Ευρετήριο Άρθρου

3c3480bb216a5e4a6186130f28cf7e8f

Πολιτικά τραγούδια των πρώτων μεταπολιτευτικών χρόνων.

Στη συγκέντρωση της Ε.Φ.Ε.Ε.

Οι στίχοι και η μουσική του τραγουδιού αυτού γράφτηκαν από το Διονύση Σαββόπουλο περί το 1971-1972. Κυκλοφόρησε το 1975.Στο τραγούδι αυτό υπάρχουν έντονες αναφορές στους φοιτητικούς αγώνες. Η χρήση λέξεων όπως «σύντροφοι», «οικοδόμοι», «φοιτητές», «εργάτες», «αγώνας», ανακαλεί άμεσα τη ρητορική της Αριστεράς. Η ρητορική αυτή συμπλέκεται με έναν φορτισμένο ερωτικό λόγο εκφράζοντας την πεποίθηση ότι στον νέο κόσμο που ευαγγελίζονται οι φοιτητικοί αγώνες «το «δέντρο» της επανάστασης ποτίζεται από το προσωπικό αίσθημα του έρωτα». [Σαββόπουλος, Διονύσης (1982). Φορτηγό – 10 χρόνια κομμάτια. Αθήνα: Ιθάκη σελ 66] 

 

Πολιτευτής

Το τραγούδι Πολιτευτής κυκλοφόρησε το 1979. Στο τραγούδι αυτό ο Διονύσης Σαββόπουλος απευθύνεται σε ένα απροσδιόριστο πολιτικό πρόσωπο, αριστερών καταβολών, με μια εξ αρχής υποτιμητική διάθεση ως προς την πνευματικότητά του. Είναι ένα πρόσωπο καιροσκοπικό, κενό ιδεολογικά, που ενδιαφέρεται μονάχα για το πολιτικό όφελος, έχοντας χάσει την ουσία των ιδεών που πρεσβεύει. Η «φοιτητριούλα» προβάλλεται ως θύμα της πονηριάς του «πολιτευτή», ο οποίος εκμεταλλεύεται την νεανική αγνότητα και ιδεολογική καθαρότητά της. Ο Σαββόπουλος εμφανίζεται σαν τιμητής αυτής της κατάστασης, όπως του επιτρέπει η προσωπική εμπειρία και γνώση των σχέσεων που αναπτύσσονται μέσα στο πολιτικό και κομματικό περιβάλλον της Αριστεράς. Απέναντι στην πνευματική κενότητα του πολιτευτή, αντιπροτείνει «της καρδούλας το φως που ξεχειλίζει», προτείνοντας να εγκαταλειφθεί ο ξύλινος πολιτικός λόγος προς όφελος μια πραγματικής επικοινωνίας, που δεν θα αυτο-περιορίζεται στο περιγεγραμμένο πλαίσιο της σκοπιμότητας των κομματικών συμφερόντων. Ο πολιτευτής δεν είναι φυσικά κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο αλλά το κακέκτυπο των επαγγελματιών της πολιτικής, που αναπαράγουν ένα κούφιο ιδεολογικά και πνευματικά σύστημα. Απέναντί του, η εσωτερική αλήθεια του ιδεολόγου της Αριστεράς διατυπώνεται ως εσωτερικότητα «φωτός που ξεχειλίζει», και εννοείται κατά βάση με τους ελευθεριακούς όρους που συναντήσαμε στο καλλιτεχνικό έργο του συνθέτη την προηγούμενη περίοδο. Ο Σαββόπουλος ορίζει την επανάστασή του σκιαγραφώντας ένα δίπολο: από τη μια πλευρά η αγνή ιδεολογία, η πνευματικότητα, η ατομική ελευθερία, η δημιουργικότητα και από την άλλη η πονηριά, η ιδεολογική εκμετάλλευση, το ψέμα και η έλλειψη πνευματικότητας [Ηλιόπουλος, Παναγιώτης (2014). Το Πολιτικό τραγούδι την περίοδο 1960-1989. Η περίπτωση του Διονύση Σαββόπουλου. Αδημοσίευτη πτυχιακή εργασία. Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου, Σχολή Καλλιτεχνικών Σπουδών, Τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής].

 

Αρνιέμαι

Το 1975 ανεβαίνει το θεατρικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη Ο Εχθρός Λαός, όπου τη μουσική γράφει ο Μίκης Θεοδωράκης. Η σκηνοθεσία ήταν του Κώστα Καζάκου και πρωταγωνιστούσαν η Τζένη Καρέζη, ο Κώστας Καζάκος, ο Πάνος Μιχαλόπουλος, ο Σπύρος Καλογήρου και άλλοι. Στο έργο συμμετείχε και μικρή ορχήστρα υπό τη διεύθυνση του Μίκη Θεοδωράκη. Πρόκειται για ένα από τα τραγούδια την παράσταση αυτής.

 

Όλα καλά

Το τραγούδι αυτό σε στίχους και μουσική του Σταύρου Κουγιουμτζή κυκλοφόρησε το 1975.

 

Εμείς που μείναμε

Το τραγούδι αυτό σε στίχους Νίκου Γκάτσου και μουσική Σταύρου Ξαρχάκου κυκλοφόρησε το 1974.

 

Κύκλος Τραγουδιών Τα Τραγούδια μας

Τον Οκτώβριο του 1976 κυκλοφόρησε ο κύκλος τραγουδιών Τα Τραγούδια Μας, σε μουσική Μάνου Λοΐζου και στίχους Φώντα Λάδη, με ερμηνευτή τον Γιώργο Νταλάρα.

Ο Φώντας Λάδης έγραψε τους στίχους του συγκεκριμένου κύκλου τραγουδιών επηρεασμένος από τους πολιτικούς αγώνες που βίωσε στην Ιταλία, όπου βρισκόταν κατά τη διάρκεια της Χούντας.

Ο δίσκος ξεπέρασε τις 100.000 πωλήσεις ενώ ακόμα και στις μέρες μας στις διαδηλώσεις και στις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας ακούγονται τραγούδια από το συγκεκριμένο κύκλο τραγουδιών.

Εννιά από τα τραγούδια απαγορεύτηκαν από τα κρατικά (και μοναδικά την εποχή εκείνη) μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αυτό ώθησε τους συντελεστές του δίσκου να δώσουν συνέντευξη τύπου, το Νοέμβριο του 1976, για να καταγγείλουν την απαγόρευση, ενώ παράλληλα σε μεγάλη συναυλία στο γήπεδο του Πανιωνίου παρουσιάζουν Τα Τραγούδια Μας με τη συμμετοχή της Μαρίας Φαραντούρη και της Χάρις Αλεξίου [Σούσης Ισαάκ (2007), Μάνος Λοΐζος, Μία μέρα ζωής, Αθήνα: Ιανός].

Πάγωσε η τσιμινιέρα

Στη δουλειά και στον αγώνα

Άλλο τίποτα δε μένει

 

Το δέντρο

Το τραγούδι αυτό ήταν ένα από αυτά των οποίων είχε απαγορευτεί η αναπαραγωγή από τα Κρατικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Με πολλές περιπέτειες γυρίστηκε, λίγους μήνες μετά, η, αφιερωμένη στο Γιώργο Νταλάρα, εκπομπή Μουσική Βραδιά του Γιώργου Παπαστεφάνου. Στην εξέλιξη της εκπομπής ο Νταλάρας, αψηφώντας τις απαγορεύσεις, τραγούδησε και έπαιξε μόνο με την κιθάρα του μια στροφή από Το δέντρο. [Σούσης Ισαάκ (2007), Μάνος Λοΐζος, Μία μέρα ζωής, Αθήνα: Ιανός ]

Αχ πατρίδα μου καημένη

Ο Άνεργος

Το τραγούδι αυτό, αν και ηχογραφήθηκε, δεν υπήρχε στο δίσκο σαν ηχογράφηση, αλλά σαν αναφορά στα περιεχόμενα του δίσκου.

Το τραγούδι αυτό ηχογραφήθηκε ξανά με τον ερμηνευτή Μπάμπη Αντωνίου το 1981 σε δίσκο 45 στροφών.

Στις 13 Ιανουαρίου 1985, ο Νταλάρας παρουσίασε στο Δεύτερο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, το μεγαλύτερο μέρος της ηχογράφησης του Άνεργου, στην τρίτη από μια σειρά τεσσάρων εκπομπών με τίτλο Πρόβες Και Ηχογραφήσεις Που Δεν Έγιναν Ποτέ Δίσκοι, αναφέροντας τα εξής: «… Ξανακούγοντας αυτό το τραγούδι κι εγώ μετά από τόσα χρόνια, δεν μπορώ να μη θυμάμαι με συγκίνηση αυτή τη συνεργασία και ακούω και λίγο με έκπληξη αυτό το είδος των στίχων… Θυμάμαι εκείνα τα χρόνια, την ένταση που υπήρχεΜπορεί εσάς να σας φαίνεται περίεργο, αλλά το κάθε τραγούδι που ακούτε έχει και μια ολόκληρη ιστορία. Ειδικά μερικοί άνθρωποι είναι τόσο ζωντανοί όταν δουλεύουν, που θυμάσαι τη συνεργασία τους σαν ένα κομμάτι της ζωής σου. Και πρέπει να σας πω ότι δεν υπήρχε πιο ζωντανός άνθρωπος στο στούντιο από το Μάνο. Αν και στη ζωή του ήτανε αργός, στο στούντιο ήταν πολύ ζωντανός. Πάντα έχω να θυμάμαι κάτι απ’ τις πρώτες κιόλας ηχογραφήσεις μαζί του. Θυμάμαι που έβαζε τους μουσικούς και μένα πολλές φορές, να επινοούμε διάφορα όργανα. Πότε να χτυπάμε δυο μολύβια, δύο κομμάτια μάρμαρο, όπως θυμάμαι επίσης με συγκίνηση την ηχογράφηση στο τραγούδι Ο Λιόντας ,που μ’ έβαλε την ώρα που έλεγα την εισαγωγή του τραγουδιού να χτυπάω το πόδι μου κάτω…».