ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Βιογραφίες Ανθολογούμενων Λογοτεχνών στα βιβλία Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γυμνασίου - Λυκείου


Μαρκοράς Γεράσιμος (1826-1911)


Μαρκοράς Γεράσιμος

Σύντομο βιογραφικό για σχολική χρήση. Κατέβασε σε αρχείο

«κ' εἶχε, χωρὶς νὰ φανταστῇ πολέμου ἀνεμοζάλη,
ἄνθια καὶ χλόη στὰ πόδια της, ἀστέρια στὸ κεφάλι

 

Αυτή η ανεμοζάλη του πολέμου, η ηρωική αντίσταση του πολιορκημένου Αρκαδιού και η ανατίναξή του κατά την Κρητική Επανάσταση του 1866, αποτέλεσαν την έμπνευση του Γερασίμου Μαρκορά για το πιο γνωστό του έργο, τον «Όρκο», με το οποίο απέκτησε φήμη και την προσοχή των αθηναϊκών ποιητικών κύκλων, όπως του Κ. Παλαμά και άλλων.

Ο ποιητής γεννήθηκε στην Κεφαλλονιά, αλλά έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Κέρκυρα. Σπούδασε νομικά στην Ιόνιο Ακαδημία του νησιού, όπου είχε ως δάσκαλό του και τον Ανδρέα Κάλβο. Στη συνέχεια, έγινε βοηθός του Σολωμού, του οποίου υπήρξε μαθητής, αποφάσισε να ασχοληθεί με την ποίηση και μπήκε στον Κύκλο του. Παράλληλα, έκανε μεταφράσεις, όπως σε έργα των Σίλερ και Ομήρου.

Επηρεασμένος από τον Σολωμό, στα ποιήματά του υπήρξε μελωδικός, αφηγηματικός και επιδέξιος χειριστής της δημοτικής, συμβάλλοντας στην επιβολή της δημοτικής και στην αναγέννηση των νεοελληνικών γραμμάτων.  Ήταν φυσιολάτρης και πατριδολάτρης, κάτι που επηρέασε έντονα την ποίησή του, καθώς τα θέματά της στρέφονται κυρίως γύρω από τον έρωτα, τον θάνατο και την πατρίδα.

Η ποίησή του έκανε ιδιαίτερη εντύπωση στην Αθήνα, όταν το 1890 κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά τα «Ποιητικά έργα» του. Χρησίμευσαν, βασικά, ως πηγή που διοχέτευσε τη σολωμική παράδοση στην Αθήνα, και συνέβαλαν στην αναγνώριση της Επτανησιακής Σχολής.

 

Συνέχισε σε όλη του τη ζωή να δημοσιεύει ποιήματα σε ημερολόγια και περιοδικά, ως τον θάνατό του στην Κέρκυρα, όταν και για εκείνον πια «όλα σιγοῦν—

Στὴ θάλασσα γλυκοκοιμοῦντ’ οἱ ἀνέμοι,

Καί, κάθε ἀστέρι, ’ποῦ ψηλὰ φεγγοβολάει καὶ τρέμει,

Φαίνετ’ ἀγγέλου σπλαχνικοῦ προσηλωμένο βλέμμα

Στὸν κόσμο, ποῦ ποτίζεται πάντα μὲ δάκρυα κ’ αἷμα.»

 

Επιμέλεια: Κωνσταντίνα Σάιτ

Πηγές: Ε.ΚΕ.ΒΙ., Σχολικό βιβλίο α' λυκείου,
Βικιπαίδεια, Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

Ανθολογούνται στα σχολικά βιβλία:

Πατρική ευτυχία

 

 

Άλλα βιογραφικά

Γεννήθηκε στην Κεφαλλονιά και πέθανε στην Κέρκυρα. Αφού σπούδασε νομικά στην Ιόνιο Ακαδημία της Κέρκυρας, όπου είχε ως δάσκαλό του και τον Ανδρέα Κάλβο, συνέχισε τις σπουδές του στην Ιταλία. Ύστερα όμως από δύο χρόνια τις διέκοψε για λόγους οικογενειακούς κι επέστρεψε στην Κέρκυρα, όπου έζησε ως τον θάνατο του αποτελώντας ένα από τα πιο επίλεκτα μέλη της συντροφιάς του Σολωμού. Ποιητής μικρής πνοής και χαμηλού τόνου, ο Μαρκοράς δε διακρίνεται για πρωτοτυπία στα θέματά του, που στρέφονται κυρίως γύρω από τον έρωτα, τον θάνατο και την πατρίδα. Το γνωστό επικολυρικό του ποίημα Ο όρκος, αποτελείται από 1216 ομοιοκατάληκτους δεκαπεντασύλλαβους στίχους κι αναφέρεται στην ηρωική αντίσταση του πολιορκημένου Αρκαδιού και την ανατίναξή του κατά την Κρητική Επανάσταση του 1866. Η ποίησή του, που στις καλύτερες στιγμές της αποπνέει αβρότητα και ευγένεια, έκανε ιδιαίτερη εντύπωση στην Αθήνα, όταν το 1890 κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά τα Ποιητικά έργα του. Χρησίμευσαν, βασικά, ως πηγή που διοχέτευσε τη σολωμική παράδοση στην Αθήνα, η οποία τώρα έχει ωριμάσει για να τη δεχτεί.

 

Πηγή: Σχολικό βιβλίο α' λυκείου

 

Ο Γεράσιμος Μαρκοράς, γιος του κερκυραίου δικαστικού και λόγιου Γεωργίου Μαρκορά και της Μαρίνας το γένος Βλασσοπούλου, γεννήθηκε στην Κεφαλονιά. Φοίτησε στο Κερκυραϊκό Γυμνάσιο με διευθυντές τον Οριόλη και τον Κάλβο και σπούδασε νομικά στην Ιόνιο Ακαδημία και κατά την περίοδο 1849-1851 μαζί με τον αδελφό του Σπύρο στην Ιταλία, όπου ήρθε σε επαφή με το πνεύμα των έργων του Δάντη, του Αριόστο και άλλων. Ο θάνατος του μεγαλύτερου αδελφού του Στυλιανού τον ανάγκασε να επιστρέψει στην Κέρκυρα το 1852 και να πάρει το πτυχίο του της Νομικής από την Ιόνιο Ακαδημία. Τον ίδιο χρόνο έγινε βοηθός του Σολωμού, του οποίου υπήρξε μαθητής, αποφάσισε να ασχοληθεί με την ποίηση και μπήκε στον Κύκλο του, όπου γνωρίστηκε επίσης με τον Γεώργιο Καλοσγούρο και τον Ιάκωβο Πολυλά. Το 1853 ετοίμασε τις πρώτες μεταφράσεις του σε έργα των Σίλλερ και Ομήρου και το 1857 έγραψε το ποίημα Το πρώτο Ψυχοσάββατο με αφορμή τον θάνατο του Σολωμού, ενώ ήταν βοηθός του Πολυλά στην έκδοση των Ευρισκομένων. Το 1854 παντρεύτηκε την κόρη του γερουσιαστή κόμη Αντώνιου Δούσμανη Αικατερίνη, η οποία πέθανε πρόωρα (1870) και ο Μαρκοράς πέρασε την υπόλοιπη ζωή του με τη συντροφιά της αδελφής του. Αγωνίστηκε για την ΄Ενωση της Επτανήσου και δημοσίευσε ανώνυμα τις πολιτικές σάτιρες Ο Λέλεκας και ο Σπαρτσίνης (1863) και Απλή και καθαρεύουσα (1872) σε φυλλάδια (1863) και το ποίημα Τα κάστρα μας στην εφημερίδα του Πολυλά Αναγέννησις. Στον χώρο της εκπαιδευτικής αναγέννησης στα Επτάνησα σημαντική ήταν η προσφορά του στην Κερκυραϊκή Σχολή. Το 1875 δημοσίευσε το ποίημα Ο όρκος, εμπνευσμένο από το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου και απέκτησε φήμη και την προσοχή των αθηναϊκών ποιητικών κύκλων (του Παλαμά και άλλων). Το 1866 ταξίδεψε στην Αθήνα, όπου γνώρισε θερμή υποδοχή από τη Β΄ Αθηναϊκή Σχολή. Το 1890 εξέδωσε μετά από έντονη προτροπή του Θεόδωρου Βελλιανίτη τη συλλογή Ποιητικά έργα, με την οποία έγινε γνωστός στην Αθήνα. Το 1892 πέθανε ο αδερφός του Σπύρος. Μεσολάβησε δεύτερο ταξίδι του στην Ιταλία και το 1896 επισκέφτηκε την Αθήνα, γεγονός που προκάλεσε νέες συζητήσεις για την ποίησή του στους αθηναϊκούς λογοτεχνικούς κύκλους. Το 1899 κυκλοφόρησε στην Αθήνα η δεύτερη συγκεντρωτική ποιητική έκδοσή του με τίτλο Μικρά ταξίδια. Συνέχισε να δημοσιεύει ποιήματα σε ημερολόγια και περιοδικά ως τον θάνατό του στην Κέρκυρα. Ο Γεράσιμος Μαρκοράς τοποθετείται στη λογοτεχνική παράδοση της Επτανησιακής Σχολής και κατέχει τον τίτλο του τελευταίου εκπροσώπου της. Λίγους μήνες πριν τον θάνατό του παρασημοφορήθηκε από την Ελληνική Πολιτεία.

 

Πηγή: Ε.ΚΕ.ΒΙ

Εργογραφία

 

Ι.Ποίηση

• Ποιητικά έργα. Κέρκυρα, τυπ.Ναχαμούλη, 1890.

• Μικρά ταξίδια· Στίχοι Γερασίμου Μαρκορά. Αθήνα, τυπ.Εστίας, 1899.

ΙΙ.Συγκεντρωτικές εκδόσεις

• Άπαντα·Αναστύλωσε Γ.Βαλέτας. Αθήνα, εκδ.Πηγής, 1950. (Νεοελληνική βιβλιοθήκη)

• Άπαντα · επιμέλεια Γ[ιάννη] Κ[ουχτσόγλου] · Πρόλογος Ανδρ. Καραντώνη. Αθήνα, Εταιρία Ελληνικών Εκδόσεων, 1967.

 



 

ΕΚΕΒΙ ΕΚΕΒΙ

ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ