περιεχόμενα δραστηριοτήτων υλικό

 

16. παιδικό θέατρο

(Αναστασία Ρασπάκου, Σοφία Χατζηνικολάου)

ΤΑΞΕΙΣ: Γ΄, Δ’ και Ε’

 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 6 δίωρα 

ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ

Αποσπάσματα βιβλίων, αφίσες, προσκλήσεις, φωτογραφίες και προγράμματα θεατρικών έργων, κασέτες και βιντεοκασέτες.

 Ενδεικτική πορεία

πρώτο δίωρο

επιδιώξεις:

Εξοικείωση με τα είδη θεάτρου και ειδικότερα του παιδικού θεάτρου.

Η κατανόηση του ρόλου και η απήχηση του παιδικού θεάτρου.

Κατανόηση κειμένων (θεατρικά έργα).

Παραγωγή προφορικού λόγου (συζήτηση για το θέατρο).

 α. Γίνεται προβολή βιντεοκασέτας με απόσπασμα από το παιδικό θεατρικό έργο: «Στη χώρα των γραμμάτων» και συγκεκριμένα η πέμπτη σκηνή, διάρκειας 15΄.  (Η βιντεοκασέτα και η κασέτα από το παιδικό θέατρο «Στη χώρα των γραμμάτων» διατίθενται από το Θεατρικό Σύλλογο δασκάλων και νηπιαγωγών Νομού Θεσσαλονίκης «Διθύραμβος εξ αμάξης», Ιουλιανού 19, Θεσσαλονίκη).  Εναλλακτικά διαβάζουμε το απόσπασμα (βλ. υλικό σ. 165-170) ή το ακούμε από κασέτα.

 β. Ακολουθεί συζήτηση για το παιδικό θέατρο, όπου θίγονται τα θέματα: τι είναι θέατρο, από που κατάγεται, πώς ξεκίνησε (αρχαιότητα), τι είναι παιδικό θέατρο, ποια είδη θεάτρων έχουμε (κουκλοθέατρο, μαύρο θέατρο, θέατρο σκιών), σε ποιους απευθύνονται, από ποιους παίζονται κι αν τα σημερινά παιδιά έρχονται σ’ επαφή με το παιδικό θέατρο, το θέατρο σκιών ή το κουκλοθέατρο.

 γ. Διαβάζονται αποσπάσματα από τον Καραγκιόζη: «Ο Καραγκιόζης γιατρός» (βλ. υλικό σ. 171-172) ή ακούγεται από κασέτα η δεύτερη σκηνή από το κουκλοθέατρο: «Το σχολείο των ζώων» της Βίκυ Κουλουμπή (βλ. υλικό σ. 173-174). Εντοπίζονται οι διαφορές ανάμεσα στα είδη του παιδικού θεάτρου και οι αιτίες της έλλειψης θεάτρου σκιών και κουκλοθέατρου (εισβολή τηλεόρασης, ηλεκτρονικών υπολογιστών και γενικά της τεχνολογίας, έλλειψη ελεύθερου χρόνου στα παιδιά, εργαζόμενοι γονείς κ.ά.).

 

δεύτερο δίωρο

επιδιώξεις:

Παραγωγή προφορικού λόγου.

Κατανόηση παιδικού θεατρικού έργου.

Άσκηση στη διατύπωση γενικών όρων με βάση ειδικά χαρακτηριστικά.

Αναγνώριση των κοινών στοιχείων στα θεατρικά έργα.

 α. Ρωτάμε τα παιδιά, αν έχουν παρακολουθήσει μια παιδική παράσταση - ζωντανή ή από ΜΜΕ - (πότε, με ποιον, τι είδαν, αν τους άρεσε, τι τους άρεσε).  Επεκτείνουμε  τη συζήτηση στους τρόπους που μπορεί το παιδικό θέατρο να γίνει πιο ζωντανό και να έχει άμεση επικοινωνιακή δυνατότητα με τα παιδιά-θεατές. π.χ. θα σας άρεσε να συμμετέχετε στο θέατρο και με ποιο τρόπο;

 β. Μοιράζεται σε φωτοτυπία το κείμενο του παιδικού έργου που τα παιδιά είδαν στο πρώτο δίωρο «Στη χώρα των γραμμάτων»(βλ. υλικό σ. 165-170) και εντοπίζονται, με τη βοήθεια του δασκάλου, τα κοινά στοιχεία που έχει με τα υπόλοιπα θεατρικά έργα (εξέλιξη, ρόλοι, μουσική, σκηνικά, σκηνές κ.ά.)

 γ. Γράφονται τα κοινά στοιχεία στον πίνακα και γίνεται προσπάθεια να χαρακτηριστούν μ’ ένα γενικότερο όρο (παράσταση). Για να βοηθηθούν οι μαθητές δίνεται η ονομασία των συστατικών μερών ενός θεατρικού έργου (ρόλοι, σκηνικός χώρος, κοστούμια, πλοκή, σκηνές δράσης και η μεταξύ τους σύνδεση, μουσική επένδυση, δημιουργία ατμόσφαιρας κ.ά.) (βλ. σχετικά τα βιβλία: «Το αυτοσχέδιο θέατρο» της Άλκηστις, εκδ. Άλκηστις, 1989 και «Κοινωνικό θέατρο» του Μ. Φιλλιπάκη, εκδ. Λευκό Αερόστατο).

 δ. Τα παιδιά αναγνωρίζουν και σημειώνουν στο περιθώριο του φωτοτυπημένου κειμένου τα συστατικά μέρη του παιδικού θεατρικού έργου που γράφτηκαν στον πίνακα (π.χ. ο σκηνικός χώρος, οι ρόλοι, τα κουστούμια, το τραγούδι, η εξέλιξη κ.ά.). Στη συνέχεια αναφέρουν κοινά στοιχεία με αυτά των παιδικών θεατρικών έργων που συναντούν στα σύγχρονα κινηματογραφικά έργα, σε τηλεοπτικές σειρές, σε παιδικά λογοτεχνικά έργα.

 τρίτο δίωρο

επιδιώξεις:

Κατανόηση κειμένου (μύθος)

Παραγωγή αυτοσχέδιου προφορικού λόγου

 Μοιράζεται στα παιδιά ο μύθος του Αισώπου «Το πάθημα της αλεπούς» (βλ. υλικό σ. 175-176). Τα παιδιά διαβάζουν το κείμενο, εντοπίζουν τους ρόλους και ξεχωρίζουν τις σκηνές. Ακολουθεί συζήτηση για την πλοκή, τα πρόσωπα, τα παθήματα και τα κίνητρά τους. Αν τα παιδιά έχουν κατανοήσει το περιεχόμενο και τους ρόλους, επιλέγεται ένας μαθητής για το ρόλο της αλεπούς και ένας για το ρόλο του πελεκάνου για να γίνει η δραματοποίηση του μύθου του Αισώπου.

 τέταρτο δίωρο

επιδιώξεις:

Παραγωγή προφορικού λόγου (ανάπτυξη προβληματισμού, τεκμηρίωση απόψεων).

Άσκηση στην κατανόηση της διαφορετικής οπτικής προσέγγισης ενός θέματος και των λεκτικών τρόπων με τους οποίους αποδίδεται.

 

α. Με το τέλος της δραματοποίησης του μύθου παροτρύνονται τα δύο παιδιά που υποδύονται τα ζώα να διαμαρτυρηθούν και να ζητήσουν το δίκιο τους. Το κοινό που παρακολουθεί αναλαμβάνει το ρόλο του δικαστηρίου. Δυο παιδιά γίνονται δικαστές και οι υπόλοιποι ένορκοι-κριτές. Ο δάσκαλος παρεμβαίνει για να εξηγήσει ότι η απόφαση του δικαστηρίου είναι πολύ σημαντική. Δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία να βρεθεί ο ένοχος ή ο αθώος, αλλά να βρεθούν εναλλακτικές λύσεις για την αρμονική συμβίωση των δύο ζώων. Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά υποδύονται θεατρικούς ρόλους.

 β. Με τη λήξη της συνεδρίασης διατυπώνονται οι προτάσεις, καταγράφονται, και οι δύο βασικοί ήρωες παίζουν τον μύθο από την αρχή (όσες είναι και οι προτάσεις). Π.χ. ο πελεκάνος συγχωρεί την αλεπού και δεν είναι πια εκδικητικός, όπως είναι στο μύθο. 

πέμπτο δίωρο

επιδιώξεις:

Κατανόηση και παραγωγή διαφόρων μορφών γραπτού λόγου (προσκλήσεις, προγράμματα, αφίσες).

Κατανόηση της διαδικασίας διαμόρφωσης ενός κειμένου, συνειδητοποίηση της λειτουργίας γλωσσικών μέσων και αξιοποίηση τους.

 α. Παρουσιάζονται αφίσες, προσκλήσεις, προγράμματα, διαφημιστικά από εφημερίδες και περιοδικά. Ακολουθεί συζήτηση για τη μορφή, το περιεχόμενο και το σκοπό που εξυπηρετούν.

 β. Τα παιδιά χωρίζονται σε δυο ομάδες. Η πρώτη ομάδα θα ασχοληθεί με τη δημιουργία μιας αφίσας για το θεατρικό έργο(ζωγραφική και κείμενο). Η δεύτερη ομάδα θα ασχοληθεί με τη δημιουργία πρόσκλησης που θα μοιραστεί στις άλλες τάξεις, στο διευθυντή και στους γονείς. Διατυπώνονται όλες οι προτάσεις για την πρόσκληση και την αφίσα, γράφονται στον πίνακα, συζητιούνται και γίνεται επεξεργασία του κειμένου.

 έκτο δίωρο

επιδιώξεις:

Καλλιέργεια της προφορικής έκφρασης (δραματοποίηση).

     Την προηγούμενη μέρα έχουν μοιραστεί οι προσκλήσεις και έχουν τοιχοκολληθεί οι αφίσες στο σχολείο και στη γειτονιά. Γίνεται η δραματοποίηση του μύθου του Αισώπου καθώς και των εναλλακτικών προτάσεων όπως προέκυψαν από το τέταρτο δίωρο και παρουσιάζονται στην αίθουσα εκδηλώσεων με θεατές το κοινό που προσκλήθηκε. Στην αρχή του δίωρου γίνεται η προετοιμασία των παιδιών. Επειδή τα παιδιά δύσκολα εκφράζουν τις σκέψεις τους και πολλές φορές είναι διστακτικά ή φοβούνται να μιλήσουν, η αυτοσχέδια δραματοποίηση αποβλέπει στο να τους προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες γλωσσικής έκφρασης.  

περιεχόμενα δραστηριοτήτων υλικό