Τρίτη Περίοδος (1669 - 1830)131
Άνθη Ευλαβείας
Η ελληνική παροικία της Βενετίας ήταν από τα σημαντικότερα κέντρα του ελληνισμού της διασποράς στην περίοδο της τουρκοκρατίας. Στη Βενετία Έλληνες έμποροι, ναυτικοί, κληρικοί και διανοούμενοι ίδρυσαν Ελληνική Αδελφότητα το 1498. Το σωματείο αυτό έχτισε τον Ορθόδοξο ναό του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων και ανέπτυξε πλούσια δράση για την εθνική και πνευματική αφύπνιση του υπόδουλου ελληνισμού ιδρύοντας σχολεία στην Ανατολή και επιχορηγώντας εκδόσεις βιβλίων.
Στη Βενετία με κληροδότημα του Θωμά Φλαγγίνη ιδρύθηκε το 1665 η Φλαγγίνειος Σχολή (ή Φλαγγινιανό Ελληνομουσείο), όπου σπούδαζαν νέοι από τα Επτάνησα, την Κρήτη και την Κύπρο και διορίζονταν μετά την αποφοίτησή τους σε ανώτερες εκκλησιαστικές θέσεις στην Ανατολή.
Μαθητές της Φλαγγινείου Σχολής παρουσίασαν τα Άνθη Ευλαβείας, μια συλλογή στιχουργικών γυμνασμάτων στα ελληνικά, ιταλικά και λατινικά, που τυπώθηκε το 1708 στη Βενετία. Όλα τα ποιήματα της συλλογής είναι αφιερωμένα στη μετάσταση, την κοίμηση δηλαδή, της Θεοτόκου. Ανάμεσα τους υπάρχουν και τέσσερα σονέτα σε νεοελληνική γλώσσα. Το σονέτο του Φραγκίσκου Κολομπή που ακολουθεί είναι από τα καλύτερα της συλλογής.
Άνθη ευλαβείας [πηγή: Δημώδης Γραμματεία ΚΕΓ]
Άνθη Ευλαβείας [πηγή: Βικιπαίδεια]
Ιστορία της ορθόδοξης κοινότητας της Βενετίας (αγγλικά) [πηγή: Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας]
Α. Στρατηγός, «Ότι ο θάνατος της Θεομήτορος εστάθη θεϊκή αγάπη»
Πάρων στη Βενετία (Μουσείο Γαλαξιδιού)
Εις την Μετάστασιν της
ΠΑΝΑΓΝΟΥ
|
Σαν εις άρμα λαμπρόν, στα χρυσωμένα των Αγγέλων φτερά, επέτα η θεία μητέρα του Θεού, εις την οποίαν ήτον όλα τα κάλλη μαζωμένα. Τούτα βλέπουσ' η Γη με πικραμένα μάτια, με στεναγμούς, είπε: Μαρία που μ' αφήνεις εδώ στην ερημίαν, ή πώς να ζήσω γω χωρίς εσένα. Είναι πολεμικός νόμος να σέρνει132 πίσω τ' ο νικητής τους νικημένους, όταν θριαμβικήν δόξαν λαβαίνει. Και με και τους υιούς μου υποκειμένους έκαμες Μαριάμ, λοιπόν τυχαίνει να μας σύρεις αυτού γλυκιά δεμένους. |
νόμος: έθιμο, συνήθεια.
υποκείμενος: αιχμάλωτος, σκλάβος.
λοιπόν τυχαίνει: υπολείπεται, απομένει.
γλυκιά: (επίρρ.) γλυκά.
- Η παράσταση της Θεοτόκου στο σονέτο του Κολομπή είναι διαφορετική από τις βυζαντινές απεικονίσεις της. Μπορείτε να βρείτε τη διαφορά;
- Ποιος είναι ο «νόμος» που αναφέρεται στην τρίτη στροφή και ποιοι τον καθιέρωσαν;
- Ποιες επιδράσεις παρατηρείτε στο περιεχόμενο του ποιήματος και πώς τις δικαιολογείτε; Να στηρίξετε την απάντησή σας στις δύο προηγούμενες απαντήσεις.
- Ξέρουμε ότι το κύριο νόημα του σονέτου υπάρχει στην τελευταία στροφή. Να επισημάνετε στο σονέτο του Φρ. Κολομπή: α) το κύριο νόημά του και β) τον εκφραστικό τρόπο με τον οποίο αποδίδεται.
Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, Η Κοίμηση της Θεοτόκου, περ. 1567,
Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου Σύρου, Ερμούπολη
Δομήνικος Θεοτοκόπουλος
στην Εθνική Πινακοθήκη
στο paleta art
έργα του Δ. Θεοτοκόπουλου στην Ελλάδα, στο paleta art
στο art net 
στο wiki art 
έργα σε υψηλή ανάλυση στο Google Arts & Culture 
Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.
Ποιο είναι το ποιητικό υποκείμενο, ο αφηγητής;
Το ποιητικό υποκείμενο είναι...
Σε ποιον απευθύνεται;
Απευθύνεται...
Σε ποιο πρόσωπο και αριθμό βρίσκονται τα ρήματα του ποιήματος, π.χ. γ' ενικό
Τα ρήματα βρίσκονται...
Ποιος είναι ο χώρος;
Ο χώρος του ποιήματος είναι...
Ποιος είναι ο χρόνος;
Ο χρόνος του ποιήματος είναι...
Ποιες είναι οι εικόνες του ποιήματος;
Οι εικόνες του ποιήματος είναι...
Από πού αντλεί τις εικόνες του ο ποιητής; (π.χ. φύση)
Ο ποιητής αντλεί τις εικόνες του...
Ποιους εκφραστικούς τρόπους χρησιμοποιεί ο ποιητής; (π.χ. σχήματα λόγου, χρήση επιθέτων)
Οι εκφραστικοί τρόποι είναι οι εξής...
Πώς χρησιμοποιεί τη στίξη;
Ο ποιητής....
Ποια είναι η γλώσσα; (π.χ. κοινή, λόγια, κοινή με λόγια στοιχεία κλπ.)
Το ποίημα είναι γραμμένο σε...
Το ποίημα έχει ομοιοκαταληξία κι αν ναι τι είδους; (π.χ. ζευγαρωτή, πλεκτή, σταυρωτή κλπ.)
Η ομοιοκαταληξία είναι....
Ποια συναισθήματα σου προκαλεί;
Τα συναισθήματα...