Από το 1998 και με την εφαρμογή του νόμου Καποδίστρια τα Πουγκάκια αποτελούν  Δημοτικό Διαμέρισμα  του Δήμου Σπερχειάδος. Βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά του νομού Φθιώτιδος , σε υψόμετρο 950 μ και σε απόσταση 62χλμ από την πρωτεύουσα του νομού  , την Λαμία.  Στο χωριό ανήκουν επίσης οι οικισμοί  Κέδρα , Βλάχικος , Μαστορέικα ή Ξενοκωστέικα  και Νεοχώρι. 

Οι μόνιμοι κάτοικοι φτάνουν τους 100 τον χειμώνα και είναι κυρίως ηλικιωμένοι. Οι περισσότεροι ασχολούνται με την γεωργία , την κτηνοτροφία και την ξυλεία. Περίφημα είναι τα φασόλια και τα κάστανα που παράγει η Πουγκακιώτικη γή.

Το χωριό περιβάλλεται από τα Γαρδικιώτικα βουνά , από την Σαράνταινα (υψ.1700μ) και τα Κοκκάλια (υψ.1720μ.). Στην ανατολική πλευρά διαρρέετε από το ρέμα του Καλαμίδα. Στην δυτική πλευρά από το Κακόρεμα και το Ζιρελόρεμα που μαζί με το Κορομπλόρεμα και τα ρέματα των γειτονικών χωριών δημιουργούν τον Ρουστιανίτη , παραπόταμο του  Σπερχειού. Τα γύρω βουνά μετατρέπονται σε βοσκοτόπια κατά τους θερινούς μήνες . Οι βοσκοί προς το τέλος της άνοιξης μεταφέρουν τα ‘πράματα’ τους , δηλ. τα ζώα , από τα χειμαδιά σε διάφορες θέσεις των Πουγκακιώτικων βουνών όπως  το Δμάρκο , το Κούτσουρο , το Χαλίκι και το Καράβι. Η εκμετάλλευση των βοσκοτόπων αυτών ανήκει από κοινού στα χωριά Πουγκάκια , Παλαιοχώρι , Κανάλια και Λευκάδα.

Στο χωριό δεν λειτουργεί πλέον καμιά δημόσια υπηρεσία. Η Υγειονομική περίθαλψη των κατοίκων ανήκει άμεσα στο αγροτικό ιατρείο Γαρδικίου (7 χλμ) και έμμεσα στο Κέντρο Υγείας Μακρακώμης (30 χλμ) .Το δημοτικό σχολείο έχει κλείσει από το 1993 και από τότε τα σχολιαρόπαιδα των Πουγκακίων μεταφέρονται με ταξί στο Δημοτικό Λευκάδας .

Η βλάστηση του χωριού είναι ιδιαίτερα πυκνή ακόμα και μέσα στις κατοικημένες περιοχές . Καρυδιές , καστανιές , μηλιές , κερασιές , κορομηλιές μαζί με τα πλατάνια που βρίσκονται κοντά στις πηγές και στα ρέματα συνθέτουν ένα χρωματιστό τοπίο μοναδικής ομορφιάς που δίνει την θέση του στο άγριο πράσινο του έλατου που κατακλύζει τα πιο ψηλά σημεία των Πουγκακίων. Όσο αναφορά τα νερά του χωριού, άφθονα …(Δόξα το Θεό). Η υδροδότηση του κυρίως χωριού γίνεται από τις πηγές Χαλικόβρυση και Μπούλια  , ενώ οι γύρω οικισμοί έχουν αυτόνομη υδροδότηση από μικρότερες πηγές.

Κεντρικό σημείο του χωριού είναι η πλατεία με τον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου , που είναι και η πολιούχος του χωριού. Στα Πουγκάκια λειτουργεί και ενορία του Παλαιού Ημερολογίου που γιορτάζει του Αγίου Δημητρίου.  

Για να φτάσει κανείς στα Πουγκάκια περνά από την Λαμία και συνεχίζει στην εθνική οδό Λαμίας -Καρπενησίου . Αφού φτάσει στην πλατεία της Μακρακώμης , έχει 2 επιλογές. α) Κατευθύνεται προς Σπερχειάδα και μετά συνεχίζει για τα χωριά Λευκάδα , Κανάλια , Παλαιοχώρι β) Συνεχίζει προς Καρπενήσι και στρίβει αριστερά στη γέφυρα Γιαννάκαινας ( υπάρχει σχετική πινακίδα ) . Στη συνέχεια συναντά την διακλάδωση Παλαιοβράχας όπου στρίβει δεξιά και περνώντας διαδοχικά μέσα από τα χωριά Λευκάδα , Κανάλια και Παλαιοχώρι φτάνει στα Πουγκάκια . Εκεί τελειώνει και  ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος…Η ποιότητα του δρόμου είναι πολύ καλή έως την Λευκάδα ενώ παρουσιάζει αρκετές ανωμαλίες και στροφές  στο υπόλοιπο τμήμα. Η όλη διαδρομή διαρκεί περίπου 1 ώρα. (Χάρτης Διαδρομής)

ΟΙ 4 ΕΠΟΧΕΣ ΣΤΑ ΠΟΥΓΚΑΚΙΑ

ΑΝΟΙΞΗ : Αρχές Απριλίου και τα χιόνια έχουν αποχαιρετήσει - τις περισσότερες φορές- το χωριό και τους γύρω οικισμούς . Οι κάτοικοι καθαρίζουν τα χωράφια τους και τα ετοιμάζουν ( όργωμα , φρεζάρισμα ) για την σπορά . Στις διακοπές του Πάσχα που παρεμβάλλονται την περίοδο αυτή  πολλοί Πουγκακιώτες από διάφορα μέρη της Ελλάδος μαζεύονται στο χωριό και περνούν τις μέρες αυτές , βλέποντας συγγενείς και φίλους . Τέλη  Μαΐου και τα πρώτα κοπάδια με πρόβατα παίρνουν την θέση τους στα βοσκοτόπια των γύρω βουνών.

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ : Εποχή αδειών για τους ανθρώπους της πόλης , εποχή δουλειάς για τους γεωργούς του χωριού. Αρχίζουν οι εργασίες στα σπαρμένα χωράφια και τα περιβόλια όπως το σκάλισμα , το κλάρωμα των φασολιών και στη συνέχεια τα συχνά ποτίσματα. Από τα μέσα Ιουλίου αρχίζει  η συγκομιδή των λαχανικών ( φασολάκια , κολοκυθάκια , ντομάτες ) για να ακολουθήσουν τα ξερά φασόλια (κοντοφάσλα) και οι πατάτες (αρχές Σεπτέμβρη) . Ο Αύγουστος ίσως είναι ο καλύτερος μήνας . Απότομη αύξηση του πληθυσμού ,  καλές καιρικές συνθήκες ,  δραστηριότητες , εκδηλώσεις … Άνθρωποι κάθε ηλικίας βρίσκουν τον τρόπο να περάσουν καλά , να ηρεμήσουν και να γεμίσουν τις μπαταρίες  για τον χειμώνα. Αποκορύφωμα ο εορτασμός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου . Κάτοικοι από τα γύρω χωριά αλλά και άλλοι από πιο μακριά ξεκλέβουν κάποιες ώρες και έρχονται να προσκυνήσουν την Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας .

ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ : Το χωριό αδειάζει και βάζει την καφετί στολή του . Τα χωράφια δίνουν τους τελευταίους καρπούς  (καλαμπόκια , καρύδια , κάστανα) πριν ‘κοιμηθούν’ σκεπασμένα  με το λευκό σεντόνι του χειμώνα . Τα πρωτοβρόχια υπενθυμίζουν στους ντόπιους πως πρέπει να εφοδιαστούν με καυσόξυλα για τα κρύα που έρχονται . Ο μούστος από ντόπια αλλά κυρίως από σταφύλια του κάμπου μπαίνει στα βαρέλια για να γίνει κρασί . Τα στέμφυλα –ότι απομένει από το πάτημα των σταφυλιών- θα περάσουν από απόσταξη στο καζαναριό για να παραχθεί το πιο αυθεντικό και καθαρό ποτό , το τσίπουρο. Οι τσοπάνηδες θα αφήσουν τις στρούγκες και θα κατέβουν στον κάμπο για να ξεχειμωνιάσουν.

ΧΕΙΜΩΝΑΣ : Οι εργασίες λιγοστεύουν και τελειώνουν συνήθως με την κοπή χριστουγεννιάτικων δέντρων από τα ιδιόκτητα καστανοπερίβολα του χωριού . Οι τσάπες , οι τσουγκράνες , τα σκαλιστήρια , τα τσεκούρια δίνουν τη θέση τους στα…όπλα!!! Η περίοδος του κυνηγιού έχει αρχίσει από καιρό . Οι βροχές και τα χιόνια δίνουν ‘σημάδια’ στους κυνηγούς του αγριόχοιρου. Οργανωμένες και εξοπλισμένες ομάδες ντόπιων κυρίως κυνηγών επιδίδονται με μεγάλη διάθεση και πολλές επιτυχίες στο χόμπι αυτό.      

forma