ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Βιογραφίες Ανθολογούμενων Λογοτεχνών στα βιβλία Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γυμνασίου - Λυκείου


Λειβαδίτης Τάσος (1922-1988)


Λειβαδίτης Τάσος

Σύντομο βιογραφικό για σχολική χρήση. Κατέβασε σε αρχείο

«Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν’ αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο.»

 

Ο Τάσος Λειβαδίτης γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Μεταξουργείο. Ο πατέρας του ήταν μεγαλέμπορος και τα παιδικά χρόνια του ποιητή ήταν ευτυχισμένα. Γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, αλλά τις σπουδές του διέκοψαν η γερμανική κατοχή και η συνακόλουθη ένταξή του στην Αντίσταση, τη σύλληψη και την εξορία του μέχρι την απελευθέρωση.

Μεταπολεμικά βρέθηκε ξανά στην εξορία μαζί με άλλους αριστερούς καλλιτέχνες και διανοούμενος, όπως ο Γιάννης Ρίτσος και ο Μάνος Κατράκης, γράφοντας παράλληλα ποιήματα. Αργότερα, έγραψε τους στίχους των τραγουδιών σε μουσική του Μ. Θεοδωράκη για την ταινία "Συνοικία το όνειρο", που αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία του νεορεαλιστικού ελληνικού κινηματογράφου και απαγορεύτηκε από τη λογοκρισία. Στίχοι του μελοποιήθηκαν επίσης από  τον Μάνο Λοΐζο και άλλους συνθέτες.

Η ποίηση του Τάσου Λειβαδίτη τιμήθηκε με πολλά βραβεία. Κυριαρχείται από την σπαρακτική υπαρξιακή του αγωνία, η οποία εκδηλώνεται αρχικά ως έκφραση τρυφερότητας και συμπόνιας στα πλαίσια του αισιόδοξου σοσιαλιστικού ρεαλισμού. Στη δεύτερη φάση του έργου του παρουσιάζεται ως εσωτερική αναδίπλωση και αναζήτηση του νοήματος της ζωής στο παρελθόν, μετά από τη διάψευση των προσδοκιών και την προδοσία του καλλιτέχνη ως αγωνιστή για έναν καλύτερο κόσμο. Όπως λέει ο ίδιος για την πορεία του αυτή:

«Έζησα τα πάθη σα μια φωτιά, τάδα ύστερα να μαραίνονται
και να σβήνουν,
και μ' όλο που ξέφευγα απόνα κίνδυνο, έκλαψα
γι' αυτό το τέλος που υπάρχει σε όλα. […]

 Tώρα, κάθομαι μες στη νύχτα και σκέφτομαι, πως ίσως πιαμπορώ να γράψω
ένα στίχο, αληθινό.»

Πηγές: Ε.ΚΕ.ΒΙ., Βικιπαίδεια, Φωτόδεντρο, Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού

 

Επιμέλεια: Κωνσταντίνα Σάιτ

 

Ανθολογούνται στα σχολικά βιβλία:

Καντάτα

 

 

Άλλα βιογραφικά

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1921. Ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία και την ποίηση. Η πρώτη του ποιητική συλλογή εκδόθηκε το 1952. Ακολούθησαν άλλες επτά συλλογές που ενσωματώθηκαν στη συγκεντρωτική έκδοση με τον τίτλο Ποίηση (1952-1963). Η ποίησή του εκφράζει σε πλατιές συνθέσεις καταστάσεις της εποχής μετά την Αντίσταση και την Απελευθέρωση με προβληματισμούς από την καθημερινή ζωή. Έχει τιμηθεί με το Α' Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 1980.

 

Πηγή: Σχολικό βιβλίο γ' λυκείου

 

Ο Τάσος Λειβαδίτης, γιος του Λύσανδρου Λειβαδίτη και της Βασιλικής Κοντοπούλου γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Μεταξουργείο. Είχε τέσσερα μεγαλύτερα αδέρφια, μια αδερφή και τρεις αδερφούς. Ο πατέρας του ήταν μεγαλέμπορος και τα παιδικά χρόνια του ποιητή ήταν ευτυχισμένα. Τέλειωσε το γυμνάσιο στην Αθήνα και το 1940 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τις σπουδές του διέκοψαν η γερμανική κατοχή και η συνακόλουθη ένταξή του στην Αντίσταση και στράτευσή του στην ΕΠΟΝ. Κατά τη διάρκεια της κατοχής πέθανε ο κατεστραμμένος οικονομικά πατέρας του και το 1951, ενώ ο ποιητής ήταν εξορισμένος στη Μακρόνησο, η μητέρα του. Το 1946 παντρεύτηκε τη Μαρία Στούπα, παιδική του φίλη και πολύτιμη σύντροφο σε ολόκληρη τη ζωή του, με την οποία απέκτησαν μια κόρη τη Βάσω. Την ίδια χρονιά πραγματοποίησε και την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία με τη δημοσίευση του ποιήματός του "Το τραγούδι του Χατζηδημήτρη" στο περιοδικό Ελεύθερα Γράμματα. Το 1947 συνεργάστηκε στην έκδοση του περιοδικού "Θεμέλιο". Την τετραετία 1948-1952 εξορίστηκε στον Μούδρο, τον Άη- Στράτη και τη Μακρόνησο μαζί με άλλους αριστερούς καλλιτέχνες και διανοούμενος, όπως ο Γιάννης Ρίτσος, ο Άρης Αλεξάνδρου, ο Μάνος Κατράκης και πολλοί άλλοι και συνέχισε να γράφει ποιήματα. Το 1952 σημειώθηκαν οι εκδόσεις των έργων του "Μάχη στην άκρη της νύχτας" και "Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας". Τρία χρόνια αργότερα οδηγήθηκε σε δίκη στο Πενταμελές Εφετείο με αφορμή την ποιητική συλλογή του "Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου" και αθωώθηκε πανηγυρικά. Σταθμό στην ποιητική του διαδρομή και σχηματικό ορόσημο της πορείας του προς τη δεύτερη, εσωτερικότερη και υπαρξιακής αγωνίας, φάση της δημιουργίας του αποτέλεσε κατά τους θεωρητικούς της λογοτεχνίας το βιβλίο του "Οι γυναίκες με τ’ αλογίσια μάτια" (1958). Το 1961 πήρε μέρος σε συναυλίες του Μίκη Θεοδωράκη ανά την ελληνική επαρχία, απαγγέλλοντας ποιήματά του και συνομιλώντας με το κοινό. Την ίδια χρονιά συνεργάστηκε στο σενάριο με τον Κώστα Κοτζιά και έγραψε τους στίχους των τραγουδιών (η μουσική του Θεοδωράκη) για την ταινία του Αλέκου Αλεξανδράκη "Συνοικία το όνειρο", που αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία του νεορεαλιστικού ελληνικού κινηματογράφου και απαγορεύτηκε από τη λογοκρισία.). Συνεργάστηκε με την εφημερίδα "Αυγή" (1954-1980 με μια διακοπή κατά την επταετία της δικτατορίας του Παπαδόπουλου), το περιοδικό "Επιθεώρηση Τέχνης" (1962-1966), όπου δημοσίευσε πολιτικά και κριτικά δοκίμια. Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Παπαδόπουλου έμεινε άνεργος και ασχολήθηκε για βιοποριστικούς λόγους με μεταφράσεις και διασκευές λογοτεχνικών έργων σε διάφορα λαϊκά περιοδικά· παράλληλα στράφηκε με νοσταλγία προς το παρελθόν αδυνατώντας να δεχθεί τη σκληρότητα της πραγματικότητας της εποχής, στάση που αντικατοπτρίζεται στην ποίησή του αυτής της περιόδου με έμφαση στον "Νυχτερινό επισκέπτη". Το 1986 εξέδωσε τη συλλογή του "Βιολέτες για μια εποχή" που θεωρήθηκε ως το κύκνειο άσμα του. Ο Τάσος Λειβαδίτης πέθανε στην Αθήνα, στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο από ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής. Μετά τον θάνατό του εκδόθηκαν χειρόγραφα ανέκδοτα ποιήματά του με τον τίτλο "Χειρόγραφα του Φθινοπώρου". Τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο ποίησης στο Παγκόσμιο Φεστιβάλ Νεολαίας στη Βαρσοβία (1953 για τη συλλογή του "Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου"), το πρώτο βραβείο ποίησης του Δήμου Αθηναίων (1957 για τη συλλογή του "Συμφωνία αρ.Ι"), το Β΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1976 για τη συλλογή "Βιολί για μονόχειρα"), το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης (1979 για το "Εγχειρίδιο ευθανασίας"). Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Στίχοι του μελοποιήθηκαν από τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Μάνο Λοΐζο, τον Γιώργο Τσαγγάρη και άλλους έλληνες συνθέτες. Η ποίηση του Τάσου Λειβαδίτη κυριαρχείται από την σπαρακτική υπαρξιακή του αγωνία, η οποία εκδηλώνεται αρχικά ως έκφραση τρυφερότητας και συμπόνιας στα πλαίσια του αισιόδοξου σοσιαλιστικού ρεαλισμού και στη δεύτερη φάση του έργου του ως εσωτερική αναδίπλωση και αναζήτηση του νοήματος της ζωής στο παρελθόν μετά από τη διάψευση των προσδοκιών και την προδοσία του καλλιτέχνη ως αγωνιστή για έναν καλύτερο κόσμο.

 

Πηγή: Ε.ΚΕ.ΒΙ

Εργογραφία

 

Ι.Ποίηση

• Μάχη στην άκρη της νύχτας. Αθήνα, Κέδρος, 1952.

• Αυτό το αστέρι είναι για όλους μας. Αθήνα, Κέδρος, 1952.

• Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου. Αθήνα, Κέδρος,1953.

• Ο άνθρωπος με το ταμπούρλο. Αθήνα, Κέδρος, 1956.

• Συμφωνία αρ.Ι. Αθήνα, Κέδρος, 1957.

• Οι γυναίκες με τ’ αλογίσια μάτια. Αθήνα, Κέδρος, 1958.

• Καντάτα. Αθήνα, Κέδρος, 1960.

• 25η ραψωδία της Οδύσσειας. Αθήνα, Κέδρος, 1963.

• Ποίηση (1952-1963). Αθήνα, Κέδρος, 1965.

• Οι τελευταίοι. Αθήνα, Κέδρος, 1966.

• Νυχτερινός επισκέπτης. Αθήνα, Κέδρος, 1972.

• Σκοτεινή πράξη. Αθήνα, Κέδρος, 1974.

• Οι τρεις. Αθήνα, Κέδρος, 1975.

• Ο διάβολος με το κηροπήγιο. Αθήνα, Κέδρος, 1975.

• Βιολί για μονόχειρα. Αθήνα, Κέδρος, 1976.

• Ανακάλυψη. Αθήνα, Κέδρος, 1978.

• Ποιήματα (1958-1963). Αθήνα, Κέδρος, 1978.

• Εγχειρίδιο ευθανασίας. Αθήνα, Κέδρος, 1979.

• Ο Τυφλός με το λύχνο. Αθήνα, Κέδρος, 1983.

• Βιολέτες για μια εποχή. Αθήνα, Κέδρος, 1985.

• Μικρό βιβλίο για μεγάλα όνειρα. Αθήνα, Κέδρος, 1987.

• Απάνθισμα. Αθήνα, Κέδρος, 1997.

• Τα χειρόγραφα του Φθινοπώρου. Αθήνα, Κέδρος, 1990.

ΙΙ.Πεζογραφία

• Το εκκρεμές. Αθήνα, Κέδρος, 1966.

 



 

ΕΚΕΒΙ ΕΚΕΒΙ

Βιβλιοnet Βιβλιοnet

ΣΝΕΛ ΣΝΕΛ

ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

ΠΟ.Θ.Ε.Γ.