Η    ΗΜΕΡΑ  ΤΩΝ ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΩΝ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ
ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΔΥΤΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ
Γράφει ο Γιώργος Ιωαννίδης
 

Στην Ἑλληνική Σκέψη ὁ Ἔρως σχεδόν πάντοτε ταυτίζεται με την Ἀγάπη. Ὁ Σοφοκλής μάλιστα ἐξυμνεῖ τόν ἀγνό Ἔρωτα τον ὁποῖον ταυτίζει με την ὁμορφιά. Ὁ Πλάτων προχωρεῖ ἕνα βῆμα παραπάνω: Ὁ ἀγνός Ἔρως ἀποκαλύπτει στον .ανθρωπο τον κόσμο τοῦ ὡραίου.  Ἡ αιώνια αυτή Αλήθεια για τον Ἔρωτα διαστρεβλώθηκε και κακοποιήθηκε βάναυσα κατά τον Μεσαίωνα. Μέχρις ὅτου ὁ  Βίκτωρ Οὑγκώ στον περίφημο Ὕμνο προς τον Ἔρωτα, ανακαλύπτει  την Πλατωνική Διδασκαλία. Ὁ Ἁγνός Ἔρως εἶναι ὁ ασπασμός των Αγγέλων προς την γή. Ὅμως για τη Δύση χρειάστηκε να περάσουν μερικά χρόνια ἀκόμη,  μέχρι να έρθει ὁ Μαρκούζε να διδάξει την σχέση του Ἔρωτα με την Αιώνια Ἁρμονία.

Ἀλλά και στην καθημερινή - κοινωνική ζωή,  οι Ἕλληνες διαχωρίζουν τον Ἔρωτα ἀπό τις παράνομες σχέσεις τις ὁποῖες στιγματίζουν. Στό Ἀττικό Δρᾶμα, οἱ παράνομες σχέσεις φέρνουν πάντοτε ὄλεθρο. Ὁ Οἰδίπους Τύραννος, παρά τό ὅτι δέν γνώριζε τό ἀνοσιούργημα πού διέπραξε, ὅμως τιμωρήθηκε σκληρά ἀπ' τούς Θεούς. Ἡ Κλυταιμνήστρα τιμωρήθηκε ἀπ' τό ἴδιο της τό παιδί διότι ἀπάτησε – και σκότωσε – το σύζυγό της. Στην μυθολογία οἱ γυναῖκες, πού τίς «ξελόγιασε ὁ Δίας» [ = προτίμησαν  ἀπ' τήν συζυγική στοργή, παράνομο δεσμό πού ἥταν ἀπαγορευμένος, ξένος καί πέρα ἀπ' τά ἀνθρώπινα μέτρα] τιμωροῦνται παραδειγματικά.

Ἡ Ὀρθόδοξη Χριστιανική Διδασκαλία δέν ἄλλαξε πολλά πράγματα ἀπ' τήν Ἑλληνική παραγματικότητα – πού ἰσχύει ἀπ' τήν ἐποχή τῆς Ἀρήτης τήν ὁποία ὁ Ἀκλίνοος τόσο τήν τιμοῦσε ὡς σύζυγο (Ὁδύσιεια, η, 69)  μέχρι τούς γονεῖς τοῦ Μεγάλου Βασιλείου. Ὁ Χριστός τό πρῶτο θαῦμα, τό ἔκανε στήν Κανά τῆς Γαλλιλαίας, σέ ἕνα γάμο - σέ ἕνα οἰκογενειακό χαρούμενο γλέντι,  τιμώντας  ἔτσι τό νόμιμο δεσμό τοῦ γάμου.  Καί ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ἥταν  καλός οἰκογενειάρχης. Ξακουστή εἶναι ἡ ἀγάπη καί ὁ σεβασμός πρός τήν πεθερά του.  Ἀργότερα ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στή συνοδεία του διάλεγε καλούς οἰκογενειάρχες  οἱ ὁποῖοι τιμοῦσαν καί τόν ἴδιο καί τίς Χριστιανικές Κοινότητες πού διοικοῦσαν. Ἡ οἰκογένεια Στεφανᾶ, ἡ οἰκογένεια τῆς Χλόης, ἡ οἰκογένεια τοῦ Φιλήμονα, ἡ οἰκογένεια τῆς Λωίδας τῆς γιαγιᾶς τοῦ Τιμόθεου εἶναι παραδείγματα πρός μίμηση. Στήν Κόρινθο ὁ Παῦλος συνάντησε τό ζεῦγος τῶν σκηνοποιῶν – ἐμπόρων ἀπ' τόν Πόντο Ἀκύλα καί Πρισκίλης. Τόν φιλοξένησαν, ὀργάνωσαν τήν Ἐκκλησία τῆς Κορίνθου καί τοῦ συμπαραστάθηκαν μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς του.

Ἀλλά καί ἡ Ἐκκλησιαστική Ἱστορία ἔχει νά μᾶς δείξει παραδείγματα σωστῶν ζευγαριῶν καί τιμημένων οἰκογενειῶν. Οἱ οἰκογένειες ὅπου μεγάλωσαν οἱ Μεγάλοι Πατέρες, εἶναι παράδειγμα πρός μίμηση σέ ὅλες τίς γενεές. Και την ἐποχή που πολλοί νεόπλουτοι Ρωμαῖοι ζοῦσαν χωρίς ἀξίες, τό ζεῦγος Γαλακτίωνος καί Ἐπιστήμης ἔδωσε τό αἵμα του - ἔγιναν μάρτυρες – για τίς ξεχασμένες αὐτές ἀξίες.

Ἀντίθετα, στή μεσαιωνική Δύση οἱ σχέσεις στήν οἰκογένεια καί στήν κοινότητα, παρουσιάζονται ἐγκληματικά χαλαρές. Ἡ ὡμή βία ἀποτυπώνεται και στη Δυτική Λογοτεχνία. Οἱ ἀδελφοί  Γκριμ, στήν πρώτη ἔκδοση τῶν παραμυθιῶν τους παρουσιάζουν ἕναν κόσμο βάρβαρο, βάναυση συμπεριφορά μέσα στην οικογένεια, μητριές που μισοῦν τα παιδιά, τα κακομεταχειρίζονται και τα ὁδηγοῦν στην ἀπόγνωση. Οἱ ἄθλιες συνθήκες ὅπου ζοῦσε ἡ Σταχτοπούτα ποτέ δεν ἐνόχλησαν τους γείτονες.  Στην πόλη που περιγράφει ὁ Ὄσκαρ Οὐάιλντ (στό ὡραῖο διήγημα "The Happy Prince"), βασιλεύει ἡ θλίψη και ἡ μιζέρια - ὅμως αὐτό δεν ἐνοχλεῖ οὔτε τους Ἐπιτρόπους τῆς Ἐκκλησίας οὔτε τούς δασκάλους, οὔτε τήν ἄρχουσα τάξη τῆς πόλης. Και χρειάζεται ἕνα ἐρωτευμένο χελιδόνι να τους διδάξει την ἀγάπη και τη χαρά τῆς ζωῆς  

Ἐνῶ στήν Ἑλληνική Ὕπαιθρο οἱ γείτονες στηρίζουν τόν κατεστραμμένο συμπατριώτη τους καί προσέχουν και στηρίζουν την οικογένειά του, στή Δυτική Κοινωνία ἡ βαρβαρότητα τῶν συγγενῶν και συγχωριανῶν ὁδηγεῖ τό ὀρφανό σέ φυγή. Σέ ὅλα σχεδόν τά Δυτικά μυθιστορήματα δέν λείπει τό μικρό παιδί πού φορτωμένο ἕνα σακκί, χάνεται στό βάθος τοῦ δρόμου ταξιδεύοντας πρός τό ἄγνωστο.            

Την κοινωνική αυτή πραγματικότητα ἔρχεται να μας θυμίσει ἡ 14^η  Φεβρουαρίου – αφιερωμένη στους ερωτευμένους. Ποια πρότυπα ὅμως «ερωτευμένων ζευγαριῶν» «αγαπημένων συζύγων»  και εὐλογημένων οἰκογενειῶν  προβάλλει ἡ ἡμέρα αὐτή;        

Ἡ πραγματική ἱστορία τοῦ Rodolfo Valentino ἴσως ἐπιβεβαιώνει ὅσα οἱ Λογοτέχνες καί οἱ Καλλιτέχνες τῆς Δύσης εἰκονίζουν στά ἔργα τους :  Ἰταλός νέος, άδημιούργητος καί τυχοδιώκτης. Γεννήθηκε στις 6 Μαΐου 1895 Μετανάστευσε στήν Ἀμερική το 1913 «νά βρεῖ τήν τύχη του». Στήν ἀρχή, ἔπλενε πιάτα σέ μεγάλα ἐστιατόρια καί ξενοδοχεῖα. Ἀργότερα ἄρχισε να δουδεύει ως χορευτής σε νυκτερινά κέντρα. Οἱ παραγωγοί τοῦ Hollywood πρόσεξαν τήν ὁμορφιά του (ὄχι τόσο τα καλλιτεχνικά του προσόντα ἤ τό ταλέντο του) καί  τοῦ ἔδωσαν ρόλους κομπάρσου σέ ταινίες τοῦ βωβοῦ κινηματογράφου. Δεν ἄργησαν να ἔρθουν και οι μεγάλες ἐπιτυχίες. (Τέσερεις Ἱππότες τῆς Ἀποκάλυψης,  Αἷμα και ἅμμος, Ὁ Ἀετός κ.ά. ). Με αυτές τις ταινίες καθιερώθηκε ὡς  χαρακτηριστικός τῦπος  του  Ἐραστή  

Ὅταν ο Rodolfo Valentino ὑποδύθηκε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο ἔργο «Ο γιος του Σεΐχη» κατέπληξε με το αἰσθησιακό ταγκό που χόρεψε. Ἴσως ἀπό τότε ἄρχισε να διαδίδεται ἡ φήμη του ὡς σύμβολο ὄχι τοῦ ἀγνοῦ ἔρωτα ἀλλά τοῦ σεξ. Ὁ ἴδιος το παραδέχτηκε σέ κάποια συνέντευξή του το 1923: «Οἱ γυναῖκες δεν ἐρωτεύονται ἐμένα ἀλλά την εἰκόνα μου στήν ὀθόνη. Ἐγώ εἶμαι ἁπλά ὁ καμβᾶς πάνω στον ὁποῖο οἱ γυναῖκες ζωγραφίζουν το σύμβολο που ἐκεῖνες ὀνειρεύονται». 

Και εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὁ Rodolfo Valentino ἀπέκτησε πολλές θαυμάστριες. Ἡ πρωταγωνίστρια μάλιστα Γκλόρια Σβάνσον τόν ἐρωτεύτηκε παράφορα. Ἔπαιξαν μαζί σέ πολλές ταινίες. Τό 1926 ὅταν ὁ Rodolfo Valentino πέθανε σέ ἡλικία 31 ετῶν, ἡ Γκλόρια Σβάνσον λέγεται ὅτι κάθε πρωί, μαυροφορεμένη, πήγαινε στόν τάφο του καί ἄφηνε ἕνα κόκκινο τριαντάφυλλο.  Ἡ πράξη της αὐτή δέν ἔμεινε ἀπαρατήρητη ἀπ' τούς δημοσιογράφους καί διαφημιστές τῆς ἐποχῆς. Καί δέν ἄργησαν, νά χρηματοδοτήσουν καί νά ἐνθαρρύνουν μιά ἑορτή ἀς ποῦμε «είς μνήμη τοῦ Valentino».           

Γιατί ὅμως  ἡμέρα μνήμης τοῦ Ροντόλφο Βαλεντίνο ὁρίστηκε ἡ ἡμέρα τοῦ Ἁγίου Βαλεντίνου (Ἰταλοῦ Ἀσκητῆ) πού καμμία σχέση δέν ἔχει μέ ὅλα αὐτά;   Σωστότερο θά ἥταν νά ὁριζόταν ὡς ἡμέρα μνήμης ἡ 6η Μαΐου (γενέθλιος ἡμέρα), ἤ τοῦ Ἁγίου Ροδόλφου - ὀνομαστική  ἑορτή του Ροδόλφο Βαλεντίνο). 
Ἡ ἀπάντηση εἶναι ἁπλή.  Οἱ Ἀμερικανοί και Εὐρωπαῖοι που καθιέρωσαν τελικά την Ἡμέρα τῶν Ἐρωτευμένων ἔλαβαν υπ' όψιν ὅτι ὁ μήνας Φεβρουάριος ἀντιστοιχεῖ στόν Ἀττικό Μῆνα Ἀνθεστηριώνα. Οἱ Ἀρχαῖοι Ἕλληνες γιόρταζαν αὐτήν τήν ἐποχή τά  Ἀνθεστήρια έφτιαχναν γλυκά με ἀνθόνερο και προσέφεραν ἀνθοδέσμες. Ἐξελίχθηκε λοιπόν ἡ «ἡμέρα τῶν ἐρωτευμένων» σε ἡμέρα κατά τήν ὁποία προσφέρουν ἄνθη καί κυρίως κόκκινα τριαντάφυλλα.

Γιῶργος Ἰωαννίδης