Ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και μεταφραστής. Εμφανίστηκε στα γράμματα στη δεκαετία του 1880. Έγραψε στη δημοτική. Το μεγάλο σε έκταση ποιητικό έργο του, πολύ δημοφιλές στην εποχή του, χαρακτηρίζεται από απλότητα, τρυφερότητα και, ορισμένες φορές, από μελαγχολική διάθεση. Κυριότερες ποιητικές συλλογές του: Αλάβαστρα, Σπασμένα μάρμαρα, Κειμήλια, Το παλιό βιολί.

 

Πηγή: Ανθολόγιο Λογοτεχνικών κειμένων Ε' - Στ' Δημοτικού

 

Ο Ιωάννης Πολέμης γεννήθηκε στην Αθήνα, καταγόμενος από ιστορική οικογένεια του Βυζαντίου. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην Αθήνα και γράφτηκε στη Νομική Σχολή, γρήγορα ωστόσο εγκατέλειψε τις σπουδές του, καθώς τον είχε από νωρίς έλξει η λογοτεχνία. Διετέλεσε γραφέας του Υπουργείου Παιδείας, υπογραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών και γραμματέας της Σχολής Καλών Τεχνών, ενώ υπήρξε επίσης ιδρυτής και πρώτος πρόεδρος της Εταιρίας Θεατρικών Συγγραφέων. Η πρώτη του εμφάνιση στο χώρο της λογοτεχνίας σημειώθηκε το 1880, όταν δημοσίευσε το πεζογράφημά του Ρέα Κυβέλη στο περιοδικό Αι Μούσαι, ενώ μέσω του ομώνυμου συλλόγου ήρθε σε επαφή με τον Παλαμά και τους ποιητές του κύκλου του. Καρπός της επαφής αυτής στάθηκε η στροφή του Πολέμη από την καθαρεύουσα στη δημοτική γλώσσα, στην οποία έγραψε και δημοσίευσε τα επόμενα ποιήματα και πεζά του στον Ραμπαγά και την πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο Ποιήματα (1883). Από το 1884 ξεκίνησε να αρθρογραφεί με το ψευδώνυμο Guerrier στον Ασμοδαίο του Εμμανουήλ Ροΐδη και στο Άστυ και με το πραγματικό του όνομα στην Εβδομάδα, την Ποικίλη Στοά, το Εθνικό Ημερολόγιο του Κωνσταντίνου Σκόκκου και αλλού. Το 1888 δημοσίευσε τη δεύτερη ποιητική συλλογή του με τίτλο Χειμωνανθοί και την ίδια χρονιά έφυγε για σπουδές ιστορίας της τέχνης και αισθητικής στο Παρίσι με υποτροφία του Δήμο Αθηναίων. Στο Παρίσι γνωρίστηκε με τους Λεγκράν, Σαιντ Ιλλαίρ, Ψυχάρη, Ρενάν και Κοππέ. Στην Αθήνα επέστρεψε το 1890 και πήρε το Α΄ βραβείο στο Φιλαδέλφειο ποιητικό διαγωνισμό με τη συλλογή του Ερείπια, εξ’ ημισείας με τον Κωστή Παλαμά για τη συλλογή του Τα μάτια της ψυχής μου. Ως το 1922 συνέχισε να δημοσιεύει ποιήματα, πάντα με επιτυχία στο αναγνωστικό κοινό, ενώ η συλλογή Σπασμένα μάρμαρα βραβεύτηκε το 1917 με το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών. Δημοσίευσε επίσης ανθολογίες και πεζογραφήματα, ενώ ασχολήθηκε με το θέατρο, συγγράφοντας αρχικά έμμετρα δράματα με βυζαντινή θεματολογία στη δημοτική (από τα οποία η Πρόκρις παραστάθηκε στο Βασιλικό Θέατρο) και αργότερα μονόπρακτα (τα οποία βραβεύτηκαν στον Αβερώφειο διαγωνισμό μαζί με το τρίπρακτο Βασιλιάς Ανήλιαγος), καθώς και πολύπρακτα έργα. Μετέφρασε έργα των Σαπφούς, Ανακρέοντα, Θεοκρίτου, Ευριπίδη, Ουγκώ, Μιστράλ, Μολιέρου, Αριστοφάνη και άλλων. Πέθανε το 1925 από βρογχοπνευμονία. Το έργο του Ιωάννη Πολέμη τοποθετείται χρονικά στο πέρασμα από το ρομαντισμό της Α΄ Αθηναϊκής Σχολής στη Νέα Αθηναϊκή Σχολή. Η γραφή του χαρακτηρίζονται από μελαγχολική διάθεση που παραπέμπει στην ποίηση του Αχιλλέα Παράσχου.

 

Πηγή: Ε.ΚΕ.ΒΙ

Εργογραφία

 

Ι.Ποίηση

Ποιήματα. Αθήνα, τυπ.Ασμοδαίος, 1883.

Χειμωνανθοί. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1883..

Αλάβαστρα. Αθήνα, 1900.

Ερείπια. 1901.

Κειμήλια. Αθήνα, τυπ.Εστία, 1904.

Εξωτικά. Αθήνα, τυπ.Εστία, 1905.

Ταγούδια του Μαΐου. Αθήνα, Σαλίβερος, 1908.

Το παλιό βιολί. Αθήνα, τυπ.Εστία, 1909.

Σπασμένα μάρμαρα. Αθήνα, τυπ.Εστία, 1917.

Ειρηνικά ποιήματα. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1919.

Τρεις γενεές. Αθήνα, τυπ.Σακελλαρίου, 1920.

Εσπερινός. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1922.

ΙΙ.Θέατρο

Ο τραγουδιστής · Λυρικόν δράμα εις πράξιν μία. Αθήνα, τυπ.Κωνσταντινίδου, 1893.

Ο Βασιλιάς Ανήλιαγος. Αθήνα, τυπ.Εστία, 1910.

Η Γυναίκα· Έμμετρος κωμωδία μονόπρακτος. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρη, 1915.

Στη χώρα των παραμυθιών. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, [1921].

Προσωπίδες. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, [1921].

Δράματα. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, [1922].

Μια φορά κι έναν καιρό· Παραμυθόδραμα σε τέσσερα μέρη. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1924.

III.Μετάφραση

Θεοκρίτου Ειδύλλια· Μετάφρασις Ιωαν.Πολέμη. Αθήνα, Φέξης, 1911.

Αλφόνσου Καρρ, Υπό τας φιλύρας. Αθήνα, Άγκυρα, [1916].

Βίκτωρος Ουγκώ, Ερνάνης· Δράμα εις πράξεις πέντε κατ’ έμμετρον μετάφρασιν Ιωάννου Πολέμη. Αθήνα, Άγκυρα, 1917.

Π.Γιάκοφσεν, Δύο κόσμοι κι άλλα διηγήματα· Μετάφραση Δ.Τ. Αθήνα, Άγκυρα, [1918].

Ευριπίδου Ηλέκτρα· Έμμετρος μετάφρασις Ιωάννου Πολέμη. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1918.

Μολιέρου, Ο κατά φαντασίαν ασθενής· Κωμωδία· Μετάφρασις Ιωάννου Πολέμη. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1920.

Μολιέρου, Ο αρχοντοχωριάτης· Μετάφρασις Ιωάννου Πολέμη. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1920.

IV. Ποιητικές ανθολογίες

Τα πρώτα βήματα· Ποιήματα διά παιδιά. Αθήνα, Σύλλογος προς διάδοσιν ωφελίμων βιβλίων, 1902.

Λύρα· Ανθολογία της νεωτέρας ελληνικής ποιήσεως. Αθήνα, Ελληνική Εκδοτική Εταιρεία, 1910.

Παιδική λύρα· Εκλογή ποιημάτων, μονολόγων και διαλόγων προς απαγγελίαν εις σχολικάς και οικογενειακάς εορτάς. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρη, 1914.

Νεοελληνικά αναγνώσματα· Μετά προσωπογραφιών των συγγραφέων και εικόνων σχετικών προς τα κείμενα· Διά τους μαθητάς της Γ΄ τάξεως των ελληνικών σχολείων, της αντιστοίχου τάξεως των λοιπών στοιχείων της Μέσης Εκπαιδεύσεως και της α΄ τάξεως των Αστικών Σχολείων των θηλέων. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1920.

Νεοελληνικά αναγνώσματα· Διά τους μαθητάς της Α΄ τάξεως των ελληνικών σχολείων. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1924 (έκδοση δ΄).

Νεοελληνικά αναγνώσματα· Διά τους μαθητάς της Β΄τάξεως των ελληνικών σχολείων. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1922 (έκδοση γ΄).

Νεοελληνικά αναγνώσματα· Διά τους μαθητάς της δευτέρας τάξεως των τετραταξίων γυμνασίων. Αθήνα, Ι.Ν.Σιδέρης, 1924 (έκδοση δ΄).