ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Βιογραφίες Ανθολογούμενων Λογοτεχνών στα βιβλία Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γυμνασίου - Λυκείου


Καστανάκης Θράσος (1919-1967)


Καστανάκης Θράσος

Σύντομο βιογραφικό για σχολική χρήση. Κατέβασε σε αρχείο

Γεννήθηκε στα Ταταύλα της Κωνσταντινούπολης το 1919. Δημοσίευσε το διήγημα Φοβισμένη ψυχή, κατά τα μαθητικά του ακόμη χρόνια (1918). Σπούδασε στο Παρίσι στη Σχολή Ανατολικών Γλωσσών του πανεπιστημίου της Σορβόννης. Αποφοίτησε με άριστα το 1921 και τον ίδιο χρόνο διορίστηκε επιμελητής του τμήματος Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας στην ίδια σχολή με διευθυντή τον Γιάννη Ψυχάρη. Στην Ελλάδα επέστρεψε λίγο πριν την 28η Οκτωβρίου του 1940 και έζησε στην Αθήνα καθόλη τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Μετά την απελευθέρωση γύρισε στο Παρίσι, όπου πέθανε και τάφηκε το 1967.

Το λογοτεχνικό έργο του Θράσου Καστανάκη τοποθετείται στην παράδοση της ελληνικής λογοτεχνίας της διασποράς. Στα πρώτα του βήματα δέχτηκε ισχυρή επίδραση από τον δάσκαλό του Γιάννη Ψυχάρη, του οποίου το έργο και την προσωπικότητα εκτιμούσε βαθύτατα, παρά τη μεταξύ τους σύγκρουση. Από τον Ψυχάρη ο Καστανάκης κληρονόμησε κυρίως την ισόβια επιλογή μιας τεχνητής δημοτικιστικής γλώσσας στο έργο του, καθώς επίσης την αναγωγή της Ελλάδας σε υπέρτατη Ιδέα, στην οποία ήταν ταγμένος σ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Το έργο του αποτελεί έκφραση της θεωρίας του για την ελληνικότητα και της ιδεολογικής μάλλον παρά βιωματικής νοσταλγίας του για τον ελληνικό χώρο. Φυσικοί δεσμοί τον συνέδεαν μόνο με τη γενέτειρά του, την οποία αναπολεί κυρίως στα έργα του της τελευταίας περιόδου. Παράλληλα διάχυτα είναι στο έργο του στοιχεία προερχόμενα από την ευρωπαϊκή παιδεία του, την χρόνια παραμονή του στη Γαλλία αλλά και την ιδεολογική του τοποθέτηση στον χώρο της Αριστεράς. Βασικός στόχος του είναι η μελέτη και κριτική των μηχανισμών της αστικής ζωής, με έμφαση στην αντίθεση ανάμεσα στην αστική και λαϊκή τάξη. Η πεζογραφία του ενσωματώνει πολλούς πειραματισμούς τεχνικής και ύφους, που κινούνται στα όρια της ρεαλιστικής ψυχογραφίας, με εμβόλιμα στοιχεία που παραπέμπουν στα λογοτεχνικά ρεύματα του αισθητισμού, του εξωτισμού και του μεσοπολεμικού μοντερνισμού.

 

Ανθολογούνται στα σχολικά βιβλία:

Εύρηκα

 

 

Άλλα βιογραφικά

Γεννήθηκε στην Πόλη. Το 1919 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και σπούδασε φιλολογία και γλωσσολογία κοντά στον Ψυχάρη. Από το 1921 δίδαξε νεοελληνική γλώσσα και λογοτεχνία στη Σχολή Ανατολικών Γλωσσών της Σορβόνης. Έγραψε διηγήματα και μυθιστορήματα. Ως πεζογράφος, διακρίνεται για τη συνθετική του δύναμη, την ψυχογραφική ικανότητα, την ειρωνική και κάποτε καυστική διάθεση και το έντονα προσωπικό ύφος του. Έργα: Μυθιστορήματα: Οι Πρίγκιπες (1924), Στον Χορό της Ευρώπης (1929), Η Φυλή των Ανθρώπων (1932), Μυστήρια της Ρωμιοσύνης (1933), Μεγάλοι Αστοί (1935), Τον καιρό της Ειρήνης (1942), Ο Χατζή Μανουήλ (1956), Η Παγίδα (1962). Συλλογές διηγημάτων: Η χορεύτρια Κοντεσίνα Φελιτσιτά (1928), Ο Ομογενής Βλαδίμηρος (1936), Ο Ρασκάγιας (1939) κ.ά. Μεγάλο μέρος του έργου του παραμένει ανέκδοτο.

 

Πηγή: Σχολικό βιβλίο β' λυκείου

 

Ο Θράσος Καστανάκης γεννήθηκε στα Ταταύλα της Κωνσταντινούπολης. Είχε δυο μεγαλύτερους αδερφούς και έχασε σε παιδική ηλικία τη μητέρα του. Στα Ταταύλα πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια και συνδέθηκε φιλικά με τον Λύσανδρο Πράσινο, καθηγητή γαλλικών και συνεκδότη του πολιτικού περιοδικού Λόγος. Η φιλία αυτή γέννησε την αγάπη του Καστανάκη για τη γαλλική λογοτεχνία και τον ώθησε στην πρώτη του συγγραφική απόπειρα, το διήγημα Φοβισμένη ψυχή, γραμμένο κατά τα μαθητικά του ακόμη χρόνια (1918). Την ίδια περίοδο δημοσίευσε μια μελέτη για τον σχεδόν άγνωστο τότε στον ελλαδικό χώρο Αρθούρο Ρεμπώ και το 1919, λίγο μετά την αποφοίτησή του από το Lycee National Francohellenique, έφυγε για το Παρίσι μαζί με τους φίλους του Γιώργο Βακαλό και Αντώνη Γιαννίδη. Εκεί σπούδασε στη Σχολή Ανατολικών Γλωσσών του πανεπιστημίου της Σορβόννης. Αποφοίτησε με άριστα το 1921 και τον ίδιο χρόνο διορίστηκε επιμελητής του τμήματος Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας στην ίδια σχολή με διευθυντή τον Γιάννη Ψυχάρη. Το 1929 παντρεύτηκε τη φιλόλογο Αγγέλα Βαλιάδου. Ο γάμος τους κράτησε τρία χρόνια και αμέσως μετά το διαζύγιο ο Καστανάκης παντρεύτηκε τη μαθήτριά της Αγγέλας Ελπίδα Μαυροειδή, που καταγόταν από το Κάιρο. Η Μαυροειδή στάθηκε μακροχρόνια σύντροφός του ως τον θάνατό της από καρκίνο το 1964. Στην Ελλάδα επέστρεψε λίγο πριν την 28η Οκτωβρίου του 1940 και έζησε στην Αθήνα καθόλη τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Μετά την απελευθέρωση γύρισε στο Παρίσι, όπου κατά τη διάρκεια του εμφυλίου ανέπτυξε πολιτική δράση υπέρ της Αριστεράς, συστήνοντας τη Δημοκρατική Ένωση Ελλήνων της Γαλλίας και καταγγέλλοντας τις διώξεις εναντίον των ομοϊδεατών του στην Ελλάδα, μέσω ομιλιών και δημοσιευμάτων σε αγγλικά και γαλλικά έντυπα. Στο Παρίσι πέρασε όλη την υπόλοιπη ζωή του, η οποία στάθηκε ιδιαίτερα μοναχική και επώδυνη μετά τον θάνατο της δεύτερης γυναίκας του. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του υπέφερε από αλκοολισμό και προσβλήθηκε από κύρωση του ήπατος, αρρώστια που τον οδήγησε στον θάνατο. Τάφηκε στο Παρίσι.

Την πρώτη του επίσημη εμφάνιση στη λογοτεχνία πραγματοποίησε το 1921 με την έκδοση της ποιητικής συλλογής του Οι ερημιές του Ηλιόχαρου στην Κωνσταντινούπολη, μέρη της οποίας είχε δημοσιεύσει νωρίτερα στο περιοδικό Λόγος. Δημοσιεύσεις λογοτεχνημάτων πραγματοποίησε και στο βραχύβιο περιοδικό Διόνυσος (Κωνσταντινούπολης), στο οποίο υπήρξε και συνεκδότης. Το 1924 βραβεύτηκε στον διαγωνισμό μυθιστορήματος του εκδοτικού οίκου του Μιχαήλ Ζηκάκη με το έργο του Οι πρίγκηπες. Από τότε και ως τα τελευταία χρόνια της ζωής του στράφηκε σχεδόν αποκλειστικά στην πεζογραφία, αφήνοντας μεγάλο σε όγκο έργο που αποτελείται συνολικά από δεκαπέντε μυθιστορήματα και ογδόντα έξι διηγήματα, μεγάλο μέρος του οποίου παραμένει ανέκδοτο. Παράλληλα έγραψε κριτικά δοκίμια, άρθρα και μελέτες για περιοδικά όπως ο Νουμάς, ο Κύκλος, τα Ελεύθερα Γράμματα, η Επιθεώρηση Τέχνης. Στενή σχέση διατηρούσε επίσης με το θέατρο. Η γραφή του επηρεάστηκε από τη θεατρική τεχνική και συνεργάστηκε ως θεατρικός ανταποκριτής με παρισινά και αθηναϊκά περιοδικά. Έργα του μεταφράστηκαν στα γαλλικά και ιταλικά. Το λογοτεχνικό έργο του Θράσου Καστανάκη τοποθετείται στην παράδοση της ελληνικής λογοτεχνίας της διασποράς. Στα πρώτα του βήματα δέχτηκε ισχυρή επίδραση από τον δάσκαλό του Γιάννη Ψυχάρη, του οποίου το έργο και την προσωπικότητα εκτιμούσε βαθύτατα, παρά τη μεταξύ τους σύγκρουση. Από τον Ψυχάρη ο Καστανάκης κληρονόμησε κυρίως την ισόβια επιλογή μιας τεχνητής δημοτικιστικής γλώσσας στο έργο του, καθώς επίσης την αναγωγή της Ελλάδας σε υπέρτατη Ιδέα, στην οποία ήταν ταγμένος σ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Το έργο του αποτελεί έκφραση της θεωρίας του για την ελληνικότητα και της ιδεολογικής μάλλον παρά βιωματικής νοσταλγίας του για τον ελληνικό χώρο. Φυσικοί δεσμοί τον συνέδεαν μόνο με τη γενέτειρά του, την οποία αναπολεί κυρίως στα έργα του της τελευταίας περιόδου. Παράλληλα διάχυτα είναι στο έργο του στοιχεία προερχόμενα από την ευρωπαϊκή παιδεία του, την χρόνια παραμονή του στη Γαλλία αλλά και την ιδεολογική του τοποθέτηση στον χώρο της Αριστεράς. Βασικός στόχος του είναι η μελέτη και κριτική των μηχανισμών της αστικής ζωής, με έμφαση στην αντίθεση ανάμεσα στην αστική και λαϊκή τάξη. Η πεζογραφία του ενσωματώνει πολλούς πειραματισμούς τεχνικής και ύφους, που κινούνται στα όρια της ρεαλιστικής ψυχογραφίας, με εμβόλιμα στοιχεία που παραπέμπουν στα λογοτεχνικά ρεύματα του αισθητισμού, του εξωτισμού και του μεσοπολεμικού μοντερνισμού.

 

Πηγή: Ε.ΚΕ.ΒΙ

Εργογραφία

 

Ι. Ποίηση

• Οι ερημιές του Ηλιόχαρου,1921

ΙΙ. Μυθιστορήματα

• Οι πρίγκηπες, 1924

• Στο χορό της Ευρώπης, 1929

• Η φυλή των ανθρώπων 1963

• Ελληνικά χώματα Α΄· Μυστήρια της Ρωμιοσύνης· Κι άλλα διηγήματα, 1933

• Ελληνικά χώματα Β’· Μεγάλοι αστοί, 1935

• Ελληνικά χώματα· Τον καιρό της ειρήνης, 1942

• Ο Χατζη-Μανουήλ, 1956

• Η παγίδα, 1962

• Το κόκκινο άστρο, 1985

ΙΙΙ.Διηγήματα

• Η χορεύτρια κοντεσίνα Φελιτσιτά, 1928

• Το Παρίσι της νύχτας και του έρωτα, 1929

• Το μαστίγιο και οι πολυέλαιοι, 1930

• Ο ομογενής Βλαδίμηρος, 1936

• Ο Ρασκάγιας· κι άλλα διηγήματα, 1939

• Επιλογή. Αθήνα, 1944

• Η φάρσα της νιότης, 1944

• Εφτά ιστορίες, Ο Γλάρος, 1944.

• Η προδομένη Γαλλία· Αληθινές ιστορίες από τη γαλλική καταστροφή του1940, 1945

 



 

ΕΚΕΒΙ ΕΚΕΒΙ

Βιβλιοnet Βιβλιοnet

ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Διηγήματα (Λογοτεχνικό Ιστολόγιο) επ

Εκπομπή ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΕΡΤ