17.  τηλεπικοινωνίες

(Βασιλική Τσιάκα)

ΤΑΞΕΙΣ: Ε΄ και ΣΤ΄ 

ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 6 δίωρα

 ΜΕΣΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ

Κείμενα με διαφορετικές μορφές γραπτού λόγου (έντυπα Ο.Τ.Ε., καθημερινή εφημερίδα, θεματική εγκυκλοπαίδεια, λογοτεχνικό κείμενο (παραμύθι), βιογραφικό κείμενο),  συνοδευτικές εικόνες.

 Ενδεικτική πορεία

 πρώτο δίωρο

επιδιώξεις:

α.  Τα παιδιά καλούνται να απαντήσουν αν έχουν τηλέφωνο στο σπίτι τους και αν πρόκειται για ένα αναγκαίο μέσο επικοινωνίας στη σύγχρονη ζωή.  Αναμένονται αυτονόητα θετικές απαντήσεις.  Ακολουθεί συζήτηση στη διάρκεια της οποίας εξηγούνται ετυμολογικά και σημασιολογικά οι λέξεις τηλεπικοινωνία και τηλεφωνία. 

β.   Διαβάζονται τα κείμενα για την τηλεφωνία, τις τηλεκάρτες, τ' ασύρματα τηλέφωνα και την ασύρματη επικοινωνία πόλης (βλ. υλικό σ. 177-178).  Υπογραμμίζονται στα κείμενα όλες οι λέξεις και φράσεις που σχετίζονται με την τηλεφωνική επικοινωνία.  Κατόπιν ανακοινώνονται και αναγράφονται στον πίνακα της τάξης, ενώ παράλληλα εξηγούνται  ετυμολογικά και σημασιολογικά. Το λεξιλόγιο μπορεί να διευρυνθεί  και με άλλες λέξεις ή φράσεις που έχουν σχέση με την τηλεφωνία. Σχολιάζεται η μορφή και η λειτουργία των κειμένων: ποιος είναι ο συντάκτης, ποιος είναι ο αποδέκτης, ποιο το περιεχόμενο και ποιο σκοπό εξυπηρετούν ή έχουν πρόθεση να εξυπηρετήσουν. 

γ.   Αν στο σχολείο τους δεν έχει τοποθετηθεί καρτοτηλέφωνο, τα παιδιά συζητούν αν και κατά πόσο είναι απαραίτητη η τοποθέτηση του. Μετά τη συζήτηση αποφασίζουν για το παραπάνω θέμα και για τις ενέργειες που πρέπει να κάνουν. Γίνεται ψηφοφορία και καταγραφή των αποτελεσμάτων. Ανάλογα με τα αποτελέσματα, αποφασίζουν για τις απαραίτητες ενέργειες.  Π.χ. απευθύνονται στο Διευθυντή για τη συγκατάθεσή του και στον ΟΤΕ για τοποθέτηση. 

δεύτερο δίωρο

επιδιώξεις:

 α. Διατυπώνεται η απόφαση σε κείμενο στο οποίο αναφέρονται τα επιχειρήματα υπέρ ή (στην περίπτωση που αποφασίσουν την μη τοποθέτηση) κατά της τοποθέτησης κατοτηλεφώνου.

 β.    Γίνεται επεξεργασία του κειμένου και στέλνεται στη Διεύθυνση του σχολείου ή στον ΟΤΕ.

τρίτο δίωρο

επιδιώξεις:

 α. Διαβάζεται το κείμενο για την τηλεγραφία. (βλ. υλικό σ. 179).  Ζητείται να  συσχετίσουν τις λέξεις τηλεπικοινωνία, τηλεφωνία και τηλεγραφία μεταξύ τους.  Ρωτάμε τι κοινό έχουν και σε τι διαφέρουν.  Κοινό είναι το πρώτο συνθετικό των λέξεων (τηλε-), που σημαίνει τη μεταφορά μηνύματος από μακριά.  Η διαφορά είναι ότι στην τηλεφωνία το μήνυμα μεταφέρεται μέσω του προφορικού λόγου, ενώ στην τηλεγραφία μέσω του γραπτού λόγου.

 β. Παρουσιάζεται το έντυπο ενός τηλεγραφήματος του Ο.Τ.Ε. και σχολιάζεται. Γίνεται συζήτηση για το πότε επιλέγουμε να επικοινωνήσουμε με τηλεγράφημα, ποια είναι τα χαρακτηριστικά του (συντομία) και γιατί. Τα παιδιά καλούνται να γράψουν ένα τηλεγράφημα σ’ ένα φίλο τους που μένει μακριά, για να τον ενημερώσουν π.χ. ότι πρέπει να συναντηθούν επειγόντως για κάτι σημαντικό και ξαφνικό. Διαβάζονται και σχολιάζονται ως προς το αν ανταποκρίνονται στα χαρακτηριστικά του είδους.

 γ.    Διαβάζονται τα κείμενα: «Το Νέο Πρόσωπο του Internet στην Ελλάδα» (βλ. υλικό σ. 180) και το  άρθρο καθημερινής εφημερίδας (βλ. υλικό σ. 181) που αναφέρεται στη συμμετοχή μαθητών/τριών δημοτικού σχολείου της χώρας μας σε διεθνή διαγωνισμό παρουσίασης συγκεκριμένης θεματικής μέσω του Internet. Μετά τις απαραίτητες διευκρινίσεις τα παιδιά συζητούν για τον σύγχρονο τρόπο επικοινωνίας και τις δυνατότητές του. Στη συνέχεια αναφέρουν ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους τι θα ήθελαν να αναζητήσουν μέσω του Internet. 

έκτο δίωρο

επιδιώξεις:

 α. Διαβάζονται τα κείμενα «Ο Μορς ζητεί ενίσχυση» (βλ. υλικό σ. 182-183) και «Ο Σουλτάνος κι ο τηλέγραφος» (βλ. υλικό σ. 184). Σχολιάζεται το διαφορετικό γλωσσικό  επίπεδο ύφους κάθε κειμένου.  Το πρώτο αποτελεί μια βιογραφική καταχώρηση σε παιδική εγκυκλοπαίδεια, ενώ το δεύτερο ένα λαϊκό παραμύθι. Γίνεται συζήτηση του περιεχομένου του κάθε κειμένου.  Εντοπίζεται το κοινό νοηματικό χαρακτηριστικό τους: η άγνοια, η προκατάληψη και η επιφύλαξη των ανθρώπων, στο παρελθόν, απέναντι σε μια επικοινωνιακή εφεύρεση (τηλέγραφος).

 β.  Τα παιδιά προβληματίζονται αν παρόμοιες συγκρούσεις και επιφυλάξεις στη χρήση νέων τηλεπικοινωνιακών μέσων εμφανίζονται και στη σύγχρονη εποχή.  Γίνεται συζήτηση, η οποία οδηγείται στη διαπίστωση των αντιτιθέμενων στάσεων των ανθρώπων σχετικά με τη χρήση του Internet.

 γ.  Καλούνται οι μαθητές/τριες να εκφράσουν τις προσωπικές τους εκτιμήσεις για το νέο μέσο επικοινωνίας και να τις υποστηρίξουν με επιχειρήματα. Εναλλακτικά μπορεί να γραφτούν κείμενα με τη μορφή άρθρου για καταχώρηση σε παιδικό έντυπο.