Οι εποχές στη μυθολογία
Ο μύθος της Δήμητρας και της Περσεφόνης
Η Περσεφόνη, κόρη της θεάς Δήμητρας και του Δία, έπαιζε σε μια πανέμορφη καταπράσινη περιοχή, το Νυσσιον Πεδίο, μαζί με τις Ωκεανίδες Νύμφες. Εντυπωσιασμένη, βλέπει έναν πανέμορφο νάρκισσο και θέλησε να τον κόψει. Τότε εμφανίστηκε ο θεός του Κάτω Κόσμου, ο Άδης (Πλούτωνας) και την έκλεψε, αφού προηγουμένως είχε πάρει την συγκατάθεση του Δία. Η Δήμητρα μάταια έψαχνε να την βρει. Κάποια μέρα, μίλησε με τον βασιλιά Ήλιο, ο οποίος της εξήγησε τι είχε συμβεί, κι αυτή έχοντας θυμώσει πάρα πολύ με το Δία που επέτρεψε την αρπαγή της κόρης τους, αντί να γυρίσει στον Όλυμπο, μεταμορφώθηκε σε γριά και άρχισε να περιπλανείται στις πόλεις. Έτσι, έφτασε στην Ελευσίνα όπου ζήτησε να της χτίσουν έναν ναό κάτω από την Ακρόπολη. Αποσύρθηκε στον ναό λοιπόν, έκοψε κάθε επαφή με τον κόσμο και όλη μέρα θρηνούσε για τον χαμό της Κόρης της, μέχρι που η γη έπαψε να βλασταίνει και ο αφανισμός των ανθρώπων απειλούσε τον κόσμο. Βλέποντας αυτά, ο Δίας έστειλε τον Ερμή στον Άδη ζητώντας του να επιτρέψει την άνοδο της Κόρης για να ηρεμήσει η Δήμητρα. Ο Άδης την έστειλε, αφού πρώτα της έδωσε να φάει καρπό ροιάς ροδιού, για να εξασφαλίσει την επιστροφή της.
Η Περσεφόνη συνάντησε την μητέρα της στην Ελευσίνα, όμως μόλις η Δήμητρα αντιλήφθηκε ότι η κόρη της έφαγε τον καρπό κατάλαβε ότι δεν μπορεί να την κρατήσει για πάντα κοντά της. Την λύση έδωσε η Ρέα, η μητέρα του Δια, του Άδη και της Δήμητρας, μέσω της οποίας έγινε συμβιβασμός ανάμεσα στους θεούς και αποφάσισαν ότι η Περσεφόνη θα περνούσε το 1/3 του χρόνου με τον σύζυγο της Άδη και τα 2/3 στον Όλυμπο με την μητέρα της. Μ? αυτόν τον τρόπο πείστηκε και η Δήμητρα να γυρίσει στον Όλυμπο και μόλις βγήκε από τον ναό που είχε κλειστεί, η γη άνθισε ξανά!
Έτσι, δημιουργήθηκαν οι εποχές. Όταν η Περσεφόνη βρίσκεται στον Όλυμπο μαζί με την μητέρα της, η Δήμητρα είναι χαρούμενη και αφήνει τη γη να ανθίζει την άνοιξη και το καλοκαίρι, ενώ, όταν η Κόρη είναι στον Άδη, η Δήμητρα, θρηνεί και επικρατεί ο χειμώνας και το φθινόπωρο.
Οι τέσσερις εποχές του Γιάννη Τσαρούχη
Τέσσερα πρόσωπα, τέσσερις φίλοι
ωραία μάτια, σφιγμένα χείλη
ο ένας έρχεται, ο άλλος φεύγει
ποιος είναι δίπλα σου, ποιος βασιλεύει;
Λίγα λόγια για το ζωγράφο
Ο Γιάννης Τσαρούχης αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους ζωγράφους του 20ου αιώνα. Γεννήθηκε στον Πειραιά και σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών και στο εργαστήριο του Φώτη Κόντογλου. Έπειτα συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι και στο Λονδίνο. Ένθερμος υποστηρικτής της κίνησης για επιστροφή στις ρίζες της ελληνικής τέχνης.
Ο πίνακας του «Οι Τέσσερις Εποχές» είναι λάδι σε πανί, 160 Χ 300 εκ., εν έτει 1969 και ανήκει στη συλλογή του Κ. Δοξιάδη. Απεικονίζει τις εποχές ως ανθρώπινες μορφές, δύο άνδρες και δύο γυναίκες, που στέκονται μπροστά σ? ένα τραπέζι με φρούτα. Με τον τρόπο αυτό αναδεικνύει την ομορφιά της ανθρώπινης ύπαρξης και δίνει έμφαση σε απλά καθημερινά πράγματα. Το μεγάλο τραπέζι συμβολίζει την συνύπαρξη αυτών των ανθρώπων αλλά και την ιερή στιγμή του φαγητού που συγκεντρώνονται όλοι γύρω από το τραπέζι. Το τραπέζι φυσικά έχει φρούτα από όλες τις εποχές: σταφύλια, ροδάκινα, βερίκοκα, καρπούζι, κεράσια, ρόδια, πεπόνια.
Στο πρώτο μέρος, σε παράθυρο, ζωγράφισε την Άνοιξη (αριστερά), στο δεύτερο μέρος, το μεσαίο, το Καλοκαίρι με το Φθινόπωρο και στο τρίτο μέρος, σε παράθυρο (δεξιά), το Χειμώνα.
Πρόσωπα
Η Άνοιξη: μια κοπέλα με μακριά μαλλιά, ροδαλή στο πρόσωπο , με μπλε φόρεμα που στο αριστερό της χέρι κρατάει ένα ροζ τριαντάφυλλο. Πάνω στο τραπέζι που βρίσκεται μπροστά της, σε άσπρη μαντίλα τέσσερα ροδάκινα. Αριστερά βρίσκεται ένας δίσκος με κεράσια και δίπλα ένα ανθοδοχείο με πασχαλιές. Ψηλά στη γωνία κρεμασμένο ένα στεφάνι με τριαντάφυλλα, μαγιάτικο μου μοιάζει.
To θέρος, το Καλοκαίρι: ένας γεροδεμένος άντρας, ημίγυμνος, στεφανωμένος με κόκκινα λουλούδια και κρατάει στάχυα στο αριστερό του χέρι, δρεπάνι στο δεξί. Έχει μαύρα μαλλιά και φορά παντελόνι άσπρο. Πάνω στο τραπέζι, μπροστά του κομμένο καρπούζι, φρούτο καλοκαιρινό και μια φέτα πεπόνι.
Το Φθινόπωρο: μια κοπέλα με μαντήλι σκούρο καφέ στο κεφάλι, φοράει φόρεμα κόκκινο και κρατάει με τ? ακροδάχτυλά της μια άσπρη μαντίλα γεμάτη με σταφύλια μαύρα και ξανθά.
Ο Χειμώνας: ένας άντρας με μαύρα πυκνά μαλλιά, έχει στην πλάτη του ριγμένο ένα πανωφόρι, ανοιχτό μπροστά στο στήθος που το κρατάει με τα δυο του χέρια. Πάνω στο τραπέζι μπροστά του, τέσσερα πορτοκάλια, λίγα καρύδια και ένα ανθοδοχείο με άσπρα κρίνα. Πίσω του φλοκάτη κόκκινη διπλωμένη και ψηλά στη γωνία ένα άσπρο σύννεφο πυκνό.
Αντόνιο Βιβάλντι - Οι Τέσσερις Εποχές (Le Quattro Stagioni)
(Βενετία 1678 - Βιέννη 1741). Γνωστός και ως «κοκκινομάλλης παπάς» (il prete rosso). Δεξιοτέχνης του βιολιού και πολυγραφότατος συνθέτης. Χειροτονήθηκε ιερέας αλλά απαλλάχθηκε από τα καθήκοντά του και διορίστηκε καθηγητής βιολιού στο ίδρυμα Ospedale della Pieta της Βενετίας, ένα εκκλησιαστικό άσυλο απόρων κοριτσιών, για τα οποία συνέθεσε τα έργα του, που είναι τα περισσότερα συγκεντρωμένα σε συλλογές. Η μουσική του δυστυχώς ξεχάστηκε μετά τον θάνατό του και ξαναήρθε στην επιφάνεια τον 20ό αιώνα.