ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

    Η παράδοση λέει πως  το μικρό βασίλειο της Πέτρας, ή Καρακόλι όπως ονομάζουν την περιοχή ακόμη και σήμερα οι κάτοικοι του χωριού, ήταν  ώστε οι Τούρκοι το πολιορκούσαν ένα μήνα και δεν μπορούσαν να το κατακτήσουν. Μετά από ένα μήνα πολιορκίας οι εχθροί κατάφεραν να εισχωρήσουν με δόλο, αφού κάποιος πληρωμένος προδότης τους οδήγησε από μια υπόγεια σήραγγα που τότε την ονόμαζαν λαγούμι. Υπάρχει και μια άλλη εκδοχή. Μονοπάτι που να ανεβαίνει στο κάστρο δεν υπήρχε, παρά μόνο τα "λούκια" ύδρευσης από τα οποία ανέβαζαν νερό από το ποτάμι στο κάστρο. Έτσι μια γάτα που πήγε να πιει νερό από το λούκι που έβγαζε στο ποτάμι έγινε αντιληπτή από τους Τούρκους, και ακολουθώντας κατά μήκος αυτό το αυλάκι έφθασαν στο κάστρο απροειδοποίητα.

    Επήλθε η μεγάλη καταστροφή και ενώ σκοτώθηκαν όλοι οι πολεμιστές απόμεινε μόνη η Βασίλισσα με το μικρό παιδί της. Προτίμησε όμως να πέσει από το βράχο, αφού έριξε πρώτα το παιδί της, για να γλιτώσει από το ατίμασμα που θα δεχόταν από τους κατακτητές.

    Αν εξετάσουμε την ιστορική πορεία του χωριού στο πέρασμα των αιώνων στη χώρα μας, θα δούμε ότι δεν έμεινε αμέτοχο σ΄ όλες τις δοκιμασίες από τη δημιουργία του μέχρι σήμερα. Βλέπουμε να μάχεται και να αντιμετωπίζει του Τούρκους κατακτητές με όλα τα δυνατά μέσα και άτομα του χωριού να συμμετέχουν στην εξέγερση που έγινε με κέντρο τον Όλυμπο.

    Στη συνέχεια και στη Μικρασιατική καταστροφή και στον Ελληνογερμανικό πόλεμο οι κάτοικοι του χωριού δεν πρωταγωνιστούν βέβαια, αλλά συμμετάσχουν μέσα στο πλήθος των αγνώστων. Κατά τη διάρκεια της κατοχής ο Άγιος Δημήτριος κάηκε τρεις φορές (16/2/1943, 20/4/1943 και 23/12/1943). Ο άγιος Δημήτριος πλήρωσε βαρύ τίμημα αίματος και καταστροφής. Με την ανατίναξη του μεταλλείου χρωμίου που έγινε οι κατακτητές έστρεψαν τη μανία τους κατά του χωριού με αποτέλεσμα να εκτελέσουν επί τόπου 10 και να οδηγήσουν άλλους 34 στο Σιδ. Σταθμό Κατερίνης για εκτέλεση. Σύμφωνα με το ημερολόγιο του καπετάν Κικίτσα η σύλληψη των ομήρων έγινε 16/2/1943 και η εκτέλεσή τους 17/2/1943. Εμείς διεξάγουμε μνημόσυνο στις 22 Φεβρουαρίου. 

    Μετά τη δημιουργία του χωριού οι μοναχοί του μοναστηριού μάθαιναν στα παιδιά λίγη ανάγνωση, γραφή και θρησκειολογία, όπως επίσης και τη λιγοστή ιστορία της Ελλάδας που γνώριζαν. Στη συνέχεια και αφού το μοναστήρι μετατράπηκε σε εκκλησία το έργο του δασκάλου ανέλαβε ο παπάς. Τα μαθήματα που γίνονταν στο πίσω μέρος της εκκλησίας, στο γυναικωνίτη, παρακολουθούσαν λίγοι μαθητές αφού τα πιο πολλά παιδιά ρίχνονταν στη βιοπάλη. Το σημερινό σχολείο χτίστηκε το 1952. Γύρω στα 1900 ο Άγιος Δημήτριος αριθμούσε 2.500 με 3.000 κατοίκους, αριθμός που διατηρήθηκε μέχρι το 1960.  Χαρακτηριστικό είναι ότι το 1963 το σχολείο αριθμούσε 256 μαθητές, το 1973 158, το 1983 65, το 1993 56 και το2003 41 μαθητές.

    Με την αστυφιλία, που διαρκώς μεγαλώνει στις μέρες μας, ερήμωσαν τα χωριά και μαζί και ο Άγιος Δημήτριος. Η έλλειψη οικονομικών πόρων ανάγκασε πολλούς κατοίκους να ξενιτευτούν στο εσωτερικό της χώρας αλλά και στο εξωτερικό. Η συγκοινωνία δε βοηθούσε καθόλου την παραμονή στο χωριό και δε βοηθάει ακόμα και σήμερα.. Ο δρόμος αν και παρουσίαζε μεγάλη κίνηση, εξαιτίας της ιδιομορφίας του δυσκόλευε τη ζωή των κατοίκων, των οποίων οι σχέσεις με κατοίκους άλλων χωριών ήταν αρκετές αλλά όχι συχνές ιδιαίτερα τη χειμερινή περίοδο.

    Για να πάει κάποιος από το χωριό στη "Χώρα" έπρεπε να ετοιμασθεί σαν να ξενιτεύονταν. Τα μεταφορικά μέσα ήταν τα μουλάρια, τα άλογα και τα γαϊδούρια. Οι συναλλαγές με τους κατοίκους του Λιβαδίου, των άλλων χωριών της Ελασσόνας, όπως επίσης και με τα Σέρβια Κοζάνης ήτα εποικοδομητικές αλλά και επικίνδυνες γιατί γίνονταν μέσα από τα βουνά. Η σημερινή Β΄ 13 εθνική οδός ασφαλτοστρώθηκε μόλις το 1980 και πραγματοποιήθηκαν και κάποιες βελτιώσεις σε γέφυρες και διαπλατύνσεις σε στενά σημεία. 

    Με όλα αυτά τα προβλήματα συγκοινωνίας και επικοινωνίας το χωριό με πολύ πράσινο, πολλά δάση από πεύκα και ειδυλλιακό τοπίο δεν μπόρεσε να αναπτυχθεί τουριστικά. Σήμερα όμως καταβάλλονται κάποιες προσπάθειες σ΄ αυτή την κατεύθυνση.


Γκουτζήκας Βασίλης  e-mail: goutzikas@yahoo.com