Μετά την κατάληψη της Τροίας γύρισαν στα σπίτια τους. Ο μόνος που ταλαιπωρήθηκε στο γυρισμό ήταν . Ξεκίνησε με καράβια από την Τροία, αλλά οι θεοί του έστειλαν ανέμους βόρειους και έφτασε στη χώρα . Εκεί, για να χορτάσουν άρπαξαν αρκετά ζώα και γλυκό κρασί. Τότε τους επιτέθηκαν και σκοτώθηκαν πολλοί σύντροφοι του Οδυσσέα. Οι υπόλοιποι ανέβηκαν γρήγορα στα καράβια και έφυγαν προς . Εκεί βρέθηκαν στη χώρα των Λωτοφάγων. Κάποιοι δοκίμασαν , ένα μαγικό φρούτο και ξέχασαν αμέσως πατρίδα και συντρόφους. Ο Οδυσσέας τους πήρε με το ζόρι στα καράβια και τραβώντας , έφτασαν στη χώρα . Μπήκαν στη σπηλιά του κύκλωπα , γιου του Ποσειδώνα, που ήταν τεράστιος και είχε ένα . Ο Οδυσσέας τύφλωσε τον Πολύφημο με ένα μυτερό κλαδί και συνεχίζοντας το ταξίδι βρέθηκε στο νησί του θεού των ανέμων, ο οποίος τους καλοδέχτηκε. Καθώς πλησίαζαν προς την Ιθάκη, οι σύντροφοι του Οδυσσέα άνοιξαν το ασκί με τους ανέμους που ξεχύθηκαν με δύναμη κι έσπρωξαν τα καράβια στη χώρα των Λαιστρυγόνων. Οι άγριοι Λαιστρυγόνες βύθισαν πετώντας τεράστιες πέτρες καράβια και σκότωσαν τους συντρόφους που ήταν μέσα. Μόνο το το καράβι του Οδυσσέα σώθηκε. Κατόπιν ο Οδυσσέας έφτασε στο νησί της μάγισσας . Εκείνη τον συμβούλεψε να κατεβεί στον Άδη και να ρωτήσει το μάντη πώς θα φτάσουν στην Ιθάκη.
Ο Οδυσσέας κατέβηκε στον Άδη και βρήκε τον Τειρεσία, ο οποίος τον πληροφόρησε, ότι ο Ποσειδώνας είναι θυμωμένος μαζί του, γιατί τύφλωσε το γιο του τον Κύκλωπα Πολύφημο. Φεύγοντας από τον Άδη ο Οδυσσέας βρέθηκε στο νησί των Σειρήνων κι από εκεί στο στενό ανάμεσα στη Σκύλλα και στη Χάρυβδη, η οποία άρπαξε έξι συντρόφους από το καράβι και τους έφαγε. Μετά από πολλά μερόνυχτα βρέθηκαν στο νησί του θεού Ήλιου. Οι σύντροφοι του Οδυσσέα νηστικοί καθώς ήταν έσφαξαν μερικά και τα έψησαν. Ο Δίας θύμωσε πολύ με αυτή τους την πράξη και έστειλε τρομερή καταιγίδα, η οποία διέλυσε το καράβι του Οδυσσέα κι έπνιξε όλους τους συντρόφους του. Τα κύματα τον έβγαλαν στο νησί της νύμφης όπου έμεινε χρόνια. Όταν αποφάσισε να φύγει, έφτιαξε μια σχεδία και ξανοίχτηκε στο πέλαγος. τον είδε και προκάλεσε μια φοβερή θαλασσοταραχή, η οποία διέλυσε τη σχεδία του και τον έριξε στη θάλασσα. Δυο μέρες και δυο νύχτες πάλευε ο Οδυσσέας με τα κύματα, ώσπου, με τη βοήθεια της νύμφης , βρέθηκε στο νησί των Φαιάκων. Οι Φαιάκες του ετοίμασαν καράβι και τον συνόδεψαν . Εκεί ο Οδυσσέας με τη βοήθεια της θεάς και του γιου του , απομάκρυνε τους μνηστήρες από το παλάτι του και βασίλεψε ως τα βαθιά του γεράματα στην αγαπημένη πατρίδα του, την Ιθάκη.