Φρούτα και γλυκά

Ξηροί καρποί και φρούτα

Οι βυζαντινοί έτρωγαν αμύγδαλα, κάστανα, φιστίκια και κουκουνάρια. Είδος πολυτελείας ήταν τα μήλα. Υπήρχαν και ιδιαίτερες ποικιλίες τα ανθόμηλα και τα στρουθόμηλα. Τα μήλα τα τοποθετούσαν σε χρυσούς δίσκους στη βασιλική τράπεζα και τα πουλούσαν σε γυάλινα δοχεία. Παράλληλα αναφέρονται τα "απίδια" ή αχλάδια και τα σύκα που τα τιμούσαν ιδιαίτερα οι Βυζαντινοί. Τα σύκα μάλιστα τα συντηρούσαν σε πήλινα δοχεία με φύλλα δάφνης. Τα πιο συνηθισμένα φρούτα ήταν τα σταφύλια και οι σταφίδες για τους φτωχούς. Τα πιο φτηνά φρούτα ήταν τα πεπόνια. Σύμφωνα με μαρτυρία του Μιχαήλ Ψελλού με 2 δραχμές μπορούσε κάποιος να αγοράσει 2 κοφίνια πεπόνια. Συχνά μνημονεύονται τα κυδώνια, τα μούσμουλα και τα κούμαρα.

 

Γλυκά


Το επιδόρπιο ονομάζονταν και αναδείπνιο ή επιδείπνιο. Τα γλυκά τα αγαπούσαν ιδιαίτερα οι Βυζαντινοί και τα ονόμαζαν "πλατσένται". Οι Πατέρες της Εκκλησίας και οι εκκλησιαστικοί συγγραφείς (Μ.Βασίλειος, Κλήμης Αλεξανδρεύς, Χρυσόστομος κ.λπ.) συχνά καταφέρονται εναντίον των πλουσίων που καταναλώνουν "μελίπηκτα". Τα γλυκά ονομάζονται "μελίπηκτα" ή "μελιτηρά" ή "μελώματα", γιατί χρησιμοποιούσαν μέλι για την παρασκευή τους. Η ζάχαρη δεν ήταν άγνωστη αλλά δεν είχε τη θέση που είχε το μέλι.

Ιδιαίτερα διαδεδομένα ήταν τα παστέλια (το γνωστό παστέλι από σουσάμι το έτρωγαν κυρίως στους γάμους) και η μουστόπιτα. Επίσης, έτρωγαν μελόπιτα, από μέλι και αλεύρι. Σημαντική αναφορά γίνεται κια για την "κοπτή" που μοιάζει με το δικό μας μπακλαβά. Οι Βυζαντινοί έτρωγαν και ένα είδος κυδωνόπαστου το "κυδωνάτο" και το "καρυδάτο".

Γνωστά και διαδεδομένα ήταν τα "λάγανα" , είδος γλυκού του τηγανιού, που μοιάζει με τη δική μας λαλαγγίτα. Ο Πτωχοπρόδρομος παραπονιέται γιατί οι μοναχοί έτρωγαν συχνά λαλάγγια.