ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Λατινική Γλώσσα

Η γερουνδιακή έλξη

© Νατάσα Αγγελίδου

 

Κατεβάστε σε αρχείο

Λέγεται έτσι η μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης του γερουνδίου και του αντικειμένου του σε παθητική, δηλαδή σε γερουνδιακό υποκείμενο.

Απαραίτητητες προϋποθέσεις για την έλξη είναι:

α) το γερούνδιο να δέχεται αντικείμενο σε αιτιατική και

β) το αντικείμενο να είναι γραμμένο και να μην εννοείται.

 

Αν μια από αυτές τις προϋποθέσεις δεν ισχύουν τότε η γερουνδιακή έλξη δεν πραγματοποιείται.

 

Υποχρεωτική Γερουνδιακή Έλξη

● Το γερούνδιο πρέπει να βρίσκεται σε δοτική απρόθετη
● Το γερούνδιο πρέπει να είναι εμπρόθετη γενική, αιτιατική ή αφαιρετική

Προαιρετική Γερουνδιακή Έλξη

● Το γερούνδιο πρέπει να είναι απρόθετη γενική ή αφαιρετική

 

Διαδικασία Έλξης

Ελέγχουμε αν ισχύουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις.
Προσδιορίζουμε το είδος της έλξης
υποχρεωτικήπροαιρετική

Μετατρέπουμε το αντικείμενο του γερουνδίου
στην πτώση του γερουνδίου από το οποίο εξαρτάταιχωρίς να αλλάξουμε τον αριθμό του (ενικό / πληθυντικό)

Μετατρέπουμε το γερούνδιο σε γερουνδιακό
έτσι που να συμφωνεί σε αριθμό, πτώση και γένος με τη νέα μορφή που έχουμε ήδη δώσει στο αντικείμενο του γερουνδίου (το οποίο πλέον είναι υποκείμενο του γερουνδιακού).

 

Παρατηρήσεις:

1. Στη μετάφραση, η γερουνδιακή έλξη, δηλαδή η παθητική σύνταξη, αποδίδεται με ενεργητική σύνταξη, σαν να μην είχε μεσολαβήσει η έλξη.

 

2. Οι ομοιόπτωτοι προσδιορισμοί του αντικειμένου κατά τη μετατροπή σε παθητική σύνταξη μετατρέπονται κι αυτοί στην πτώση του αντικειμένου.Τα υπόλοιπα μένουν ως έχουν, π.χ.

Cupidus bene gerendi rem publicum → Cupidus bene gerendae rei publicae

 

3. Στην αποκατάσταση της γερουνδιακής έλξης, δηλαδή στην μετατροπή της παθητικής σύνταξης σε ενεργητική, ακολουθούμε την ακριβώς αντίθετη διαδικασία.

 

Παραδείγματα Γερουνδιακής Έλξης, που συναντάμε στα προς εξέταση κείμενα:

Κείμενο 32:

Ενεργητική σύνταξηΠαθητική σύνταξη
gerendi rem publicam (απρόθ. γενική)gerendae rei publicae
administrandi rem publicam (απρόθ. γενική)administrandae rei publicae
colendo homines (απρόθ. αφαιρετική)colendis hominibus
expetendo laudem et honestatem (απρόθ. αφαιρ)expetenda laude et honestate

 

Στο ίδιο κείμενο έχουμε και δυο εμπρόθετα γερούνδια: ad intuendum (για να ατενίζουμε) / ad imitandum (για να μιμούμαστε), (ad + αιτιατική) στα οποία η γερουνδιακή έλξη θα ήταν υποχρεωτική, αν είχε τεθεί το αντικείμενο imagines (εικόνες). Οπότε αν μας δοθεί ως αντικείμενο το imagines, η έλξη θα έχει ως εξής:

 

Ενεργητική σύνταξηΠαθητική σύνταξη
ad intuendum imaginesad intuendas imagines
ad imitandum imaginesad imitandas imagines

 

Κείμενο 49

Στο κείμενο αυτό έχουμε τρεις περιπτώσεις υποχρεωτικής γερουνδιακής έλξης, οπότε μπορούμε να δούμε την αντίστροφη μετατροπή, από παθητική σύνταξη (γερουνδιακό) σε ενεργητική (γερούνδιο).

Κατά την αντίστροφη μετατροπή:

 

Το γερουνδιακό

μετατρέπεται σε γερούνδιο στην ίδια πτώση

Το υποκείμενο του γερουνδιακού

μετατρέπεται σε αντικείμενο του γερουνδίου σε πτώση αιτιατική

 

 

Σύρτε στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες

Παθητική σύνταξηΕνεργητική σύνταξη
de interficiendo Caesare (αφαιρετική)de interficiendo Caesarem
unguium resecandorum causa (γενική)ungues resecandi causa
ad eam obiurgandam (αιτιατική)ad eam obiurgandum

 

Η γερουνδιακή έλξη μας ενδιαφέρει και σε πιθανές ασκήσεις Δήλωσης Σκοπού, γιατί δύο τρόποι εκφοράς έχουν εμπρόθετο γερούνδιο, οπότε έχουμε περιπτώσεις υποχρεωτικής γερουνδιακής έλξης.