βροτός προμηθεία.

 

Κοντάκιον  Ήχος δ'

Επεφάνης σήμεροv

Ώφθης βάσις άσειστος τή Εκκλησία, vέμωv πάσιv άσυλον, τήν κυριότητα βροτοίς, επισφραγίζωv σοίς δόγμασιv, Ουραvοφάντορ Βασίλειε Όσιε.

Ο Οίκος

Τής σωφροσύvης ο κρατήρ, τό στόμα τής σοφίας, καί βάσις τώv δογμάτωv, Βασίλειος ο μέγας, πάσιν αστράπτει νοερώς. Δεύτε ούν, καί στώμεν εν τώ οίκω τού Θεού, θερμώς ενατενίζοντες, τοίς θαύμασι τοίς τούτου τερπόμενοι, καί ώσπερ λαμπηδόνι αστραφθέντες τώ φωτί αυτών, θαλφθώμεν τώ τού βίου καθαρτικώ πνεύματι, μιμούμενοι αυτού τήν πίστιν, τήν ζέσιν, τήν ταπείνωσιν, δι' ών οίκος εδείχθη τού όντως Θεού, πρός όν βοώντες υμνούμεν, ουρανοφάντορ Βασίλειε Όσιε.

 

Σ υ ν α ξ ά ρ ι ο ν

Τή Α' τού αυτού μηνός εορτάζομεν τήν κατά σάρκα Περιτομήν τού Κυρίου καί Θεού καί Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού.

Στίχοι

·        Χριστού περιτμηθέντος, ετμήθη Νόμος.

·        Καί τού Νόμου τμηθέντος, εισήχθη Χάρις.

 

Τή αυτή ημέρα, Μνήμη τού εν αγίοις Πατρός ημών Βασιλείου, Αρχιεπισκόπου Καισαρείας Καππαδοκίας τού Μεγάλου.

Στίχοι

·        Ζή Βασίλειος, καί θανών εν Κυρίω.

·        Ζή καί παρ ημίν, ως λαλών εκ τών βίβλων,

·        Ιανουαρίοιο θάνες, Βασίλειε, πρώτη.

 

Τή αυτή ημέρα, ό Άγιος Μάρτυς Θεόδοτος ξίφει τελειούται.

Στίχοι

·        Ο Θεόδοτος, Ουκ ανέξομαι, λέγει,

·        Ει μή κεφαλήν τού Θεού τμηθώ χάριν.

 

Τή αυτή ημέρα, ο Άγιος Γρηγόριος, ο Πατήρ τού Αγίου Γρηγορίου τού Θεολόγου, εν ειρήνη τελειούται.

Στίχοι

·        Εγκωμιαστήν οίκοθεν πλουτείς, Πάτερ,

·        Τής σής τελευτής, σού εκ μηρού γόνον.

 

Ταίς αυτών αγίαις πρεσβείαις, ο Θεός ελέησον ημάς.

 

Ωδή ζ'  Ο Ειρμός

«Eικόνος χρυσής, εν πεδίω Δεηρά λατρευομένης, οι τρείς σου Παίδες κατεπάτησαν, αθεωτάτου προστάγματος, μέσον δέ τού πυρός εμβληθέντες, δροσιζόμενοι έψαλλον. Ευλογητός εί ό Θεός, ο τών Πατέρων ημών».

 

Λαμπρά παμφαή, τά Γενέθλια Χριστού, καί τής τού μέλλοντος, ανακαινίσεως υπογράφοντα, τό μυστήριον σήμερον, ότι νομική διατάξει, ο Σωτήρ περιτέμνεται, ουχ ως Θεός, αλλ' ως βροτός, καί Νόμου πλήρωμα.

 

Τόν Νόμον πληρών, ο τού Νόμου Ποιητής, τήν σάρκα σήμερον, εθελουσίως περιτέμνεται, περιτομήν εργαζόμενος, τού τής αμαρτίας χειμώνος, καί κραυγάζειν δωρούμενος. Ευλογητός εί ο Θεός, ο τών Πατέρων ημών.

Τού Αγίου, ο αυτός

Εικών τού Πατρός ο Υιός, καί τού Υιού τό Πνεύμα πέφηνε, σύ δέ τού Πνεύματος, ώ Βασίλειε, ακηλίδωτον έσοπτρον, οικός τε τής όλης Τριάδος, μακαρία η μνήμη σου, καί οι δοξάζοντες αυτήν, αντιδοξάζονται.

 

Βυθίσας τόν νούν, εις τά βάθη τού Θεού τά ακατάληπτα, καί συλλεξάμενος τόν πολύτιμον, σύ μαργαρίτην τής γνώσεως, επλούτισας τόν κόσμον σοφία, καί κραυγάζειν εδίδαξας. Ευλογητός εί ο Θεός, ο τών Πατέρων ημών.

 

Ω σύμπνοια νού, Ιερά τε ξυνωρίς, η ώσπερ μία ψυχή, εν δυσί σώμασιν αδιαίρετος, εν Γρηγορίω Βασίλειος, πόθω θεϊκώ συνημμένοι, εν Βασιλείω Γρηγόριος, νύν ικετεύσατε Χριστόν, υπέρ τής ποίμνης υμών.

 

Πατήρ ορφανών, καί χηρών προασπιστής, καί πλούτος πένησι, τών ασθενούντων η παράκλησις, καί τών εν πλούτω κυβέρνησις, γήρως βακτηρία εδείχθης, παιδαγωγία νεότητος, καί Μοναζόντων αρετής, κανών Βασίλειε.

 

Καθάρας τόν νούν, ιλυώδους μολυσμού, παντός Βασίλειε, συνδιεσκέψω τά τού Πνεύματος, τώ ποθουμένω σοι Πνεύματι, όθεν ανυμνών τήν Τριάδα, εν παρρησία εκραύγαζες. Ευλογητός εί ο Θεός, ο τών Πατέρων ημών.

Θεοτοκίον

Σέ βάτον Μωσής, εν τώ όρει τώ Σινά, πυρπολουμένην Αγνή, προεθεώρει τήν ενέγκασαν, ακαταφλέκτως τήν άστεκτον, αίγλην τής αρρήτου ουσίας, ενωθείσης παχύτητι, σαρκός μιάς τών εν αυτή, αγίων υποστάσεων.

Καταβασία

«Νέους ευσεβείς, καμίνω πυρός  προσομιλήσαντας, διασυρίζον πνεύμα δρόσου, αβλαβείς διεφύλαξε, καί θείου Αγγέλου συγκατάβασις, όθεν εν φλογί δροσιζόμενοι, ευχαρίστως ανέμελπον. Υπερύμνητε, ο τών Πατέρων Κύριος, καί Θεός ευλογητός εί».

Ετέρα

«Έφλεξε ρείθρω τών δρακόντων τάς κάρας,

»Ο τής καμίνου τήν μετάρσιον φλόγα,

»Νέους φέρουσαν ευσεβείς Κατευνάσας,

»Τήν δυσκάθεκτον αχλύν εξ αμαρτίας,

»Όλην πλύνει δέ, τή δρόσω τού Πνεύματος».

 

Ωδή η'  Ειρμός

«Τόν αρρήτω σοφία, συστησάμενον τά πάντα Θεόν Λόγον, καί εκ μή όντων, εις τό είναι παραγαγόντα, ευλογείτε τά έργα, Κυρίου τόν Κύριον».

 

Τή ογδόη ημέρα, περιτέμνεται ως βρέφος ό Δεσπότης, τήν Ιησού τε, δέχεται προσηγορίαν, ότι τού κόσμου Σωτήρ, υπάρχει καί Κύριος.

 

Τών Χριστού Γενεθλίων, επαξιως τή ογδόη συνεζεύχθη, τού Ιεράρχου, η πανένδοξος μνήμη, ήν γεραίροντες πίστει, υμνούμεν τόν κυριον.

Τού Αγίου, ο αυτός

Τόν αφράστω προνοία, δωρησάμενον Βασιλειον τώ κόσμω, φώς ευσεβείας, σάλπιγγά τε θεολογίας, ευλογείτε τά έργα, Κυρίου τόν Κύριον.

 

Τόν δαψιλεί ενεργεία, ενοικήσαντα τώ σοφώ Βασιλείω, καί δι' αυτού, ευσεβώς θεολογηθέντα, ευλογείτε τά έργα, Κυρίου τόν Κύριον.

 

Οι τών θείων σου λόγων, απολαβόντες Βασίλειε απαύστως, εν τή σή μνήμη, πανηγυρίζοντες βοώμεν. Ευλογείτε τά έργα, Κυρίου τόν Κύριον.

 

Τάς ακτίνας τών λόγων, εξαπέστειλας Βασίλειε τω κόσμω, φωταγωγούσας, μίαν σέβειν Τριάδος φύσιν, Ευλογείτε τά έργα, κραυγάζων, τόν Κύριον.

Θεοτοκίον

Τόν εκ Πατρός προελθόντα, προαιώνιον καί άχρονον Θεόν Λόγον, καί επ' εσχάτων, ανατείλαντα εκ Παρθένου, ευλογείτε τά έργα, Κυρίου τόν Κύριον.

Καταβασία

«Μυστήριον παράδοξον, η Βαβυλώνος έδειξε κάμινος, πηγάσασα, δρόσον, ότι ρείθροις έμελλεν, άϋλον πύρ εισδέχεσθαι ο Ιορδάνης, καί στέγειν σαρκί, βαπτιζόμενον τόν Κτίστην, όν ευλογούσι Λαοί, καί υπερυψούσιν, εις πάντας τούς αιώνας».

Ετέρα

«Ελευθέρα μέν η κτίσις γνωρίζεται,

»Υιοί δέ φωτός, οι πρίν εσκοτισμένοι.

»Μόνος στενάζει, τού σκότους ό προστάτης.

»Νύν ευλογείτω συντόνως τόν αίτιον,

»Η πρίν τάλαινα τών Εθνών παγκληρία».

 

Ωδή θ'

ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΑ

Ψαλλόμενα εν τή Ωδή ταύτη

Ήχος β'

·        Μεγάλυνον ψυχή μου, τήν τιμιωτέραν, τών άνω στρατευμάτων. Δίς

·        Μεγάλυνον ψυχή μου, τόν κατά τόν Νόμον, σαρκί περιτμηθέντα.

·        Μεγάλυνον ψυχή μου, τόν εν τή ογδόη, περιτομήν λαβόντα.

·        Σήμερον ο Δεσπότης, τέμνεται τήν σάρκα, ως βρέφος πληρών τόν Νόμον.

·        Σήμερον ό Δεσπότης, σαρκί περιετμήθη, καί Ιησούς εκλήθη.

Έτερα εις τόν Κανόνα τού Αγίου.

·        Μεγάλυνον ψυχή μου, τόν εν Ιεράρχαις, Βασίλειον τόν Μέγαν.

·        Μεγάλυνον ψυχή μου, τόν εκ Καισαρείας, Βασίλειον τόν Μέγαν.

·        Μεγάλυνον ψυχή μου, τόν τής οικουμένης, υπέρλαμπρον φωστήρα.

·        Μεγάλυνον ψυχή μου, τόν κεκοσμηκότα, Χριστού τήν Εκκλησίαν.

Δόξα...

Μεγάλυνον ψυχή μου, τής τρισυποστάτου, καί αδιαιρέτου, θεότητος τό κράτος.

Καί νύν...

Μεγάλυνον ψυχή μου, τήν λυτρωσαμένην, ημάς εκ τής κατάρας.

Ο Ειρμός

«Η τόν πρό ηλίου φωστήρα, τόν Θεόν εξανατείλαντα, σωματικώς ημίν επιδημήσαντα, εκ λαγόνων παρθενικών, αφράστως σωματώσασα, ευλογημένη Πάναγνε, σέ Θεοτόκε μεγαλύνομεν».

 

Υπερβάς τούς όρους Χριστός, τής ανθρωπίνης όλης, φύσεως, υπερφυώς εκ Παρθένου αποτίκτεται, καί τό γράμμα τό νομικόν, καθώς διακελεύεται, τήν σάρκα περιτέμνεται, καί πληρωτής τού Νόμου δείκνυται.

 

Δεύτε τού Δεσπότου τά ένδοξα, Χριστού ονομαστήρια, εν αγιότητι πανηγυρίσωμεν Ιησούς γάρ θεοπρεπώς, ανηγόρευται σήμερον, σύν τούτοις καί τήν μνήμην δέ, τού Ιεράρχου μεγαλύνωμεν

Τού Αγίου, ο αυτός

Τού Αρχιποίμενος ως πρόβατον, πιστόν Χριστού Βασίλειε, τοίς ζωηφόροις ίχνεσιν επηκολούθησας, τώ τυράννω γάρ τήν σαυτού, ψυχήν Πάτερ προδέδωκας, προκινδυνεύων άριστα, τής Εκκλησίας παμμακάριστε.

 

Τό τής Εκκλησίας πανίερον, Χριστού κατιδών σύστημα, υπό τής σής κοσμούμενον Ιεραρχίας σοφέ, ό πανώλης εμβροντηθείς, καταπέπτωκε τύραννος, τήν γάρ εν σοί τού Πνεύματος, αίγλην ουκ ήνεγκε Βασίλειε.

 

Τής τών Αποστόλων καθέδρας, τής χορείας τε τών Αθλοφόρων, Χριστού Πατριαρχών σκηνής, καί τών Δικαίων τρυφής, τής χορείας τε τών Προφητών, ηξιώθης Βασίλειε, τής Θεοτόκου μύστης γάρ, καί τής Τριάδος λάτρις γέγονας.

Θεοτοκίον

Ο τά υπερώα εν ύδασι, στεγάζων μόνος Κύριος, αναχαιτίζων θάλασσαν, αβύσσους τε ό ξηραίνων, εκ σού Αγνή τήν σάρκα προσλαβόμενος, εκ Βηθλεέμ επείγεται, πρός Ιορδάνην βαπτισθήναι σαρκί.

Καταβασία

«Απορεί πάσα γλώσσα, ευφημείν πρός αξίαν ιλιγγιά δέ νούς καί υπερκόσμιος, υμνείν σε Θεοτόκε, όμως αγαθή υπάρχουσα, τήν πίστιν δέχου, καί γάρ τόν πόθον οίδας, τόν ένθεον ημών, σύ γάρ Χριστιανών εί προστάτις, σέ μεγαλύνομεν».

Ετέρα

«Ω τών υπέρ νούν, τού τόκου σου θαυμάτων!

»Νύμφη πάναγνε, Μήτερ ευλογημένη,

»Δι' ής τυχόντες παντελούς σωτηρίας,

»Επάξιον κροτούμεν ως ευεργέτη,

»Δώρον φέροντες ύμνον ευχαριστίας».

 

Εξαποστειλάριον

Εν Πνεύματι τώ Ιερώ

Φιλοσοφίας έρωτι, περιέτεμες Πάτερ, τό τής ψυχής σου κάλυμμα, καί τώ κόσμω εδείχθης, ως ήλιος τοίς θαύμασι, καί πιστών κατηύγασας, τας διανοίας θεόφρον, τής Τριάδος ο λάτρις, ώ Βασίλειε σοφέ, καί μύστης τής Θεοτόκου.

Τής Εορτής, όμοιον

Τήν σάρκα περιτέμνεται, ο τόν Νόμον πληρώσας, ως βρέφος οκταήμερον, τών αιώνων ο Κτίστης, καί σπάργανα ειλίσσεται, ως βροτός καί γάλακτι, εκτρέφεται ο τά πάντα, τή απείρω ισχύϊ, ως Θεός διακρατών, καί τή ροπή διεξάγων.

 

Εις τούς Αίνους ιστώμεν Στίχους δ' καί ψάλλομεν Στιχηρά Προσόμοια.

 

Ήχος πλ. α'

Χαίροις ασκητικών

Φέρει Περιτομήν εν σαρκί, ο εκ Πατρός άνευ τομής τε καί ρεύσεως, αφράστως τεχθείς ως Λόγος, καί ως Θεός εκ Θεού, εν ατρέπτω μένων τή Θεότητι, διό κατά Νόμον, ο υπέρ Νόμον γενόμενος, κατάρας Νόμου, εκλυτρούται τούς άπαντας, καί τήν άνωθεν, ευλογίαν δεδώρηται. Όθεν τήν υπεράγαθον, αυτού συγκατάβασιν, ανευφημούντες υμνούμεν, καί ευχαρίστως δοξάζομεν, αυτόν δυσωπούντες, ταίς ψυχαίς ημών δοθήναι, τό μέγα έλεος.

 

Θέσει υιός Θεού γεγονώς, αναγεννήσει τή τού θείου Βαπτίσματος, τόν φύσει καί αληθεία, καί πρό αιώνων Yιόν, τού Θεού καί Λόγον ομοούσιον, Πατρί καί συνάναρχον, ωμολόγησας Όσιε, αιρετικών δέ, τά απύλωτα στόματα, τή λαμπρότητι, τών σών λόγων ενέφραξας. Όθεν καί τά Βασίλεια, τά άνω κατώκησας, συμβασιλεύων τώ μόνω, καί φυσικώς βασιλεύοντι, Χριστώ τώ πλουσίως, διανέμοντι τώ κόσμω, τό μέγα έλεος.

 

Ένδον επουρανίου Ναού, ως Ιεράρχης Ιερός προσεχώρησας, τήν πράξιν καί θεωρίαν, τάς τής σοφίας αρχάς, ως στολήν αγίαν περικείμενος, καί νύν εις τό άνω, θυσιαστήριον Όσιε, ιερατεύων, καί Θεώ παριστάμενος, καί τήν άϋλον, λειτουργίαν τελούμενος, μέμνησο συμπαθέστατε, παμμάκαρ Βασίλειε, τών εκτελούντων τήν μνήμην, τήν Ιεράν σου καί πάντιμον, Χριστόν ικετεύων, τόν παρέχοντα τώ κόσμω, τό μέγα έλεος.

 

Όλος Ιερωμένος Θεώ, καί ολοτρόπως εκ παιδός ανακείμενος, σοφίας τής υπερσόφου, καταυγασθείς ταίς αυγαίς, τήν τών όντων γνώσιν διετράνωσας, λαμπρώς εξηγούμενος, καί σοφώς διηγούμενος, τήν εν τοίς ούσιν, ευταξίαν ποιούμενος, επιγνώσεως, θειοτέρας υπόθεσιν. Όθεν σε θεορρήμονα, καί θείον Διδάσκαλον, καί φωτοφόρον Φωστήρα, τής Εκκλησίας κηρύττομεν, Χριστόν ανυμνούντες, τόν παρέχοντα τώ κόσμω, τό μέγα έλεος.

Δόξα... Ήχος πλ. β'

Εξεχύθη η χάρις εν χείλεσί σου, Όσιε Πάτερ, καί γέγονας ποιμήν, τής τού Χριστού Εκκλησίας, διδάσκων τά λογικά πρόβατα, πιστεύειν εις Τριάδα ομοούσιον, εν μιά Θεότητι.

Καί νύν... τής Εορτής

Ήχος πλ. δ'

Συγκαταβαίνων ο Σωτήρ, τώ γένει τών ανθρώπων, κατεδέξατο σπαργάνων περιβολήν, ουκ εβδελύξατο σαρκός τήν περιτομήν, ο οκταήμερος κατά τήν Μητέρα, ο άναρχος κατά τόν Πατέρα. Αυτώ πιστοί βοήσωμεν. Σύ εί ο Θεός ημών, ελέησον ημάς.

 

Δοξολογία μεγάλη καί Απόλυσις

 

Εις τήν Λειτουργίαν

 

Τυπικά καί εκ τού Κανόνος Ωδή γ' καί ς'.

 

Ει δέ βούλει, ειπέ τά εξής Αντίφωνα τής Εορτής.

 

Αντίφωνον Α'

Στίχ. α'. Αλαλάξατε τώ Κυρίω πάσα η γή.

 

Ταίς πρεσβείαις τής Θεοτόκου...

 

Στίχ. β'. Ψάλατε δή τώ ονόματι αυτού.

 

Ταίς πρεσβείαις τής Θεοτόκου...

 

Στίχ. γ'. Διηγήσασθε πάντα τά θαυμάσια αυτού.

 

Ταίς πρεσβείαις τής Θεοτόκου...

 

Στίχ. δ'. Είπατε τώ Θεώ, Ως φοβερά τά έργα σου.

 

Ταίς πρεσβείαις τής Θεοτόκου...

 

Δόξα... Καί νύν...

 

Ταίς πρεσβείαις τής Θεοτόκου...

 

Αντίφωνον Β'

Στίχ. α'. Ευφραινέσθωσαν οι ουρανοί, καί αγαλλιάσθω ή γή.

 

Σώσον ημάς Υίέ Θεού, ο σαρκί περιτμηθείς, ψάλλοντάς σοι. Αλληλούϊα.

 

Στίχ. β'. Άσατε τώ Κυρίω ψάλατε τώ ονόματι αυτού.

 

Σώσον ημάς Υιέ Θεού, ο σαρκί περιτμηθείς...

 

Στίχ. γ'. Εκ Σιών ή ευπρέπεια τής ωραιότητος αυτού.

 

Σώσον ημάς Υιέ Θεού, ο σαρκί περιτμηθείς...

 

Στίχ. δ'. Ο Θεός ημών εν τώ ουρανώ, καί εν τή γή, πάντα όσα ηθέλησεν εποίησεν.

 

Σώσον ημάς Υιέ Θεού, ο σαρκί περιτμηθείς...

 

Δόξα... Καί νύν...

 

Ο μονογενής Υιός καί Λόγος τού Θεού...

 

Αντίφωνον Γ'

Στίχ. α'. Τά ελέη σου, Κύριε, εις τόν αιώνα άσομαι.

 

Μορφήν αναλλοιώτως ανθρωπίνην προσέλαβες, Θεός ών κατ' ουσίαν, πολυεύσπλαγχνε Κύριε, καί Νόμον εκπληρών, περιτομήν, θελήσει καταδέχη σαρκικήν, όπως παύσης τά σκιώδη, καί περιέλης τό κάλυμμα τών παθών ημών, Δόξα τή αγαθότητι τή σή, δόξα τή ευσπλαγχνία σου, δόξα τή ανεκφράστω Λόγε συγκαταβάσει σου.

 

Στίχ. β'. Απαγγελώ τήν αλήθειάν σου εν τώ στόματί μου.

 

Μορφήν αναλλοιώτως ανθρωπίνην...

 

Στίχ. γ'. Ηγάπησας δικαιοσύνην, καί εμίσησας ανομίαν.

 

Μορφήν αναλλοιώτως ανθρωπίνην...

 

Εισοδικόν

Δεύτε προσκυνήσωμεν... Σώσον ημάς Υιέ Θεού, ο σαρκί περιτμηθείς, ψάλλοντάς σοι...

 

Απολυτίκιον τής Εορτής, τού Αγίου καί τού Αγίου τής Μονής. Κοντάκιoν «Ο τών όλων Κύριος». Κοινωνικον «Αινείτε». Αντί τού, «Είδομεν τό φώς», λέγομεν «Μορφήν αναλλοιώτως».

 

Ιστέον δέ, ότι κατά τήν σήμερον τελείται η Λειτουργία τού Μεγάλου Βασιλείου διά τήν Ιεράν αυτού καί σεβάσμιον μνήμην