Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ' Λυκείου

Γιάννης Δάλλας, [Ο ήλιος είχε τερματίσει τελευταίος]

44 Ε B

44

ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ, ΠΟΙΗΣΗ

Γιάννης Δάλλας, [Ο ήλιος είχε τερματίσει τελευταίος]

 

Το Ποιημα Ειναι το υπ' αριθμ. 3 της ποιητικής συλλογής Πόρτες εξόδου (1962) και περιλαμβάνεται στην ενότητα «Τα παρθένια». Τα ποιήματα της ενότητας, όπως το υποδηλώνει και ο τίτλος, είναι ερωτικά. Ως γνωστό, τα Παρθένια ήταν λυρικά χορικά άσματα, που δεν είχαν αυστηρά θρησκευτικό χαρακτήρα και τα τραγουδούσαν νεαρά κορίτσια (παρθένες). Από τους αρχαίους λυρικούς, παρθένια έγραψαν οι ποιητές Αλκμάν, Σιμωνίδης ο Κείος, Βακχυλίδης και Πίνδαρος.


 

[Ο ηλιος ειχε τερματισει τελευταιος]

  Ο ήλιος είχε τερματίσει τελευταίος
είχε χαμηλώσει ο ουρανός σαν κράνος
πήγαινα μόνος μες στη θλίψη της πεδιάδας
κ' είχα καιρούς να δω τους ομηλίκους
και ξάφνου άρχισε αθόρυβα να βρέχει
απάνω μου άνθη από τους κήπους της Πιερίας*

Στην πολιτεία θα μ' ονειρεύεται η αγαπημένη

 

 

*από τους κήπους της Πιερίας: η Πιερία ήταν ενδιαίτημα των Μουσών (Είναι περιοχή της Μακεδονίας που εκτείνεται στα ανατολικά του Ολύμπου και φτάνει ως τη θάλασσα προς τον Θερμαϊκό κόλπο).

pano

 


 


 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

  1. Να προσδιορίσετε τον χρόνο και τον χώρο, μέσα στα οποία τοποθετεί ο ποιητής τον εαυτό του.
  2. Ποιες από τις εικόνες του ποιήματος ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και ποιες είναι αποτέλεσμα της συναισθηματικής φόρτισης του ποιητή;
  3. Πώς συνδέεται ο τελευταίος στίχος με τους δύο προηγούμενους;

 


Γιάννης Δάλλας (1924-2020)

Δάλλας Γιάννης

Γεννήθηκε το 1924 στη Φιλιππιάδα. Σπούδασε κλασική φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκε αρχικά στην ιδιωτική εκπαίδευση και στη συνέχεια ως καθηγητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Έργα: Ποίηση: Federico Garcia Lorca (1948), Εφτά πληγές (1950), Απόπειρα μυθολογίας (1952), Κυκλοδίωκτα (1956), Πόρτες εξόδου (1960), Ανατομία (1971), Το τίμημα (1981), Ο ζωντανός χρόνος (1985), Ο ποιητής και το ποίημα (1988), Αποθέτης (1993). Συγκεντρωτικές εκδόσεις: Εξαγορά (1965, επιλογή ποιημάτων 1948-1964) και Ποιήματα 1948-1988 (1990). Κριτικά και Δοκίμια: Εποπτείες (1954), Υπερβατική συντεχνία (1958), Καβάφης και Ιστορία (1974), Εισαγωγή στην ποιητική του Μίλτου Σαχτούρη (1979, β' εκδ. συμπληρωμένη με τίτλο Ο ποιητής Μίλτος Σαχτούρης 1997). Οι ψαλμοί του Δαβίδ υπό Ανδρέου Κάλβου — εισαγωγή-σχόλια (1981), Ο Καβάφης και η Δεύτερη Σοφιστική (1984), για το οποίο του απονεμήθηκε Κρατικό Βραβείο, Ο ελληνισμός και η θεολογία στον Καβάφη (1986), Σπουδές στον Καβάφη (1987), Η δημιουργική δεκαετία στην ποίηση του Βάρναλη (1988), Πλάγιος Λόγος (1990), Η ποιητική του Ανδρέου Κάλβου (1992), Ανδρέου Κάλβου Η Ιωνιάς — φιλολογική επιμέλεια (1992), Ανδρέας Κάλβος, Ωδαί — φιλολογική επιμέλεια Γιάννης Δάλλας (1997). Μεταφράσεις: Αρχαίοι Έλληνες Λυρικοί - Ιαμβογράφοι (1977). Έχει τιμηθεί με το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας, το 1999.

Αναγνώσεις ποιημάτων του Γιάννη Δάλλα [πηγή: Ίδρυμα «Τάκης Σινόπουλος» – Σπουδαστήριο Νεοελληνικής Ποίησης]

Εποχές και Συγγραφείς. Γιάννης Δάλλας (βίντεο) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ]

 


Χειρόγραφο του ποιητή

Χειρόγραφο του ποιητή


 

 

pano

 


 

Γιάννης Δάλλας (1924-2020)
Βιβλιοnet Βιβλιοnet
ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
Ἰδρυμα Τάκης Σινόπουλος, Αναγνώσεις ποιημάτων δεσμός
Εκπομπή ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΕΡΤ
Απαγγελία του ποιητή ποιημάτων από τη συλλογή "Πόρτες Εξόδου" δεσμός

Βιογραφικό δεσμός, desmos


pano

 


Μπορείτε να γράψετε τις απαντήσεις σας και να τις εκτυπώσετε ή να τις σώσετε σε αρχείο pdf.

 

Ποιο είναι το ποιητικό υποκείμενο, ο αφηγητής;

Το ποιητικό υποκείμενο είναι...

 

Σε ποιον απευθύνεται;

Απευθύνεται...

 

Σε ποιο πρόσωπο και αριθμό βρίσκονται τα ρήματα του ποιήματος, π.χ. γ' ενικό

Τα ρήματα βρίσκονται...

 

Ποιος είναι ο χώρος;

Ο χώρος του ποιήματος είναι...

 

Ποιος είναι ο χρόνος;

Ο χρόνος του ποιήματος είναι...

 

Ποιες είναι οι εικόνες του ποιήματος;

Οι εικόνες του ποιήματος είναι...

 

Από πού αντλεί τις εικόνες του ο ποιητής; (π.χ. φύση)

Ο ποιητής αντλεί τις εικόνες του...

 

Ποιους εκφραστικούς τρόπους χρησιμοποιεί ο ποιητής; (π.χ. σχήματα λόγου, χρήση επιθέτων)

Οι εκφραστικοί τρόποι είναι οι εξής...

 

Πώς χρησιμοποιεί τη στίξη;

Ο ποιητής....

 

Ποια είναι η γλώσσα; (π.χ. κοινή, λόγια, κοινή με λόγια στοιχεία κλπ.)

Το ποίημα είναι γραμμένο σε...

 

Ποια συναισθήματα σου προκαλεί;

Τα συναισθήματα...

 

pano