Κάποιος Marcel Cohen, στο “La grande invention d’écriture et son évolution », έργο γραμμένο περίπου τον καιρό του Β΄ παγκοσμίου πολέμου, λέει ότι η παλαιοτουρκική γραφή πρέπει να προήλθε από την εβραϊκή, που διαδόθηκε από Ἑβραίους εμπόρους – πράγμα για το οποίο δεν δίνει καμία ένδειξη ή απόδειξη, ούτε είναι κάτι που να μπορεί λογικώς να σταθεί. Λόγω όμως κάποιων επιφανειακών ομοιοτήτων, και λόγω των ελλιπώνμου γνώσεων, πίστευα, από το 1989 μέχρι το 2001, ότι τα φωνηεντικά γράμματα της παλαιοτουρκικής γραφής ήταν μεταγενέστερη προσθήκη εβραϊκής προέλευσης. Μου ήταν πάντως εξαρχής φανερό ότι τα υπόλοιπα παλαιοτουρκικά γράμματα είναι όλα καθαρά τουρκικής επινοήσεως – αυτό είναι μαθηματικώς βέβαιο για τον καθένα που έχει μελετήσει σοβαρά το θέμα. Υπάρχουν όμως κ άλλα φανερά πράγματα που είναι άγνωστα ακόμη κ στους Τούρκους μελετητές: όπως το ότι η παλαιοτουρκική γραφή είναι συλλαβική και όχι αλφαβητική.

Η παλαιότερη εργασία (http://users.sch.gr/ioakenanid/syllabaryfirstwork.htm) που έκανα πάνω σ' αυτό το θέμα, βασίστηκε σε περιορισμένη γνώση που είχα του παλαιοτουρκικού συλλαβαρίου απο το ΙΡQ ΒίΤίC κ απο μερικούς παλιότερους πίνακες, όπως οι εξής:

και

Αυτοί οι ανωτέρω πίνακες αποδίδουν την παλαιότερη παγκόσμια επιστημονική γνώση, κ είναι φανερή σ' αυτά η σφαλερή νοοτροπία των μελετητών που προσπαθούν να εντάξουν τα τουρκικά γράμματα σε ένα αλφαβητικό σύστημα, ενώ το σύστημα της παλαιοτουρκικής γραφής δέν είναι ΚΑΘΌΛΟΥ αλφαβητικό, είναι συλλαβικό, κ επιπλέον σε όλες σχεδόν τις σωζόμενες επιγραφές διατηρούνται ίχνη του αρχέγονου λογογραφικού συστήματος που αποτελείται απο σκίτσα τα οποία αρχικά απέδιδαν λέξεις, κ εν συνεχείᾳ συλλαβές. Η νεότερη κ πληρέστερη επιστημονική γνώση αποδίδεται στον πίνακα της κ. Gabain (1941):

Ο ανωτέρω πίνακας της κ. Gabain περικλείει την καλύτερη μέχρι σήμερα (όχι χωρίς λάθη) γνώση της παλαιοτουρκικής γραφής. Κ είναι ακόμη φανερός ωστόσο ο σφαλερός τρόπος σκέψης που προσπαθεί να ταξινομήσει τα γράμματα σάν να ήταν αλφαβητικά - που δέν ήταν· ήταν συλλαβικά στην πραγματικότητα, κ ώς προερχόμενα απο εικονογράμματα, συνέβαινε ενίοτε για την ίδια συλλαβή διαφορετικοί γραφείς να χρησιμοποιούν διαφορετικά γράμματα.

Τα δύο συλλαβάρια των Ιαπώνων καθώς κ τα Μινωικά συλλαβάρια Κρήτης κ Κύπρου, αποτελούνται από γράμματα που αποδίδουν συλλαβές του τύπου «σύμφωνο + φωνήεν», π.χ. ti, ri, nu, ru, wo, (ή, με μηδενισμό του συμφώνου, μόνο φωνήεν, π.χ. i, o, a). Αυτές οι συλλαβές ονομάζονται «ιαπωνικού τύπου».

Αντιθέτως, το παλαιοτουρκικό συλλαβάριο αποτελείται από γράμματα που αποδίδουν συλλαβές του τύπου «φωνήεν + σύμφωνο», π.χ. et, ex, oq, (ή, με μηδενισμό του συμφώνου, μόνο φωνήεν, π.χ. i, u, a). Διότι τέτοιου τύπου συλλαβές είναι προσφορότερες για την απόδοση των τουρκικών γλωσσών. Όλα τα χαρακτηριστικά της παλαιοτουρκικής γραφής πηγάζουν από τις ιδιομορφίες των τουρκικών γλωσσών.

Όλων των γλωσσών τα φωνητικά γράμματα δημιουργήθηκαν σύμφωνα με την αρχή “kana” (假 名 που θα πεί «δανεική ονομασία»). Τουτέστιν, τα πρώτα γράμματα ήταν εικόνες αντικειμένων, κ δέν απέδιδαν ήχους, αλλα έννοιες. Η κάθε έννοια όμως ονομάζεται με μία λέξη, έτσι ήρθε καιρός που κάποια γράμματα δέν σήμαιναν πλέον έννοια, αλλα ήχο λέξης: αυτά είναι φωνητικά γράμματα, που αποδίδουν είτε ένα φώνημα, είτε μια συλλαβή, είτε περισσότερα από 2 φωνήματα.

Παράδειγμα: οι Μινωίτες (ήταν Σουμέριοι άποικοι από τη Μεσοποταμία) για να απλοποιήσουν τη γραφήτους χρησιμοποίησαν για κάθε απλή συλλαβή («ιαπωνικού τύπου») ένα άκρως απλουστευμένο αλλα κ άκρως αναγνωρίσιμο σκίτσο κάποιου πράγματος του οποίου το σουμερικό όνομα ήταν η αποδιδόμενη συλλαβή. Π.χ., το γράμμα που παρίστανε κατά τη Μινωική τεχνοτροπία «γυναίκα», απέδιδε τη συλλαβή mi, διότι mi λεγόταν η γυναίκα στα σουμερικά. Με τον ίδιο τρόπο λειτουργούσαν όλα τα γράμματα των Μινωικών γραφών. Με ανάλογο τρόπο λειτουργούσαν τα γράμματα του παλαιοτουρκικού συλλαβαρίου, όπως θα δούμε αναλυτικότερα στη συνέχεια.

Η πρώτη γραφή των Τούρκων ήταν ίδια με την αρχική γραφή των Κινέζων, διότι από τους γείτονες κ συγκατοίκους Τούρκους πήραν οι Κινέζοι τη γραφή, που ήταν η παλαιότερη του κόσμου. Όλοι οι λαοί του κόσμου είναι μεταξύτους συγγενείς, αλλα οι Τούρκοι με τους Κινέζους είχαν πολύ κοντινή συγγένεια, κ ζούσαν μαζί στην ίδια χώρα. Σε αυτήν την εργασία ο όρος «Τούρκοι» σημαίνει πάντοτε τους αρχαίους Τούρκους της Ασίας, κ όχι τους κατοίκους της σημερινής Τουρκίας. Δηλαδή ώς τουρκικό εννοώ το αγγλικό Turkic, ενώ το αγγλικό  Turkish το δηλώνω με τον όρο “οθωμανικό” ή έστω κάποιον άλλο όρο που να ορίζει με σαφήνεια τους κατοίκους της σημερινής Τουρκίας. Κ ακόμη μία διευκρίνιση: το "αίμα" των αρχαίων τουρκικών φυλών ήταν πολύ διαφορετικό απο των σημερινών, δεδομένου οτι στην εποχή της κατακόρυφης ανάπτυξης του πολιτισμού (κατα την εποχή των Διδύμων, περίπου απο το 6000 π.Χ.) τουλάχιστον το μισό του παλαιοτουρκικού πληθυσμού είχε αίμα ρέζους αρνητικό - απο το οποίο σήμερα στην Ασία δέν έχει απομείνει ούτε ίχνος. Έτσι, περισσότερο τουρκικό αίμα έχουν π.χ. οι σημερινοί Γερμανοί (σκεφθείτε τις επιδρομές Ασιατών, Τούρκων, Μογγόλων, Ούνων, στην Ευρώπη, καθώς κ τους "άπειρους" Ασιάτες που πάντα εισέρρεαν στην Ευρώπη, προπάντων στο μεσογειακό χώρο, μέσω του δουλεμπορίου προπάντων αλλα κ με άλλους τρόπους) παρά οι κάτοικοι της Τουρκίας. Να το πώ αλλιώς, όσο ελληνικό αίμα υπάρχει στη σημερινή Ελλάδα, σε ίδιο ποσοστό τουρκικό αίμα υπάρχει κ στη σημερινή Τουρκία. Όχι ότι αυτό έχει καμιά σημασία, αφού όλοι οι λαοί από το ίδιο αίμα είναι, αλλα πρέπει να αποσαφηνίζουμε τους όρους που χρησιμοποιούμε. Ουσιαστικά όλοι οι λαοί μία φυλή είναι, αλλα απο την έναρξη της Νεολιθικής Εποχής, σε χρόνια λίαν πρόσφατα για την ηλικία της ανθρωπότητας, άρχισαν οι άνθρωποι να βλέπουν τους άλλους ανθρώπους ώς διαφορετικούς, ώς αντίπαλους, και η μοναδική γλώσσα των ανθρώπων άρχισε να διαιρείται. Ονομασίες εθνών δέν υπήρχαν, αυτά είναι μιά πολύ πρόσφατη ιστορία. Κ άς προς στιγμήν  παραδεχθούμε το εντελώς παράλογο, άρα κ ανθελληνικό, πως όλος ο πολιτισμός του κόσμου οφείλεται στους αρχαίους Έλληνες, εμείς οι κάτοικοι της σημερινής Ελλάδας τί σχέση έχουμε με αυτό; Τί μας ενδιαφέρει; Πόσο έχει μείνει σε αυτόν τον τόπο απο το αίμα των Ελλήνων του 5000 ή του 10000 π.Χ. που τότε υποτίθεται πως οι Έλληνες τριγύριζαν όλη τη γή κ όλους τους γαλαξίες για να εκπολιτίσουν το σύμπαν; (Νε εκπολιτίσουν, γιατί; Ήταν εις θέσιν οι άλλοι να εκπολιτισθούν; Τότε θα εκπολιτίζονταν κ μόνοιτους). Ή μήπως απο εκείνη την αρχαία εποχή σε αυτήν τη χώρα κανένας ξένος δέν έμπαινε, κ μόνο απο εδώ έβγαιναν για να εποικίσουν όλη την πλάση; Άν έτσι είναι, τότε όλου του κόσμου το αίμα είναι απο εδώ κ όλος ο πολιτισμός απο εδώ, άρα κανείς δέν είναι ξένος, συνεπώς κανείς δέν είναι κατώτεροςμας. Τότε προς τί οι ποδοσφαιρικές κραυγές εναντίον των κατώτερων κ μιαρών Ασιατών, Εβραίων κ Τούρκων; Άν είναι ξένοι κ κατώτεροι, πώς κ τόσες εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια δέν τους έχουμε αφανίσει; Με τί δυνάμεις, τί όπλα, μπόρεσαν έστω κ να υπάρχουν, κ να στέκονται ώς υπολογίσιμοι εχθροί, αφού όλα τα όπλα, όλες οι γνώσεις κ όλες οι δυνάμεις απο εμάς προέρχονται; Δηλαδή εμείς τους δώσαμε τις δυνάμεις να μας αφανίσουν; έ, τότε είμαστε κατώτεροιτους στο μυαλό! Μπορείς να έχεις την ανωτερότητα που συνεπάγεται τη νηφαλιότητα να κατανοήσεις πως μέχρι χτές οι άνθρωποι ήταν όλοι μία φυλή, και ουσιαστικά έτσι εξακολουθεί να είναι; Άν όχι, θα αρχίσω να σκέφτομαι πως προέρχεσαι απο κάποια πολύ κατώτερη φυλή! Εδώ μιλώ ως ερευνητής. Ακριβώς το ελληνικό πνεύμα είναι εκείνο που με κάνει να αποδίδω αντικειμενικά τα αποτελέσματα της έρευνας, κ όχι όπως επιφανειακά τάχα μας συμφέρει. Τις πολιτικέςμου απόψεις θα τις εκφράσω, άν θέλει ο Θεός, αλλού, άν κανείς έχει διάθεση να ακούσει. Τιμώ όσο κανένας άλλος τον ελληνικό πολιτισμό, γι' αυτό κ την εργασία αυτήν ελληνικά την γράφω, όχι αγγλικά να έχουν πρόσβαση μόνο οι ξένοι. Κ είναι τιμή για την χώραμου, τιμή που οι ξένοι δέν θα την αποδώσουν, οτι απο εδώ βγαίνουν αυτές οι αλήθειες, επιστημονικές κ ιστορικές. Πάντοτε πρέπει να λέμε την αλήθεια, το ψέμα δέν πολεμιέται με ψέμα. Όντως πολύ κ τερατώδες ψέμα διαδίδεται απο τον οθωμανικό, κ ινδικό, κ κάθε άλλο εθνικισμό, αλλα το ψέμα δέν πολεμιέται με ψέμα. Αυτό σου φαίνεται περίεργο; έ, τότε είσαι κ’ εσύ ψεύτης άρα δέν δικαιούσαι να ζητάς να σου λένε την αλήθεια. Όποιος πιστεύει πως πρέπει να κάνουμε τη δουλιάμας μέσω της ψευτιάς, είναι εχθρός του Ελληνισμού κ του Θεού ακόμα, με τί λόγια θα μπορούσε να πεισθεί ένας τέτιος άνθρωπος; Είναι μεγάλη ηδονή να νομίζεις οτι είσαι ο περιούσιος του Θεού, οτι ανήκεις στην ανώτερη φυλή του κόσμου• όταν έχεις ανάγκη αυτήν την ηδονή, πώς μπορώ να σε απαγκιστρώσω; αλλα να είσαι σίγουρος πως την ηδονή αυτή την χρειάζονται μόνο οι κατώτεροι άνθρωποι. Η ανωτερότητα του ανθρώπου ξεκινά μόνο απο την αγάπη της αλήθειας, κ αυτό φαίνεται όταν για χάρη της αλήθειας προθυμοποιείσαι και να ταπεινωθείς – τότε δέν θα ταπεινωθείς. Όταν προς τον κατώτερο γίνεσαι κατωτερότερος, δέν θα μπορέσεις να διαβάσεις αυτήν την εργασία. Και άν είναι να μήν την διαβάσεις ολόκληρη, παρακαλώ να μήν την διαβάσεις καθόλου.

Οι Κινέζοι συχνά ανέφεραν ότι δύο είναι οι αρετές: 文 γραμματοσύνη και 武 πολεμική ικανότητα. Κατά παράδοση οι Τούρκοι θεωρούνται ικανότεροι στα πολεμικά (οι στρατιωτικοί της Κίνας προέρχονταν κατά κανόνα από τουρκικές ή άλλες συγγενικέςτους αλταϊκές φυλές), ενώ οι Κινέζοι στα γράμματα. Αν όμως το ψάξετε θα βρείτε οτι οι ρίζες ολόκληρης της κινεζικής γραμματείας βρίσκονται κυρίως σε τουρκικές φυλές. Θα δοθεί παρακάτω η ευκαιρία να αναφερθούμε σε αυτό.

Να θυμόμαστε όμως οτι την παλαιότερη γραφή των Τούρκων τη χρησιμοποίησαν οι Κινέζοι, γι’ αυτό συχνά θα αναφέρομαι στην παλαιά Κινέζικη γραφή προκειμένου να διαλευκάνω την εικονιστική προέλευση κάποιων τουρκικών συλλαβογραμμάτων – για της οποίας την εξιχνίαση μιά άλλη χρήσιμη πηγή είναι το αλφάβητο Brahmi που εμφανίστηκε στην Ινδία κατά τον έκτο αιώνα π.Χ., αυτό προήλθε από παλαιά τουρκική γραφή, κ από αυτό όλα τα σημερινά αλφάβητα της Ινδίας κ αρκετών άλλων εθνών. Επίσης τουρκική προέλευση φαίνεται να έχει το πρό-λατινικό ουγγρικό αλφάβητο, στο οποίο ωστόσο δέν έχω εμβαθύνει.

Του παλαιοτουρκικού συλλαβαρίου βρίσκονται, στις σωζόμενες κ αναγνώσιμες επιγραφές, περίπου 50 γράμματα. Ακόμη μερικά είναι που εικάζω πως υπήρχαν κ καταργήθηκαν λόγω της ομοιότητάςτους με άλλα, κ άλλων η ύπαρξη μαρτυρείται από το Brahmi, αν κ δέν βρίσκονται στις υπάρχουσες γνωστές τουρκικές επιγραφές. Σε παλαιότερες εποχές το παλαιοτουρκικό συλλαβάριο σίγουρα περιλάμβανε περισσότερα γράμματα από τα περίπου 50 που βρίσκονται στις σωζόμενες γνωστές επιγραφές. Μια απόδειξη για τούτο είναι οτι κ αυτά τα 50 δέν βρίσκονται σε όλους τους τύπους γραφής. Σε κάθε τύπο της παλαιοτουρκικής γραφής, όπως θα δούμε, ήδη από τον 8^ο μ.Χ. αιώνα είχαν καταργηθεί μερικά από τα γράμματα, που είναι γνωστά από άλλους τύπους.

Σήμερα η πληρέστερη αποτύπωση της παλαιοτουρκικής γραφής βρίσκεται στον εξής πίνακα:

(απο τον ιστότοπο http://irq.kaznpu.kz/?lang=e&mod=1 που είναι ο μόνος ιστότοπος που καλύπτει το θέμα με αρκετή πληρότητα και επιστημονικότητα, άν και όχι χωρίς πολλά και σοβαρά λάθη)

Ο παραπάνω πίνακας δέν δείχνει καμία εξέλιξη της επιστημονικής έρευνας, αντίθετα οπισθοδρόμηση δείχνει σε σχέση με την γνώση που έχει αποτυπωθεί στον προηγούμενο πίνακα της κ. Gabain (1941). Κ ακριβώς επειδή ο ανωτέρω πίνακας δείχνει όλη τη ρηχότητα της σημερινής "επιστημονικής" έρευνας, πρέπει να αναφερθώ στα λάθητου πρίν παρουσιάσω τα γράμματα όπως τα έχω γνωρίσει, του παλαιοτουρκικού αλφαβήτου.

Αρχίζω λοιπόν με τις επιπολαιότητες που βρίσκονται στον παραπάνω πίνακα:

1. Πρόκειται για τρία διαφορετικά παλαιοτουρκικά γράμματα, μοιάζουν μεταξύτους αλλα είναι σαφώς διαφορετικά, αφού είναι φανερή η διαφοράτους στην ίδια επιγραφή. Σε όλες τις επιγραφές του ιΕΝΙΣΕι χρησιμοποιείται το  =η, ενώ σε ελάχιστες επιγραφές γίνεται επιπλέον διάκριση  =α και  =ε, την οποία διάκριση γνώριζε ήδη η Gabain (1941). Ο ανωτέρω πίνακας τα θεωρεί καί τα τρία ώς ένα γράμμα.

4. Σε πίνακα των παλαιοτουρκικών γραμμάτων της Chuvash βρίσκεται και γράμμα για το ο, το οποίο δέν έχω αλλού πουθενά βρεί.

5. Σε όλους τους σήμερα ευανάγνωστους τύπους της παλαιοτουρκικής γραφής, οι λέξεις διαχωρίζονται μεταξύτους με δυό τελείες άνω και κάτω, αξιέπαινο στοιχείο άν σκεφθούμε οτι στις παλιές γραφές κατα κανόνα δέν διαχωρίζονται λέξεις· χαρακτηριστική εξαίρεση αποτελεί η Πρωτογραμμική των Σουμερίων, και η παλαιοτουρκική συλλαβική γραφή. Ωστόσο, αστήριχτα οι δημιουργοί του ανωτέρω πίνακα θεώρησαν οτι το γράμμα  λειτουργούσε ώς διαχωριστικό λέξεων. Ήταν απλώς ένα γράμμα με φωνητική αξία, «α», τιθέμενο συχνά στο τέλος φράσεων ώς επιφώνημα ή ώς γραμματικό μόρφημα σε ρήματα.

ΠΡΕΠΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΊΑ ΝΑ ΣΗΜΕΙΩΘΕΊ ΟΤΙ ΣΤΙΣ ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΛΤΑι ΚΑΙ ΤΟ ΤΑΛΑΣ  ΔΕΝ ΔΙΑΧΩΡΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ, Κ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΟΙ ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ ΑΥΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΛΙΓΟΣΤΕΣ, ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΚΑΚΟΓΡΑΜΜΕΝΕΣ Η ΚΑΚΟΔΙΑΤΗΡΗΜΕΝΕΣ, ΆΡΑ ΔΥΣΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ, ΣΥΝΕΠΩΣ ΓΙΑ ΠΟΛΛΑ ΑΠΟ ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑΤΟΥΣ ΥΠΆΡΧΕΙ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ· ΣΕ ΠΟΛΛΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΛΑΣ, ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΤΕΘΕΙ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΟ.

ΠΑΛΑΙΟΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ ΣΩΖΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟ ΑΛΛΑ ΜΕΡΗ, ΟΠΩΣ ΤΟ Kuban, Don, ΤΑ ΒΑΛΚΆΝΙΑ· ΛΙΓΟΣΤΕΣ, ΜΙΚΡΗΣ ΕΚΤΑΣΗΣ, ΚΑΚΟΔΙΑΤΗΡΗΜΕΝΕΣ, ΚΑΙ ΑΠΟΚΛΙΝΟΥΣΕΣ ΑΠΟ ΤΑ ΠΙΟ ΓΝΩΣΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΟΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΕΠΙΓΡΑΦΩΝ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΤΟΥΝ, ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ ΚΑΤ’ ΕΙΚΑΣΙΑ. ΕΧΟΥΝ ΟΜΩΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΑΞΙΑ ΔΙΟΤΙ ΜΑΡΤΥΡΟΥΝ ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΑ (ΆΝ Κ ΜΗ ΑΝΑΓΝΩΣΙΜΑ) ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ.

9. Το  βρίσκεται μόνο σε μία επιγραφή απο το ιΕΝΙΣΕι, είναι όμως σαφής η παρουσίατου, και η μορφή αυτή στηρίζει την υπόθεσημου οτι το γράμμα ΕΔ παρίστανε «στόχο».

16. Το γράμμα ΟQ παρουσιάζεται σάν άγνωστο στο ιΕΝΙΣΕι, όπου όμως είναι συνηθισμένο, με μορφή βέλους προς τα πάνω.

17. Σε κάποιες επιγραφές του ΟΡΧΟΝ το  χρησιμοποιείται ώς ΟΙΚ, ενώ αγνοείται το ΟΠ, ωστόσο η διάκριση μεταξύ ΟΙΚ και ΟΠ είναι σαφής σε πιό συντηρητικούς τύπους γραφής, πλήν όμως δέν είναι καθόλου σαφής στον ανωτέρω ιστότοπο καθώς και στις γραμματοσειρές που έχουνε βγεί και προταθεί (όλες εντελώς απαράδεκτες) του παλαιοτουρκικού συλλαβαρίου.

25. Δυστυχώς δέν παρουσιάζεται ο αρχικότερος τύπος του ΕΡ, ενώ βρίσκεται σε κάποιες επιγραφές και είναι σαφώς ο τύπος απο τον οποίο προήλθαν όλοι οι άλλοι. Βλέπε παρακάτω στη λίσταμου των γραμμάτων.

26. Στη γραμμή αυτή γίνεται φοβερή σύγχυση του Α$ με διαφορετικές μορφές του ΑΣ. Το Α$ είναι γράμμα σαφέστατα διαφορετικό του ΑΣ, τα δύο γράμματα χρησιμοποιούνται ώς διαφορετικά απο σχεδόν όλους τους γραφείς.

30. Σε μία επιγραφή του ιΕΝΙΣΕι βρίσκονται τρία σαφώς διαφορετικά συλλαβογράμματα: ΕΜ, ΑΜ, και ΟΜ. Το ΑΜ (στο σχήμα παραπλήσιο με το ΙΞ) δέν το έχω βρεί σε άλλη επιγραφή, αλλα η διάκριση μεταξύ του κοινού ΕΜ και του ΟΜ (ιερού γράμματος) είναι σαφής σε αρκετές επιγραφές.

32. Το  θεωρείται απο όλους τους μέχρι τώρα μελετητές, και απο εμένα, διαφορετικό γράμμα: ΙΞ, ενώ άλλο είναι το κοινό  ΕΞ (με τη μορφή  σε όλες τις επιγραφές που έχω δεί, δέν ξέρω πού βρέθηκε ο τύπος  που παρουσιάζεται στον πίνακα.

33. Ενώ είναι σαφής η διάκριση μεταξύ  Εγγ και  Αγγ, σαφώς διαφορετικά γράμματα, ο πίνακας τα βάζει στην ίδια γραμμή. Ο τύπος  του Εγγ χρησιμοποιήθηκε απο ελάχιστους γραφείς, μάλλον μανιεριστικός κ όχι συντηρητικός τύπος.

34. Στη γραμμή αυτή γίνεται απερίγραπτη σύγχυση μεταξύ σαφώς διαφορετικών γραμμάτων που παρουσιάζονται σάν να ήταν ένα γράμμα. Το  (Α$) είναι αυτό που γράφεται  με πινελάκι στο χειρόγραφο του ΙΡΚ ΒίΤίΓ, βλέπε γραμμή 26. Στο ιΕΝΙΣΕι χρησιμοποιείται για Α$ το  (συνήθως με μιά τελείτσα μέσα), το οποίο κατα τη γνώμημου ήταν παλιότερο ΑЉ, και ώς ΑЉ χρησιμοποιήθηκε σε μία γνωστή επιγραφή του ΟΡΧΟΝ. Ενώ ώς Ε$ στο ιΕΝΙΣΕι χρησιμοποιούνταν το , το δέ  είναι άλλο γράμμα, ΑΣ και όχι Α$· κατα πάσα πιθανότητα  και =  είναι διαφορετικές μορφές του ΑΣ, που είναι διαφορετικό γράμμα απο το  (Α$), αφού χρησιμοποιούνται διαφορετικά στις ίδιες επιγραφές.

35. Ενώ άλλα γράμματα παραλείπονται εντελώς απο τον πίνακα, μία ολόκληρη σειρά χρησιμοποιείται για το  το οποίο (χρησιμοποιημένο, απο όσο ξέρω, μόνο μία φορά σε επιγραφή) προφανώς είναι απλώς η παραλλαγή του ΑЉ στο ΟΡΧΟΝ, (βλέπε σειρά 34), χρησιμοποιούμενο ώς Α$ στο ιΕΝΙΣΕι.

38. Το σπάνιο αυτό γράμμα θα το εξετάσω παρακάτω, πάντως είναι τουλάχιστον αμφίβολη η συσχέτιση με το όχι τόσο σπάνιο  του ΤΑΛΑΣ.

39. Δέν βρίσκεται γραμμή 42 στον πίνακα, που θα έπρεπε να υπάρχει μιά γραμμή για το γράμμα ΟΤ, καλώς γνωστό απο το ΙΡΚ ΒίΤίΓ και απο δύο τουλάχιστον επιγραφές του ιΕΝΙΣΕι.

40. Υπάρχουν και άλλα ακόμη γράμματα σε παλαιοτουρκικές επιγραφές, αλλα δέν είναι καθόλου σαφή, άν πρόκειται για γνωστά κακογραμμένα ή κακοδιατηρημένα, ή άν είναι λογογραφικά (ΤΑΜγΑ), γι’ αυτό δικαιολογημένα απουσιάζουν απο τον πίνακα. 

Παραθέτω εδώ έναν κατάλογο των γνωστών παλαιοτουρκικών συλλαβογραμμάτων, το καθένα με το όνομάτου:

1. α         a    =    εργασία

2. ε         e    =    κάποιο εργαλείο

3. η        ee    =    κέντρο

4. і        ｢↾ i    =    φυτό

5. ου        u    =    βραχίων (δύναμη)

6. o        o    =    (παραλλαγή του ΕΥ? οπώρα?)

7. οι        ö, œ    =    καρδιά (ιδέα)

8. αχ, ακ    aqh, aq    =    ακρίδα / έντομο

9. ικ        ıq    =    μάτι

10. οκ        ↓ oq    =    βέλος

11. αγ        ag    =    το μεταξύ των μηρών διάστημα

12. εγγ        eŋ    =    απόκλιση / διαφορά

13. αγγ        aŋ    =    καλό

14. εκ        ek    =    σκεπάρνι

15. οικ        B B ök    =    πολύ

16. εΓ        ec    =    κάμψη

17. αњ    añ    =    χέρι (άκρο)

18. αљ / ας    alj / aś    =    μαγειρεμένο φαγητό

19. εξ        λ ex    =    τρία

20. іξ         ix    =    κορυφή

21. ανξ        anx    =    (τεθλασμένη) ζιγκ-ζαγκ πορεία

22. αἰ        aj    =    τόξο

23. ατ        at    =    οίκημα / δωμάτιο

24. ετ        et    =    σκυλί

25. οτ        ot    =    πόα, χορτάρι

26. αντ        ant    =    άλογο

27. αδ        ad    =    ραφή

28. εδ        X ed    =    στόχος

29. ασ        as    =    χαυλιόδοντες

30. εσ        ا es    =    ίχνος, χαρακιά, γραμμή

31. ας        aś    =    άνθος

32. ες        Λ eś    =    ένδον?

33. αζ        az    =    λίγο

34. αν        an    =    δέκα

35. εν        en    =    εξάπλωση, διεύρυνση, επέκταση

36. αἰ (*αδ)    aj (*adh)    =    φεγγάρι

37. εἰ        ീ, ੧ ej    =    αδράχτι

38. αρ        ar    =    δρεπάνι

39. ερ        er    =    άντρας

40. αλ        al    =    κλείδωση του ποδιού

41. ελ        ץ el    =    χέρι  (πήχης)

42. αλτ        Μ alt    =    έξι

43. αρτ        ⋈ art    =    αυχένας / πλάτη / πίσω

44. επ        ിù1 ep    =    σκοινί ?

45. οπ        op    =    μαστοί

46. αβ        ab    =    απόκρυψη

47. εβ        eb    =    σπίτι

48. ομ        om    =    υπέρτατο όν

49. εμ (*ουμ)    em (*um)    =    βίσωνας

50. εμ        em    =    θηλή

51. αμ        am    =    γεννητικά όργανα γυναίκας

52. (εὐ)        (ew)    =    φρούτο

53. ακ        + aq    =    τόπος, θέση  

1)                  a / Α. Το γράμμα αυτό κατά τη γνώμημου είναι το αντίστοιχο του Κινεζικού 工 που σημαίνει εργασία. Σε παλαιότατη τουρκική γλώσσα η λέξη «εργασία, δραστηριότητα» ήταν α / ε. Η λέξη διατηρήθηκε μόνο ώς πρόσφυμα α / ε, το οποίο παρήγαγε ρήματα από ουσιαστικά. Απο αυτό το γράμμα προήλθε το α= अ του devanaagari.

 

2)                  e / Ε. Το γράμμα αυτό μοιάζει με το προηγούμενο καί στη μορφή καί στην χρήση (προφορά), έτσι που θα μπορούσαμε εύκολα να πούμε οτι δέν είναι άλλο γράμμα, αλλα παραλλαγή του προηγουμένου. Ωστόσο, είναι σαφώς ξεχωριστό γράμμα, αφού βρίσκεται σε μερικές επιγραφές μαζί με το προηγούμενο, το μέν προηγούμενο ώς Α, ενώ αυτό ώς Ε. Οπωσδήποτε υπήρχε η διάκριση στην παλαιότερη γραφή, κ χάθηκε επειδή οι γραφείς δυσκολεύονταν να διακρίνουν μεταξύ των δύο γραμμάτων. Οπωσδήποτε το γράμμα (Ε) παρίστανε κάποιο εργαλείο, μάλλον το όνοματου έχει ετυμολογική συγγένεια με του προηγουμένου γράμματος κ παρίστανε επίσης κάτι παρόμοιο με το προηγούμενο γράμμα.

 

3)    ee / Η. Το γράμμα προήλθε από μια εικόνα που σήμαινε «κέντρο, εσωτερικό, γνήσιο, κύρια ουσία, ψυχή». όλες αυτές τις έννοιες έχει το τουρκ. οιζ (öz), από ρίζα ὐερ (στην Chuvash var, στα μεσοποταμιακά σουμερικά ör, λατινικά ver-um). Όταν η λ. οιζ ήταν ὐηρ (προφερόμενη ενίοτε ὐη ή και hη), το γράμμα ήταν το μόνο κατάλληλο για την απόδοση του φωνήεντος η. Ίσως απο κάποιον τύπο hΗ ή υΗ της λέξης υΗΡ (μεταγενέστερα ΟΙζ) προήλθε (με το στερητικό πρόσφυμα -Σίζ) το ίΣίζ ή ΗΣίζ= ανάξιος (ήταν συνηθισμένο να αυτοαποκαλείται κάποιος ΗΣίζ QΟΥΛ "ανάξιος δούλος", χάριν ευγένειας). Σημειωτέον οτι το γράμμα δέν βρέθηκε σε όλους τους τύπους της παλαιοτουρκικής γραφής, αλλα μόνο σε επιγραφές του Jenisei. Σε όλα τα άλλα κείμενα, όπως κ στο ιρκ ΒίτίΓ, το Η γράφεται με το γράμμα і (βλέπε αμέσως παρακάτω). Παραπλήσια κινέζικα γράμματα είναι 中 (κέντρο) και 內 (εσωτερικό). Απο το τουρκικό Η προήλθε το ए = e του devanaagari.

 

4)                  і / Ι. Αυτό το γράμμα προήλθε από σκίτσο που παρίστανε φυτό. Τα φυτά στην παλαιά τουρκική λεγόνταν Ι, παλαιότερα і (στα σουμερικά της σφηνοειδούς Υ, από παλαιότερο і το οποίο διατηρήθηκε στα σουμερικά της Κρήτης, όπου το γράμμα που παρίστανε φυτό, βλέπε σχήμα, απέδιδε τη συλλαβή і.

Το τουρκικό і (φυτό) γραφόταν με τρόπο ανάλογο προς το κινέζικο 禾 στη συντηρητικήτου μορφή («μορφή σφραγίδας») η οποία παριστάνει ένα δημητριακό φυτό με την κορυφήτου να λυγίζει απο το βάρος του καρπού, έτσι ο βλαστός με την κορυφή είναι ακριβώς το σχήμα του τουρκικού і. Απο το τουρκικό і προήλθε το i = ि  του devanaagari. Έτσι εξηγείται γιατί είναι το μόνο γράμμα του devanaagari που γράφεται αριστερά του προηγουμένουτου: γιατί με αυτό το σχήμα και προς τα αριστερά γραφόταν κ στην τουρκική. Για να αποδώσουν το μακρό i οι Ινδοί επινόησαν το ी που είναι αντιστροφή του βραχέος i.

 

5)                  u / ΟΥ. Το αντίστοιχο αυτού του γράμματος στην κινέζικη γραφή είναι 厶 (σήμερα χρησιμοποιείται μόνο ώς μέρος του 厷 ), προήλθε από την εικόνα που σήμαινε βραχίονας. Η λ. στα τουρκικά σωζόταν μόνο ώς ρήμα ου- = δύναται. Παλαιότερα όμως η λ. χρησιμοποιούνταν κατά βάσιν ώς ουσιαστικό: «βραχίονας, δύναμη». Είναι η ίδια λ. με τη μορφή Ι στα Σουμερικά καί της Μεσοποταμίας καί της Κρήτης, όπου η συλλαβή Ι αποδιδόταν με το γράμμα που παρίστανε βραχίονα. Οι έννοιες: βραχίονας και δύναμη, ικανότητα, συμπίπτουν στα Σουμερικά, καθώς και σε άλλες γλώσσες. Απο το τουρκικό γράμμα OY προήλθε του devanaagari το u που γράφεται ώς   ु κάτω απο τα σύμφωνα. Για το μακρό u οι Ινδοί επινόησαν το   ू  που είναι αντιστροφή του βραχέως u.

 

6)         o / Ο. Δύσκολο να πώ τί παρίστανε αυτό το γράμμα, διότι το έχω βρεί μόνο σε έναν πίνακα με τα "ρουνικά" γράμματα της Chuvash, δέν το έχω δεί ποτέ εν χρήσει. Πιθανώς πρόκειται για παραλλαγή του γράμματος Ευ, οπότε παρίστανε οπώρα.

 

7)                  ö / œ / ΟΙ.  Το γράμμα προήλθε από σκίτσο καρδιάς, απο το ίδιο σκίτσο που προήλθε το κινέζικο 心 (καρδιά). Η λ. ήταν ö, που σήμαινε γνώμη, ιδέα, και παριστανόταν με το σκίτσο της καρδιάς. Ώς ρήμα η λ. σήμαινε «σχηματίζει γνώμη, αναλογίζεται». Απο το τουρκικό γράμμα ΟΙ (ö) προήλθε το ο= (σε δύο μορφές) του brahmi.

 

8)         aqh / aq / ΑΧ / ΑΚ. Σε κάποιες επιγραφές βρίσκονται μορφές ίσως αυτού του γράμματος που μοιάζουν με τον τρόπο που οι παλαιοί Τούρκοι σκιτσάριζαν ζώα με λίγες απλές γραμμές, αλλα μάλλον πρόκειται απλώς για επιρροή απο εκείνα τα σκίτσα. Επι το πλείστον οι μορφές του γράμματος δείχνουν οτι αρχικά παρίστανε ένα  αλλόμενο έντομο όπως ακρίδα κάθετα με το κεφάλι προς τα πάνω. Στα τουρκικά η λέξη για το έντομο ήταν ΑΧ. Σήμερα σώζεται με τη μορφή ΑγΙ· ΑγΙ QΟΥΡΔΟΥ = εντομο-σκούληκο, δηλαδή κάμπια. ΑγΙ έγινε κατ’ επίδραση λαϊκής ετυμολογίας από το ΑγΙ = δηλητήριο. Η λ. πρέπει να συγγενεύει με τις (πιθανόν προ-)ελληνικές άκ-αρι και ακ-ρίς. Το γράμμα παλαιότερα ήταν περίπου όμοιο με το σουμερικό “RI” (έντομο) μορφή:. Από αυτό το τουρκικό γράμμα προήλθε το qha (και όχι το qa) των ινδικών αλφαβήτων, στο Devanaagari ख, το οποίο επιπλέον δείχνει οτι το τουρκικό γράμμα ήταν παλιά ΑΧ και όχι ΑQ όπως είναι σήμερα γνωστό. Έπειτα, καθώς του τουρκικού συλλαβάριου μειώνονταν τα γράμματα, το παλαιό ΑQ καταργήθηκε και αυτό το καινούργιο ΑQ χρησιμοποιούνταν καί για ΑΧ όπως και για ΑQ. Έτσι, π.χ., όμοια γραφόταν ΧΑΝ (βασιλιάς) και QΑΝ (αίμα), η σωστή ανάγνωση έβγαινε από τα συμφραζόμενα.[1] Παλιά υπήρχε βεβαίως κ γράμμα ΑQ, για το οποίο βλέπε προς το τέλος του πίνακα.

 

9)         ıq / ΙQ. Αυτό το γράμμα πρέπει να ήταν παλαιότερα κάπως έτσι:Αρχικά παρίστανε μάτι, το οποίο ονομαζόταν ‘ΙQ, απο πανανθρώπινη ρίζα ‘ΕQ, η οποία βρίσκεται στην ΠρωτοΙνδοΕυρωπαϊκή (Π.Ι.Ε.), στα Ελληνικά έγινε οπ-, ενώ στα Σουμερικά, που είναι πρώιμη τουρκική γλώσσα, το μάτι λεγόταν iq- (γράφεται IGI, είναι ένα τριγωνικό γράμμα). Στα νεότερα Τουρκικά η λέξη αυτή δέν διατηρήθηκε, αλλα η ρίζα διατηρήθηκε στο ρήμα ΟΥQ- (αντιλαμβάνεται, καταλαβαίνει), που παλαιότερα μπορεί να ήταν ΙQ- (τροπή Ι → ΟΥ, βλέπε και στο γράμμα ΟΥ - πάντως η ίδια ρίζα μπορούσε να εμφανίζεται με διαφορετικό φωνήεν σε διαφορετικές παράγωγες λέξεις). Το γράμμα έγινε κάθετο (απέκτησε μιά κύρια κάθετη γραμμή), για να συμμορφωθεί με το στύλ της γραφής όταν άρχισαν να γράφουν σε οριζόντιες σειρές (αρχικά όλες οι γραφές γράφονταν κάθετα). Καθετοποίηση των γραμμάτων έγινε και στις Μινωικές γραφές, που γράφονταν οριζόντια (προς τα δεξιά). Το γράμμα αυτό βρίσκεται σε διάφορους τύπους γραφής, καθώς κ σε χειρόγραφα γραμμένα σε χαρτί με πινελάκι, αλλα δέν χρησιμοποιούνταν απο τον γραφέα του ιρκ ΒίτίΓ.

 

10)         oq / ΟQ. Στις επιγραφές του ΟΡΧΟΝ γραφόταν ↓, στο ιΕΝΙΣΕι ↑, ακόμη και ένας πολύ μύωψ θα έβλεπε οτι αυτό το γράμμα παριστάνει βέλος, το οποίο τουρκιστί λέγεται ΟQ, συνεπώς ακόμη και ένας βλάξ θα καταλάβαινε οτι η παλαιοτουρκική γραφή, (η ονομαζόμενη Kök, είναι γνήσια τουρκική επινόηση, αφού το γράμμα που παριστάνει βέλος ονομάζεται με την τουρκική λ. για το βέλος (oq). Υπάρχουν κ άλλα γράμματα του Kök (βλέπε Αι, ΕΒ, ΕΛ, για να αναφέρω τις πιο κραυγαλέες περιπτώσεις) τα οποία κυριολεκτικά κραυγάζουν οτι η ονομασίατους (=χρήσητους) είναι η τουρκική ονομασία του πράγματος που παριστάνουν, άρα αυτοί που δημιούργησαν τη γραφή ήταν Τούρκοι. Όταν αυτό είναι τόσο φανερό, και ωστόσο κάποιοι λένε οτι η γραφή αυτή έχει εβραϊκή ή άλλη εξωτουρκική προέλευση, αυτό πιά δέν μπορεί να είναι απλή βλακεία. Ο μακαρίτης ο θείοςμου έλεγε πως οι άνθρωποι ηδονίζονται όταν λένε ψέματα, έστω κι άν δέν είναι χρήσιμα. Γιατί; διότι αισθάνονται οτι νικούν, υπερισχύουν. Αλλα στην προκείμενη περίπτωση ακόμη κ ένας μωρός θα καταλάβαινε τις πολιτικές σκοπιμότητες της υπόθεσης.

 

11)    ag / ΑΓ. Aγ στα παλιά τουρκικά σήμαινε το μεταξύ των μηρών διάστημα, αγγλιστί crutch. Αυτό ακριβώς παρίστανε αρχικά το γράμμα Αγ. Το πάνω μέρος του γράμματος με δύο γραμμές υποδηλώνει το υπογάστριο, και η κάτω γραμμή (ή δύο σταυρωτές γραμμές στο ΤΑΛΑΣ) δείχνει το κάτω απο το υπογάστριο διάστημα (μεταξύ των μηρών). Ο μέγας Άραψ λεξικογράφος Mahmud Qaśğarii αναφέρει την έκφραση «αγιμ ααρα Βίν ατ κεξτί» (απ’ τους μηρούςμου ανάμεσα χίλια άλογα περάσανε, δηλαδή χίλια άλογα έχω ιππεύσει), το οποίο ήταν επίδειξη εμπειρίας, και υποψιάζομαι πως ενίοτε λεγόταν ώς υπονοούμενο αναφερόμενο στην ερωτική εμπειρία. Στα Σουμερικά υπήρχε παροιμία: "της χήρας το γαϊδούρι, απο ανάμεσα απ' τα σκέλιατου φαίνεται!" (δηλαδή η χήρα προκειμένου να εκτιμήσει την αξία ενός γαϊδάρου, το κοιτάζει ανάμεσα στα σκέλια - όχι στα δόντια όπως κοιτάζουν όλοι, διότι ώς στερούμενη σεξουαλικώς, το μάτιτης στα σκέλια πηγαίνει). Αυτές οι εκφράσεις δείχνουν οτι για τους παλαιούς Τούρκους αυτό το μέρος του σώματος ετύγχανε ιδιαίτερης προσοχής. Απο αυτό το γράμμα έχει προέλθει το gaτου qharo,sti, του οποίου παραλλαγή είναι το gha . (όταν γράφει κανείς χωρίς να σηκώνει την πένα απο το χαρτί, σχηματίζεται απο το τουρκικό αγ η μονοκοντυλιά αυτή με τη θηλιά πάνω δεξιά). Το ga= ή του brahmi, που στο Devanaagari έγινε ग, μοιάζει να προήλθε απο έναν τύπο του ΑΓ που υποδήλωνε τους μηρούς χωρίς το υπογάστριο. Aπο πολύ παλιά οι Τούρκοι (όπως σήμερα οι Ουκρανοί και οι Άραβες) δέν μπορούσαν να προφέρουν Γ (g), παρα μόνο γ (ğ) με τα οπίσθια φωνήεντα. Ίσως αυτό συνέβαινε ήδη όταν δημιουργούνταν οι ινδικές γραφές, γι’ αυτό και στις ινδικές γραφές δέν φαίνεται να υπήρχε αρχικά διάκριση g / gh. To gha του Devanaagari πρέπει να είναι παραλλαγή του ha, ενώ το gha του qharo,sti είναι παραλλαγή του ga. Βέβαια μπορεί να υποστηριχθεί οτι το γράμμα αυτό παρίστανε δίχτυ, απόχη, που λεγόταν στα Τουρκικά Αγ· σέβομαι την άποψη αυτή, αλλα προσκρούει σε κάποια δεδομένα: άν η κάτω μεσαία γραμμή είναι η λαβή της απόχης, τότε τί είναι οι διασταυρούμενες γραμμές στον τύπο του ΤΑΛΑΣ? Κ πώς απο σκίτσο απόχης να προήλθαν οι ινδικές μορφές που ανέφερα? Γι' αυτό θεωρώ πως το γράμμα παρίστανε το διάστημα μεταξύ των μηρών (ανθρώπου ή ζώου). Άν κ οι επιγραφές του ΤΑΛΑΣ είναι δυσανάγνωστες διότι δέν χωρίζουν τις λέξεις κ διότι είναι λιγοστές επιγραφές κ τα γράμματατους αποκλίνουν αρκετά απο άλλων περιοχών, το γράμμα ΑΓ ωστόσο είναι σαφές κ στο ΤΑΛΑΣ, αφού βρέθηκε αρκετές φορές σε καλώς γνωστές τουρκικές λέξεις, όπως ΟγΛι (ο γιόςτου), ΟγΛΑΝ (γιοί).

 

12)    eŋ / Εγγ. Το γράμμα Εγγ στο ΙΡQ ΒίΤίC (κ γενικώς στο ΟΡΧΟΝ) χρησιμοποιούνταν επίσης για πίσω φωνήεντα. Το Εγγ, με την εικόνα της διχάλας, απόκλισης, έδινε την έννοια διαφορετικό, χωριστό, ΟΙγγ (öŋ) στα τουρκικά, που με την επιθετική κατάληξη ί απαντά ώς ΟΙγγί. Το αντίστοιχο κινέζικο γράμμα είναι 丫. Το εγγ γραφόταν συνηθέστερα σαν ένα κλαδί προς τα αριστερά, αλλα σε μερικούς τύπους της γραφής είναι προς τα δεξιά.

 

13)    aŋ / Αγγ. Στο ιΕΝΙΣΕι το Αγγ χρησιμοποιείται, απο όσο έχω δεί, με όλα τα φωνήεντα. Το πανάρχαιο αυτό γράμμα σήμαινε "καλό, ωφέλιμο, ευχάριστο"· βρίσκεται στην αρχαιότατη σουμερική γραφή με μορφή ενός ρόμβου, σάν αυτό το τουρκικό γράμμα αλλα χωρίς την κουκκίδα μέσα· στην δέ αρχαιότατη γνωστή κινεζική γραφή, ο ρόμβος συνήθως στρογγυλοποιούνταν, κ μέσα γραφόταν μιά οριζόντια γραμμή (αντί για την κουκκίδα που βρίσκουμε στο τουρκικό Αγγ)· απο αυτό το κινέζικο γράμμα, του οποίου ο Wieger δίνει λεπτομερή ιστορία λέγοντας οτι το γράμμα ακολούθησε την εξέλιξη της κινέζικης φιλοσοφίας κ οτι αρχικά δέν είχε την γραμμή μέσα, προήλθε το 良 της σημερινής κινέζικης γραφής. Αυτό που σήμαινε το γράμμα, ονομαζόταν με το τουρκικό Ογγ (=καλό, οφέλιμο), απο μιά πανανθρώπινη ρίζα, απο την οποία κ τα ελληνικά ονίνημι, όνειαρ, κ.λπ. Πώς ακριβώς η μορφή αυτή του ρόμβου σήμαινε καλό; Ίσως μιά φιλοσοφική απόδοση της έννοιας του σχήματος Λ (καλό) που υπερισχύει πάνω απο το σχήμα V (κακό). Ίσως ακόμη σχήμα Λ (αρσενικό) που αρμονικά ενώνεται με το σχήμα V (θηλυκό). Μπορεί ακόμη κ να το είδαν σάν μία κυψελίδα γεμάτη μέλι στην κηρήθρα. Πιό όψιμη ήταν η αντίληψη "ένα στόμα που έχει κάτι (τροφή) μέσα", όπως ερμηνεύεται το κινέζικο 甘. Πάντως ήταν σε όλους γνωστός ο συμβολισμός αυτού του ρόμβου που σήμαινε "καλό, ευχάριστο, ωφέλιμο: απο τους Σουμερίους το σύμβολο έφτασε μέχρι την τράπουλα του ταρώ κ εν συνεχεία τη συνηθισμένη τράπουλα (της οποίας αρχικός σκοπός ήταν η μαντική κ όχι ο τζόγος), όπου το σύμβολο του ρόμβου (ονομαζόμενο "καρώ") σημαίνει το καλό. Κ επειδή το καλό στα παλιά Τουρκικά λεγόταν Ογγ, το γράμμα χρησιμοποιήθηκε για τις συλλαβές οπισθίων φωνηέντων + γγ (αργότερα κ με όλα τα φωνήεντα).

 

14)    ek / ΕΚ. Το γράμμα παρίστανε σκεπάρνι. Η λ. κατα τη γνώμημου ήταν ιΕΚ, η οποία απ’ όσο ξέρω δέν διατηρήθηκε παρα μόνο στα μεταγενέστερα παράγωγα ξεκ-υκ και ξεκ-υς, με τροπή ἰ → ς/ξ (δηλαδή τροπή j → ś, το οποίο ś σε μεταγενέστερες ζ-τουρκικές γλώσσες έχει τη μορφή x, κοινώς ç). Το οτι η λ. ήταν ἰεκ, μαρτυρά και το σουμερικό ἰοκ = σκεπάρνι που παριστάνεται στην Κρητική Πρωτογραμμική ώς H λ. ιΕΚ ναί μέν δέν έχει σωθεί ώς ουσιαστικό, αλλα σώθηκε ώς ρήμα, το κοινότατο ρήμα ξεκ- που έχει πολλές σημασίες. Αρχικά η ρίζα σήμαινε «χτυπά με κατεύθυνση προς εαυτόν», απο αυτήν προήλθαν οι έννοιες «τραβά», καθώς και «σκεπάρνι», έπειτα «σφυρί».
 

15)    œk / ök / OIK. Το γράμμα που είναι όμοιο με ελληνικό κεφαλαίο βήτα (εντελώς συμπτωματική η ομοιότητα), είναι αντίστοιχο του παλαιού κινέζικου , σήμερα 多, που σημαίνει πολύ. Τουρκικά το πολύ λεγόταν ΟΙΚΥς, απο γνωστή ρίζα ΟΙΚ- που σήμαινε συσσώρευση. Απο την ίδια πανανθρώπινη ρίζα είναι το ιαπωνικό oki- (=μεγάλο) !η ιαπωνική είναι μια ζ-τουρκική γλώσσα!, επίσης το ελληνικό όγκος, πιθανώς και το Π.Ι.Ε. oktoo (οκτώ), καθώς και το πρόσφυμα του πληθυντικού -ακ/εκ σε πολλές γλώσσες, όπως στα Ουγκαρέζικα. Απο τη λ. ΟΙΚ (το ΟΙΚΥς χωρίς πρόσφυμα) το γράμμα χρησιμοποιούνταν για τη συλλαβή ΟΙΚ (και ΥΚ).

 

16)    ec / ΕC. Η αρχική εικόνα απέδιδε τη ρίζα ec- = λυγίζει. Παρίστανε ecin = κάτι λυγισμένο, προπάντων: οροφή των τουρκικών νομαδικών κατοικιών (μεγάλων σκηνών), όπου της σκηνής ο σκελετός λύγιζε, σχημάτιζε καμπύλη. Η μεσαία γραμμή πρέπει να δήλωνε το δοκάρι της οροφής. Να παρατηρήσουμε απο τώρα κάτι που θα δούμε και αργότερα: οι αρχαίοι Τούρκοι αντιλαμβάνονταν ώς λέξη μόνο το κυρίως θέμα, ενώ την παραγωγική κατάληξη μπορούσαν να την αντιλαμβάνονται ώς πρόσθετη (ξεχωριστή) λέξη (και όντως, όλα τα προσφύματα σε όλες τις γλώσσες ξεκίνησαν ώς κανονικές λέξεις).

17)    añ / ΑЊ. Το γράμμα αυτό είναι ίσως το πιο συνηθισμένο στοιχείο στην κινέζικη γραφή (στη μορφή «σφραγίδας» , τώρα γράφεται 又), γι’ αυτό μπορούμε να το αναγνωρίσουμε με βεβαιότητα. Παρίστανε το άκρο χέρι (hand), το οποίο στα τουρκικά λεγότανε μάλλον *ΟЊΟ. Βάζω τον αστερίσκο γιατί η λέξη δέν μαρτυρείται στα νεότερα τουρκικά. Την αναπαριστώ με βάση την σουμερική ЊΟ = χέρι (στα σουμερικά της σφηνοειδούς śo, μινωικά no, με την κανονική αντιστοιχία n / ś μεταξύ των διαλέκτων, που οφείλεται στο αρχικό Њ). Απο την Π.Ι.Ε. μαρτυρείται η ρίζα αυτής της λέξης ώς ñew, απο όπου στα ελληνικά: νεύ-ει (αρχικά= κινεί το χέρι),  και μηδενισμένη μορφή της ρίζας (=χωρίς κανονικό φωνήεν)[2] είναι το ρηματικό πρόσφυμα –νυ- (-nu-) σε ρήματα σχετικά με κινήσεις του χεριού, π.χ. δείκ-νυ-σι, *όλ-νυ-σι, όρ-νυ-σι κ.α. (το ίδιο πρόσφυμα στα Σανσκριτικά ώς -no-).

Το παλαιοτουρκικό γράμμα ΑЊ χρησιμοποιούνταν μόνο μετά απο οπίσθια φωνήεντα, γιατί ο φθόγγος Њ ήδη στις παλιές επιγραφές δέν διατηρούνταν σε λέξεις με πρόσθια φωνήεντα, στις οποίες είχε τραπεί σε ἰ (παράδειγμα η λ. ἰυζ = πρόσωπο, όπου το ἰ προήλθε απο Њ, βλέπε λεξικό Clauson). Το φώνημα Њ εξαφανίσθηκε αργότερα σε όλες τις λέξεις (καί με οπίσθια φωνήεντα).

Τον καιρό που ακόμη υπήρχε Њ με πρόσθια φωνήεντα, πρέπει να υπήρχε και κάποιο γράμμα ΕЊ, το οποίο δέν διατηρήθηκε. Απο το τουρκικό ΑЊ  προήλθε το ña του qharo,sti:και του brahmi:, απο το οποίο στο Devanaagari: ञ, που κι’ αυτό ακόμη διατηρεί αρκετά πιστά τη μορφή του τουρκικού ΑЊ (χέρι)[3].

 

18)    alj / aś / ΑЉ / Ας. Το γράμμα αυτό είναι συνηθισμένο στο ιΕΝΙΣΕι για "Ας", ενώ στο ΟΡΧΟΝ χρησιμοποιήθηκε, απο όσο ξέρω, μόνο μία φορά, στην θαυμάσια κ προσεκτικότατα γραμμένη επιτύμβια επιγραφή του ΒίΛCΕ ΤΟЊΟΥQ-ΟQ, όπου το ς (κοινώς ş) γράφεται πάντοτε με . Τότε λοιπόν τί απέδιδε το στην επιγραφή του ΒίΛCΕ ΤΟЊΟΥQ-ΟQ, αφού οπωσδήποτε δέν απέδιδε "ς"?  Τώρα πρέπει να εξετάσουμε τί παρίστανε το γράμμα. Προέρχεται απο περίπου το ίδιο σκίτσο όπως κ το κινέζικο 丹, δηλαδή σκίτσο μιάς τετράπλευρης εστίας φωτιάς για μαγείρεμα ή για κατεργασία κινναβάρεως κ άλλων υλικών για αλχημικούς σκοπούς. Το κινέζικο 丹 σημαίνει "κιννάβαρις" ή "αλχημεία", η κουκίδα μέσα στο γράμμα ήταν η κατεργαζόμενη κιννάβαρις. Το παλαιοτουρκικό γράμμα εννοούσε κάτι πολύ πιό κοινό κ καθημερινό: την εστία του μαγειρέματος, συνεκδοχικώς το μαγειρεμένο φαγητό, που λέγεται Ας, παλαιότερα ΑЉ, δεδομένου οτι απο την ίδια πανανθρώπινη ρίζα είναι τα λατινικά alio, alimentum. Συνεπώς, το γράμμα αυτό αρχικά χρησιμοποιούνταν για ΑЉ, ομως επειδή ο φθόγγος Љ πολύ νωρίς χάθηκε στις ζ-τουρκικές γλώσσες μετατρεπόμενος σε "ς", το γράμμα έπαψε να διαβάζεται ΑЉ, κ διαβαζόταν πλέον "Ας". Ο μορφωμένος όμως βασιλικός γραφέας της επιγραφής του ΒίΛCΕ ΤΟЊΟΥQ-ΟQ, γνώριζε ακόμη την αυθεντική χρήση του γράμματος ώς ΑЉ, κ το χρησιμοποίησε μία φορά που χρειάστηκε να αποδώσει τον φθόγγο Љ σε μία λέξη όπου έτυχε ακόμη τότε να διατηρείται: η λέξη ήταν ΕЉίC, που σήμαινε "με λιγοστή δύναμη, αχαμνοί" ("οι εχθροίμας τριγύρωμας μας είχαν για ΕЉίC, αδύνατους, εύκολη λεία", λέει το κείμενο). Ολοφάνερα είναι απο την ίδια πανανθρώπινη ρίζα απο όπου κ το ελληνικό "ολίγον".

 

19)    ex / ΕΞ. Σημειώνω αναλυτικότερα στο γράμμα ΑΝ (αριθμός 34) οτι κατα τις δυναστείες Shang 商  και Zhou周 (1751 – 256 π.Χ.) οι αριθμοί 1 έως 4 (τουλάχιστον όταν ήταν για χρησμούς) γράφονταν: 1= ─ ,   2= )(, 3= Λ, 4= +. Το 3 γραφόταν έτσι ώς ένωση τριών σημείων, που θα μπορούσαν να σχηματίζουν και τρίγωνο, το οποίο όμως θα ήταν αντιπρακτικό. Ανάλογα, 4 σημεία ενωμένα θα μπορούσαν να σχηματίζουν τετράγωνο, αλλα προτιμήθηκε ο σταυρός. Ήθελαν «άδεια» σύμβολα (όχι σε σχήμα περιβόλου), τα οποία να πιάνουν λιγότερο χώρο και να μπορούν να «κολλάνε» καλύτερα κοντά κοντά, μπαίνοντας το ένα στον κενό χώρο του άλλου χωρίς να αλληλοτέμνονται. Επίσης ήθελαν τα σύμβολα των αριθμών να δείχνουν έναν αριθμό κατευθύνσεων: ο σταυρός δείχνει 4 κατευθύνσεις, το σύμβολο του 2 έδειχνε 2 αντίθετες κατευθύνσεις, η γραμμή είναι σαν ένας δρόμος που κάθε φορά πορεύεται σε μία κατεύθυνση, το 3 δείχνει 3 κατευθύνσεις όπως στο σχήμα. Πιστεύω λοιπόν πως το σύμβολο είχε αρχικά μορφή τριών ακτινών, κ κάποτε απλοποιούνταν σε γωνία. Το τρία στις σημερινές τουρκικές γλώσσες είναι γνωστό κυρίως ως ΥΞ (yx), αλλα στην συντηρητικότερη παλαιοβουλγαρική ήταν ὐες (weś). Κάποιοι έχουν υποψιαστεί και πρίν απο μένα οτι αυτό είναι συγγενές του σουμερικού “peš”, οψιμότερα: “eš” = τρία. Όπωσδήποτε, τα ημίφωνα και οι άλλοι «αδύνατοι», λαρυγγικοί φθόγγοι, «δέν μετρούσαν» προκειμένου ένα σκίτσο να δώσει το όνοματου σε ένα γράμμα (εκτός αν ήταν γράμμα για τον ίδιο τον αδύνατο φθόγγο!). Έτσι το γράμμα «τρία» (παλιά προφερόμενο *υΕΞ) χρησιμοποιούνταν ώς ΕΞ (καί με οπίσθια φωνήεντα).

Με την ευκαιρία, το φώνημα ξ («ç») των ζ-τουρκικών γλωσσών αντιστοιχεί στο ś (κοινώς ş) των ρ-τουρκικών γλωσσών και στο «š» της Σουμερικής (που είναι κ αυτή ρ-τουρκική γλώσσα).

 

20)    ix / ΙΞ. Το γράμμα αυτό (ΙΞ) δέν χρησιμοποιείται στο ιρκΒίτίΓ, αλλα βρίσκεται σε κάποιους τύπους της γραφής Kök. Μετά απο αμφισβήτηση πρέπει να δεχθώ οτι παρίστανε κορυφή (ενός έλατου ή παρόμοιου δέντρου), η κορυφή λεγόταν παλαιότερα іΞ, ἐξ οὗ ΟΥΞ. Η παλαιότερη προφορά іΞ, ή έστω ΙΞ, αποδεικνύεται απο τη σουμερική μορφή “iš” αυτής της λέξης. Η τροπή і → ι→ ου μαρτυράται και απο τα γράμματα Ι, ΟΥ, και ΙQ).

Στην κινέζικη γραφή (προέλευσης παλαιάς τουρκικής) το δέντρο γραφόταν , σήμερα 木 , με τρόπο που να δηλώνεται, και μάλιστα υπερβολικά, η ρίζα, της οποίας η γραμμή όταν παραλειπόταν, το γράμμα δέν σήμαινε δέντρο, αλλα παρίστανε μικρά φυτά (κατα την σχολαστική ερμηνεία), ή κορυφή φυτού (κατα τη δικήμου ερμηνεία).

Έτσι, η παλαιά τουρκική γραφή είχε δύο γνωστά γράμματα για το Ξ. Το ΕΞ είναι συνηθισμένο σε όλες τις επιγραφές καί στο ιρκΒίτίΓ, για όλα τα φωνήεντα. Το ίΞ το χρησιμοποιούσαν πολλοί γραφείς, αλλα όχι όλοι.

 

21)    anx / ΑΝΞ. Χρησιμοποιείται για ΑΝΞ κ σάν ΕΝΞ, συνηθέστερο είναι με οπίσθια φωνήεντα. Επι το πλείστον γραφόταν όπως στον πίνακα, τεθλασμένη γραμμή 4 ευθυγράμμων τμημάτων, σπάνια βρίσκεται και ώς τεθλασμένη 6 τμημάτων. Η αρχική εικόνα εννοούσε ζίγκζάγκ πορεία, που λεγόταν ΟΝΞ, απο όπου η φωνητική αξία του γράμματος. Αυτή η λ. ΟΝΞ μεταφορικά σήμαινε αβεβαιότητα, μεταπτώσεις· παλαιά λέξη, που παραλίγο να μη μας παραδιδόταν. Μόνο δύο φορές, κατα το λεξικό του G. Clauson, απαντά σε σωζόμενα κείμενα. Τη μια φορά το κείμενο λέει: η πορείατους θα είναι «ΟΝΞ», ενώ το άλλο λέει: θα υποφέρουν βάσανα χωρίς «ΟΝΞ» και χωρίς «ΣΕΡίΝΞ». Ο G. Clauson υπέθεσε οτι η λέξη θα σημαίνει κάτι σαν «γιατρειά», σκέψη όχι επιτυχής. Στην πρώτη περίπτωση εννοείται: η πορείατους θα είναι ανώμαλη και αβέβαιη. στη δεύτερη περίπτωση: θα υποφέρουν βάσανα αμετάπτωτα, αδυσώπητα, σαν βέλη που χτυπάνε ίσια και δέν μπορούν να αλλάξουν πορεία, να στραφούν αλλού. Η λ. ΣΕΡίΝΞ, επίσης σπάνια, ερμηνεύεται απο τον Clauson απο το ρήμα ΣΕΡ- = υπομένει, ενώ προέρχεται απο ένα άλλο, ομόηχο, ΣΕΡ- = “sway” (παρεκκλίνει δεξιά κ αριστερά), οπότε αυτό το ΣΕΡίΝΞ είναι συνώνυμο του ΟΝΞ, οι 2 λ. τίθενται μαζί κατα την προσφιλή τουρκική κ εν γένει ανατολίτικη συνήθεια να χρησιμοποιούνται μαζί 2 συνώνυμα (σχήμα ἕν δια δυοῖν).

Του Devanaagari το γράμμα ङ (ŋa) που σημειωτέον δέν βρίσκεται στο brahmi ούτε στο qharo,sti, κατα τη γνώμημου προέρχεται απο το τουρκικό ΑΝΞ. Επειδή το σανσκριτικό σύμφωνο ŋ χρησιμοποιούνταν μόνο πρίν απο άλλα σύμφωνα (στους συνδυασμούς ŋq, ŋqh, ŋg, ŋgh) θεωρήθηκε κατάλληλο να αποδοθεί με το ΑΝΞ, που κι αυτό είναι ένας παραπλήσιος συνδυασμός. Είναι πολύ ενδιαφέρον το οτι υπήρχαν γράμματα που δέν μαρτυρούνται στο brahmi και στο qharo,s,ti, υπήρχαν όμως στους επίσημους πίνακες κ έτσι διατηρήθηκαν πολλούς αιώνες αργότερα, όταν διαμορφωνόταν το Devanaagari, το οποίο, λόγω της άγνωστης σε μας γνώσης που διασώζει, δίνει κάποτε συντηρητικότατους τύπους γραμμάτων.

 

22)    aj / Αι (το παλιό). Καινούργιο Αι είναι το 36, το οποίο στο brahmi χρησιμοποιούνταν για dh, το οποίο δείχνει οτι ήταν Αδ στην παλαιοτουρκική γραφή, και *Αδ λεγόταν το φεγγάρι, απο όπου Αι όπως το ξέρουμε. Το j (ημίφωνο i) του brahmi είχε σχήμα , το οποίο σαφώς παρίστανε ένα τόξο (κάτω κάποιες μορφές είχαν μία μεγάλη καμπύλη αντί για δύο μικρές). Απο αυτό καταλαβαίνουμε οτι στο παλιότερο τουρκικό συλλαβάριο, όταν ακόμη το φεγγάρι λεγόταν *Αδ, το συλλαβόγραμμα Αι ήταν αυτό, που παρίστανε τόξο, που λέγεται στα Τουρκικά ιΑι, εξ οὗ η φωνητική αξία του γράμματος (Αι).

 

23)    at / ΑΤ.  Στον πίνακα δίνω 3 μορφές αυτού του γράμματος. Το αντίστοιχο γράμμα της σημερινής κινέζικης γραφής είναι 舍 , που σημαίνει ταπεινή κατοικία, γενικότερα κατοικία. Υπήρχε κ συντομότερη κινέζικη μορφή όμοια με τον 3^ο τύπο* του πίνακα, μιά σκεπή με έναν κύκλο απο κάτω, που διατηρείται στη μορφή σφραγίδας του畐 (στην τετραγωνισμένη γραφή η σκεπή έγινε οριζόντια γραμμή. Απο κάτω προστέθηκε το 田 = χωράφι, έτσι ωστε το γράμμα ερμηνεύεται «σπίτι κ χωράφι», άρα «πληρότητα». Αυτό το 畐 με περαιτέρω προσθήκες έγινε 福 =ευτυχία και 富 =πλούτος). Στα τουρκικά, με πρόσφυμα –αγ, λεγόταν οταγ. Παλαιότερα πρέπει να ήταν ῾ατ-. Ο G. Clauson θεωρούσε πως αυτή η λ. είναι παράγωγη απο το οτ = φωτιά, μάλλον δέν είναι σωστό. Απο την ίδια πανανθρώπινη ρίζα (*῾ath) είναι η ιαπωνική (αλταϊκή) λ. jado = καλύβα, σπιτάκι, κ οι Ι.Ε.: αίθ-ουσα (στα ελληνικά), aedes (στα λατινικά).

 

24)    et / ΕΤ. Για αρκετό καιρό θεωρούσα, όχι με βεβαιότητα, οτι το γράμμα παρίστανε μπότα / παπούτσι, που λεγόταν τουρκικά ΕΤΥΚ (-ΥΚ είναι μια κατάληξη, πιθανώς υποκοριστική). Έχοντας μελετήσει όμως όσες επιγραφές βρίσκονται στο διαδίκτυο, είδα οτι κάποιες φορές η δεξιά κάθετη γραμμή του ΕΤ συνεχίζεται λίγο πιό πάνω απο το σημείο που συναντά την κάθετο, έτσι ωστε το γράμμα μοιάζει πολύ με τα απλοποιημένα σκίτσα διαφόρων ζώων που βρίσκονται σε παλαιοτουρκικές επιγραφές. Πρέπει λοιπόν το γράμμα να παρίστανε κάποιο ζώο, σε προφίλ, αριστερά ο λαιμός κ τα μπροστά πόδιατου, δεξιά τα πίσω πόδιατου κ η ουράτου ώς προέκταση της δεξιάς κάθετης γραμμής προς τα πάνω. Σημειωτέον οτι όλα τα απλουστευμένα γραμμικά σκίτσα ζώων στις παλαιοτουρκικές επιγραφές παριστάνουν τα ζώα να κοιτάζουν προς τα αριστερά. Τί ζώο παρίστανε αυτό το γράμμα λοιπόν; Σκυλί, ή κάποιο άλλο σαρκοφάγο ζώο· στα Τουρκικά λεγόταν ίΤ, εξ οὗ κ η χρήση του γράμματος ώς ΕΤ. Απο το γράμμα αυτό είναι εμφανές οτι προήλθε το ta του brahmi, που έγινε στο Devanaagari त (σε ορισμένους τύπους του brahmi, είναι ολόιδιο με το παλαιοτουρκικό ΕΤ.

 

25)    ot / ΟΤ. Αυτό το γράμμα είναι κυρίως γνωστό απο το ιρκ ΒίτίΓ, όπου χρησιμοποιείται μόνο λίγες φορές, μόνο για την απόδοση της λ. οτ = χορτάρι, το έχω όμως βρεί κ σε δύο επιγραφές του ιΕΝΙΣΕι όπου διαβάζεται και ΟΥΤ, έχει δέ τη μορφή (μονοκοντυλιά, ενώ στο ιρκ ΒίτίΓ γράφεται σάν ένα ΟΙ κ απο κάτω μιά καμπύλη, βλέπε στον πίνακα της κ. Gabain όπου το έχω επικολλήσει απο το ιρκ ΒίτίΓ). Έκανα και τη σκέψη οτι θα εικόνιζε φωτιά, που στα σημερινά κινέζικα γράφεται 火 , δέν μοιάζει κ τόσο με το τουρκικό ΟΤ. Άλλωστε, η φωτιά στα τουρκικά λεγόταν ΟΤ, αλλα αυτό προέρχεται απο ΟΔ (od), όπως καταλαβαίνουμε απο το παράγωγο ΟΔ-ΟΥΝ (καυσόξυλα). αυτό το ΟΔΟΥΝ υπήρχε και στα σουμερικά, όπου σήμαινε φούρνος, κάμινος. Επιπλέον, δέν είναι τυχαίο οτι στο ΙΡQ ΒίΤίC χρησιμοποιείται μόνο για τη λ. ΟΤ (χορτάρι). Αν και η εικονιστική προέλευση των περισσοτέρων γραμμάτων είχε ξεχαστεί, μερικών, όπως αυτού, διατηρήθηκε στη μνήμη των τουρκόφωνων για όσον καιρό διατηρήθηκε και η γραφή Kök. Το γράμμα ΟΤ προήλθε απο την εικόνα νεαρού φύτρου, που έχει βγάλει ρίζα προς τα κάτω και τα πρώτα φυλλαράκια προς τα πάνω. Αυτή η εικόνα στην κινέζικη γραφή έχει γίνει 耑.

 

26)    ant / ΑΝΤ. Το γράμμα αυτό, γνωστό σε όλους τους γραφείς, κατα κανόνα χρησιμοποιούμενο με οπίσθια σύμφωνα, αρχικά παρίστανε πρόσωπο αλόγου κατενώπιον. Το άλογο λεγόταν ιΩΝΤ, κ έτσι το γράμμα χρησιμοποιήθηκε για ΑΝΤ.

Έχει σημασία να παρατηρήσουμε απο τώρα οτι στην παλαιοτουρκική γραφή τα ζώα αποδίδονταν συνήθως μόνο με τα πρόσωπα ή τα κεφάλιατους, το ίδιο όπως στην σουμερική εικονιστική γραφή, ενώ στην κινέζικη γραφή απο μια εποχή κ μετά άρχισαν να παριστάνονται ολόσωμα. Π.χ. το άλογο στα σημερινά κινέζικα γράφεται 馬 , απο εικόνα ολόκληρου του σώματος του αλόγου, με το κεφάλι, μεγάλη χαίτη, καπούλια και 4 πόδια. Στο βιβλίο του Wieger μπορεί κανείς να δεί παραδείγματα κ άλλων όντων που παλαιότερα αποδίδονταν με σκίτσο του προσώπουτους κ έπειτα άλλαξαν, π.χ. ο δράκοντας, σήμερα 龍, και ο άρχοντας, σήμερα 君. Αυτό αποκαλύπτει τη νοοτροπία των λαών (που αλλάζει καθώς ο άνθρωπος αποξενώνεται απο τη φύση), αλλα επίσης δίνει ενδείξεις για την εθνική ταυτότητα: απο όσο γνωρίζω, μόνο οι Σουμέριοι κ οι παλαιοί Τούρκοι απέδιδαν τα ζώα εικονίζοντας μόνο το πρόσωπο ή το κεφάλιτους. Στην αιγυπτιακή ιερογλυφική τα ζώα, επίσης παριστάνονται ολόσωμα.

 

27)    ad / ΑΔ. Αυτό που μοιάζει με 33 είναι το παλαιοτουρκικό ΑΔ. (Στις σωζόμενες επιγραφές χρησιμοποιείται κ για ΑΔ = ad, αλλα συνηθέστερα ώς Αδ). Το αντίστοιχο κινέζικο γράμμα είναι 叕, στη σημερινή μορφή με γωνίες, παλαιότερα με καμπύλες γραμμές, σημαίνει ραφές, συρραφή. Αυτό στην Τουρκική λεγόταν *ΑΔ, απο το οποίο προήλθε (τῇ χρήσει προσφύματος) το ρήμα ΑΤΚΑ- = συνάπτει, προσαρτά (ἐξ οὗ και ΑΤΚΑγ = προσκόλληση, αγκίστρωση, αγκύλωση). Είναι χαρακτηριστική η ομοιότητα με το da του Brahmi, το οποίο ήταν απλοποίηση του παλαιοτουρκικού ΑΔ.

 

28)    ed / ΕΔ. Το γράμμα αυτό κατα τη γνώμημου παρίστανε στόχο. Εμείς σήμερα θα παριστάναμε έναν στόχο με ομόκεντρους κύκλους, αλλα αυτό ήταν άγνωστο στους παλαιούς Τούρκους, οι οποίοι για τοξοβολίας στόχο σταύρωναν μάλλον δύο ξύλα, ωστε να σχηματίζεται κέντρο στο σημείο τομήςτους, (κ σ’ εκείνο το κέντρο κάποιες φορές έδεναν ένα κολοκύθι, κρίνοντας απο το ότι σε σχετικά πρόσφατη εποχή επικράτησε: ο στόχος να λέγεται QΑΒΑQ = κολοκύθι, καθώς αναφέρεται στο λεξικό του G. Clauson).

Ο στόχος λεγόταν ΗΤΕΞ (βλέπε G. Clauson στο λήμμα ”eteç”). Λεπτομερέστερα θα αναφερθώ σ’ αυτήν τη λέξη όταν έρθω στην ερμηνεία των κύριων ονομάτων ΤΟЊΟΥQ-ΟQ και ΗΤΕΞ-ΟQ. Το ΗΤΕΞ σε παλαιότερη εποχή ήταν μάλλον ΗΔ-ΕΞ, προερχόμενο πιθανώς απο το ρήμα ΗΤ (απο *ΗΔ) = τακτοποιεί, βάζει τάξη, με την έννοια: στόχος = κανονισμένο σημείο. Απο το κύριο θέμα του *ΗΔ-ΕΞ λοιπόν πιστεύω πως προήλθε η φωνητική αξία του γράμματος.

Υπάρχει μια σχετική κωμική ιστορία του Nasr-ed-din Hoça: Μια φορά ο Nasr-ed-din πήρε μέρος σε έναν απο τους διαγωνισμούς τοξοβολίας (που ήταν δημοφιλείς στους παλαιούς Τούρκους). Έριξε ένα βέλος στο στόχο, δέν τον πέτυχε, είπε: έτσι τοξεύουν οι νέοι, χωρίς πείρα τοξότες. Έριξε δεύτερο βέλος, δέν πέτυχε, είπε: έτσι τοξεύουν οι γερασμένοι τοξότες. Έριξε τρίτο βέλος, πέτυχε: «έτσι τοξεύει ο ΝασρεΔΔіν Χότζας», είπε.  Αυτή η ιστορία δείχνει πως ο στόχος ήταν χωρίς διαβαθμίσεις. Ή πετύχαινες ή αστοχούσες, δέν υπήρχε ενδιάμεση περίπτωση. Κάλλιστα λοιπόν μπορεί να ήταν δύο διασταυρωμένα κλαδιά/ραβδιά, ενίοτε με ένα κολοκύθι δεμένο στο σημείο διασταύρωσης (ή τρυπιόταν το κολοκύθι απο το βέλος, ή έμενε ανέπαφο).

Το γεγονός όμως οτι σε μία επιγραφή του ιΕΝΙΣΕι το ΕΔ έχει τη μορφή , δείχνει οτι υπήρχε κ ένα είδος στόχου σχήματος μεγάλου δίσκου, όπου δύο διασταυρούμενες γραμμές έδειχναν το κέντρο, ωστε όταν δύο ή περισσότερα άτομα πετύχαιναν το στόχο, να φαίνεται ποιός πέτυχε πιό κοντά στο κέντρο. Αντικείμενο που παριστάνεται είτε ώς είτε ώς , δέν θα μπορούσε να είναι άλλο απο στόχος τοξοβολίας.

 

29)    as / ΑΣ. Αυτό το γράμμα δέν χρησιμοποιούνταν στο ιρκ ΒίτίΓ, όπου για ΑΣ χρησιμοποιούνταν το Ας. Το ΑΣ ωστόσο βρίσκεται σε όλους τους άλλους τύπους της γραφής, και έχουμε αρκετές παραλλαγέςτου, τις οποίες μπορείτε να δείτε στον πίνακα της κ. Gabain (άν κ το έχει βάλει μαζί με τα ΕΣ, Ες, Ας, Ας/ΑЉ, τα οποία στο κουτάκι του πίνακα τα έχω περιχρωματίσει εκτός του ΕΣ). Άν κ το γράμμα έχει πολλές παραλλαγές ανάλογα με τον γραφικό χαρακτήρα του κάθε γραφέα, οι βασικοί τύποι είναι δύο: καί οι δύο τύποι έχουν μία κάθετη γραμμούλα ώς βάση, αλλα ο μέν ένας τύπος έχει απο πάνω δύο καμπύλες γραμμές που θυμίζουν κέρατα, ενώ ο άλλος τύπος έχει επάνω δύο ίσιες γραμμούλες που διακλαδίζονται προς τα επάνω ή προς τα πλάγια, κ μιά τρίτη ίσια ή καμπύλη γραμμούλα που τέμνει μιά απο τις διακλαδιζόμενες. Οι δύο τύποι διακρίνονται με σαφήνεια, έτσι ωστε θα μπορούσα να πώ οτι είναι δύο διαφορετικά γράμματα, τα ονομάζω ΑΣ1 (καμπύλος τύπος) και ΑΣ2 (γωνιώδης τύπος). Το του ΤΑΛΑΣ (μοιάζει καί αυτό να παριστάνει χαυλιόδοντες) άν χρησιμοποιούνταν ώς ΑΣ, είναι τρίτος τύπος αυτού του γράμματος, ΑΣ3, πάντως δέν είναι τύπος του 31, Ας. Ωστόσο, δέν έχω βρεί σε καμιά επιγραφή μαζί το ΑΣ1 και το ΑΣ2 ωστε να πώ οτι είχαν διαφορετική χρήση. Καί οι δύο τύποι χρησιμοποιούνταν για ΑΣ, καί οι δύο τύποι ξεκίνησαν απο σκίτσο του ίδιου πράγματος, που κατα τη γνώμημου ήταν χαυλιόδοντες (σε προφίλ κεφαλιού αγριόχοιρου). Ο χαυλιόδοντας λεγόταν *ΑΣ ή *ΑΣ-Ιγ, λέξη που διατηρήθηκε ώς ΑζΙγ. Η γραφή δημιουργήθηκε σε παλαιότατη εποχή κατα την οποία δέν είχε ακόμη συμβεί η τροπή Σ ® ζ, κ έτσι η λέξη ήταν *ΑΣ-Ιγ, δηλαδή *ΑΣ με κάποιο πρόσφυμα. Υπήρχαν αρκετά κινέζικα γράμματα αντίστοιχα στην εικόνα του ΑΣ, τα οποία όμως αλλοιώθηκαν πολύ ήδη μέχρι τη μεγάλη μεταρρύθμιση της γραφής κατα το 210 π.Χ., κ ακόμη περισσότερο είναι αλλοιωμένα στη σημερινή κανονική γραφή. Είναι τα γράμματα牙 (μεγάλο δόντι), 彑 ή彐 (ρύγχος γουρουνιού) – το τελευταίο δέν χρησιμοποιείται μόνοτου αλλα ώς στοιχείο άλλων γραμμάτων: 彖 (αγριόχοιρος / σκαντζόχοιρος), 豙 (επιτιθέμενος αγριόχοιρος), με την προσθήκη του豕 (γουρούνι). Περισσότερο ενδιαφέρουσα είναι η ομοιότητα με την παράσταση του χοίρου (με χαυλιόδοντα) στη σουμερική γραφή της Μεσοποταμίας, της οποίας απλοποιημένη μορφή είναι το γράμμα jou (επισήμως θεωρούμενο ώς au) της (σουμερικής) μινωικής γραφής της Κρήτης, το οποίο ήταν κάπως έτσι:   . Η απόδοση των ζώων μόνο με το κεφάλιτους αποκαλύπτει τη νοοτροπία οτι τα ζώα είναι πρόσωπα (και όχι πράγματα, το οποίο υπαινίσσεται η ολόσωμη απόδοση). Αυτή η αντίληψη είναι έκδηλη κ στη σουμερική λογοτεχνία, που είναι γνωστή για τα θερμά αισθήματα με τα οποία αναφέρεται στα ζώα, είναι επίσης αποτυπωμένη στην τουρκική γλώσσα. Η κινέζικη νοοτροπία νομίζω πως διαφέρει, όπως κ η νεοελληνική.

Δυστυχώς οι λόγϊοι συγχέουν το γράμμα ΑΣ2 με το Ας, κ έχουν δημιουργήσει γραμματοσειρά που έχει μόνο το ΑΣ1 κ το Ας (βλέπε 31).

 

30)    es / ΕΣ. Καί στο γράμμα ΕΣ βλέπουμε πως όταν δημιουργούνταν η γραφή δέν είχε ακόμη γίνει η τροπή Σ ® ζ. (Όχι πως είναι κάποια πολύ σπουδαία φωνητική τροπή. Και σήμερα κάποιες τουρκικές γλώσσες έχουν Σ αντί για ζ). Απο το ίΣ, παλαιότερη μορφή του ίζ (ίχνος) πρέπει να παράγεται το σύνηθες σήμερα ρήμα іΣΤΕ- = θέλει, με αρχική σημασία «ψάχνει για ίχνη, αναζητά». Επίσης στην τουρκική γλώσσα της Κριμαίας (που τη μιλούσαν κ ακόμη τη μιλάνε οι ελληνικής καταγωγής Ορθόδοξοι χριστιανοί της Κριμαίας) υπάρχει ρήμα ίΣΛΕ- =παρατηρεί, κι αυτό βεβαίως απο το ίΣ =ίχνος (αρχική σημασία: παρατηρεί ίχνη). Η λ. ίζ, παλαιότερα ίΣ, σήμαινε ίχνος, αλλα κ ειδικότερα "χαρακιά, γραμμή", “any long scratch in the ground or on the skin”. (G. Clauson). Άλλωστε, τα ίχνη οποιουδήποτε πλάσματος ορίζουν μια πορεία (track) η οποία με νοητική αφαίρεση είναι μια γραμμή. Μερικών πλασμάτων (π.χ. σαλιγκαριών) τα ίχνη είναι ήδη στο μάτι γραμμικά. Γραμμές αφήνουν πίσωτους κ οι άνθρωποι με τις άμαξες· τον καιρό που δέν υπήρχαν ακόμη αμάξια με ρόδες, όπου περνούσαν άνθρωποι άφηναν πίσωτους γραμμές με τα έλκηθρα όπως οι Ινδιάνοι (όχι μόνο έλκηθρα πάγου αλλα κ ξερής γής, με τα οποία μετέφεραν τα μικρά παιδιά και τα λίγα κινητά υπάρχοντάτους). Το ρήμα Ξіζ- (“scratch, write; draw a line”) έχω λόγους να πιστεύω πως ήταν παλαιότερα ἰіζ-, συγγενές με το ίζ = ίχνος, κ συγγενές επίσης με το ιΑζ =γράφει. Άλλωστε κ στα ελληνικά η λ. γραμμή προέρχεται απο το γράφει, που αρχικά σήμαινε χαράζει, γρατζουνά. Σε κάποιους τουρκόφωνους γραφείς το γράμμα ΕΣ μπορεί να θύμιζε το (ετυμολογικώς άσχετο) ρήμα ΕΣ- = τεντώνοντας ισιώνει. Δέν είναι άσχετο να αναφέρουμε το κινέζικο γράμμα 正 (σωστό) που έχει μια γραμμή επάνω κ ερμηνεύεται 止 = σταματά, στη γραμμή, άρα: «ορθότητα», ενώ κατα άλλους 止 = πόδι, που βαδίζει σε ευθεία πορεία (παριστώμενη με την γραμμή – ίχνος).

 

31)    aś / Ας. Στο ιρκ ΒίτίΓ (όπου γράφεται κάπως ιδιόρρυθμα με το πινελάκι ώς , πρώτα η πάνω δεξιά γραμμούλα, έπειτα η πάνω αριστερά, έπειτα η σχεδόν οριζόντια απο τα δεξιά προς τα αριστερά, κ έπειτα η στρογγυλοποιούμενη κάτω γραμμή) χρησιμοποιείται το ίδιο γράμμα κ για ΑΣ. Παρίστανε λουλούδι, το οποίο τότε πρέπει να λεγόταν *ΑςΑς. Στην παλαιά τουρκική δέν υπήρχε το ς προερχόμενο απο Љ. Μόνο υπήρχε το αυθεντικό ς, αντίστοιχο του νεότερου Ξ, επίσης αντίστοιχο του ρ-τουρκικού ς, και του σουμερικού ς που γράφεται š. Μερικά παραδείγματα αντιστοιχίας δίνω παρακάτω:

Μαρτυρούμενες τουρκ. λέξεις	Λέξεις απο τα σουμερικά της σφηνοειδούς
xyryk = σάπιο	“šu.ru.ug” = śyryk- = σάπιο
qax- = φεύγει τρέχοντας, δραπετεύει	“kaš” = qaś- = τρέχει, φεύγει τρέχοντας
xor = ήρωας, πολεμιστής	“sur” απο  śor- = ήρωας, πολεμιστής
xav-uś = («σκηπτροφόρος») αρχιστράτηγος	“šibir” = śeb-ir απο śab- = σκήπτρο

Επίσης το σημερινό τουρκικό x αντιστοιχεί στο πρωτογενές š των παλαιών σημιτικών γλωσσών, όπως δείχνει η αντιστοιχία: (τουρκικά xaqır, ιαπωνικά sake, μαρτυρούν το) παλαιοτουρκικό śaqır = κρασί – στα ακκαδικά “šikar-u”  = μπύρα.

Απο παλιά υποψιαζόμουν οτι το τουρκ. xexek = λουλούδι προήλθε απο τη ρίζα του σουμερικού “išiš” = eśeś = γελά, με την συνηθισμένη ονοματική κατάληξη –(e)k. Η τροπή a → e, ı → і ήταν δυνατή στα Τουρκικά, στα δέ Σουμερικά ήταν γενικευμένη τάση. Πιστεύω λοιπόν πως το αντίστοιχο του σουμερικού “išiš” = eśeś υπήρχε στα τουρκικά ως αςας = λουλούδι (δηλαδή «γελαστό»). Βεβαίως στο μυαλό ενός τουρκόφωνου η λέξη πάντα σχετιζόταν με το ρήμα Ας- (→ ΑΞ-) = ανοίγει (ένας παραπάνω λόγος να παριστάνεται το «Ας» με λουλούδι). κάποτε έπαψε το γράμμα να σχετίζεται με γέλιο/χαμόγελο.

Εν τω μεταξύ στην Τουρκική το δάχτυλο λεγόταν *ςΙςΑ (ἐξ οὗ ΞΙΞΑ-ΛΑQ = το μικρό δάχτυλο, ΞΙΞΑ-ΜΟΥQ = ο παράμεσος. Στα Σουμερικά το δάχτυλο = «šušig» = ςΙςіΚ;), γι’αυτό είναι πιθανό κάποιοι γραφείς το γράμμα Ας να το ερμήνευσαν εσφαλμένα ώς «δάχτυλα», πράγμα που φαίνεται να επηρέασε κάποιες μορφές του γράμματος. Ένας λόγος που το *ΑςΑς έγινε *ΕςΕς → ΞΕΞΕΚ, θα ήταν για να μη θυμίζει ςΙςΑ = δάχτυλο.

Συνοψίζοντας, το Ας είχε αρχικά μορφή περίπου ή  , αντίστοιχη με το κινέζικο, σημερινή τυποποιημένη μορφή 丰, παρίστανε ένα ανοιχτό λουλούδι. Βεβαίως η μορφή αντιστοιχεί κ στης Κρητικής Πρωτογραμμικής το   , που εικονίζει το λουλούδι του κρόκου.

Παρεμπιπτόντως, η ελληνική λ. άνθος δέν έχει γνωστές Ι.Ε. συγγενείς εκτός του σανσκριτικού andhah, το οποίο όμως σημαίνει γενικότερα πόα. Η ειδικότερη σημασία λουλούδι κατα τη γνώμημου οφείλεται σε επιρροή απο κάποια ασιατική γλώσσα όπου το λουλούδι λεγόταν ΑςΑς ή  κάπως παρόμοια.

Πρίν απο χρόνια, επισκεφθήκαμε τους Φιλίππους (αρχαιολογικό χώρο), μαζί με κάποιους ξένους, εκ των οποίων κάποιοι Εσθονοί. Σε ένα απομεινάρι τοίχου παλαιάς βασιλικής εκκλησίας, είδα χαραγμένο ένα σύμβολο εντελώς όμοιο με , κ το ίδιο πρόσεξε μιά νεαρότατη Εσθονή κ με ρώτησε "τί είναι αυτό το σύμβολο;". Απάντησα πως δέν είναι ελληνικό, κ δέν είναι αρχαίο, κάποιος το χάραξε πρόσφατα. Μπορεί να το δείτε κι εσείς άν πάτε στους Φιλίππους, κ μή σκεφθείτε οτι είναι ένα παλαιοτουρκικό Ας, μ' όλο που παλιές τουρκικές φυλές έχουν εισβάλει στον ελλαδικό χώρο. Κατα τη γνώμημου αυτό το χάραγμα στον τοίχο της βασιλικής εκκλησίας των Φιλίππων το έκανε κάποιος σατανιστής, απο φθόνο, ένας χώρος να έχει τόσους σταυρούς, χριστιανικά σύμβολα. Το σύμβολο αυτό, όμοιο με , είναι το πιό σατανιστικό σύμβολο που μπορεί να γίνει, άν κ δέν είχε τέτοια έννοια στην παλαιοτουρκική γραφή. Σήμερα, αυτό νοείται ώς V επάνω και T κάτω, αμφότερα γνωστά σατανιστικά σύμβολα που καί τα δυό δείχνουν προς τα κάτω, τα δύο μαζί αποτελούν αλλοίωση του σταυρού, κ προφερόμενα "vi ti", υποδηλώνουν επίσης το λατινικό vitia =ελαττώματα, κακίες, αυτά ακριβώς στα οποία βασίζεται η δύναμη του διαβόλου.

 

32)    eś / Ες. Καί αυτό το γράμμα απουσιάζει απο το ιρκ ΒίτίΓ, όπου το ΕΣ χρησιμοποιείται κ για Ες. Το γράμμα μου είναι γνωστό μόνο απο επιγραφές του ιΕΝΙΣΕι (όπου είναι συνηθισμένο) με τη μορφή Λ και δέν μπορώ να καταλάβω απο πού κ ώς πού στους παλαιότερους πίνακες των γραμμάτων δίνονται κ οι μορφές σάν Π, καθώς κ σάν καμπύλη αψίδα, κ σάν ένα όρθιο παραλληλόγραμμο ή ρόμβο με μιά κουκίδα στο κέντρο). Το βέβαιο είναι πως αυτό το γράμμα συνηθίζεται στο ιΕΝΙΣΕι για Ες, οι περισσότεροι γραφείς χρησιμοποιούν το ίδιο καί για οπίσθια σύμφωνα, ενώ άλλοι γραφείς του ιΕΝΙΣΕι χρησιμοποιούν το 18 (Ας) καί για πρόσθια φωνήεντα, ελάχιστοι μόνο γραφείς του ιΕΝΙΣΕι χρησιμοποιούν καί το 18 (Ας) καί το 32 (Ες), κι εκείνοι πάλι κάπου τα μπερδεύουν, χρησιμοποιώντας ενίοτε το ένα αντί του άλλου. Τί παρίστανε τώρα το γράμμα αυτό, με τη μορφή Λ; Συχνά γραφόταν πιό πλατύ κ κοντό, σάν στέγη. Είτε παρίστανε κάποιο είδος κατοικίας, ή στέγη, είτε πιό αφηρημένα εννοούσε "ένδον", μέσα. Στα Σουμερικά υπήρχε λέξη eš που σήμαινε κτήριο, κυρίως υψηλό επιβλητικό κτήριο, ναό· αυτό παριστάνεται απο το γράμμα e της Κρητικής Πρωτογραμμικής, συγκεκριμένα τριώροφο κτήριο που λεπταίνει προς τα άνω, με μυτερή κορυφή. Οπότε, ή υπήρχε αυτή η λέξη (Ες) στην παλιά τουρκική γλώσσα, το οποίο κ παριστανόταν με το γράμμα αυτό, ή το γράμμα απέδιδε την έννοια "μέσα, ένδον" (στα Τουρκικά ίΞ, το οποίο ήταν *ίς τον καιρό που δημιουργούνταν αυτή η γραφή) - οπότε το γράμμα είναι απο σκίτσο παρόμοιο με του κινεζικού 內 το οποίο αποτελείται απο 冂 (που υποδηλώνει κάποιον χώρο) σύν 入 (=μπαίνει). Κ υπάρχει μιά τρίτη περίπτωση, λογικότατη, οτι η λ. Ες που σήμαινε κατοικία τον καιρό που δημιουργήθηκε η γραφή, αργότερα πήρε τη σημασία "μέσα" (ίΞ, παλαιότερα ίς), οπότε αυτό παρίστανε το εν λόγω γράμμα.

 

    33)    az / Aζ. Το ίδιο γράμμα χρησιμοποιείται κ για Εζ, δέν υπάρχει άλλο για πρόσθια φωνήεντα. Ταυτίζεται με το κινέζικο 小  που σημαίνει λίγο, μικρή ποσότητα ή μικρό μέγεθος. Βεβαίως τυπώνεται ώς 小 αλλα με το χέρι γράφεται στα Κινέζικα όμοια με το εν λόγῳ τουρκικό γράμμα. Η μορφή αυτή του τουρκικού γράμματος καθώς κ η χρήσητου είναι όψιμη. Τί εννοώ: Η μορφή έχει προέλθει απο ταχεία γραφή, κυρίως με πινέλο, το οποίο άρχισε να χρησιμοποιείται για την κινέζικη γραφή σχετικά πρόσφατα, κατα το 200 π.Χ.. Και ναί μέν το γράμμα χρησιμοποιούνταν για "ζ", αλλα τον καιρό που πρωτοδημιουργήθηκε το τουρκικό συλλαβάριο δέν υπήρχε το φώνημα ζ, δέν είχαν γίνει η τροπές Σ→ ζ, Ρ→ ζ και Љ→ ς. Άρα το γράμμα αρχικά χρησιμοποιούνταν για την λέξη Αζ = "λίγο" (που τότε πρέπει να είχε την μορφή har), καθώς και για ένα απο τα τουρκικά ρ (διότι παλιά υπήρχαν 2 είδη ρ, όπως και 2 είδη λ στην τουρκική. Ακόμη παλαιότερα, στην πανανθρώπινη γλώσσα, υπήρχαν 3 είδη ρ και 3 είδη λ). Μόνο σε σχετικά πρόσφατη εποχή, όταν προέκυψε το φώνημα ζ, χρειάστηκαν γράμμα για να το αποδίδουν. Τότε η ευκολότερη λύση ήταν να χρησιμοποιήσουν το γράμμα που παρίστανε «Αζ» (λίγο), ήξεραν ακόμη τί παρίστανε – και προφερόταν πλέον Αζ. Έτσι εξηγείται πώς για ένα τόσο συνηθισμένο φώνημα υπήρχε μόνο ένα γράμμα: δέν υπήρχε άλλο διαθέσιμο απο την προγενέστερη γραφή.

Το ότι η λ. Αζ ήταν παλαιότερα har μαρτυράται απο τα συγγενή: har-on = τρία, αρχικά «λίγα» στην Ουγγρική, και αρ-αιό κλπ. στην ελληνική. Να θυμόμαστε οτι υπήρχαν λαρυγγικοί φθόγγοι (h ḫ ʿ ʾ) στην ΠρωτοΙνδοΕυρωπαϊκή που δέν διατηρήθηκαν στα Ελληνικά, αλλα όπου υπάρχει α, προπάντων στην αρχή ελληνικής λέξης, είναι πολύ συχνά ένδειξη επίδρασης παλαιότερου λαρυγγικού.

 

34)    an / ΑΝ. Αυτό το γράμμα μου δίνει μία ακόμη αφορμή να αναφερθώ στο ενδιαφέρον θέμα της γραφής των αριθμών απο τους παλαιούς Τούρκους, απο των οποίων το σύστημα προήλθε αφ’ ενός το κινέζικο, αφ’ ετέρου το ινδικό το οποίο με μικροαλλαγές στα σχήματα των αριθμών έχει επικρατήσει σε όλον τον σημερινό κόσμο.

Στον παραπάνω πίνακα βλέπετε την παλαιότερη μορφή των ινδικών αριθμών που έχω διαθέσιμη. Η ομοιότητα με το κινέζικο σύστημα είναι καταφανής. Δεδομένου οτι το σύστημα αυτό έχει την ίδια ηλικία με τα αλφάβητα brahmi και qharo,sti (επιγραφέςτους έχουν βρεθεί απο τον 3^ο π.Χ. αιώνα, τα δέ αλφάβητα είχαν αρχίσει να χρησιμοποιούνται αιώνες νωρίτερα), καταλαβαίνετε οτι κ οι μορφές των αριθμών που παρατίθενται παραπάνω έχουν ήδη υποστεί αλλοιώσεις. Εφόσον τα αλφάβητα της Ινδίας έχουν παλαιοτουρκική προέλευση, το ίδιο συμβαίνει κ με τα αριθμητικά σύμβολα. Άς δούμε πώς απο τα παλαιοτουρκικά σύμβολα προήλθαν αφ’ ενός τα κινέζικα, αφ’ ετέρου τα ινδικά.

Τα μέν ψηφία για 1, 2, 3, είναι ακριβώς τα ίδια καί στην Κινέζικη γραφή, καί στο brahmi, αποκλείεται να είναι τυχαία η ομοιότητα. Έχω σημειώσει (βλέπε γράμμα ΕΞ, 19) οτι κατα τις δυναστείες Shang 商  και Zhou 周 (1751 – 256 π.Χ.) οι αριθμοί 1 έως 4 (τουλάχιστον όταν ήταν για χρησμούς) γράφονταν: 1= ─ ,   2= )(, 3= Λ, 4= +. (Έχουν βρεθεί σε κόκκαλα χαραγμένοι χρησμο-αριθμοί αποτελούμενοι απο τα 4 αυτά ψηφία.) Ωστόσο, παράλληλα με αυτό το σύστημα, υπήρχε ένα πιό πρακτικό, χρησιμοποιούμενο στο εμπόριο, κατα το οποίο οι αριθμοί 1, 2, 3 γράφονταν με ισάριθμες παύλες.[4]  Έτσι προέκυψε η γραφή των 1, 2, 3 στο brahmi και στα κινέζικα. Το 4 στο brahmi γράφεται με σταυρό, ακριβώς όπως στο παλαιοτουρκικό (καί παλαιό κινέζικο) σύστημα. Η σημερινή κινέζικη γραφή του 4, 四, πρέπει να προέρχεται απο τον σταυρό που το έγραφαν σε έναν κύκλο μέσα, όταν εισήχθη η σταυροειδής γραφή του 10. Η μορφή του εγγεγραμμένου σταυρού επηρεάσθηκε απο τη μορφή του διπλάσιου: 8, γι’ αυτό στη μορφή της «μικρής σφραγίδας» το 四 ήταν ένας κύκλος με ένα 八 (8) μέσα.

Το κινέζικο五 (5), που στη μορφή της «μικρής σφραγίδας» είναι ένα x μεταξύ δύο οριζόντιων γραμμών πάνω και κάτω, προήλθε απο  το παλαιοτουρκικό γράμμα ΕΒ (βλέπε αριθμ. 47), με το οποίο οι παλαιοί Τούρκοι έγραφαν τον αριθμό 5, διότι το ΕΒ ήταν το αρχικό γράμμα της λέξης ΒΗς = πέντε. Ομοίως, με το γράμμα Ει (βλέπε 37) έγραφαν το 7, γιατί το Ει ήταν το αρχικό γράμμα της λέξης ιΕΤΤі = 7. Το 7 του brahmi, ακόμη κ του devanaagari (७), είναι ακόμη πολύ κοντά στη μορφή του Ει. Απο την ίδια μορφή (Ει, εικόνα αδραχτιού) κατα τη γνώμημου προήλθε κ το κινέζικο七 = 7. Ωστόσο το 5 του brahmi δέν νομίζω πως προήλθε απο το γράμμα ΕΒ. Θεωρώ πως προήλθε απο μία ίσια γραμμή = μονάδα προστιθέμενη σε μιά καμπύλη = στρογγυλός αριθμός = 4. Η καμπύλη σήμαινε στρόγγυλο αριθμό, γι’ αυτό παρίστανε κυρίως το 10, αλλα εδύνατο να αντιπροσωπεύει, κατα τα συμφραζόμενα[5], κ το 4, που ήταν για τους Τούρκους, όπως κ για όλους τους Ασιάτες, κ τους Αφρικανούς, κ για τους προκολομβιανούς Αμερικανούς, ο κατ’ εξοχήν στρόγγυλος (κ ιερός) αριθμός. Γι’ αυτό και δύο καμπύλες μαζί παρίσταναν το 8 (4+4). Το κινέζικο 8 =八 ήταν δύο καμπύλες: )( - αποφεύχθηκαν οι καμπύλες () για να μη θυμίζει άλλα γράμματα με μορφή κλοιού, ενώ το 8 του brahmi ήταν δύο καμπύλες τύπου ( ) , που βεβαίως στη γρήγορη γραφή ενώνεται η κάτω άκρη της πρώτης με την πάνω άκρη της δεύτερης (όπως γίνεται κ στην κινέζικη γραφή σε ανάλογες περιπτώσεις). Το 9 του brahmi ήταν η καμπύλη του 10, και κάτω απο την καμπύλη μία γραμμούλα εννοούσε οτι μία μονάδα έπεσε, αφαιρέθηκε. Περίπου ίδιος ήταν ο σχηματισμός του κινέζικου九 = 9. Μία καμπύλη ) = 10 τέμνεται απο μία γραμμή οριζόντια για να δειχθεί απο εκεί ένα κομμάτι, το οποίο με τη συνέχιση της οριζόντιας γραμμής δείχνεται οτι «πέφτει κάτω», εκπίπτει, αφαιρείται.

Το παλαιοτουρκικό γράμμα ΑΛΤ (βλέπε 42) που παρίστανε τον αριθμό 6 (διότι το 6 λέγεται ΑΛΤΙ στα Τουρκικά) είναι δύο λ (τριάρια) μαζί. Δεδομένου οτι το ΑΛΤ γραφόταν απο την αριστερή άκρητου χωρίς να σηκωθεί το χέρι, καταλαβαίνετε πώς απο το αλτ προέκυψε η μορφή του 6 του brahmi, με καμπύλωση των γραμμών κ σμίκρυνση της αριστερής γραμμής του αλτ. Ακόμη κ του devanaagari το ६ = 6 διατηρεί τη μορφή κ τον τρόπο γραφής του ΑΛΤ, αν προσέξετε οτι το ΑΛΤ έχει στραφεί κατα 45^ο  κ οι γραμμέςτου έχουν καμπυλώσει καθώς επέβαλε το υλικό κ η ταχύτητα της γραφής. Οι Κινέζοι χρησιμοποίησαν μιά άλλη μορφή του ΑΛΤ που αποτελούνταν πάλι απο δύο λ , όχι δίπλα δίπλα, αλλα το ένα πάνω απο το άλλο. Σύμφωνα με τις τάσεις της κινέζικης γραφής, το επάνω λ έγινε亠, και προέκυψε το 六 = 6. Όσο για το μηδέν, όταν εισήχθη, γραφόταν με έναν άδειο κύκλο για να αισθητοποιηθεί η έννοια του κενού. Κατα τα υπάρχοντα στοιχεία, το μηδέν δέν βρίσκεται αρχικά στη γραφή των αριθμών, η οποία δέν ακολουθούσε τον πρώτο καιρό θεσιακό σύστημα ("there were also symbols for 10, 100, 1000, ... as well as 20, 30, 40, ... , 90 and 200, 300, 400, ..., 900" σημειώνεται στο άρθρο, βλέπε: http://www-history.mcs.st-andrews.ac.uk/history/HistTopics/Indian_numerals.html , όπου δυστυχώς δέν δίνονται τα αρχαϊκά σύμβολα για το 10, το 100, το 1000 ούτε για τις δεκάδες και τις 100ντάδες).

Είδαμε λοιπόν οτι το 10, ώς στρόγγυλος αριθμός γραφόταν με μία καμπύλη. Κ επειδή το 10 λεγόταν ον (παλαιότερα υΟΝ ή υΑΝ, αν κρίνουμε απο της Chuvash το wona = 10), για συλλαβόγραμμα «αν» χρησιμοποιήθηκε το σύμβολο του 10.

Στη σημερινή κινέζικη γραφή το 10 γράφεται 十, το 20 卄, το 30 卅, το 40 卌, σύμβολα που καθιερώθηκαν με τη μεγάλη μεταρρύθμιση της κινέζικης γραφής κατα το 210 π.Χ.. Η λογική αυτού του συστήματος είναι οτι η κάθε δεκάδα γράφεται ώς σταυρός, διότι οι μικρές τέμνουσες γραμμές πάνω σε ευθεία εικόνιζαν κόμπους σε σκοινί ή χαρακιές σε καλαμένια σχίζα (έτσι ήταν συνηθισμένο να καταγράφουν τις δεκάδες). Ωστόσο σε μερικά κινέζικα γράμματα ο σταυρός (ερμηνευόμενος ώς 10) μπορεί να αντικατασταθεί με (αρχικά) καμπύλο σχήμα, όπως στο真 που επίσης γράφεται 眞 (στη θέση του επάνω σταυρού μπορεί να γραφούν και τρείς γραμμές σάν  ^/_{= ).} Του γράμματος, που σημαίνει αλήθεια, η σχολαστική ερμηνεία είναι «10 μάτια έχουν ελέγξει», αλλα η αυθεντική σύλληψη κατα τη γνώμημου ήταν «σε ένα τραπέζι επάνω 10 (δηλαδή όλα, ακέραια) τα στοιχεία».

Συνοψίζοντας, η γραφή του 10 με 十 είναι μιά επινόηση των Κινέζων σε σχετικά πρόσφατη εποχή που δέν καταλάβαιναν πιά τη σημασία της καμπύλης γραμμής, η οποία ήταν η αυθεντική γραφή του 10.

Όταν έγραφα τα ανωτέρω για το παλαιοτουρκικό σύμβολο του αριθμού δέκα, στο γράμμα ΑΝ, βλέπε αριθμό 34, δέν φανταζόμουν πως θα εύρισκα μιά τέτια λαμπρή επαλήθευση: κατα τύχη πλοηγούμενος στο διαδίκτυο βρήκα την εικόνα ενός αναγλύφου με χαραγμένα επάνω τα ψηφία του αριθμού 41 κατα το σύστημα qharo,sti, όπως εξηγούνταν στη λεζάντα της εικόνας, την οποία παραθέτω εδώ:

Όπως βλέπετε, ο αριθμός 41 γράφεται  ώς 20 20 1 (20+20+1), το δέ 20, που ήταν όμοιο με το δικόμας 3 στη μορφή, αποτελούνταν απο δύο φορές το σύμβολο του 10, το οποίο ταυτίζεται με το παλαιοτουρκικό γράμμα ΑΝ, που παρίστανε τον αριθμό 10 ο οποίος στα τουρκικά λεγόταν (περίπου) «ΑΝ».

 

35)    en / ΕΝ. Στον πίνακα έδωσα διάφορες μορφές του γράμματος. Τη σημασίατου την γνωρίζουμε με βεβαιότητα, διότι είναι πρακτικώς όμοιο με την παλιά μορφή του 申, για την οποία κάνει λόγο ο Kalgren στον πρόλογο του λεξικούτου. Είχε τη μορφή ελαφρώς αμφικαμπύλης γραμμής που σε κάθε άκροτης καταλήγει σε μιά διχάλα που μοιάζει με δαγκάνα. Έπειτα, με τη μεταρρύθμιση του 210 π.Χ., πήρε τη μορφή μιάς ευθείας κάθετης γραμμής που αριστερά κ δεξιάτης είναι δυό χέρια (με την έννοια: ένα αντικείμενο που δύο χέρια το τραβούν κ το εκτείνουν). Η μορφή αυτή τετραγωνίσηκε ώς 申. Το γράμμα σήμαινε «απλώνει, εκτείνει». Στα τουρκικά το γράμμα είχε την έννοια «έκταση, φάρδος», το οποίο στα τουρκικά λεγόταν ΗΝ, γι’ αυτό χρησιμοποιήθηκε ώς ΕΝ. Σε όψιμη εποχή δέν αποκλείεται κάποιοι να το συσχέτισαν με το ομόηχο ΗΝ- = κατεβαίνει, ίσως γι’αυτό μία μορφή του γράμματος έγινε σάν σκαλάκια που κατηφορίζουν (προς τα αριστερά, καθώς έγραφαν τότε). Απο το τουρκικό ΕΝ προήλθε του brahmi το και του devanaagari το ण = na (ανάστροφο ν, προφερόμενο με τη γλώσσα γυρισμένη προς τα μέσα). Αυτό δέν σημαίνει οτι το τουρκικό Ν προφερόταν ανάστροφο, απλώς οι Ινδοί χρειάζονταν ένα γράμμα για να αποδώσουν το ινδικό ανάστροφο n. Έχοντας χρησιμοποιήσει το τουρκικό ΑΝ για το ινδικό ΝΑ, το τουρκικό ΕΝ τους ήταν διαθέσιμο για το ανάστροφο n.

 

36)    aj / Αι. Είναι φώς φανάρι, κ ακόμη περισσότερο: φώς φεγγάρι, ή και σελήνης φαεινότερον, οτι το γράμμα αυτό εικόνιζε φεγγάρι, στα τουρκικά «αἰ», γι’ αυτό κ χρησιμοποιούνταν για την συλλαβή Αι. Είναι μιά απο τις κραυγαλέες αποδείξεις οτι οι επινοητές του συλλαβαρίου Kök ήταν Τούρκοι, που κατασκεύασαν τη γραφή για την δικήτους γλώσσα. (Βεβαίως δέν αποτελούν όλα τα γράμματα κραυγαλέες αποδείξεις, γιατί το συλλαβάριο δέν κατασκευάστηκε σε πρόσφατη εποχή ωστε τα σχήματα των γραμμάτων, οι μορφές κ οι σημασίες των λέξεων να μήν είχαν κάμποσο αλλοιωθεί απο τον καιρό που κατασκευάστηκε το Kök μέχρι σήμερα). Βεβαίως το γράμμα είναι αντίστοιχο των κινέζικων月 = φεγγάρι και夕 = βράδυ, τα οποία καί τα δύο προήλθαν απο σκίτσο ημισελήνου ίδιας κατεύθυνσης με του τουρκικού αἰ (δηλαδή σάν D). Καί οι Τούρκοι, καί οι Κινέζοι, καί οι Σουμέριοι, κ όλοι σχεδόν οι λαοί παρίσταναν και παριστάνουν το φεγγάρι με σκίτσο ημισελήνου, όχι με κύκλο, γιατί ένας κύκλος θα μπορούσε να παριστάνει χίλια δυό πράγματα, ενώ η ημισέληνος αναγνωρίζεται εύκολα. Στο λεξικό του G. Clauson αναφέρεται οτι η λ. Αι ώς επίθετο σήμαινε «crescent shaped» (σχήμα ημισελήνου). Το σύμβολο αυτό βρίσκεται κ στην οθωμανική σημαία. Έτυχε να διαβάσω σε μιά ιστοσελίδα κάποιου Τούρκου οτι η οθωμανική σημαία είναι παλαιοτουρκικής επινόησης κ όχι ισλαμικής. Το ισλάμ απαγορεύει ώς γνωστόν την απεικόνιση πραγμάτων, κ μάλιστα ουρανίων σωμάτων (που θεωρούνταν έμψυχα). Αυτή είναι κ η δικήμου γνώμη: η οθωμανική σημαία είναι κλασσικής ασιατικής, σαφώς προϊσλαμικής, σύλληψης. Γι’ αυτό κ μοιάζει με τη σημαία της Κίνας. Παριστάνει τα δύο φώτα, ήλιο = ἰαγγ, αρσενικό, σελήνη = ἰіν, θηλυκό. Αντί για τον ήλιο εικονίζεται αστέρι, γιατί οι Ασιάτες γνώριζαν οτι τα αστέρια είναι ήλιοι μακρινοί (στα κινέζικα το αστέρι γράφεται星, με κύριο στοιχείο το日 = ήλιος), κ δέν μπορούσαν οι Τούρκοι να εικονίσουν τον ήλιο ώς κύκλο, γιατί όπως είπαμε ένας κύκλος μπορεί να σημαίνει οτιδήποτε. Άλλωστε το αστέρι συμβολίζει γενικότερα τον ουρανό, που ταυτιζόταν με τον Θεό.[6] (τεγγρί = ουρανός, Θεός. Στα σουμερικά ουρανός κ Θεός γραφόνταν με το σύμβολο του αστεριού). Όσο για το κόκκινο χρώμα της σημαίας, επιλέχθηκε γιατί το κόκκινο είναι το κατεξοχήν χρώμα της καλοτυχίας κ χαράς για τους Ασιάτες (καθώς κ για τους Αυστραλούς ιθαγενείς κ άλλους λαούς), γι’ αυτό κ εμείς βάφουμε τα αυγά κόκκινα. Αυτό που λέει ο Τούρκος στην εν λόγω ιστοσελίδα οτι το κόκκινο συμβόλιζε τη δύση, γιατί οι Οθωμανοί είναι δυτική τουρκική φυλή, είναι χονδροειδής βλακεία, διότι κατα τους Κινέζους το χρώμα της δύσης ήταν το άσπρο, αλλα ούτως ή άλλως η δύση θεωρείται αρκετά δυσοίωνη κατεύθυνση κ δέν θα παριστανόταν σε σημαία. Ούτε απασχολούσε τους Οθωμανούς το οτι ήταν δυτική φυλή σε σχέση με τους άλλους Τούρκους, αυτά είναι σκέψεις γεννημένες απο χαμερπείς πολιτικές προπαγάνδες των ημερώνμας. Το κόκκινο φόντο λοιπόν ήταν για να φέρνει ευτυχία, ενώ το αστέρι κ το φεγγάρι παριστάνονται λευκά, διότι, καθώς πολλές φορές θα αναφέρω στην ερμηνεία του ιρκ ΒίτίΓ, το άσπρο για τους Τούρκους συμβόλιζε το αγαθό πνεύμα, τον Θεό. Μήν ξεχνάτε οτι άσπρο κ κόκκινο ήταν τα χρώματα που φορούσαν κ οι αρχαίοι Έλληνες κατα την τέλεση σεμνών ιερουργιών.

Στο "brahmi" υπήρχε αυτό το ίδιο γράμμα που παρίστανε φεγγάρι, αλλα χρησιμοποιούνταν για dha, διότι το φεγγάρι στην παλαιότερη τουρκική γλώσσα λεγόταν *Αδ και το γράμμα αυτό χρησιμοποιούνταν για Αδ· αργότερα, όταν η λ. Αδ έγινε Αι, απο τότε κ το γράμμα - φεγγάρι χρησιμοποιείται για Αι.  

Του "devanaagari" το ja =य απο του brahmi το ja = , πιθανώς και του qharo,sti το ja = προήλθε απο άλλο γράμμα που παρίστανε τόξο, ονομαζόμενο στα τουρκικά ιΑι, βλέπε 22.

 

37)    ej / Ει. Παρίστανε ρόκα, στα αρχαία ηλακάτη, αγγλιστί spindle, στην τουρκική γλώσσα βρίσκεται με τη μορφή іἰіκ (ijik). Το –іκ είναι κάποιο πρόσφυμα, μάλλον η συνήθης υποκοριστική κατάληξη, οπότε της λέξης η αρχική μορφή ήταν іἰ ή Ηἰ. Η ηλακάτη ήταν κατα βάσιν μιά βέργα, στην κορυφή της οποίας περνιούνταν μιά τρυπημένη στρόγγυλη πετρούλα που τη λέμε σφοντύλι (στα παλιά τουρκικά: ΑγΙΡΞΑQ). Το γράμμα στο ΙΡQ ΒίΤίC καμπύλωσε απο την τάση του πινέλου στην προς τα αριστερά γραφή, ενώ στις χαραζόμενες μορφές διατηρήθηκε η ευθεία κάθετος.

Ο G. Clauson στο λεξικότου έχει καταχωρημένη τη λέξη στο λήμμα i:k, θεωρώντας πως i:k (δηλαδή iik) είναι η παλαιότερη μορφή της λέξης, ενώ είναι ολοφάνερο πως η μαρτυρούμενη μορφή ijik είναι παλαιότερη, και πολύ φυσικά έγινε απο ijik →iik για διευκόλυνση της προφοράς. Έτσι και το οθωμανικό iji (= καλό) το προφέρουν ii (το iji_misin = «καλά είσαι;» ακριβώς «ίμισιν» θα το άκουγε κ θα το έγραφε ένας Έλληνας). Δέν είναι φυσιολογικό ούτε δικαιολογημένο το iik να έγινε ijik, δέν υπάρχει καμιά αντίστοιχη περίπτωση.

 

38)    ar / ΑΡ. Ακριβώς με αυτήν τη μορφή βρίσκεται το γράμμα και στην κινέζικη γραφή, όπου ερμηνεύεται ώς δρεπάνι. Σήμερα δέν χρησιμοποιείται μόνοτου, ακριβώς επειδή είναι παλαιότατος χαρακτήρας. χρησιμοποιείται ώς συνθετικό κυρίως στο γράμμα收 (που σημαίνει κατα βάσιν μαζεύει, δεξιά είναι το συνηθισμένο στοιχείο攴 που παρίστανε ένα χέρι που κρατά κάποιο εργαλείο), επίσης στο γράμμα糾 (σημαίνει βάζει τάξη, τακτοποιεί. Αριστερά το σύνηθες στοιχείο糹σημαίνει κλωστές. Εδώ το σύμβολο του δρεπανιού έχει τη σημασία «μαζεύει, συμαζεύει»).

Η παλαιότερη μορφή του τουρκικού αρ διατηρείται πολύ καλά στο brahmi: και στο qharo,sti: αλλα και στο devanaagari: र όπου να θυμάστε έχει προστεθεί η επάνω οριζόντια γραμμή, ενώ το ρ ώς φωνήεν γράφεται με ένα μικρό ημικύκλιο κάτω απο το σύμφωνο, π.χ. क = q, कृ = qr. Όταν δέ το ρ ώς φωνήεν μόνοτου αποτελεί συλλαβή γράφεται ऋ. Πρίν απο σύμφωνο ευρισκόμενο το ρ γράφεται σάν ένα μικρό ημικύκλιο (σχήμα c )  πάνω απο το επόμενο σύμφωνο, έτσι ωστε μαζί με την κάθετο του αποκάτω γράμματος σχηματίζει σχήμα δρεπανιού, παράδειγμα: rq = र्क. Στο qharo,sti το ρ ώς φωνήεν γράφεται σάν ένα ανάστροφο s κάτω απο το σύμφωνο.  Όλες οι μορφές του γράμματος καί στο brahmi καί στο qharo,sti καί στο devanaagari είναι φανερό οτι προέρχονται απο σκίτσο δρεπανιού. Διότι δρεπάνι παρίστανε το γράμμα στην τουρκική γραφή απο την οποία προήλθε. Επειδή το δρεπάνι στην τουρκική λεγόταν ΟΡ- (ή ʿΑΡ-, ή κάπως έτσι. σήμερα ΟΡ-ΑQ = δρεπάνι, ΟΡ- = θερίζει, παλιά ΟΡ πρέπει να σήμαινε καί το δρεπάνι, αργότερα προστέθηκε το πρόσφυμα –ΑQ), γι’ αυτό στο συλλαβάριο ώς «ΑΡ» χρησιμοποιήθηκε το γράμμα που παρίστανε δρεπάνι.

Αλλα κ κάποιοι συντηρητικοί γραφείς του παλαιοτουρκικού αλφαβήτου διασώζουν μορφές του ΑΡ που μοιάζουν καταπληκτικά με δρεπάνι: προπάντων ένας γραφέας του ιΕΝΙΣΕι, που έχει γράψει την πιό ιδιόρρυθμη (λόγω παλαιοτυπίας) επιγραφή που έχω δεί, κάνει το ΑΡ έτσι:

 

39)    er / ΕΡ. Οι διάφορες μορφές του γράμματος ανάγονται σε αυτήν που έχω δώσει στην ανωτέρω λίστα. Το γράμμα είναι ομόμορφο του κινέζικου男= άνδρας. Η σχολαστική ερμηνεία του男 είναι «力 =δύναμη, που εκδηλώνεται στα田 =χωράφια». έξυπνη ερμηνεία, αλλα σχολαστική. Η πραγματική σύλληψη του γράμματος, που φαίνεται καλύτερα στη μορφή της «μικρής σφραγίδας», είναι απλώς η εικόνα ενός άντρα με ευρείς ώμους (τονιζόμενους μάλλον και απο τον πολεμικό θώρακα που φοράει), του οποίου το κεφάλι αποδίδεται με έναν κύκλο που μέσα έχει δυό διασταυρούμενες γραμμές.[7] Κατα την αντίληψημου, το τουκικό ΕΡ παρίστανε με τον ίδιο τρόπο έναν άνδρα, παραλείποντας το κεφάλι. Μπορεί να σκεφθείτε οτι το κεφάλι θα έπρεπε να αποδίδεται. Τότε το γράμμα θα είχε ένα κυκλάκι (=κεφάλι) απο πάνω. Αλλά: στις μέν χαραζόμενες επιγραφές δέν μπορεί να χαραχθεί κύκλος κ μάλιστα μικρός, επίσης είναι πολύ δύσκολο να χαραχθεί οριζόντια γραμμή. Οπότε αναγκαστικά θα παρέλειπαν το κεφάλι ή θα το υποδήλωναν με δύο (οριζόντιες ή πλάγιες) γραμμούλες. Στο να το παραλείψουν δέν είχαν κανέναν ενδοιασμό, γιατί τα συλλαβογράμματα δέν επεδίωκαν ποτέ να εικονίσουν παρα να υποδηλώσουν εικόνες. Το ζήτημα ήταν να δώσουν με όσο γινόταν λιγότερες γραμμές την εντύπωση ενός αντικειμένου (εντύπωση κ όχι εικόνα). Ακριβώς γι’ αυτό στην Πρωτογραμμική των Μινωιτών (=Σουμερίων) της Κρήτης ήταν γενικευμένη τακτική η παράλειψη του κεφαλιού, εφόσον αυτό δέν βοηθούσε καταλυτικά στην αναγνώριση του αντικειμένου. Στην πρώτη σελίδα του παρόντος κεφαλαίου μπορείτε να δείτε το γράμμα mi, απο το οποίο παραλειπόταν πάντοτε το κεφάλι. Συχνότατα επίσης παραλειπόταν το κεφάλι απο τα γράμματα je (= αφεντικό) και wo (= γιαγιά): ενίοτε τα γράμματα αυτά στη Γραμμική Α έχουν (ώς απλή γραμμούλα) κεφάλι, ποτέ όμως στη Γραμμική Β, κι αυτό παρόλο που στον πηλό ήταν εύκολη η απόδοση του κεφαλιού με ένα ημικύκλιο. Άν το τουρκικό ΕΡ είχε κεφάλι καί ώμους, θα χρειαζόταν 7 χαρακιές, ενώ έπρεπε να γράφεται γρήγορα γιατί ήταν απο τα πιό συνηθισμένα γράμματα. Γι’ αυτό στα χαρασσόμενα κείμενα προτιμήθηκε ο ακέφαλος τύπος του γράμματος (μάλιστα ένας τέτοιος τύπος ήταν ιδιαίτερα πρακτικός, με μόνο 4 χαρακιές: . Στο ΙΡQ ΒίΤίC που γράφτηκε με πινελάκι σε χαρτί, έχουν μειωθεί οι πλάγιες γραμμές ενώ χρησιμοποιείται κ μιά οριζόντια, πάλι όμως το γράμμα προσεγγίζει τον καθιερωμένο απο τις χαραγμένες επιγραφές τύπο.

Επειδή το γράμμα παρίστανε άντρα χρησιμοποιούνταν ώς ΕΡ. Η λ. ΕΡ = άντρας είναι πανάρχαια τουρκική, ο πληθυντικόςτης ΕΡ-ΕΝ βρίσκεται και στα Σουμερικά.

 

40)    al / ΑΛ. Το γράμμα στο ΙΡQ ΒίΤίC με το πινελάκι γράφεται όπως στον πίνακα, ακριβώς ορθή γωνία, ενώ στα χαραγμένα κείμενα η οριζόντια γραμμή κλίνει λίγο προς τα άνω αριστερά, ενίοτε κ η κάθετος κλίνει προς τα άνω δεξιά, για πρακτικούς λόγους. Το γράμμα παρίστανε την κλείδωση του αστραγάλου, που ονομαζόταν στη σωζόμενη γλώσσα ΑςΟΥQ. Το –(ΟΥ)Q είναι συνήθης κατάληξη ουσιαστικών. Συχνά δίνει έννοια υποκοριστικού, ενώ άλλοτε απλώς φανερώνει οτι η λέξη είναι ουσιαστικό. Είναι επίσης μιά απο τις καταλήξεις που σχηματίζουν ουσιαστικά απο ρήματα, πανάρχαια κατάληξη χρησιμοποιούμενη κ στα Σουμερικά. [9]  Συνεπώς το κυρίως θέμα της λ. ήταν Ας, που σήμαινε κυρίως την κλείδωση του αστραγάλου (και γενικότερα κλείδωση, όπως κ την κλείδωση του αγκώνα). Είναι καλώς γνωστό οτι το –ς των νεότερων τουρκικών γλωσσών προέρχεται απο παλαιότερο Љ (ενίοτε κ απο Λ), άρα η λέξη Ας- ήταν παλαιότερα ΑΛ- =αστράγαλος, γι’ αυτό το γράμμα που παρίστανε αστράγαλο χρησιμοποιούνταν ώς ΑΛ.

Έχουμε δεί ήδη αρκετές περιπτώσεις γραμμάτων που μαρτυρούν οτι τον καιρό που δημιουργούνταν το παλαιοτουρκικό συλλαβάριο δέν είχε συμβεί η τροπή Ρ→ζ και Λ→ς.

Με το τουρκικό ΑΛ δέν μοιάζει και τόσο του devanaagari το la = ल του οποίου όμως προγενέστερες μορφές στο brahmi: και στο qharo,sti:θυμίζουν έντονα το τουρκικό ΑΛ, και επιβεβαιώνουν οτι το γράμμα αρχικά παρίστανε την κλείδωση του ασταγάλου.

 

41)    el / ΕΛ. Είναι φανερό πως το γράμμα παρίστανε χέρι (ακριβέστερα: το χέρι απο τον αγκώνα μέχρι τα δάχτυλα), που λεγόταν ΕΛ, γι’ αυτό κ χρησιμοποιούνταν για ΕΛ. Η λέξη σώζεται σε μερικές σημερινές γλώσσες (συμπεριλαμβανομένης της οθωμανικής) με τη μορφή ΕΛ, ωστόσο στα παλαιά κείμενα (καί στο ΙΡQ ΒίΤίC) βρίσκεται με τη μορφή ΕΛіC. Δέν γίνεται κ δέν έχει αλλού συμβεί να χαθεί ένα παλαιότερο –іC. Συχνά σε παλαιότερες τουρκικές λ. προστίθενται προσφύματα, αλλα το αντίθετο (να χαθούν παλιές καταλήξεις) δέν συμβαίνει. Γι’ αυτό είναι βέβαιο πως ο τύπος ΕΛ είναι και ο αρχικός, ενώ ΕΛіC ήταν ένας παράγωγος τύπος που σε παλαιότερες τουρκικές γλώσσες είχε εκτοπίσει τον αρχικό σύντομο τύπο ΕΛ. Η λέξη ΕΛ εμφανώς συγγενεύει με την ελληνική ωλ-ένη (που κι αυτή έχει σχηματισθεί με κάποιο πρόσφυμα, -εν-,  όπως κ το ΕΛіC σχηματίσθηκε με πρόσφυμα). Η διαφορά του φωνήεντος (ω / ε) είναι κανονική, αφού στην πανανθρώπινη γλώσσα μόνο τα σύμφωνα (κ όχι τα φωνήεντα) διαφοροποιούσαν κ καθόριζαν τις ρίζες. Ο τρόπος που παριστάνεται το χέρι είναι όπως στην παλαιά κινεζική γραφή, όπου μιά γραμμή ίσια, κ συνηθέστερα καμπύλη, παριστάνει τον βραχίονα, ενώ στην άκρη μιά καμπύλη υποδηλώνει το άκρο χέρι με τα δάχτυλα. Παρόμοια είναι η παράσταση του ΑЊ (βλέπε γράμμα 17 στον πίνακα), αλλα ενώ στο αЊ η καμπύλη τέμνει την προηγούμενη γραμμή για να υποδηλωθούν τα δάχτυλα (αφού ΑЊ σήμαινε το άκρο χέρι =hand), στο ΕΛ η διχάλα επάνω υποδηλώνει συνοπτικά το άκρο χέρι χωρίς να διακρίνει δάχτυλα, γιατί ΕΛ ήταν αρχικά η ωλένη κ όχι το άκρο χέρι. Φαίνεται λοιπόν πως η προσθήκη του –іC στο ΕΛіC ήταν για να επισημανθεί η έννοια του πήχεως μαζί με το άκρο χέρι (παλάμη κ δάχτυλα).

Προσέξτε επίσης τη διαφορά του ΕΛ απο το Εγγ (12 στη λίστα) στο οποίο έχουμε μία κάθετο απο την οποία φεύγει μιά άλλη γραμμή (οριζόντια στο ιρκ ΒίτίΓ) ωστε να δηλωθεί η έννοια της απόκλισης (ΟΙγγ), ενώ στο ΕΛ κανονικά έχουμε μία κάθετο πάνω στην οποία δύο συμμετρικές γραμμούλες (διχάλα) στη θέση παλαιότερης καμπύλης, η οποία δέν μπορούσε να γράφεται ούτε με χάραξη ούτε με το πινελάκι.[10]

 

42)    alt / ΑΛΤ. Παρίστανε "έξι", ΑΛΤΙ στα Τουρκικά. Το γράμμα αυτό, κοινό στους άλλους τύπους της γραφής, δέν χρησιμοποιούνταν απο τον γραφέα του ΙΡQ ΒίΤίC. Στο γράμμα αυτό έχω αναφερθεί στην ανάλυση των τουρκικών αριθμητικών συμβόλων που παρενέβαλα στην εξέταση του ΑΝ (γράμμα 34). Άν ρωτάτε γιατί οι Τούρκοι προτίμησαν να γράφουν τα δύο λ (τριάρια) του ΑΛΤ το ένα δίπλα στο άλλο κ όχι το ένα πάνω απο το άλλο όπως οι Κινέζοι, αφενός το ΑΛΤ μπορούσε να γραφεί ευκολότερα (κ με μιά μονοκοντυλιά)[11], αφετέρου ο κινέζικος τύπος έπρεπε να αποφευχθεί στο συλλαβάριο γιατί θα έμοιαζε με το ΑΤ και με το ΕΒ.

 

43) art / ΑΡΤ. Σπάνιο γράμμα στις επιγραφές, κάποιοι μελετητές το καταλέγουν ώς ΑΡΤ, ενώ άλλοι, νεώτεροι μελετητές συμπεριλαμβανομένου του ΤΑΛΑΤ ΤΕΚίΝ, το καταλέγουν ώς ΒΑς. Άν υποθέσουμε πως χρησιμοποιούνταν για τη συλλαβή ΒΑς, είναι το μόνο τουρκικό γράμμα που χρησιμοποιήθηκε για τέτοιου είδους συλλαβή (σύμφωνο - φωνήεν - σύμφωνο), κ μάλιστα συλλαβή που είναι ταυτοχρόνως κ λέξη. Όλα τα άλλα παλαιοτουρκικά συλλαβογράμματα αποδίδουν συλλαβές 'φωνήεν + σύμφωνο', μερικά σκέτο φωνήεν, μερικά 'φωνήεν + δύο σύμφωνα', αλλα δέν έχουμε δεί γράμμα συλλαβής ανάλογης με "ΒΑς".

Συνεχίζοντας την υπόθεση, άν το γράμμα απέδιδε "ΒΑς", θα παρίστανε κάτι που λεγόταν στα Τουρκικά "ΒΑς", δηλαδή "κεφάλι", διότι η συλλαβή ΒΑς στο μυαλό ενός τουρκόφωνου αμέσως φέρνει την έννοια "κεφάλι (αρχή, κύριο)". Ομως το σχήμα του γράμματος ⋈ δέν παραπέμπει καθόλου σε "κεφάλι". Άν το γράμμα παρίστανε κεφάλι κ προφερόταν ΒΑς, θα το θυμούνταν όλοι οι γραφείς - οι περισσότεροι ωστόσο δέν το χρησιμοποιούσαν.

Έχω δεί επίσης κ επιγραφές όπου βρίσκεται το γράμμα: η ανάγνωση του γράμματος ώς ΒΑς δέν δίνει νόημα στα συμφραζόμενα. Ενώ η ανάγνωσητου ώς ΑΡΤ δίνει νόημα.

Θεωρώ πως το γράμμα ήταν ΑΡΤ κ όχι ΒΑς. Παρίστανε αρχικά τον αυχένα κ το πάνω μέρος της πλάτης ενός ανθρώπου ή ζώου, με τα δύο προεξέχοντα οστά της ωμοπλάτης. Του γράμματος ομόμορφο (=προερχόμενο απο ίδιο σκίτσο) είναι το κινέζικο 北 που (σήμερα σημαίνει βορράς, αλλα) αρχικά παρίστανε "πλάτη". Η σχολαστική ερμηνεία του κινέζικου γράμματος είναι "δύο άνθρωποι που κάθονται πλάτη με πλάτη"(!), αλλα στην πραγματικότητα ήταν απο σκίτσο που παρίστανε το άνω μέρος της πλάτης, μαζί κ με τον αυχένα. Αυτό στα Τουρκικά λεγόταν ΑΡΤ = αυχένας, πλάτη, μεταφορικά "αυχένας" ανάμεσα σε δυό βουνά, σήμερα στα Οθωμανικά συνήθως λέγεται με την έννοια "πίσω (απο έναν άνθρωπο)". Γι' αυτό, το γράμμα χρησιμοποιούνταν φωνητικώς ώς ΑΡΤ.

 

44)    ep / ΕΠ. (χρησιμοποιούνταν και με πίσω φωνήεντα). Επειδή το γράμμα αυτό έχει τόσο απλή μορφή, είναι δύσκολο να πούμε με βεβαιότητα τί εικόνιζε. Στις χαραγμένες επιγραφές, όπου καί οι καμπύλες καί οι οριζόντιες γραμμές αποφεύγονται, συνήθως γραφόταν 1, στο ιρκ ΒίτίΓ με το πινελάκι γραφότανù, σε λίστες αναφέρεται κ ο τύπος ി. Παρίστανε κατα τη γνώμημου σχοινί, ονομαζόμενο ἰіπ, γι’ αυτό χρησιμοποιούνταν ώς ΕΠ. Περίπου όμοιο είναι ένα γράμμα της αιγυπτιακής ιερογλυφικής, που σήμαινε ύφασμα. Θεωρώ πως ένα τόσο απλό γράμμα δέν θα μπορούσε να παριστάνει παρα μόνο σχοινί ή κάτι παρόμοιο, κάτι που απο τη φύσητου αναδιπλώνεται όταν κρέμεται και καμπυλώνει όταν αφήνεται ελεύθερο (όχι τεντωμένο). Ίσως γι’ αυτό το ρήμα σαπ- =ράβει, κ γενικώς = κάνει κάτι με κλωστή,  κάποτε πήρε τη σημασία παρεκκλίνει, αφού η κλωστή δέν πηγαίνει ίσια, αλλα παρεκκλίνει, προπάντων όταν προσπαθούμε να την περάσουμε στη βελόνα.

Tο pa =  (και το pha =, που φαίνεται παραλλαγή του pa) του brahmi, δείχνουν οτι όντως σχοινί παρίστανε το γράμμα, ενώ το pa =του qharo,sti φαίνεται πως είναι τετραγωνισμός του αρχικώς καμπύλου τουρκικού επ.

 

45)    op / ΟΠ. Χρησιμοποιείται κανονικά για οπ και ουπ. Στο ΙΡQ ΒίΤίC μία φορά χρησιμοποιήθηκε και για ΥΠ. Μοιάζει με το ΟΙΚ (γράμμα 15), μήν τα μπερδεύετε. Το ΟΠ παρίστανε δύο γυναικείους μαστούς. Η λ. για τους μαστούς ήταν ΟΠ. Είναι πολύ γνωστή στην σουμερική γλώσσα με τη μορφή «UBUR» = ob-ur- ή op-ur (το -ur είναι συνηθέστατη κατάληξη ουσιαστικού, είδος αρχαϊκού άρθρου· υπάρχει ωστόσο σε λεξικό κ λ. ur =μαστοί, θα μπορούσε δηλαδή op-ur αρχικά να εννοεί "θηλή μαστού"). Η ρίζα ΟΠ, που σήμαινε τον θηλασμό, δέν σώθηκε στην τουρκική γλώσσα με τη σημασία μαστοί, αλλα διατηρήθηκε ώς ρήμα ΟΠ- =ρουφά και ΟΙΠ- =φιλά. Η ρίζα βρίσκεται και στις γλώσσες της Δυτικής Ερήμου[13] της Αυστραλίας ώς ipi = μαστός, θηλή, γάλα.

Η εικόνα του ΟΠ στην σημερινή κινέζικη γραφή έχει γίνει 乃. Χρησιμοποιείται και ώς συνθετικό των γραμμάτων 孕 =έγκυος (乃 μία γυναίκα με εξογκωμένους μαστούς, που μέσατης έχει 子 παιδί), και 奶 = τροφός, γάλα (απο 女 =γυναίκα, στην οποία επισημαίνονται οι 乃 =μαστοί).

 

46)    ab / ΑΒ. Η αντίστοιχη κινέζικη μορφή (σήμερα) είναι 亡 , λέγεται απο παλαιότερο τύπο兦 , που ερμηνεύεται: 入=μπαίνει σε 乚 μία κόγχη, κοιλότητα, κρύπτη. Το τουρκικό ΑΒ, χωρίς το入 , σήμαινε την κόγχη, κοιλότητα, κρύπτη, που τουρκικά λεγόταν ΑΒ. Αυτού του ΑΒ τα παράγωγα ρήματα διατηρήθηκαν στην τουρκική γλώσσα: ΑΒΙ- (με την ρηματοποιητική κατάληξη –Ι) =αποτραβιέται, αποσύρεται, κρύβεται, και ΑΒΙΤ- (με επιπλέον αιτιακή κατάληξη –Τ), που θα περιμέναμε να σημαίνει «κρύβει, κάνει κάποιον να μή φαίνεται», αλλα σημαίνει «κρύβει τον εαυτότου, αποτραβιέται, δέν φαίνεται στον κόσμο». Το ΑΒΙΤ- πρέπει να είχε αρχικώς αιτιακή σημασία (αποκρύπτει), αλλα απέκτησε μέση σημασία (αποσύρεται), διότι όταν αποσύρεται κάποιος, σκόπιμα δέν φαίνεται στον κόσμο, σημαίνει πως κάτι κρύβει, κάτι κρατάει κρυφό. Αυτό το ΑΒ (απόσυρση, κρύπτη), πρέπει να είναι συγγενές με το Π.Ι.Ε. και ελληνικό απο, στα αγγλικά off =μακριά, πέρα (out of reach, out of sight). Είναι καλώς γνωστό οτι στην Π.Ι.Ε. γλώσσα δέν υπήρχε b, και έχω βρεί το γιατί: το παλαιότερο Π.Ι.Ε. b τράπηκε παντού σε p.

 

47)    eb / ΕΒ. Είναι απο εκείνα τα γράμματα που αμέσως μαρτυρούν το οτι οι δημιουργοί του συλλαβαρίου αυτού ήταν τουρκόφωνοι, αφού το γράμμα εβ παριστάνει καταφανώς σπίτι, που τουρκικά λέγεται Εβ, και έτσι λεγόταν απο πολύ παλιά. Η λέξη βρισκόταν στα σουμερικά ώς ebi (η μορφή ebi βρίσκεται σε μινωική επιγραφή την οποία έχω μελετήσει), ἐξ οὗ öby = σπιτάκι, ναΐσκος (αυτό μαρτυρείται στη Μεσοποταμία ώς "ub". Απο την ίδια ρίζα πρέπει να είναι και το σουμερικό AB γραφόμενο = κατοικία. Αντίστοιχα γράμματα στη σημερινή κινέζικη γραφή είναι 高 και 京 , τα οποία παριστάνουν ψηλό κτήριο.

 

48)    om / ΟΜ.  Αυτό το ιδιάζον γράμμα βρίσκεται όχι λίγες φορές σε επιγραφές του ιΕΝΙΣΕι όπου αποδίδει το φώνημα Μ, φαίνεται πως το γνώριζαν όλοι οι γραφείς, τουλάχιστον του ιΕΝΙΣΕι, ωστόσο δέν το χρησιμοποιούσαν (παρόλο που το Μ είναι συνήθης φθόγγος κ θα βόλευε να γραφόταν αλλιώς με πρόσθια κ αλλιώς με οπίσθια φωνήεντα) παρα μόνο σε χρήση τελεστική: χρησιμοποιείται σε ένα φυλαχτό: ή σε επιτύμβιες στήλες μέσα σε κάποιες λέξεις που έχουν ιδιαίτερη αξία, όπως η λ. ΕΡΔΕΜ (αρετή), συχνά γράφεται πλεοναστικά: ενώ το "ΕΜ" έχει ήδη γραφεί με το κοινό "ΕΜ / ΟΥΜ" (γράμμα 49), με το οποίο πάντοτε γράφεται το Μ είτε με πρόσθια είτε με οπίσθια σύμφωνα, προστίθεται επιπλέον κ αυτό το γράμμα. Η μορφήτου είναι τρία κυκλάκια (όπως στο φυλαχτό που βλέπετε) τα οποία ενίοτε ενώνονται σε . Κ οι περιστάσεις όπου χρησιμοποιείται, κ η κατα πλεονασμό χρήσητου, κ το ίδιοτου το σχήμα, δείχνουν οτι το γράμμα ήταν ιερό, όπως κ το όνοματου. Το σχήματου, με τρία κυκλάκια, υποδηλώνει την τριαδική Θεότητα, που ναί, κ βέβαια την γνώριζαν οι τουρκικές φυλές απο αρχαιοτάτων χρόνων, κ την γνώριζαν όχι απο άλλες θρησκείες, αλλα ήταν ανέκαθεν στοιχείο της αρχέγονης τουρκικής θρησκείας, που είναι καλώς γνωστή ώς μονοθεϊστική. Το τρισυπόστατο του Θεού είναι καλώς γνωστό στη λατρεία του "Visnu", ο οποίος είναι το υπέρτατο φώς (ΠΑΡΑνCιΟΤΙ), η υπέρτατη ψυχή (ΠΑΡΑΜΑΑΤΜΑ), παρούσα μέσα σε όλα τα όντα, κ η υπέρτατη προσωπικότητα (ΠΑΡΑΜΑΠΥΡΥ,ΣΑ), του οποίου σώμα είναι ολόκληρο το σύμπαν, κ ώς "μικρογραφία" παρουσιάστηκε στους ανθρώπους με την ανθρώπινη μορφή του Q,Ρ,Σ,ΝΆ, που είναι προσωποποίηση της αγάπης. Όταν πρωτοπηγαίνουν τα παιδιά στο σχολείο στην Ινδία, το πρώτο πράγμα που μαθαίνουν είναι να ζωγραφίζουν τρείς ομόκεντρους κύκλους, οι οποίοι συμβολίζουν τις 3 υποστάσεις που είναι ένας Θεός, όπως κ οι 3 κύκλοι έχουν το ίδιο κέντρο. Το τρισυπόστατο του Θεού ήταν γνωστό στους ιερείς των Εβραίων (που και αυτοί το έμαθαν απο άλλες θρησκείες της Μέσης Ανατολής), οι δέ 3 συλλαβές του ιερού ονόματος ιΩhΟΥυΑχ (ιό-χού-ουάχ κατα προσέγγιση) απέδιδαν κατα σειρά την υπέρτατη προσωπικότητα, την υπέρτατη ψυχή, κ το υπέρτατο φώς, τις 3 υποστάσεις του Θεού. Η γνώση αυτή ξεχάστηκε, γιατί οι ιερείς δέν ήθελαν να μιλήσουν για διαφορετικές υποστάσεις, πράγμα που θα γινόταν αντιληπτό ώς πολυθεΐα. Στην ινδική παράδοση, οι τρείς υποστάσεις του Θεού αποδίδονται στην ιερή συλλαβή ΩΜ, η οποία μία συλλαβή αποτελείται απο 3 φωνήματα: a, u, m (δεδομένου οτι το σανσκριτικό Ο, πάντοτε μακρό, θεωρείται πάντοτε ώς συναίρεση απο a και u). Τώρα μπορεί να σκεφθείτε οτι απο τους Ινδούς οι παλαιοί Τούρκοι (πολύ πρίν γνωρίσουν το Ισλάμ) έμαθαν την ιερή συλλαβή ΩΜ κ μαζί το γράμμα αυτό που την αποδίδει· δέν συμφωνώ με αυτήν την άποψη. Στην πραγματικότητα ο αρχαίος ινδικός πολιτισμός οφείλεται κυρίως σε τουρκικές φυλές, κ όχι το αντίστροφο. Οι πρώτοι κάτοικοι της Ινδίας ήταν η φυλή του Κάιν που μετανάστευσε απο την Μεσοποταμία, με αίμα εξ ολοκλήρου 0+. Έπειτα μπήκαν στην Ινδία αρχαιότατες τουρκικές φυλές, που έφεραν το Β ομάδας αίμα (το οποίο στην Ινδία είναι 41%, το υψηλότερο ποσοστό απο όλες τις χώρες), κ μαζί έφεραν τη γραφή, κ όλον τον πολιτισμό που ονομάζουμε "πολιτισμό της Κοιλάδας τους Ινδού ποταμού". Κ πολύ αργότερα μπήκαν στην Ινδία οι Άριοι (στη συντριπτική πλειονότητατους με αίμα ομάδας Α). Στα αρχαιότατα ινδικά θρησκευτικά κείμενα, τις "Βέδες", δέν γίνεται λόγος για την ιερή συλλαβή ΩΜ, παρόλο που η συλλαβή αυτή μετέχει σε πολύ σημαντικές λέξεις όπως ΟΜΑΝ (ευεργέτης, σωτήρας). Σε ένα βιβλίο που έχω στα Γερμανικά γραμμένο, κάποιου πολύ γνωστού "γκουρού" σχετικό με "το γιόγκα", διάβασα οτι η συλλαβή ΩΜ αρχικά ήταν γνωστή στους Σουμερίους, κ απο αυτούς μεταδόθηκε στην Ινδία (στο βιβλίο δέν δίνονται αποδείξεις περι αυτού, αλλα το λέει σάν κάτι πολύ σίγουρο). Γνωρίζοντας οτι οι Σουμέριοι ήταν μιά ρ-τουρκική φυλή, πιστεύω λοιπόν οτι οι τουρκικές φυλές ήτανε οι πρώτοι άνθρωποι που γνώριζαν την ιερή συλλαβή ΩΜ, κ απο αυτούς αργότερα την έμαθαν οι Ινδοί. Το σύμβολο αυτό για τη συλλαβή ΟΜ, που μπορούσε να χρησιμοποιείται για το φώνημα Μ, δέν είναι ινδικής προέλευσης, δεδομένου οτι το ινδικό σύμβολο για το ΩΜ είναι ॐ, το οποίο δημιουργήθηκε απο συνένωση τριών φωνητικών γραμμάτων (a, u, και μιά τελείτσα που δηλώνει το m), κ δέν είναι αφηρημένου γεωμετρικού τύπου γράμμα όπως το τουρκικό . Ακόμη κ οι 3 ομόκεντροι κύκλοι που μαθαίνουν τα παιδιά στο σχολείο να ζωγραφίζουν, είναι διαφορετική σύλληψη απο το τουρκικό αυτό γράμμα. Συνοψίζω λοιπόν πως το γράμμα αυτό υπήρχε στην πανάρχαια τουρκική γραφή κ διατηρήθηκε ώς το τουρκικό συλλαβάριο που γνωρίζουμε για την απόδοση του Μ, αλλα δεδομένου οτι το όνομα του γράμματος ήταν ΟΜ, ιερή συλλαβή, κ γνώριζαν οτι σημαίνει την υπέρτατη θεότητα, το χρησιμοποιούσαν μόνο σε λέξεις ή επιγραφές όπου ήθελαν να προσδώσουν ιερότητα.

 

49)    em (*um) / ΕΜ (*ΟΥΜ). Σε όλων των ειδών τις τουρκικές επιγραφές το γράμμα αυτό χρησιμοποιείται για Μ καί με πρόσθια καί με οπίσθια φωνήεντα. Είναι περίεργο πώς για έναν τόσο συνηθισμένο φθόγγο χρησιμοποιούνταν μόνο ένα γράμμα, ενώ για τα περισσότερα σύμφωνα χρησιμοποιούνταν 2 συλλαβογράμματα για το καθένα, ένα με πρόσθια κ ένα με οπίσθια φωνήεντα. Η εξήγηση θα φανεί παρακάτω. Το όνομα του γράμματος πρέπει να ήταν ΕΜ στο μυαλό των περισσότερων γραφέων, αλλα κάποιοι μπορεί να το ήξεραν με το πιό παλιό όνοματου, ΟΥΜ. Τί παρίστανε το γράμμα δέν μπορούσα να καταλάβω, ώσπου είδα παλαιοτουρκικές βραχογραφίες όπου κάποια ζώα αποδίδονται με απλοποιημένα σκίτσα που μοιάζουν με αυτό το γράμμα. Τί ακριβώς ζώα είναι, δέν μπορώ να πώ, πάντως είναι κάποια άγρια βοοειδή όπως βουβάλια, ή βίσωνες. Τα κέρατα του ζώου έγιναν οι δύο κύριες προεξέχουσες γραμμές του , ενώ οι δύο προεξοχές απο πίσω αποδίδουν τα αυτιά του ζώου. Αυτό το άγριο βοοειδές ονομαζόταν ΟΥΜ, παλαιότερα ΟΥΜΟΥ. Η λέξη υπήρχε κ στα Σουμερικά: στη σφηνοειδή είναι "am", (με κλειστό a, κ η λέξη τέλειωνε σε φωνήεν, οθωμανικά θα γραφόταν ımı), το οποίο προήλθε απο umu, όπως μαρτυρεί το γράμμα mu της Πρωτογραμμικής που παρίστανε ένα άγριο βοοειδές, ας το πούμε βίσωνα. Όσοι γραφείς ξέχασαν τί παρίστανε το γράμμα, το ονόμαζαν πιά ΕΜ, διότι γενικά ένα γράμμα ή με Α ή με Ε θα είχε όνομα, το δέ ΑΜ ώς όνομα γράμματος ήταν taboo, όπως θα δούμε.

 

50)    em / ΕΜ. Σε λίγες εικόνες παλαιοτουρκικών επιγραφών έχω δεί ένα "Μ" που γράφεται σάν , ή απλώς σάν γωνία που το κέντροτης επισημαίνεται με μιά κουκκίδα. Αυτοί οι τύποι του "Μ" πρέπει να προήλθαν απο κάποιο άλλο γράμμα ΕΜ το οποίο παρίστανε ΕΜίC (θηλή), -ίC ήταν κάποιο πρόσφυμα, ενώ κύριο θέμα της λέξης το ΕΜ (που ώς ρήμα σημαίνει "θηλάζει"). Τα παλιότερα χρόνια υπήρχαν 4 γνωστά γράμματα για συλλαβές με το Μ: ένα ήταν το ΟΜ, το οποίο όμως διαφυλάχθηκε για τελεστική χρήση· ένα ήταν το ΟΥΜ που είδαμε παραπάνω, το μόνο που έμεινε σε γενική χρήση· ένα άλλο ήταν το ΕΜ αυτό, που παρίστανε θηλή μαστού, αυτό λόγω ομοιότητας με το ΟΥΜ θεωρήθηκε ίδιο γράμμα κ έπαψε να υφίσταται ώς διαφορετικό. Κ ένα ακόμη γράμμα με Μ ήταν το ΑΜ, το οποίο ώς taboo καταργήθηκε.

Του devanaagari το ma = म μοιάζει πολύ με αυτό το ΕΜ, αλλα πρέπει να λογαριάσουμε οτι προήλθε απο το του brahmi που θυμίζει μαστό, όπως κ το ma = , του qharo,sti, αλλα σαφώς περισσότερο το ma του brahmi κ του qharo,sti δείχνει να προέρχεται απο σκίτσο κεφαλιού βουβάλου / βίσωνα με τα κέρατα, άρα αυτά τα γράμματα προήλθαν απο το ΟΥΜ (49) - όσο για το ΑΜ, ήταν γνωστό τί παρίστανε όταν οι Ινδοί πήραν το αλφάβητο απο τις παλαιοτουρκικές φυλές, οπότε άν κ ήξεραν το γράμμα, δέν το πήραν στο αλφάβητοτους (παρόλο που στα ινδικά συστήματα γραφής προτιμούνταν τα τουρκικά γράμματα με φωνήεν το α, διότι α είναι το συνηθισμένο φωνήεν στην σανσκριτική γλώσσα της αρχαίας Ινδίας).

 

51)    am / ΑΜ. Το γράμμα αυτό το έχω δεί μόνο σε μία επιγραφή του ιΕΝΙΣΕι· ολόκληρη αυτή η επιγραφή είναι πολύ παράξενη: ο γραφέας αυτής της επιγραφής ήξερε γράμματα περισσότερα απο τους άλλους, αλλα τα χρησιμοποιούσε πολύ αδέξια, κάνοντας συχνότατα λάθη ώς προς το φωνήεν που είχε το κάθε συλλαβόγραμμα. Η μόνη εξήγηση που βρίσκω της παραδοξότητας αυτής της επιγραφής, είναι οτι ο γραφέας ήταν γιός κάποιου ηλικιωμένου παλιού γραφέα που ήξερε πολλά συλλαβόγραμματα, τα δίδαξε στον γιότου (που κι αυτός μάλλον ήταν σε μεγάλη ηλικία όταν έγραψε αυτήν την επιγραφή) ο οποίος γιός όμως δέν είχε τις νοητικές ικανότητες του πατέρατου, κ έτσι ενώ ήξερε πολλά συλλαβογράμματα δέν ήξερε να τα χρησιμοποιήσει κ τόσο σωστά. Ο γραφέας αυτός χρησιμοποιεί στην ίδια επιγραφή αλλού το γράμμα ΟΜ (48), αλλού το κοινό ΟΥΜ (49), κ αλλού το ΑΜ (51), το οποίο γράφει όπως άλλοι το "ίΞ", αλλα τα συμφραζόμενα δείχνουν οτι πρόκειται για ΑΜ, το οποίο γράμμα είχε διδαχθεί με τη μορφή . Αυθεντική μορφή του γράμματος ήταν 3 γραμμές που συγκλίνουν προς τα κάτω σε ένα σημείο. Το γράμμα αυτό βεβαίως παρίστανε τη σχισμή του γυναικείου οργάνου, όπως φαίνεται σε κάθε γυναίκα που στέκεται όρθια. Παλιότερα αυτό το γράμμα δέν ήταν taboo· έπειτα έγινε taboo κ το σχήματου κ το όνοματου, που όνομα του γράμματος ήταν η φωνητική χρήσητου. Παλαιοί λεξικογράφοι μας πληροφορούν (βλέπε λεξικό του G. Clauson) πως οι παλαιοί Τούρκοι, νεοφώτιστοι στο Ισλάμ, όταν διάβαζαν το κοράνιο παρέλειπαν την συνηθισμένη αραβική λέξη am (συνήθως είναι ο αραβικός διαζευκτικός σύνδεσμος ή), για τον λόγο οτι η συλλαβή ΑΜ ήταν taboo για τους Τούρκους, διότι ΑΜ σημαίνει το γυναικείο αιδοίον. Η λ. είναι παμπάλαια αλταϊκή, στα Σουμερικά βρίσκεται ώς κατάληξη am σε λέξεις που σημαίνουν θηλυκό, όπως «gan-am» =προβατίνα,  «šil-am» =αγελάδα, ενώ στα ιαπωνικά το am βρίσκεται με τη μορφή om-an-ko (το a του am στρογγύλεψε σε o (λόγω κ της γειτνίασης με το Μ), ενώ ko είναι συνηθισμένη κατάληξη ουσιαστικών, συχνά με υποκοριστική σημασία, το δέ -an- ήταν κάποιο άλλο πρόσφυμα, ή ίσως η λέξη σχηματίσθηκε με ένα είδος αναδιπλασιασμού, όπου το δεύτερο am έγινε aŋ λόγω του k που ακολουθεί). Το γράμμα που παρίστανε το γυναικείο όργανο υπήρχε σε όλους τους τύπους της σουμερικής γραφής (στη σφηνοειδή γνωστό με το όνομα SAL) κ μάλιστα χρησιμοποιούνταν συχνότατα. Η μορφήτου ήταν ένα ανεστραμμένο τρίγωνο με μιά γραμμούλα κάθετη (που υποδήλωνε τη σχισμή του οργάνου) κάτω, στην κορυφή του τριγώνου. Δηλαδή ήταν ίδιο με το παρόν τουρκικό γράμμα, μόνο που η σουμερική μορφή είχε κ το επάνω μέρος του τριγώνου με την οριζόντια επάνω πλευρά του. Στα Γερμανικά λέγεται Schamdreieck, επι λέξει "της αιδούς το τρίγωνο".

Υποψιάζομαι πως απο ίδιο σκίτσο προήλθε το κινέζικο 丣, αρχαϊκός χαρακτήρας που υποτίθεται πως παρίστανε πόρτα (όπως των saloons στα westerns) κλειστή με μιά μπάρα, στην πραγματικότητα πρέπει να παρίστανε την είσοδο του γυναικείου οργάνου.

 

52)    ew / Ευ. Το γράμμα αυτό δέν είναι γνωστό σε κανέναν τύπο του παλαιοτουρκικού συλλαβαρίου, είναι φυσικό που δέν έχει βρεθεί, αφού το φώνημα ὐ, δηλαδή w, δέν υπάρχει στην τουρκική γλώσσα εδώ και αιώνες[16], δέν βρίσκεται ούτε στις παλαιές επιγραφές. Ωστόσο υπήρχε παλαιότερα στην τουρκική όπως κ σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. Γράμμα τουρκικό με το οποίο το w παριστανόταν μαρτυρείται στο devanaagari = व . Αυτού η παλαιότερη μορφή  βρίσκεται στο brahmi: , είναι φανερό οτι παρίστανε οπώρα (ο ένας τύπος του γράμματος μοιάζει περισσότερο με τσαμπί, ενώ ο άλλος τύπος μοιάζει περισσότερο με φρουτάκι). Το γράμμα στα τουρκικά χρησιμοποιούνταν ώς Ευ, διότι το φρούτο λεγόταν ΕυіΝ (Ευ + κάποιο πρόσφυμα). Η λ. μαρτυρείται ώς ΕβіΝ, κ είναι μιά απο τις λίγες περιπτώσεις που το παλαιότερο ὐ τράπηκε σε β, κι αυτό γιατί βρισκόταν μεταξύ δύο φωνηέντων. Σε διαφορετικές συνθήκες το παλαιότερο ὐ έχει χαθεί στις ζ-τουρκικές γλώσσες, ενώ στις ρ-τουρκικές συνήθως διατηρείται ώς β. Η ρίζα του Ευ βρίσκεται κ σε άλλες γλώσσες του κόσμου[17]: στο λατινικό uva (= σταφύλι), στο αραβικό majwa (= φρούτο), που έχει συντεθεί απο δύο ρίζες: το maj συγγενεύει με το mai (= φυτικής προέλευσης τροφή) που βρίσκεται σχεδόν σε όλες τις Αυστραλιανές γλώσσες, μάλλον κ με το σουμερικό  “maš” (= παραγωγή, προϊόν). Το –wa είναι που συγγενεύει με το τουρκικό Ευ. Πρέπει να υπήρχε κ κάποια σουμερική λ. συγγενής με το Ευ, που σήμαινε μούρο, μικρό φρούτο, πιθανόν αυτή η λ. κρύβεται στο “ú” (που μεταξύ άλλων σημαίνει τροφή), κ αυτή η λ. φαίνεται να εικονιζόταν με το “u” του κυπριακού (σουμερικής προέλευσης) συλλαβαρίου που είχε σχήμα σάν το χωρίς την κάτω οριζόντια γραμμή.

Άν κ γενικά το γράμμα αυτό είναι άγνωστο στις παλαιοτουρκικές επιγραφές, είναι όμως πιθανώς η προέλευση του (βλέπε 6) που χρησιμοποιήθηκε στην Chuvash ώς Ο. Επίσης, στο φυλαχτό που παρουσίασα στο γράμμα 48: , βλέπουμε 4 συλλαβογράμματα που αρχίζουν απο επάνω δεξιά με το ΟΜ, κ προχωράνε προς τα αριστερά κυκλικά: τα γράμματα είναι: ΟΜ, ΟΥ, ΑΡ, και τέταρτο ένα πολύ παράδοξο γράμμα, που δεδομένου οτι έχει αναποδογυρισθεί έτσι όπως το βλέπουμε στην εικόνα, όρθιο θα ήταν: . Τί είναι αυτό το τέταρτο γράμμα; Δέν θυμίζει κανένα άλλο παλαιοτουρκικό γράμμα, παρα μόνο το 6 της λίστας (το "Ο" στην Chuvash). Πιθανώς είναι το Ευ του παλαιοτουρκικού συλλαβαρίου, κάπως διαφέρει απο τη μορφή που βρίσκουμε στο brahmi, αλλα ακόμη διαφαίνεται οτι παρίστανε κάποιο φρούτο, όχι με το κοτσάνι απο το οποίο κρέμεται, αλλα με δύο φυλλαράκια απο πάνω. Άν κ το γράμμα γενικώς δέν βρίσκεται σε επιγραφές, αυτό εδώ δέν είναι μιά κοινή επιγραφή, είναι φυλαχτό, μπορεί λοιπόν να χρησιμοποιήθηκε ένα γενικώς άχρηστο γράμμα για να αποδοθεί κάποια μαγική λέξη που ξέφευγε απο την τουρκική φωνολογία της καθημερινής γλώσσας, κ ακόμη για να δοθεί κάποια εσωτερική σημασία μέσω του παριστώμενου: άν σκεφτούμε τί παρίσταναν τα 4 γράμματα του φυλαχτού: ΟΜ: υπέρτατη θεότητα, ΟΥ: βραχίων, δύναμη, ΑΡ: δρεπάνι, μαζεύω, Ευ: οπώρα, καρπός: τα τέσσερα μαζί δείχνουν να εννοούν: "με της υπέρτατης θεότητας τη δύναμη αποκτώ καρπό". Άν όντως το τέταρτο γράμμα ήταν Ευ, το φυλαχτό διαβάζεται: ΟΜ ΟΥΡΑυ (om uraw), που είναι η ιερή συλλαβή ΟΜ κ μία θριαμβευτική κραυγή (uran).

Στη http://en.wikipedia.org/wiki/Tamga σημειώνεται: "Traditionally, each tribe and clan has its tamga and uran battle cry, and the identity of such ethnic groups is defined by both attributes. While tamgas are more conservative, and some are traced back for two millennia, the battle cries are more fluid, and the present urans are frequently associated with tribal divisions, migrations, and relatively late religious symbols. The urans have survived until the present among most of the Turkic people, a necessary component of their ethnological description. Among Germanic and Slavic peoples they have taken the form of the famous battle cries, the English "Hurray" and the Slavic "Urra"."

Το σχήμα αυτού του γράμματος χρησιμοποιούνταν κ σε ΤΑΜγΑ. Φωνητική χρήση του γράμματος πέρα απο τα ανωτέρω, βρίσκεται (πιθανώς) στην πιό παράδοξη επιγραφή που έχω δεί, απο το ιΕΝΙΣΕι, στην οποία έχω αναφερθεί κ πρωτύτερα, με τη μορφή , το οποίο αλλιώς αδυνατώ να εξηγήσω, παρα μόνο ώς πιθανή μορφή αυτού του γράμματος, νομίζω Ευ. Οπωσδήποτε δέν είναι ΟΤ, διότι το ΟΤ χρησιμοποιήθηκε στην ίδια επιγραφή με άλλη μορφή.

 

53)    aq / ΑQ. Το γράμμα αυτό δέν έχει βρεθεί στις σωζόμενες τουρκικές επιγραφές. Είναι καλώς γνωστό απο την κινέζικη γραφή όπου είχε τη μορφή σταυρού με τονισμένο κέντρο, μέχρι τον καιρό που επεβλήθη η μορφή της «μικρής σφραγίδας» που είναι σήμερα 在. Στην αλλαγή μορφής αυτού του γράμματος αναφέρεται ο Kalgren στο λεξικότου. Η τοπική πτώση, που εκφράζεται στα κινέζικα με την πρόθεση 在, στα τουρκικά εκφράζεται με το πρόσφυμα –QΑ / -ΚΕ. Αυτό το πρόσφυμα ήταν μιά παμπάλαια λέξη qe, που έγινε qa με την προσθήκη του τοπικού προσφύματος a, γνωστoύ απο τα Σουμερικά. qe σήμαινε τόπος, και qa = «στον τόπο εκείνο, = εκεί». Αυτό το qe είναι λέξη συνηθέστατη στα σουμερικά, στη σφηνοειδή απαντά ώς “ki”, ενώ στα σουμερικά των Μινωιτών η λ. έδωσε το όνομάτης στο γράμμα qe που παριστάνει γή. (Κατ’ ουσίαν όμοιο είναι το “ki” της σφηνοειδούς). Απο αυτήν τη λέξη (με την έννοια «όπου» → «που») προήλθε το πρόσφυμα της γενικής πτώσης στα Σουμερικά (aq-)[18], στις Αυστραλιανές γλώσσες της Δυτικής Ερήμου (qu)· καθώς κ ένα παρόμοιο πρόσφυμα με σημασία «το οποίο» στα Τουρκικά (qı, ki με την πανανθρώπινη επιθετοποιητική κατάληξη i) και στα Αζτέκικα (ko), μάλλον απο την ίδια ρίζα είναι κ το κινέζικο 者 με την ίδια σημασία.

Συνοψίζοντας, οι παλαιοί Τούρκοι χρησιμοποιούσαν το γράμμα αυτό το σταυρόσχημο (53) για τα συνηθέστατα προσφύματα qa (τοπική πτώση), και qı («το οποίο»), τα οποία τότε αντιλαμβάνονταν ως aqa και aqı, γιατί ήταν η εποχή που μετά απο κάθε σύμφωνο προφερόταν υποχρεωτικά κάποιο φωνήεν, κ συνεπώς πρίν απο το q της κατάληξης προφερόταν πάντα κάποιο φωνήεν, συνήθως α. Έτσι το γράμμα απέκτησε τη χρήση γενικώς για τη συλλαβή aq. Οι Ινδοί το χρησιμοποίησαν για το q. Αυτό είναι το γράμμα qa του brahmi, που έχει μορφή σταυρού.

Έτσι ολοκληρώθηκε η εξέταση των σωζόμενων γραμμάτων του παλαιοτουρκικού συλλαβαρίου.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΛΑΙΟΤΟΥΡΚΙΚΟ ΣΥΛΛΑΒΑΡΙΟ:

Οι Κινέζοι χρησιμοποίησαν αρχικά την γραφή των Τούρκων, της οποίας τα γράμματα ήταν όλα εικόνες που απέδιδαν άλλοτε το νόημα κ άλλοτε το όνομα του παριστώμενου της εικόνας.

Ωστόσο, τα τουρκικά γράμματα οι Κινέζοι τα ονόμαζαν με κινέζικα ονόματα. Παράδειγμα (βλέπε στο γράμμα ας), το γράμμα που εικόνιζε λουλούδι, οι μέν Τούρκοι το ονόμασαν ΑςΑς = άνθος, οι δέ Κινέζοι feng, που σημαίνει χάρη, ομορφιά. Το ίδιο έγινε με όλα τα άλλα γράμματα.

Υπάρχουν ούκ ολίγα κινέζικα γράμματα που οι Κινέζοι πήραν απο την παλαιοτουρκική γραφή χωρίς να ξέρουν την προέλευσήτους κ χωρίς ωστόσο να τα αλλάξουν πολύ. Τέτοια γράμματα δέν έχουν μέχρι σήμερα καμιά πειστική εξήγηση, έως ότου εξηγήσουμε την τουρκικήτους προέλευση. Τέτοια γράμματα που θυμάμαι είναι το 兄 απο ταξινομικό στοιχείο 子 (παιδί) κ το φωνητικό τουρκικό ΕΞ απο κάτω που εννοούσε τη λ. ΗΞί· 弟 με το ταξινομικό στοιχείο 子 (παιδί) κ το φωνητικό τουρκικό ΕΝ απο κάτω που εννοούσε τη λ. ίΝί, 笑 απο εικόνα προσώπου με δύο τουρκικά ΕΚ απο πάνω που απέδιδαν τον ήχο του γέλιου, κ δύο άλλα φωνητικά στοιχεία (δύο ΑΤ, για απόδοση "τά τά"?) στο 歌. Το κινέζικο 知 = "ξέρει", σχολαστικώς ερμηνεύεται "口 ένα στόμα που μιλάει με ευθύτητα σάν 矢 βέλος"!, ενώ στην πραγματικότητα το στοιχείο 矢 (βέλος) ήταν φωνητικό στην πρωτότυπη τουρκική γραφή, το οποίο απέδιδε την προφορά της λέξης ΟΥQ (=καταλαβαίνει), διότι το βέλος ("ΟQ") χρησιμοποιούνταν απο τους Τούρκους για την απόδοση συλλαβής ΟQ ή ΟΥQ (βλέπε γράμματα 10=ΟQ και 9=ΙQ).

Όταν οι Κινέζοι εξοικειώθηκαν με τη γραφή, άρχισαν να φτιάχνουν δικάτους γράμματα, που ήταν κ αυτά εικόνες, αλλα διαφορετικές απο εκείνες που χρησιμοποιούσε η τουρκική γραφή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα πολλά σκίτσα ζώων που οι Κινέζοι τα παρίσταναν ολόσωμα, ενώ οι Τούρκοι τα απέδιδαν μόνο με την εικόνα του κεφαλιού / προσώπουτους.

Κάποια εποχή οι Τούρκοι γραφείς ξέχασαν τί παρίσταναν τα συλλαβογράμματα που χρησιμοποιούσαν, εκτός απο κάποια των οποίων η παράσταση εξακολουθούσε να είναι σαφής. Άλλοι λαοί που δανείσθηκαν το τουρκικό συλλαβάριο για να δημιουργήσουν το δικότους αλφάβητο (Ινδοί κ Ούγγροι), δέν ενδιαφέρθηκαν για το τί παρίσταναν τα γράμματα του τουρκικού συλλαβαρίου.

Όταν μιλώ για όνομα του τάδε τουρκικού συλλαβογράμματος, εννοώ συνάμα την χρήσητου. Όνομα με Α, π.χ. ΑΤ, ΑΜ, Ας, σημαίνει οτι το γράμμα χρησιμοποιούνταν για κάθε συλλαβή που είχε το σύμφωνο έπειτα απο οποιοδήποτε οπίσθιο φωνήεν. Όνομα με Ε, π.χ. ΕΝ, Ες, ΕΚ, σημαίνει οτι το γράμμα χρησιμοποιούνταν για κάθε συλλαβή που είχε το σύμφωνο έπειτα απο οποιοδήποτε πρόσθιο φωνήεν. Ενίοτε, το πρό του συμφώνου φωνήεν ήταν νοητό κ όχι υπαρκτό: δηλαδή οι τουρκόφωνοι γραφείς όταν είχαν να γράψουν ένα σύμφωνο που μπροστάτου δέν είχε φωνήεν, έβαζαν νοερά πρό του συμφώνου ένα φωνήεν, το Ε άν ήταν λέξη με πρόσθια, το Α όταν ήταν λέξη με οπίσθια φωνήεντα. Παράδειγμα, όταν είχαν να γράψουν bilce (λ. με πρόσθια φωνήεντα), νοερά συλλάβιζαν “eb-i-el-ec-e”. Όταν είχαν να γράψουν quvranıp  (λ. με οπίσθια φωνήεντα), νοερά συλλάβιζαν: aq-u-ab-ar-an-ep (προσέξτε, το Ε είναι πρόσθιο φωνήεν, που δέν πήγαινε με τα οπίσθια, αλλα συλλάβιζαν –ΕΠ, διότι ΑΠ δέν υπήρχε στο συλλαβάριο). Γνωρίζοντας τα ονόματα των γραμμάτων και αυτόν τον τρόπο συλλαβισμού, είναι εύκολο να καταλάβουμε όλους τους κανόνες χρήσης των συλλαβογραμμάτων. Γι’ αυτό λέω οτι το όνομα του κάθε γράμματος ταυτίζεται με την χρήσητου.

Τα γράμματα που είχαν στην ονομασίατους φωνήεν διαφορετικό απο Α / Ε, π.χ. ΙQ, ΟΤ, ΟΙΚ, χρησιμοποιούνταν μόνο όταν η συλλαβή είχε το συγκεκριμένο φωνήεν και όχι τα «ουδέτερα» φωνήεντα Α / Ε. Ειδικότερα, τα γράμματα με Ι στην ονομασίατους χρησιμοποιούνταν μόνο για το υπαρκτό Ι. Τα γράμματα με στρογγυλό φωνήεν στην ονομασίατους χρησιμοποιούνταν για υπαρκτό στρογγυλό φωνήεν, που διέκριναν άν είναι πρόσθιο ή οπίσθιο, αλλα δέν διέκριναν άν είναι ανοιχτό ή κλειστό: το γράμμα ΟΙΚ χρησιμοποιούνταν για ΟΙΚ ή ΥΚ, το ΟQ για ΟQ ή ΟΥQ, το ΟΠ για ΟΠ ή ΟΥΠ. Αυτό δέν δημιουργούσε προβλήματα ανάγνωσης στους χρήστες της γραφής, αλλα είναι λυπηρό για τους σημερινούς γλωσσολόγους, γιατί η γραφή Kök δέν μας δείχνει ποιά απο τα στρογγυλά φωνήεντα ήταν ανοιχτά κ ποιά κλειστά.

Θα πρέπει να έχετε αναρωτηθεί: πώς γίνεται αυτή η γραφή να είναι τόσο ανοικονόμητη: θα μπορούσαν με πολύ λιγότερα γράμματα να αποδίδουν σαφέστερα τη γλώσσατους. Κ όμως χρησιμοποιούν διαφορετικά γράμματα για τον ίδιο φθόγγο, π.χ. για το q χρησιμοποιούσαν 3 γράμματα: aq, oq, ıq, κ επιπλέον 2 γράμματα για το  k: ek, ök, ενώ θα μπορούσαν με ένα μόνο γράμμα να αποδίδουν το q και το k, όπως η κατεστημένη λατινική γραφή της τουρκικής. Ταυτόχρονα, φαίνεται παράλογο το οτι διέκριναν τα πρόσθια απο τα οπίσθια στρογγυλά φωνήεντα (που δέν χρειαζόταν, αφού τα συλλαβογράμματα της λέξης έδειχναν άν η λ. έχει πρόσθια ή οπίσθια φωνήεντα) ενώ δέν διέκριναν τα ανοιχτά απο τα κλειστά στρογγυλά φωνήεντα, διάκριση που χρειαζόταν. Επιπλέον, πώς γίνεται για ορισμένα σύμφωνα (π.χ. ζ, π, γγ) να υπάρχει μόνο ένα γράμμα; χρησιμοποιούμενο καί με πρόσθια καί με οπίσθια φωνήεντα, ενώ κατα κανόνα υπάρχουν για κάθε σύμφωνο δύο (ή κ περισσότερα) γράμματα ωστε να δηλώνεται το είδος του φωνήεντος με το οποίο πηγαίνει μαζί. Αυτή η ερώτηση έχει απαντηθεί κατα την εξέταση του κάθε γράμματος. Όλα αυτά συμβαίνουν για τρείς λόγους: 1) επειδή η γραφή δέν ήταν αλφαβητική, αλλα συλλαβική· και 2) όλα τα συλλαβογράμματα προήλθαν απο εικονιστικά γράμματα, που το καθένα παρίστανε κάτι, και το όνομα του παριστωμένου έγινε όνομα του γράμματος. Για να υπάρχει γράμμα με το τάδε όνομα, έπρεπε να υπάρχει τουρκική λέξη με (περίπου) αυτό το όνομα, κ μάλιστα λέξη που να μπορεί να αποδίδεται εύκολα με ένα σκίτσο. Θα ήθελαν πολύ οι Τούρκοι γραφείς να έχουν στη γλώσσατους κάποια λέξη «Ο» για να παριστάνουν το φώνημα Ο, θα ήθελαν να έχουν λέξη «Υ» για να αποδίδουν το φώνημα Υ, να έχουν λέξη ΑΠ, για να αποδίδουν τη συλλαβή (Α)Π, να έχουν λέξη «Εζ» για ανάλογη χρήση, κ. ο. κ., αλλα δέν υπήρχαν στη γλώσσατους τέτιες λέξεις που να μπορούν εύκολα να αποδοθούν με σκίτσο· και 3) να θυμόμαστε οτι όσο παλαιότερα, τόσο περισσότερα γράμματα είχε το τουρκικό συλλαβάριο. Πολλά γράμματάτου δέν μας παραδόθηκαν ενώ υπήρχαν παλαιότερα κ χάθηκαν έπειτα, γιατί οι χρήστες της γραφής μπορούσαν να εξυπηρετούνται κ χωρίς αυτά. Γι’ αυτό ακριβώς κ δέν αναζήτησαν τρόπους να διακρίνουν στη γραφή κάποιους παραπλήσιους φθόγγους: δέν τους ήταν απαραίτητο.

Όλες οι παραπάνω ιδιομορφίες αποδεικνύουν οτι η γραφή kök ήταν καθαρά τουρκική επινόηση. Άν είχε δανεισθεί στοιχεία απο κάποια άλλη γραφή, θα χρησιμοποιούσε τα δανεικά στοιχεία για να ξεπεράσει τις αδυναμίεςτης. Άν η γραφή προερχόταν απο κάποιο αλφάβητο, θα είχε πολύ λιγότερα γράμματα, όπως η τουρκική γραφή ujghur, που απέδιδε και ατελέστερα την τουρκική γλώσσα. Η γραφή ujghur που όντως προέρχεται απο (σημιτικό, δια μέσου του σογδιανού) αλφάβητο, αποδεικνύει οτι η γραφή Kök, που λειτουργεί εντελώς διαφορετικά, δέν μπορεί να προέρχεται απο αλφάβητο, ούτε κ απο κάποιον μή τουρκικό λαό.

Το παλαιοτουρκικό συλλαβάριο Kök έδινε έμφαση στις ιδιαίτερες ανάγκες της τουρκικής γλώσσας: με πολύ αφοσίωση διακρίνει τα πρόσθια απο τα οπίσθια φωνήεντα, γιατί αυτή είναι η κυριότερη διάκριση μεταξύ των φωνηέντων στην τουρκική. Παραβλέπει τη διάκριση ο – ου και οι – υ,  που δέν ήταν τόσο χρήσιμη. Αποδίδει πάντοτε το φωνήεν στο τέλος λέξης, αλλα συχνά παραλείπει βραχέα φωνήεντα μέσα σε λέξεις, που ήταν ευκόλως εννούμενα, κ άλλωστε αυτά ήταν "ενσωματωμένα" στα συλλαβογράμματα (δηλαδή γράφοντας ΕΣ-ΕΝ-ΕC-ΕΝ, δέν έχει κανένα φωνηεντικό γράμμα, αλλα τα φωνήεντα, της λ. ΕΣΝΕCΕΝ εν προκειμένω, υπάρχουν μέσα στα συλλαβογράμματα. Γράφοντας ΕΒ-ί-ΕΤ-Ί-ΕΔ-ΕΜ δέν αποδίδει το ί της λήγουσας, αλλα αυτό θεωρείται οτι αποδόθηκε με το παραπλήσιο Ε του ΕΜ, κ.ο.κ.). Δέν διακρίνει τα στιγμικά απο τα τριβόμενα σύμφωνα, γιατί μόνο η διάκριση Q – Χ ήταν χρήσιμη, κ εκείνη σπανίως - τα συμφραζόμενα αρκούσαν για τη διάκριση των λέξεων.

Τα γράμματα του Kök βαίνουν προς τα αριστερά και κοιτάζουν προς τα αριστερά. Βαίνουν προς τα αριστερά θα πεί οτι γράφονται σε οριζόντιες σειρές απο τα δεξιά προς τα αριστερά. Στις πέτρινες επιγραφές οι οριζόντιες σειρές εμφανίζονται στραμμένες κατα 90^ο , έτσι ωστε το κείμενο να προχωράει απο κάτω προς τα πάνω. Αυτές οι κατευθύνσεις εξηγούνται απο το υλικό της γραφής, που όπως έχω πεί ήταν συνήθως λουρίδες απο καλάμι. (Το παλιό κινέζικο γράμμα που σημαίνει «βιβλίο, γραπτό κείμενο», είναι 冊, που παριστάνει λουρίδες απο καλάμι στη σειρά, δεμένες προς τη μιά άκρη με έναν σπάγγο). Το πιό βολικό θα ήταν να γράφουν οριζόντια, γράμματα μακρόστενα καθέτως (= περισσότερο ψηλά παρά πλατιά), κ προτιμούσαν προς τα αριστερά για να βλέπουν στα δεξιάτους τα προηγούμενα. Δέν υπήρχε φόβος (όπως με την γραφή σε πηλό ή με πινέλο) να ακουμπήσει το χέρι στα προηγούμενα γράμματα κ να μουντζουρώσει, γιατί το υλικό ήταν αρκετά σκληρό. Όταν το κείμενο έπρεπε να στηθεί κάθετα, προτιμούσαν να βαίνει απο κάτω προς τα πάνω, γιατί το προς τα κάτω ήταν taboo: δέν έπρεπε ονόματα να είναι στραμμένα προς τα κάτω, σάν να πέφτουν, έπρεπε να βαίνουν προς τα πάνω, να ανέρχονται. (Οι Κινέζοι ναι μεν γράφουν προς τα κάτω, αλλα τα γράμματάτους παραμένουν όρθια). Μόνο κάποιες (μάλιστα καλογραμμένες) επιγραφές έχουν τα γράμματα να πηγαίνουν απο πάνω προς τα κάτω, αυτό οφείλεται σε επιρροή απο τα Κινέζικα. Η γνήσια τουρκική τακτική ήταν να πηγαίνουν τα γράμματα απο κάτω προς τα επάνω.

Όταν λέμε οτι τα γράμματα κοιτάζουν προς τα δεξιά, εννοούμε οτι το κάθε γράμμα εικόνιζε ένα αντικείμενο στραμμένο προς τα δεξιά (κατα τον θεατή): το παλιό ΕΜ μιά θηλή μαστού προς τα δεξιά, το ΟΠ μαστούς προς τα δεξιά, το ΑΡ ένα δρεπάνι με το «στόμα»του ανοιχτό προς τα δεξιά, το ΕC είναι κάτι που κάμπτεται προς τα δεξιά, το ΑΣ είναι χαυλιόδοντας αγριόχοιρου στραμμένου προς τα δεξιά, ενώ το ΑЊ είναι ένα δεξί χέρι. Είναι σημαντικό αυτό να το θυμόμαστε, γιατί εξηγεί το σχήμα των γραμμάτων, κ μας βοηθάει να μή μπερδευόμαστε στην αναγνώριση των γραμμάτων: πώς να θυμόμαστε ποιό είναι το і και ποιό το ΕΠ, που διαφέρουν μόνο στην κατεύθυνση; το ΕΠ είναι ένα σκοινί που κρέμεται προς τα δεξιά, ενώ το і είναι ένα φυτό που η κορυφήτου γέρνει προς τα δεξιά· το ΑQ είναι ένα έντομο κάθετο που πατάει πάνω σε έναν βλαστό δεξιά. Κάποια σκίτσα ζώων ωστόσο, το ΕΤ και το ΟΥΜ, είναι στραμμένα προς τα αριστερά· το γράμμα ΑΛ παριστάνει πόδι στραμμένο προς τα αριστερά, υπάρχει λογική σ' αυτό, διότι το γράμμα που παρίστανε πόδι, έπρεπε κ αυτό, κατα τη φορά της γραφής, να βαδίζει προς τα αριστερά. Το ίδιο θα έλεγα για τα γράμματα ΕΚ (σκεπάρνι), ΟΥ (βραχίονας), ΙQ (μάτι): Γράμματα που παρίσταναν κινούμενα αντικείμενα, συνηθιζόταν να γράφονται στραμμένα προς τα αριστερά, στην κατεύθυνση που πήγαιναν τα γράμματα.

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΧΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΤΟΥΡΚΙΚΟΥ ΣΥΛΛΑΒΑΡΙΟΥ

Ακριβώς επειδή το παλαιοτουρκικό συλλαβάριο δημιουργήθηκε ειδικά για την τουρκική γλώσσα, είναι ιδανικό για την απόδοση και των σημερινών τουρκικών γλωσσών, που γράφονται άτσαλα με το λατινικό αλφάβητο· πολύ καλύτερα θα μπορούσαν να γράφονται με το Κυρίλλειο, αλλα κι αυτό χρησιμοποιεί πολλά διακριτικά σύμβολα που θα μπορούσαν να παραλείπονται με οικονομικότερη χρήση του Κυριλλείου. Πάντοτε τα πρόσθετα διακριτικά σημάδια ασχημίζουν την όψη του γραπτού κειμένου κ δυσκολεύουν τους γράφοντες.

Ειδικότερα η μεταγραφή με το λατινικό αλφάβητο είναι λίαν επιλήψιμη, διότι:

1.      Χρησιμοποιεί τα γράμματα του λατινικού αλφαβήτου όπως αυτά χρησιμοποιούνται σε όψιμες ευρωπαϊκές γλώσσες κ όχι όπως στα λατινικά κ στις γραφές απο τις οποίες το λατινικό αλφάβητο προήλθε.

2.      Δέν κάνει χρήση όλων των γραμμάτων του λατινικού αλφαβήτου, ενώ ταυτόχρονα χρησιμοποιεί πολλά διακριτικά σημεία που μπορούσαν να αποφευχθούν. Είναι σάν ένας στρατιωτικός λόχος όπου ορισμένοι στρατιώτες αγανακτούν απο την πολλή δουλειά, ενώ άλλοι είναι τελείως ανενεργοί κ σαπίζουν απ’ την τεμπελιά.

3.      Δέν έχει κανέναν τρόπο να αποδίδει ορισμένους φθόγγους των τουρκικών γλωσσών, ακόμη κ 2 φθόγγους της σημερινής Οθωμανικής Τουρκικής δέν έχει τρόπο να τους αποδίδει. Συγκεκριμένα το Η που σαφώς υπάρχει στη σημερινή Οθωμανική, αποδίδεται με і, ενώ το γγ αποδίδεται απλώς ώς n. Αντιμετωπίζει αυτά τα 2 φωνήματα σάν να μήν υπάρχουν, ενώ υπάρχουν ακόμη κ στην σημερινή Τουρκία, κ η ελλιπής απόδοση του αλφαβήτου θα γίνει αιτία να εξαφανισθούν, πράγμα που φτωχαίνει τη γλώσσα κ την αποστασιοποιεί ακόμη περισσότερο απο την παλαιότερη μορφήτης.

Πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιείται το παλαιοτουρκικό συλλαβάριο για τις σημερινές τουρκικές γλώσσες:

1) Το εν λόγω συλλαβάριο είναι εύκολο να μαθαίνεται απο τους τουρκόφωνους, διότι είναι πολύ ευκολότερο για τα παιδιά να κατανοήσουν την χρήση ενός συλλαβαρίου παρά ενός αλφαβήτου. Επιπλέον είναι εύκολο να θυμάται κανείς το σχήμα κ την χρήση του κάθε γράμματος, όταν διδαχθεί τί παρίστανε το γράμμα κ πώς ονομαζόταν αυτό που παρίστανε.

2) Το συλλαβάριο μπορεί να γράφεται όπως παλιά, απο δεξιά προς τα αριστερά, ή, για πιό βολικά, απο αριστερά προς τα δεξιά. Όταν γράφεται κάθετα, να γράφεται απο κάτω προς τα πάνω, όπως παλιά.

3) Τα γράμματα που συναποτελούν μιά συλλαβή να γράφονται μικρότερα σε μέγεθος το ένα πάνω απο το άλλο, έτσι ώστε η κάθε συλλαβή να πιάνει τον ίδιο χώρο κ όταν αποτελείται απο 1 και όταν απο 2 (ή, σπανίως, 3) γράμματα. Δηλαδή, ακριβώς αυτό που γίνεται με τα στοιχεία των κινέζικων γραμμάτων: όταν ένα στοιχείο μόνοτου είναι γράμμα, έχει μέγεθος γράμματος. όταν 2 (ή περισσότερα) στοιχεία συναποτελούν ένα γράμμα, έχουν μικρότερο μέγεθος, ωστε μαζί να αποτελέσουν ένα γράμμα κανονικού μεγέθους. Παράδειγμα: το 矢 (που σημαίνει βέλος) είναι ένα γράμμα οπότε γράφεται σε μέγεθος γράμματος. Στο 矤 και στο 知, το 矢 γράφεται σε μισό μέγεθος, γιατί τώρα δέν είναι γράμμα, είναι στοιχείο γράμματος, που ενώνεται με άλλα στοιχεία, τη μιά φορά ενώνεται με το 弓 για να σχηματίσει το γράμμα 矤, την άλλη με το 口, για να σχηματίσει το γράμμα 知. Για να το εκφράσω με μαθηματική συντομία:

矢 + 口 = 知.    弓 + 矢 = 矤.

Παραδείγματα στοιχείων που ενώνονται καθέτως είναι:

日 + 高 = 暠.   日 + 竝 = 暜 

(το δέ竝 αποτελείται απο δύο 立).

Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο μπορούμε να ενώνουμε τα τουρκικά γράμματα και ακόμη ευκολότερα, γιατί είναι απλούστερα στο σχήμα απο τα κινέζικα. Έτσι ώστε να γράφουμε όχι ένα ένα τα γράμματα, αλλα ενωμένα τα γράμματα της κάθε συλλαβής. Παράδειγμα, για να ενώσουμε τα γράμματα ΑΛ + ΑΡ:

   +    =

Εφόσον ξέρουμε οτι μία συλλαβή συναποτελείται απο ΑΛ και ΑΡ, η συλλαβή είναι ΛΑΡ. Κ.ο.κ. Η συνένωση γραμμάτων είναι πάγια τακτική στο κορεάτικο αλφάβητο, όπου κάθε συλλαβή πιάνει ίσο τόπο με τις άλλες, και κάθε συλλαβή αποτελείται απο σύμπτυξη των γραμμάτων που την αποτελούν σε ένα νοητό "κουτάκι"· ανάλογα μπορεί να λειτουργήσει το παλαιοτουρκικό συλλαβάριο.

4)  Άν χρειάζεται να δείξουμε τη διαφορά μεταξύ τριβόμενου (fricative) και στιγμικού (plosive), χρησιμοποιούμε για το τριβόμενο σύμφωνο πιό καμπύλο τύπο, ενώ για το στιγμικό σύμφωνο γωνιώδη τύπο του ίδιου γράμματος. Σε φωνηεντικά γράμματα, ο πιό οξυγώνιος τύπος δύναται να δηλώνει πρόσθιο ("λεπτό") φωνήεν.

6)Οι χρήστες του συλλαβαρίου kök χώριζαν τις λέξεις μεταξύτους βάζοντας συνήθως 2 τελείτσες καθέτως (τη μιά κάτω απο την άλλη) στο τέλος της κάθε λέξης. Τώρα, κάνουμε τις τελείτσες μία, όταν η προηγηθείσα λέξη τονίζεται στη λήγουσα, 2 τελείτσες όταν τονίζεται στην παραλήγουσα, 3 όταν τονίζεται στην πρόπαραλήγουσα, και ούτω καθεξής. (Στην πράξη, οι τουρκικές λέξεις τονίζονται κατα κανόνα στη λήγουσα, άρα συνήθως θα χρησιμοποιείται μόνο μία τελείτσα). Έτσι, διατηρώντας το σημάδι που χωρίζει τις λέξεις, ταυτοχρόνως δείχνουμε τον τονισμό. Επιπλέον, χρησιμοποιώντας αντί για τελείτσες γραμμούλες, δείχνουμε οτι η προηγηθείσα λ. είναι κύριο όνομα.

7) Πρέπει να χρησιμοποιούνται όλα τα μαρτυρούμενα γράμματα του kök, ακόμη κ εκείνα που δέν υπήρχαν σε κάποιους τύπους της γραφής. Δηλαδή όλα τα γράμματα που παρουσίασα στη λίστα αυτής της εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των γραμμάτων που δέν μαρτυρούνται σε κανέναν τύπο του συλλαβαρίου, αλλα μέσω της έρευνας γνωρίζουμε οτι παλαιότερα υπήρχαν.

8) Η διάκριση ΟΙ – Υ και Ο – ΟΥ να γίνεται ώς εξής: Δεδομένου οτι η κάθε συλλαβή γράφεται σε ένα νοητό κουτάκι (βλέπε πιό πάνω στο 3), όταν το γράμμα προφέρεται ανοιχτό (ΟΙ / Ο), τότε γράφεται χωριστό δηλαδή όχι ενωμένο με το επόμενο γράμμα. Όταν προφέρεται κλειστό, τότε γράφεται ενωμένο με το επόμενο γράμμα. Η ένωση των γραμμάτων γίνεται όπως εξήγησα παραπάνω στην παράγραφο 3. Την ένωση των γραμμάτων δηλώνω με το +. Τα χωριστά γράμματα δηλώνω με το – : Παράδειγμα, άν θέλουμε να γράψουμε ΚΟΙζ (köz), γράφουμε τα γράμματα ΕΚ + ΟΙ – Αζ. Το ΥΞ (=τρία), το γράφουμε Υ + ΕΞ. Ενώ το ΟΙΞ (=εκδίκηση), το γράφουμε ΟΙ – ΕΞ. Το ΒΟΥΛΔΟΥΜ, το γράφουμε ΑΒ + ΟΥ + ΑΛ – ΑΔ + ΟΥ + ΟΥΜ. Το ΒΟι το γράφουμε ΑΒ + ΟΥ – Αι. Ίσως σας μπέρδεψα με την ένωση των γραμμάτων· στην πραγματικότητα είναι απλό το σύστημα: είναι ένας απλός κανόνας: όλα τα γράμματα που συναποτελούν μιά συλλαβή, γράφονται μαζί σε ένα νοητό "κουτάκι"· το Ο γράφεται σάν να ήταν ΟΥ Α, το ΟΙ σάν να ήταν ΟΙ Ε, ενώ το σκέτο ΟΙ διαβάζεται Υ.

9) Η ένωση των γραμμάτων κατα συλλαβές μπορεί να αποφευχθεί. Αντί για το σύστημα της κατα συλλαβή γραφής, είναι ΠΡΑΚΤΙΚΌΤΕΡΟ ένα άλλο σύστημα, κατα το οποίο όταν ένα συλλαβόγραμμα χρησιμοποιείται χωρίς το φωνήεν-του, γράφεται σε μέγεθος μισό (κάτι αντίστοιχο με τη διάκριση πεζών - κεφαλαίων). Έτσι, τα περισσότερα συλλαβογράμματα θα γράφονται σε φυσικό μέγεθος, όταν όμως διαβάζονται χωρίς το φωνήεντους, θα γράφονται σε περίπου μισό μέγεθος. Παράδειγμα, για να γράψουμε τη λέξη ΕζΒΕΡΛΕΝΕΖΕΚ με το Kök χρησιμοποιούμε 7 γράμματα: Αζ, μικρό ΕΒ, ΕΡ, μικρό ΕΛ, ΕΝ, ΕΖ, ΕΚ.

10) Τα φωνήεντα που εμπεριέχονται στο όνομα του γράμματος δέν γράφονται καθόλου. Τα υπόλοιπα φωνήεντα μπορούν να γράφονται είτε με συλλαβογράμματα των οποίων το όνομα είναι σκέτο φωνήεν, είτε με βοηθητικά σύμβολα παρμένα απο ένα δικήςμου εμπνεύσεως στενογραφικό σύστημα: - για Α,  _ για Ο και ΟΙ, \ για ΟΥ και Υ,  / για Ε και Η, | για ί και Ι. Αυτά μπορούν να γράφονται ώς μικρούτσικες γραμμούλες στο "πόδι" του κάθε γράμματος, κατα κανόνα απο δεξιά δεδομένου οτι το προηγούμενο φωνήεν δηλώνουν (αλλα δυνάμει κ αριστερά για δήλωση του επόμενου φωνήεντος, στην περίπτωση του Ο ή ΟΙ όταν έπεται του συμφώνου, να γράφεται λίγο πιό πάνω, όχι σάν υπογράμμιση που σημαίνει το φωνήεν πρίν, αλλα λίγο πιό πάνω τέμνοντας το γράμμα). Παράδειγμα, στην εξής εικόνα στην πρώτη γραμμή έχουμε ΕΒ, Β, ΕΕΒ (με μακρό Ε), ίΒ, ΥΒ, ΟΙΒ, ΒΟΙ. Στη δεύτερη γραμμή έχουμε: ΑΡ, Ρ, ΑΑΡ (με μακρό Α), ΙΡ, ΟΥΡ, ΟΡ, ΡΟ. Στην τρίτη γραμμή: ΑΝ, Ν, ΑΑΝ (με μακρό Α), ΙΝ, ΟΥΝ, ΟΝ, ΝΟ. Στην 4η γραμμή Αζ ή Εζ (ανάλογα άν είναι σε λέξη με πρόσθια ή οπίσθια φωνήεντα), ζ, ΑΑζ, Ιζ ή ίζ, ΟΥζ ή Υζ, Οζ ή ΟΙζ, ζΟ ή ζΟΙ, Εζ. Και στην κάτω γραμμή παράδειγμα φωνηέντων μετά το σύμφωνο (αριστεράτου): Ν, ΕΝ, ΝΕ, Νί, ΝΥ, ΝΟΙ. Στην περίπτωση συλλαβογράμματος που πάει καί με πρόσθια καί με οπίσθια φωνήεντα, χρειάζεται το προηγούμενο γράμμα να δείχνει το ποιόν του φωνήεντος (πρόσθιο ή οπίσθιο), είναι όμως κ χωρίς αυτό δυνατόν να βάλουμε μαζί ΟΥ και Ι για Υ, Ο και Ε για ΟΙ.

Με τους παραπάνω κανόνες μπορούν οι τουρκικές γλώσσες να γράφονται με ακρίβεια, με χρήση λιγότερων γραμμάτων απο ό,τι με αλφάβητο, κ μάλιστα με μιά γραφή γνήσια τουρκική, που κατάγεται ευθέως απο την παλαιότερη γραφή του κόσμου.

Την πρώτη εργασία επι του παλαιοτουρκικού συλλαβαρίου την ολοκλήρωσα το 2000, Μαρτίου 19, Κυριακή, ヽテーン　カバラ゜.  Την ξαναέγραψα με πολλές βελτιώσεις όπως την βλέπετε εδώ το 2010, Απριλίου 6, ヽテーン　カバラ゜.

Στην παρούσα εργασία δέν κάνω λεπτομερέστερη ανάλυση των ινδικών αλφαβήτων brahmi, devanaagari και qharo,s,ti. Αναφέρθηκα σε αυτά όπου με βοήθησαν να καταλάβω την προέλευση κάποιων τουρκικών συλλαβογραμμάτων. Βαθύτερη ανάλυση των ινδικών αλφαβήτων είναι δύσκολο να γίνει, διότι αυτό θα απαιτούσε καλή γνώση των γραφών όπως εμφανίζονται στις επιγραφές (κ όχι απλώς γνώση των γραμμάτων όπως τα έχουν συστηματοποιήσει κάποιοι λόγιοι)· για το brahmi έχω πίνακα με πολλές διάφορες μορφές των γραμμάτων κατα εποχή κ τόπο, αλλα για το qharo,s,ti δέν διαθέτω λεπτομερή γνώση· άλλωστε, τον καιρό που οι Ινδοί δανείσθηκαν την τουρκική γραφή, αυτή είχε περισσότερα γράμματα απο αυτά που σώθηκαν στις παλαιοτουρκικές επιγραφές. Κυρίως, άν όχι αποκλειστικά απο το Kök, προήλθε το παλαιό αλφάβητο των Ούγγρων, που απέδιδε πολύ καλά την ουγγρική γλώσσα, αρκετό καιρό προτού οι Ούγγροι πάρουν το λατινικό αλφάβητο που χρησιμοποιούν σήμερα με χρήση διακριτικών σημείων και πλείστων διψήφων κ τριψήφων φθόγγων (κ γι’ αυτό είναι πολύ άβολο). Δέν μπορώ πάντως να ασχοληθώ περισσότερο με το παλαιοουγγρικό αλφάβητο, για τους ίδιους λόγους που ανέφερα σχετικά με τα ινδικά. Να παρατηρήσω μόνο πως η ονομασία Kök (ώς ουσιαστικό, θα πεί ουρανός) φαίνεται να σημαίνει «ουράνιο», πίστευαν δηλαδή πως το αλφάβητο κατέβηκε (τουλάχιστον ώς έμπνευση) απο τον ουρανό. Γι’ αυτό κ το brahmi (= ιερό, θεϊκό) ονομάστηκε έτσι, επίσης devanaagari σημαίνει «θεϊκή γραφή».

Έχουν γίνει διάφορες υποθέσεις για το άν οι Ινδοί είχαν γραφή πρίν χρησιμοποιήσουν το brahmi και το qharo,sti, μετά τον 19^ο πρό Χριστού αιώνα απο τον οποίο χρονολογούνται τα τελευταία ευρήματα γραφής του πολιτισμού της κοιλάδας του Ινδού ποταμού. Δεδομένου οτι σώθηκαν εκτενέστατα κείμενα ("Βέδες") που συντέθηκαν σύμφωνα με πολλών γνώμες απο τον 15^ο π.Χ. αιώνα κ μετά, η προσωπικήμου γνώμη είναι οτι οι Ινδοί είχαν κάποια γραφή και πρίν τον 7^ο π.Χ. αιώνα, οπότε εικάζεται οτι δανείστηκαν το Kök, ωστόσο, η γραφή που είχαν οι Ινδοί μέχρι τότε ήταν συλλαβική με πολλά γράμματα, δύσκολη, την ήξεραν μόνο λίγοι ιερείς κ αξιωματούχοι, κ συνάμα δέν απέδιδε με ακρίβεια την σανσκριτική γλώσσα, γι’ αυτό η γραφή εκείνη δέν αντικαθιστούσε πλήρως την απομνημόνευση. Γι’ αυτό, παρόλο που κ τότε υπήρχε στην Ινδία γραφή, δέν βρέθηκαν καθόλου ντοκουμέντα της εποχής απο τον 19^ο π.Χ. αιώνα μέχρι τα πρώτα ευρήματα σε brahmi και qharo,sti (3^ο αιώνα π.Χ., με ελάχιστα παλαιότερα δείγματα), και με μεγάλη χαρά δέχθηκαν το Kök, το οποίο τους έδωσε κ την ορμή να το προσαρμόσουν για ακριβή απόδοση της γλώσσαςτους. Η προσαρμογή της ξένης γραφής (Kök) στην σανσκριτική γλώσσα έγινε απο επιτελεία σοφών λογίων που εργάστηκαν υπο τις οδηγίες των τότε βασιλέων, κ άλλοι ξαναεργάσθηκαν για να ξαναβελτιώσουν την γραφή, ώσπου δημιουργήθηκε το "devanaagari", γραφή αληθινά θαυμαστή για την ακρίβεια, την πρακτικότητα, την ευταξία κ την καλαισθησίατης.

Εισβολές ειρηνικές κ όχι τόσο ειρηνικές τουρκικών κ μογγολικών φυλών στην Ινδία, είναι βέβαιο οτι έγιναν κατα τους μελετητές της ιστορίας. Είναι άλλωστε έκδηλα τα μογγολοειδή σωματικά χαρακτηριστικά σε πολλούς Ινδούς, ιδιαίτερα σε ορισμένες περιοχές. Έχω παρατηρήσει κάποιες λέξεις τουρκικής κ μογγολικής προέλευσης στις ινδικές γλώσσες, θυμάμαι την πολύ γνωστή ινδική λ. maŋgala = ευτυχές, απο το μογγολικό moŋgol, που είμαι βέβαιος οτι συγγενεύει με τα τουρκικά meŋi = χαρά, meŋile- ευθυμεί. Η λ. moŋgol με τη οποία οι Μογγόλοι ονόμαζαν τους εαυτούςτους, σήμαινε «ευτυχείς», το ίδιο όπως κ το όνομα της δυναστείας (φυλής τουρκικής) 周 κατα τη γνώμημου ήταν cööle, σήμερα λέγεται cyle = γελαστός, ευτυχισμένος. Έδιναν στις φυλέςτους τέτια ονόματα για να τους φέρουν καλοτυχία. Επίσης το σανσκριτικό tanum (= σώμα), που δέν έχει γνωστή Ι.Ε. προέλευση, προέρχεται απο το τουρκικό ταν = σώμα. Είναι άλλη η γνήσια Ι.Ε. σανσκριτική λ. tanu = λεπτό, συγγενής του λατινικού tenu-is. Επίσης το σανσκριτικό baala =παιδί, ολοφάνερα είναι απο το τουρκικό Βαλα. Ήδη στις "Βέδες" ο "Shiva" ονομάζεται ΤΡΙΑ~ΒΑQΑ =τριόμματος, με τρία μάτια· απο πού και ως πού; Δέν υπάρχει λέξη ΒΑQΑ =μάτι στα σανσκριτικά, αλλα σκεφθείτε το τουρκικό ρήμα ΒΑQ=βλέπει· προφανώς η λέξη πάρθηκε απο κάποια παλιά αλταϊκή γλώσσα στενή συγγενή της Τουρκικής, όπως κ πολλές άλλες ινδικές λέξεις. Αλλα σ’ αυτά θα αναφερθώ εκτενέστερα στην εξέταση του ΙΡQ ΒίΤίC.

---