2. Ο ρατσισμός

(Γιάννης Βεζιρτζής, Κώστας Κώτσος, Μαρία Μπλιαχούτα)

ΤΑΞΕΙΣ: ΣΤ΄

 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 7 δίωρα

 ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ

Κείμενο διεθνούς οργανισμού, απόσπασμα θεατρικού έργου, αποσπάσματα βιβλίων, γελοιογραφίες, διαφήμιση και αποσπάσματα άρθρων από τον ημερήσιο τύπο, λεξικό, απόσπασμα επιστολής αντιρατσιστικών οργανώσεων, δίσκοι μουσικής, αφίσες.

Ενδεικτική πορεία

πρώτο δίωρο

επιδιώξεις:

 Μοιράζεται στους μαθητές η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (βλ. υλικό σελ. 18).

Συζητείται η μορφή και το περιεχόμενο των πέντε πρώτων άρθρων και σχολιάζεται αν όλοι οι άνθρωποι απολαμβάνουν τα δικαιώματα στα οποία αναφέρονται τα συγκεκριμένα άρθρα.

δεύτερο δίωρο

επιδιώξεις:

α. Οι μαθητές διαβάζουν σιωπηρά ένα απόσπασμα από το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ (βλ. υλικό σ. 19) και ένα άρθρο από τον ημερήσιο τύπο (βλ. υλικό σ. 20), που αναφέρονται στη ρατσιστική βία και την ξενοφοβία. Ακολουθεί συγκριτική μελέτη των δύο κειμένων  ως προς το ύφος και  το περιεχόμενό τους. Σχετίζονται με τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και συνειδητοποιείται ότι όσα διακηρύσσονται εκεί δεν ισχύουν τελικά για όλους τους ανθρώπους.

 β. Γράφεται στον πίνακα ο ορισμός της λέξης “ρατσισμός”, από λεξικό.Κρίνεται ο ορισμός ως προς την επάρκειά του και γίνεται προσπάθεια διατύπωσης ενός πληρέστερου ορισμού, παίρνοντας υπόψη και το δεύτερο άρθρο της Διακήρυξης των δικαιωμάτων του Ανθρώπου. 

 τρίτο δίωρο

επιδιώξεις:

α. Μοιράζουμε στους μαθητές το απόσπασμα ενός άρθρου (βλ. υλικό σ. 21) και μια γελοιογραφία (βλ. υλικό σ. 22) από τον ημερήσιο τύπο. Συζητείται το περιεχόμενό τους (που αναφέρεται στη δύναμη των Μ.Μ.Ε. και το ρόλο που παίζουν στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και στην καλλιέργεια κλίματος ρατσισμού και ξενοφοβίας).  Κατόπιν σχολιάζεται και κατανοείται ο διαφορετικός τρόπος εκφοράς του μηνύματος.  

 β. Δίνονται στους μαθητές άλλες δυο γελοιογραφίες (βλ. υλικό σ. 23), προκειμένου να εξοικειωθούν περισσότερο με τον τρόπο που σχολιάζουν οι γελοιογράφοι ζητήματα ρατσισμού και ξενοφοβίας.

 γ. Ζητάμε από τα παιδιά να εργαστούν ατομικά ή ομαδικά και να φτιάξουν   γελοιογραφίες αντιρατσιστικού περιεχομένου, οι οποίες εκθέτονται στην τάξη. Από αυτές επιλέγονται κάποιες για να σταλούν σε εφημερίδες και παιδικά περιοδικά.

 τέταρτο δίωρο

επιδιώξεις:

  α. Μοιράζονται στους μαθητές δυο κείμενα. Το πρώτο (βλ. υλικό σ.24) είναι μια διαφήμιση για συστήματα συναγερμού με τη μορφή επιστολής, που προσπαθεί να εκμεταλλευτεί το έντονο κλίμα ρατσισμού και ξενοφοβίας που επικρατεί τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Το δεύτερο (βλ. υλικό σ. 25) είναι μια επιστολή διαμαρτυρίας που υπογράφεται από πέντε αντιρατσιστικές οργανώσεις και απευθύνεται στο δήμαρχο Άνω Λιοσίων (είναι γνωστό ότι σ’ αυτή την περιοχή υπάρχει καταυλισμός Τσιγγάνων, όπου οι συνθήκες διαβίωσής τους είναι απαράδεκτες).

 β. Ακολουθεί συζήτηση για τη μορφή των κειμένων και μελέτη των γλωσσικών μέσων που χρησιμοποιούν οι διαφημιστές στα κείμενά τους (επαναλήψεις, σύντομος και ελλειπτικός λόγος κ.λπ.)

 γ. Στη συνέχεια οι μαθητές καλούνται να εντοπίσουν τις διαφορές των δύο κειμένων ως προς το περιεχόμενό τους και μέσα από τη συζήτηση οδηγούνται να συντάξουν ως τάξη μία επιστολή διαμαρτυρίας προς την εταιρεία “Spider-συστήματα ασφαλείας συναγερμού” για το απροκάλυπτο ρατσιστικό περιεχόμενο της διαφήμισής της.

 δ. Επεξεργασία του κειμένου που θα σταλεί στην εταιρεία.

 πέμπτο δίωρο

επιδιώξεις:

  α. Μοιράζεται στα παιδιά ένας στατιστικός πίνακας (βλ. υλικό σ. 26), που δείχνει το βαθμό ενασχόλησης των Ευρωπαίων με πρόσωπα άλλης εθνικότητας, φυλής ή θρησκείας. Ακολουθεί μελέτη του τόσο ως προς  τη μορφή όσο και ως προς το περιεχόμενό και διατυπώνονται προφορικά τα συμπεράσματα που προκύπτουν.

 β. Οι μαθητές συντάσσουν ερωτηματολόγιο με σκοπό να κάνουν τη δική τους μικρή έρευνα στο σχολείο και να διερευνήσουν τις ρατσιστικές και ξενοφοβικές τάσεις που πιθανόν υπάρχουν μεταξύ των συμμαθητών τους.

 έκτο δίωρο

επιδιώξεις:

 Τα παιδιά κωδικοποιούν τις απαντήσεις που δόθηκαν στο ερωτηματολόγιό τους και συντάσσουν το δικό τους στατιστικό πίνακα. Ακόμη συντάσσουν κείμενο με τα αποτελέσματα της έρευνας και μαζί με το στατιστικό πίνακα τα αναρτούν στον πίνακα ανακοινώσεων του σχολείου προκειμένου να ενημερωθούν και τα υπόλοιπα παιδιά. Γίνεται επεξεργασία του στατιστικού πίνακα και του κειμένου με τα συμπεράσματα.

 έβδομο δίωρο

επιδιώξεις:

 α. Μοιράζεται ένα μικρό απόσπασμα από τον “Έμπορο της Βενετίας” του Σαίξπηρ (βλ. υλικό σ. 27) και ακούγονται τα τραγούδια “Τι ωραία που είναι η αγάπη μου” και “Κι αν συ λευκός, νέγρος εγώ, άνθρωποι ίσος με ίσο”, όπου τα θύματα του ρατσισμού εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Ακολουθεί συζήτηση. 

 β. Επιδεικνύονται και σχολιάζονται αφίσες από το “Ευρωπαϊκό Έτος κατά του Ρατσισμού”(βλ. υλικό σ. 28-29). Στη συνέχεια οι μαθητές καλούνται να δημιουργήσουν τις δικές τους αφίσες με το ίδιο θέμα, τις οποίες τοιχοκολλούν στο σχολείο και στη γειτονιά τους.