ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ - ΒΙΟΤΕΧΝΙΕΣ

Ο οικισμός στα χρόνια της Οθωμανικής κατοχής δε φαίνεται να αντιμετώπισε ιδιαίτερα προβλήματα, και είναι φυσικό λόγω του δυσπρόσιτου του εδάφους οι Οθωμανοί ήταν ευπρόσβλητοι από τους κλέφτες και τους αρματολούς του Ολύμπου και των Πιερίων.
    Οι κάτοικοι στην πάροδο των ετών είχαν δημιουργήσει σχεδόν μια αυτάρκη κοινωνία. Πέρα από τις κλασικές ασχολίες μιας αγροτικής περιοχής, τη γεωργία και τη κτηνοτροφία, είχαν δημιουργηθεί βιοτεχνίες επεξεργασίας των τοπικών προϊόντων. Είχαν δημιουργηθεί μύλοι για άλεση δημητριακών. Γνωστοί, οι παλαιότεροι τους θυμούνται, είναι οι νερόμυλοι του Κεραμίδα, ο Βακούφικος, Παπαγρηγορίου, Ζάνα και Τούρτα. Εκείνο που είναι άγνωστο στον περισσότερο κόσμο είναι ότι υπήρχαν και δυο ανεμόμυλοι. Ο ένας από μαρτυρίες χωριανών υπήρχε στη θέση «Αλωνάκι», σε ύψωμα βόρεια από τις «Γούβες», και πρέπει να ήταν παλιός γιατί η ανάμνηση είχε χαθεί από τους περισσότερους. Ο δεύτερος κατασκευάστηκε από το Γεώργιο Τριανταφύλλου στη θέση «Καστανούλια». Αυτός ήταν νέος, μετά από την απελευθέρωση από τους Τούρκους. Δυστυχώς δε σώζεται κανείς από τους δύο.
    Πέραν αυτών των νερόμυλων που ήταν κοντά στο χωριό, είχαν επεκταθεί οι δραστηριότητες και σε μεγαλύτερη απόσταση. Κοντά στα Φωτεινά υπήρχε νερόμυλος στη θέση «Αγια Μαρίνα», που μάλλον ήταν ιδιοκτησία της Ιεράς Μονής Πέτρας Ολύμπου, αλλά την εκμετάλλευση την είχαν κάτοικοι του Αγίου Δημητρίου. Επίσης η οικογένεια Κοσμά είχε στην εκμετάλλευσή της νερόμυλο – μαντάνι στο Κεφαλόβρυσο Ελασσώνος.
    Ο ασβεστόλιθος και η ξυλεία που είναι άφθονα στην περιοχή ώθησαν στη δημιουργία καμινιών παραγωγής ασβέστου. Είναι γνωστά 8 ασβεστοκάμινα. Του Εργ. Φουστάνη στον Ξερόλακκο, 2 του Κεραμίδα, 2 του Κων. Φουστάνη, του Πόποτη, του Τσιρογιάννη και του Τσανάκα. Μέχρι τα τελευταία χρόνια λειτουργούσε μόνο του Τσιρογιάννη.
    Στη θέση Σκάλα υπήρχε νεροπρίονο του Αργύρη Φουστάνη που επεξεργαζόταν τοπική ξυλεία. Ένα άλλο νεροπρίονο λειτούργησε στη θέση μαντάνια για λίγο.
    Η βαριά βιομηχανία, θα έλεγε κανείς, για τον τόπο ήταν τα μαντάνια και οι ντριστέλλες επειδή η ευρύτερη περιοχή είχε έντονη κτηνοτροφία και παραγωγή μαλλιού το οποίο χρησιμοποιούνταν για παραγωγή υφασμάτων.
    Υπήρχαν, συνήθως ήταν συγκρότημα ντριστέλλας – μαντανιού, 5 μαντάνια τα οποία επεξεργάζονταν τα υφαντά της ευρύτερης περιοχής. Οι ιδιοκτήτες με άτυπη συμφωνία είχαν προσδιορίσει τις περιοχές δράσης. Από κει με τα ζώα παραλάμβαναν το ύφασμα (τσιπούνι) και τις φλοκάτες, τα επεξεργάζονταν και τα μετέφεραν στους πελάτες. Οι περιοχές ήταν οι εξής:

Ø     Ο Γιάννης Αναγνώστου τα χωριά Διμηνάδες, Κλεισούρα, Κρανιά, Πελάνα, Λουτρό, Δεσκάτη και Αγία Παρασκευή.

Ø     Ο Γεώργιος (Γούλας) Αναγνώστου: Σπαρμός, Καρυά, Πύθειο, Ολυμπιάδα.

Ø     Ο Τάσος Γκρέμος: Καρατζιόλι, Ντριάνοβος (Δρυμός), Τσαρίτσανη, Ελευθεροχώρι.

Ø     Ο Ζάννας: Μαλαθριά (Δίον), Καρύτσα, Λόφος.

Ø     Ο Τούρτας: Κίτρος και Βόρεια Πιερία.

Ø     Ο Κοσμάς: Μικρόβαλτο, Τρανόβαλτο, Βούρμπα.

    Όπως φαίνεται η δραστηριότητα αυτή είχε επεκταθεί και στους γύρω νομούς φέροντας έσοδα στο χωριό.
    Για τις ανάγκες στα γεωργικά εργαλεία υπήρχαν δυο σιδηρουργεία. Του Δ. Τριανταφύλλου και του Γ. Ζουμπανιώτη. Ο πρώτος έχοντας αποκλειστικά επάγγελμα τη σιδηρουργία και ταλέντο στην κατεργασία του σιδήρου ήταν εξαιρετικός τεχνίτης και κατασκεύαζε και επισκεύαζε όλα τα είδη των εργαλείων. Οι πελάτες του ήταν από τα γύρω χωριά της Ελασσώνας και όχι μόνο.
    Βέβαια έχοντας κάθε σπίτι τουλάχιστον ένα γαϊδουράκι υπήρχαν σαμαράδες και ότι άλλο επάγγελμα χρειάζεται ένα χωριό για να λειτουργήσει.
    Τα περισσότερα σπίτια επίσης είχαν είδη οικοτεχνίας, τον αργαλειό, το τσικρίκι, τη ρόκα, και παρήγαγαν υφαντά – πλεκτά.


Γκουτζήκας Βασίλης  e-mail: goutzikas@yahoo.com